1-3. (a) Haʼátʼíí biniyé Jiihóvah éí Sálaman ayóóʼáyóʼníí ńtʼééʼ, dóó haʼátʼíí Sálaman bee bikʼihasdliʼ? (b) Haʼátʼíísh naʼídíkidígíí baa nídadíitʼįįł?

SÁLAMAN éí tʼahdii ániid nijigháá Ízrel binaatʼáanii jizlı̨́ı̨́ʼ. Naatʼáanii jizlı̨́ı̨́ʼ bikéédóó nijiiyeełgo éí Jiihóvah hachʼįʼ haadzííʼ, éí kóháłní: “Shííníkeedígíí naa dideeshʼááł.” Sálaman éí nátʼą́ą́ʼ kójíní: “Shíyeeʼ áłchíní nahonishłin . . . doo shił bééhózin da. . . . Éí bąą ná naalʼaʼí nishłíinii shijéí bee akʼidiʼyiishtįįh áshíléehgo nidineʼé bá nihodiyiishʼaah doo.” (1 Ki. 3:​5-10) Sálaman éí ‘ajéí bee akʼidiʼyiitįįh’ yíyííkeed. Tʼáá yee aʼoh ádólzingo yaa ákoniizı̨́ı̨́ʼ! Díí binahjįʼ Jiihóvah éí Sálaman ayóóʼáyóʼní! (2 Sam. 12:24) Jiihóvah éí Sálaman “honíyą́ą doo índa tʼáadoo leʼé baa ákonínízin” yee diníʼą́ éí biniinaa Jiihóvah yaa bił hózhǫ́.—1 Ki. 3:12.

² Jiihóvah yikʼeh hółʼı̨́įgo Sálaman ląʼí bee bikʼihojisdliʼ. “Ízrel dineʼé biBóhólníihii [Jiihóvah] Diyin God bízhiʼ” éí kin biiʼ sohodizinii bá ályaa yee yá hoołʼaʼ. (1 Ki. 8:20) Háálá Sálaman hódzą́ bee yílyáhígíí éí God bitsʼą́ą́dę́ę́ʼ, ląʼí diné bił béédahózin. Łaʼ yee ádííniidígíí éí táaʼgo naaltsoos Diyin Bizaad biiʼ daasdzoh. Proverbs éí naaltsoos łaʼ átʼé.

³ Proverbs éí 71 ánéelą́ąʼdi ajéí chʼétʼą́. Proverbs 4:23 kóní: “Tsʼídá haleebee nijéí baa áhólyą́.” Kweʼé éí ‘ajéí’ haʼátʼíí áhyiłní? Díí baa nídadíitʼįįł. Naakigo naʼídíkid ałdóʼ baa nídadíitʼįįł: Séítan éí haitʼéego nihijéí yidoołchxǫǫł?  Nihijéí haitʼéego baa áhwiilyą́ą doo? Díí naʼídíkid doo nił bééhózingóó éí niheʼoodląʼ doo bidziil da doo.

4-5. (a) Proverbs 4:23 éí ‘ajéí’ níigo haʼátʼíí áhyiłní? (b) Íiyisíí ániitʼéegi nihił bééhózingo éí nihitsʼíís biinéigo haitʼéego ííshjání ííłʼı̨́?

⁴ Proverbs 4:23 góneʼ ‘ajéí’ áhyiłníigi éí nihiyiʼdę́ę́ʼ bee ániitʼéii áhyiłní. Éí tʼáá nihí ádaa nitsíikeesgi, náánáłaʼ baa nitsíikeesgi, niidzinii, dóó haʼátʼíí biniyé niidzingi éí ‘ajéí’ áhyiłní. Eii ákójítʼé dahałníigo diné yee hadahasídígíí, doo éí átʼée da. Éí íiyisíí ániitʼéegi Jiihóvah yee nihooʼínígíí átʼé.

⁵ Íiyisíí ániitʼéegi nihił bééhózingo éí nihitsʼíís biinéigo bee ííshjání ííłʼı̨́įgi baa nitsíníkees. Áłtsé, nihitsʼíís bitah yáʼáhootʼéeh dooleeł niidzingo éí chʼiyáán yáʼátʼéhígíí yiidą́, dóó tʼááłáhájįʼ naʼádíltsʼǫǫd doo. Tʼáá ákótʼéego, éí niheʼoodląʼ bidziil ííníilzin doogo éí diyin kʼehgo anáʼáltsoʼígíí ádiihiiʼniił doo, índa Jiihóvah yiniidlą́ągi áłahjįʼ ííshjání ííníilzin doo. Yáʼátʼéehii bíhwiilʼą́ʼígíí beʼiilʼı̨́įgo dóó niheʼoodląʼ baa yéeltiʼgo éí Jiihóvah yiniidlą́ągi ííshjání ííníilzin. (Rom. 10:​8-10; Jas. 2:26) Nihitsʼíís doo bąąh téeh da nahalin ndi, nihiyiʼdi naałniihii bąąh hólǫ́. Tʼáá ákