1, 2. (a) Jiihóvah haʼátʼíí nihił ííshjání áyiilaa? (b) Isaiah 46:10, 11 dóó 55:11 haʼátʼíí nihiłní?

DIYIN BIZAAD biiʼ tsʼídá áłtsé saad dashijaaʼígíí ayóó nitsíʼiiłkeesgo dahshijaaʼ: “Hodeeyáádą́ą́ʼ Diyin God yótʼááh hiníláii índa nahasdzáán áyiilaa.” (Genesis 1:1) God éí yá biiʼ adahwiisʼáágóó ádayiilaa. Ndi tʼáá díkwííhí deiitʼı̨́, éí adinídíín, dóó gravity wolyéhígíí, éí doo hózhǫ́ nihił béédahózin. (Ecclesiastes 3:11) Jiihóvah éí nahasdzáán dóó bílaʼashdlaʼii yiniyé áyiilaagi nihił ííshjání áyiilaa. Bílaʼashdlaʼii éí bináłtʼéego áádóó nahasdzáán bikááʼ hináa doogo yiniyé áyiilaa. (Genesis 1:26) Áádóó haʼáłchíní dahodooleeł, éí Jiihóvah daHazhéʼé doo.

² Genesis wóltaʼ tááʼdóó, Jiihóvah éí biniyé áshtʼíinii łaʼ deeshłííł nínę́ę bikʼijįʼ asdlı̨́ı̨́ʼ. (Genesis 3:1-7) Ákondi Jiihóvah tʼáá ałtsoní yikʼeh dídlı̨́. Doo łaʼda hachʼą́ą́h nidoogáał da. (Isaiah 46:10, 11; 55:11) Jiihóvah yee nihwiizʼáanii tsʼídá tʼáá ákóneʼé baa hoolzhiizhgo bohodoolnííł!

3. (a) Haʼátʼíí bee naʼnitinígíí binahjįʼ Diyin Bizaad yaa halneʼgi bikʼiʼdidiitı̨́ı̨́ł? (b) Haʼátʼíí biniyé díí naʼnitin baa nídadíitʼįįł? (c) Haʼátʼíí naʼídíkidígíí baa nídadíitʼįįł?

³ Diyin Bizaad díí ílı̨́įgo yaa halneʼ: God éí nahasdzáán  dóó bílaʼashdlaʼii yiniyé áyiilaagi, áádóó binahjįʼ Jesus naanish bąąh niilyáagi nihił béédahozin. Díí shı̨́ı̨́ Diyin Bizaad tʼóó bídahwiilʼą́ą́ʼ yę́ędą́ą́ʼ tsʼídá áłtsé bídahwiilʼą́ą́ʼ. Áko kʼad bee nináádíʼníitı̨́ı̨́ł niidzin. Díí kweʼé nahalzhiishgo, Jesus daaztsánígíí bééhániihgo ánáʼálʼįįhgi diné nihaadíínááł dabidiiʼníi doo. (Luke 22:19, 20) Áko łaʼda nihaa níyáago, God díí biniyé ádaashłaa nínígíí łaʼ yaa ínááhwiidoołʼááł. Haʼátʼíí naʼídíkid shı̨́ı̨́, diné bínabídíłkidgo yinahjįʼda nihaa doogáał dooleełígíí baa nitsíikees doo. Éí baa nídadíitʼįįł: God éí haʼátʼíí biniyé nahasdzáán dóó bílaʼashdlaʼii áyiilaa? Ndi haa hóótʼįįd? God éí biniyé íʼiishłaa nínę́ę bohodoolníiłgi, haitʼéego Jesus bibeʼiinaʼ yee nihikʼé nináʼídláago yee aa áyiilaa?

4. Ádaalyaii éí haitʼéego God yaa dahaniih?

⁴ Jiihóvah éí Íʼiilaii nílı̨́. Éí tsʼídá tʼáadoo átʼehígóó nizhónígo áʼiilaa. (Genesis 1:31; Jeremiah 10:12) Nihináágóó danizhónígíí dóó hashtʼeʼnínilgo ádaalyaaígíí haitʼéego bitsʼą́ą́dóó bídahwidiilʼááł? Tʼáá ałtsoní ádaałtsʼísídóó ádaníldíiljįʼ Jiihóvah ádayiilaaígíí éí yáʼádaatʼééh. Áádóó bílaʼashdlaʼii bitsʼíís yee haidiłʼíinii baa nitsíníkeesgo, doodaiiʼ awééʼ índída yishchı̨́įgo níníłʼı̨́įgo, doodaiiʼ tsʼídá nizhónígo ninááł iʼííʼą́ągo, haa nohsin? Díí ádaatʼéhígíí ayóó baa nihił dahózhǫ́ǫ łeh, háálá Jiihóvah éí ayóó ádanóolninii baa ákoniidzin doogo yił ánihiilaa.—Psalm 19:1; 104:24 yíníłtaʼ.

5. Jiihóvah íʼiilaaígíí haitʼéego nizhónígo ahił nidaalnishgo áyiilaa?

⁵ Jiihóvah tʼáá ałtsoní ádayiilaii bikʼehgo dooleełii bá dahólǫ́, índa bikʼeh áhootʼéii dooleełii áyiilaa. Díí tʼáá ałtsoní adahwiisʼáágóó nizhónígo ahił nidaalnish doo biniyé áyiilaa. (Psalm 19:7-9) Tʼáá ałtso yá biiʼ dahólóonii éí nizhónígo biniyé bá ná hasʼą́ągo ádaalyaa. Gravity wolyéhígíí éí nahasdzáán níłchʼi bił siʼą́ągo, áádóó tónteel hashtʼedítʼéego áyósin. Gravity ádingo éí nahasdzáán bikááʼ iiná ádin dooleeł. Díí kótʼéego nizhónígo Jiihóvah áyiilaago binahjįʼ tʼáá ałtsogóó tsʼídá nizhónígo hazʼą́. Díí binahjįʼ bééhózingo éí nahasdzáán dóó bílaʼashdlaʼii biniyéii hólǫ́ǫgo áyiilaa. Diné bił nidahwiilneʼgo éí díí tʼáá ałtsoní Íyiilaii Jiihóvah yił ahéédahodoolzįįłgi bee bíká adíílwoł.—Revelation 4:11.

6, 7. Ádam dóó Íiv éí haʼátʼíí Jiihóvah beinílá?

⁶ Jiihóvah éí bílaʼashdlaʼii nahasdzáán bikááʼ hoolʼáágóó kéédahatʼı̨́į doo biniyé áyiilaa. (Genesis 1:28; Psalm 37:29) Jiihóvah bił hadleeʼ, Ádam dóó Íiv ląʼí ałʼąą ádaatʼéii yee nílá. (James 1:17 yíníłtaʼ.) Tʼáá hó éí ádá nitsíjíkees doogo índa hazhóʼó ádá nahojiʼáa dooígi, ayóóʼájóʼníi dooígi, dóó hazhóʼó ałkʼis ídlı̨́įgi haa yílyá. Jiihóvah éí kótʼéego yáʼátʼéehii ááníił doo níigo Ádam yee hachʼįʼ haadzííʼ. Ádam éí tʼáá hó, dóó naaldlooshii, índa kéyah baa áháyą́ągi yíhoołʼą́ą́ʼ. (Genesis 2:15-17, 19, 20) Ádam dóó Íiv éí há ádaalyaaígíí jilniih, bízhdílnih, jooʼı̨́, jidiitsʼaʼ, áádóó jiłchin doogo áhoʼdiilyaa. Kótʼéego éí bee tsʼídá hózhónígo kééhojitʼı̨́į  doogo bee ił hózhǫ́ǫ doo. Ádam dóó Íiv éí ląʼígóó bóhoneedlı̨́įgo áʼdoolníiłgi há hólǫ́. Ląʼígóó íhojoołʼaahgo hoolʼáágóó hoolzhish doo.

⁷ Haʼátʼíí lá ałdóʼ God éí bílaʼashdlaʼii yiniyé áyiilaa? Ádam dóó Íiv éí haʼáłchíní hadadíłtʼéego joołchíił doogo Jiihóvah hainílá. Áádóó haʼáłchíní ałdóʼ banáádaʼáłchíní hooleełgo nahasdzáán bikááʼ kʼeeʼąą nídínóotʼı̨́ı̨́ł. Jiihóvah áłtsé bílaʼashdlaʼii baʼáłchíní, Ádam dóó Íiv ayóóʼáyóʼnínę́ęgi átʼéego, amá dóó azhéʼé haʼáłchíní ayóóʼádajóʼníi doo, hóʼní. Nahasdzáán índa tʼáá ałtso bikááʼ dahólóonii, Jiihóvah éí bílaʼashdlaʼii yeidiníʼą́. Éí dahaghan doo, índa doo hagha dootʼáał da.—Psalm 115:16.

8. Genesis 2:16, 17 bee hazʼáanii, haʼátʼíí biniyé God éí Ádam dóó Íiv yeidiníʼą́?

⁸ Jiihóvah íinízin yę́ęgi átʼéego tʼáadoo áhoodzaa da. Áko daa hóótʼįįd? Jiihóvah éí Ádam dóó Íiv bee hazʼáanii yá áyiilaa, díí binahjįʼ haʼátʼíí shı̨́ı̨́ dooda hodiʼnínígíí bikʼeh ájítʼée doo. Jiihóvah ání: “Tsin naazkaadígíí bineestʼąʼ tʼáá ałtso tʼáá ni nínízingo niyą́ą doo, nidi tsin bineestʼąʼ bitsʼą́ą́dóó yáʼátʼééhjí índa doo yáʼátʼééhjí bééhózin dooleełii tsʼídá doo dííyı̨́įł da, háálá bąąhdóó ííníyą́ą́ʼ bijı̨́įdi tʼáá aaníí dadíítsaał.” (Genesis 2:16, 17) Díí éí bikʼiʼdidootı̨́įłgi doo nanitłʼagóó há ályaa. Índa doo nanitłʼagóó bikʼeh hozhdoolííł, háálá binaagóó ląʼí tsin bineestʼąʼ dahólǫ́.

9, 10. (a) Séítan éí Jiihóvah haʼátʼíí yiłní? (b) Ádam dóó Íiv haitʼéego ádá tsízdeezkééz? (Áłtsé naashchʼąąʼígíí níníłʼı̨́.)

⁹ Séítan, Devil nilíinii éí tłʼiish choyoosʼįįdgo Íiv yinaʼazloʼgo, áko Íiv Bizhéʼé Jiihóvah doo yikʼeh hółʼı̨́į da. (Genesis 3:1-5 yíníłtaʼ; Revelation 12:9) Séítan díí yaa saad hółǫ́, Ádam dóó Íiv éí “tsin naazkaadígíí bineestʼąʼ tʼáá ałtso” tʼáadoo bąąhdóó ohsání hoʼdooʼniid yę́ę. Séítan kóníigo ání, ‘Daʼ tʼáásh nihí nohsinígíí ádooníiłgi doo nihá bee ahóótʼiʼ da?’ Áádóó asdzání ííłní: “Doo tʼáá aaníí dínóohnéeł da.” Díí yoochʼííd átʼé. Séítan éí tʼáadoo God yíísíníłtsʼą́ʼí hałníigo haatiih nádááh. Séítan ání: “Diyin God bił bééhózin, éí bijı̨́ wooyą́ąʼgo jideezghaliigi ádoohnííł.” Séítan kóníigo ání, Jiihóvah éí tsin bineestʼąʼ doo doosı̨́įł da nihóʼní, háálá wooyą́ąʼgo éí ayóó nihił ééhózin doołeeł. Áko áháłní: “Diyin Godgi ánóhtʼée doo; yáʼátʼééhjí índa doo yáʼátʼééhjí nihił ééhodoozįįł.”

¹⁰ Ádam dóó Íiv tʼáá hó ázhdooníłígi baa nitsízdookos. Háidíígíí bikʼeh ázhdoonííł, God doodaiiʼ tłʼiish daatsʼí? Baa yíníłígi ájiidzaa, God doo bikʼehgóó ádiiʼníił da jiniizı̨́ı̨́ʼ. Jiihóvah Hazhéʼé yóóʼazhdííʼą́ągo Séítan bikééʼ nizhníʼáázh. Kʼad éí Jiihóvah doo hachʼą́ą́h naagháágóó tʼáá sáhí chʼízhníʼáázh.—Genesis 3:6-13.

11. Ádam dóó Íiv doo akʼeh hółʼı̨́įgi Jiihóvah tʼáadoo yeinístʼįįdgóó, haa hootʼı̨́ı̨́ ńtʼééʼ?

¹¹ Ádam dóó Íiv éí God bibee hazʼáanii kʼízhnítiʼgo, hatsʼíís hadíłtʼéhę́ę ádaa náazhdiidlá. Náá biláhídi, God biʼanaʼí jizlı̨́ı̨́ʼ, háálá God éí doo yáʼáshóonii yijoołá. Binááʼ éí diyin, áko tʼóó baaʼihii doo yinéłʼı̨́į da. (Habakkuk 1:13) Jiihóvah éí Ádam dóó Íiv doo hakʼeh hółʼı̨́įdgi biniinaa tʼáadoo  haa dajiilaagóó tʼáá ałtsoní ájiilaa yę́ę bohodidootʼih. Diyingo há nidaalʼaʼí dóó bílaʼashdlaʼii ádeinízin doo, bee hadziisdzííʼ yę́ę tʼáá daatsʼí bá ahódlı̨́į doo. Ndi Jiihóvah éí bibee óʼooʼníiłii yikʼeh átʼé; doo yikʼijįʼ naalnish da. (Psalm 119:142) Azhą́ Ádam dóó Íiv éí tʼáá hó ádá nitsíjíkees ndi, Jiihóvah doo bikʼeh hojííłʼįįdgi biniinaa bee haa náhódóotʼįįłgi doo bikʼeeʼąą hajííʼáazh da. Éí jineezná áádóó łeezh bitsʼą́ą́dóó áhoʼdilyaa yę́ę níjísdlı̨́ı̨́ʼ.—Genesis 3:19.

12. Ádam baʼáłchíní haa daadzaa?

¹² Ádam dóó Íiv éí tsin bineestʼąʼ jiyą́ągo Jiihóvah yóóʼahodííʼą́. Ííden dáʼákʼehdóó chʼíhoníłchą́ą́ʼ, éí doo yah anízhdootʼash da. (Genesis 3:23, 24) Díí tʼáá hó ázhdoolchxǫʼgo biniinaa bee áchʼįʼ hozhdiisnááʼ. (Deuteronomy 32:4, 5 yíníłtaʼ.) Áko éí bąą Jiihóvah yee átʼéii, doo bejilʼı̨́į da jizlı̨́ı̨́ʼ. Ádam éí nizhónígo neeʼniʼjįʼ há ił chohooʼínę́ę ádaa náazhdiidlá, haʼáłchíní tʼáá bił. Achʼįʼ nahwiiʼná, niʼiidzííh, índa anoonééł tʼéiyá haʼáłchíní baazhnílá. (Romans 5:12) Haʼáłchíní hoolʼáágóó dahiináa dooleeł yę́ęniʼ baa náazhdiidlá. Ádam dóó Íiv éí achʼįʼ nahwiiʼná, niʼiidzííh, índa anoonééł biiʼ góneʼ haʼáłchíní joołchíił doo, áádóó haʼáłchíní tʼáá ákótʼéego daʼahéelchíił doo. Séítan éí Ádam dóó Íiv, God yitsʼą́ąjįʼ kóyiilaadóó wóshdę́ę́ʼ, tʼahdii bílaʼashdlaʼii tʼáá ákwííłʼı̨́įgo hoolzhish.—John 8:44.

13. Jiihóvah éí bílaʼashdlaʼii haʼátʼíí yá yinízin?

¹³ Jiihóvah éí tʼahdii bílaʼashdlaʼii ayóóʼáyóʼní. Azhą́ Ádam dóó Íiv hatsʼą́ąjįʼ dah diiʼáázh ndi, bílaʼashdlaʼii tʼáá bił kʼé daʼahidishníi doo nízin. Índa tsʼídá doo łaʼ dazhdootsaał da nízin. (2 Peter 3:9) Áko God éí bílaʼashdlaʼii shikʼis nídazhdoodleeł nízingo tʼáá íídą́ą́ʼ yá hashtʼenáádiidzaa. Tʼáá bí bibee hazʼáanii tʼáadoo yikʼijįʼ naalnishí, haitʼéego áʼdoołííł? Baa nídadíitʼįįł.

14. (a) John 3:16 ánínígi, God éí niʼiidzííh dóó anoonééł haitʼéego yitsʼąą yisdánihíínil? (b) Haʼátʼíí naʼídíkid shı̨́ı̨́ diné bił ííshjání ádadiilnííł?

¹⁴ John 3:16 yíníłtaʼ. Jesus daaztsánígíí bééhániihgo ánáʼálʼįįhgi diné nihaadíínááł bidiiʼniidígíí díí saad dashijaaʼígíí ayóogo yéédahósin. Jesus bibeʼiinaʼ ninéidiníʼą́ągi haitʼéego iiná doo ninítʼiʼii bohónéedzą́ą doogo áyiilaa? Díí naʼídíkid éí Jesus Bééhániihgo ánáʼálʼįįhjįʼ diné nihaadíínááł bidiiʼníigo baa niidzáhígíí, áádóó áadi bił honiidlǫ́ǫgo, índa tʼah baa náádíídáałgo bee bił ííshjání ádiilnííł. Jesus nihikʼé nináʼídláagi hazhóʼó yikʼidadiʼdootı̨́ı̨́ł, éí Jiihóvah ayóóʼáʼóʼní índa ayóó átʼéego bił ééhózingi bił béédahodoozįįł. Jesus nihikʼé nináʼídláagi, haʼátʼíí bitsʼą́ą́dóó bee bił hodíílnih?

15. Jesus éí haitʼéego Ádam áátʼįįd yę́ęgi átʼéego doo ájíítʼįįd da?

 ¹⁵ Jiihóvah éí bílaʼashdlaʼii bitsʼíís hadíłtʼéego bibeʼiinaʼ yee nihikʼé nináʼdoodlééł yiniyé niiníłtı̨́. Éí Jiihóvah bikééʼ jizı̨́į doo. Índa tʼáá hó íizhnízingo hweʼiinaʼ bílaʼashdlaʼii bá ninázhdidooʼááł. (Romans 5:17-19) Jiihóvah tsʼídá áłtsé áyiilaii Jesus, éí yáʼąąshdę́ę́ʼ nahasdzáán bikáaʼjįʼ ayííłʼaʼ. (John 1:14) Éí tʼáá Ádam átʼéhę́ęgi átʼéego Jesus bitsʼíís hadíłtʼéego ábiʼdilyaa. Ndi doo éí Ádam áátʼįįd yę́ęgi átʼéego ájíítʼįįd da, Jiihóvah bibee óʼoolʼįįłii éí bílaʼashdlaʼii hadíłtʼéii yikʼehgóó átʼéii dooígi Jesus yikʼehgóó ádzaa. Yéigo nabíhoʼdineestą́ąʼgo God bibee hazʼáanii tʼáadoo kʼíinítiʼ da.

16. Nihikʼé nináʼílyáagi haʼátʼíí biniyé ílı̨́?

¹⁶ Jesus éí bitsʼíís hadíłtʼéego daaztsą́, áko bąąhági ádaatʼéii danihiiʼígíí índa anoonééł yitsʼą́ąjįʼ yisdéidoonił. Tʼáá ałtsojįʼ Ádam ájítʼé dooleeł ńtʼéé yę́ęgi, Jesus ákójítʼéé ńtʼééʼ. Jesus éí ákʼeh hojííłʼįįd dóó God bikééʼ jizı̨́ı̨́ ńtʼééʼ. (1 Timothy 2:6) Beʼiinaʼ nihá ninéidiníʼą́ągo tʼáá ałtso hastóí, sáanii, índa áłchíní hoolʼáágóó dahiináa doogo bá ił chohooʼı̨́. (Matthew 20:28) Jesus nihikʼé nináʼídláagi éí God yee nihwiizʼáanii łaʼ doolníiłgi yee nihá yee aa áyiilaa.—2 Corinthians 1:19, 20.

17. Nihikʼé nináʼílyáagi haʼátʼíí bee ił chohooʼı̨́įgo ályaa?

¹⁷ Jiihóvah éí nihikʼé nináʼídláagi ayóó átʼéego ílı̨́įgo bitsʼáʼnídéél.  (1 Peter 1:19) Ayóó daʼniidlı̨́įgo nihaa nitsíkees, áko biYeʼ ayóóʼáyóʼnínígíí ninéidiníʼą́ągo nihá daaztsą́. (1 John 4:9, 10) Baa nitsáhákeesgo Jesus éí nihizhéʼé nahalin sílı̨́ı̨́ʼ, Ádam éí ndagaʼ. (1 Corinthians 15:45) Jesus éí iiná doo ninítʼiʼii tʼéiyá nihainíláa da, ndi God baʼáłchíní bididiidáałgo nihá ashjaʼósingo áyiilaa. Nihikʼé nináʼílyáagi bee nihitsʼíís hadíłtʼéego ánídoolnííł, áko Jiihóvah bibikʼeh óʼoolʼįįłii tʼáadoo yikʼijįʼ naalnishí beʼawééʼ nídíídleeł. Jiihóvah yikééʼ naazínígíí éí bitsʼíís hadadíłtʼée dooleełgo baa hózhǫ́ǫ doo! Ákohgo índída tʼáá ałtso hináá shı̨́ı̨́ yáʼąąshii dóó nahasdzáán bikááʼ łáʼí ídlı̨́įgo dah oonéeł doo. Tʼáá áníiltso God baʼáłchíní niidlı̨́į doo.—Romans 8:21.

18. Hahgo “tʼáá ádzíłtso índa tʼáá ałtsoní [Jiihóvah] há nilı̨́į doo”?

¹⁸ Azhą́ áłtsé nihizhéʼé dóó nihimá yę́ę Jiihóvah doo jiniizįįh da ndi, Jiihóvah doo yóóʼanihidííʼą́ą da, áko nihikʼé nináʼídlá. Nidaʼiyiilzíih ndi, Jiihóvah bikééʼ nisiidzı̨́įgi Séítan doo nahjįʼ kónihizhdoolíił da. Nihikʼé nináʼílyáagi binahjįʼ éí akʼehgóó ániitʼéego Jiihóvah yee nihíká adoolwoł. Jesus átʼínígíí baa ákodazhnízingo bikʼeh ádajítʼéhígíí iiná doo ninítʼiʼii hwee dahólǫ́ǫgo ił dahózhǫ́ǫ doo! (John 6:40) Nihizhéʼé hóyáanii ayóóʼánihóʼníinii éí yiniyé áʼiilaagi ałtso łaʼ daadzaago bílaʼashdlaʼii bitsʼíís hadíłtʼéego yá ánéidoodlííł. Ákohgo “tʼáá ádzíłtso índa tʼáá ałtsoní [Jiihóvah] há nilı̨́į doo.”—1 Corinthians 15:28.

19. (a) Nihikʼé nináʼílyáagi haitʼéego baa ahééh daniidzin doo? ( “Diné Bił Daʼílíinii Hadaniitáa Doo” níníłʼı̨́.) (b) Haʼátʼíí tʼah baa ídahwiidiilʼááł?

¹⁹ Díí ílı̨́įgo nihikʼé nináʼílyáagi baa ahééh niidzingo baa nahwiilneʼ doo. Nihikʼé nináʼílyáhígíí binahjįʼ Jiihóvah éí iiná doo ninítʼiʼii diné yichʼįʼ kwííłʼı̨́įgo hoł béédahodoozįįł, hwiindzin. Ndi nihikʼé nináʼílyáagi éí Íídendi Séítan saad hayííłtʼiʼ yę́ę íiyisíí bee hashtʼedoolnííł. Díí éí haitʼéego hashtʼedoolníiłgi tʼah baa ídahwiidiilʼááł.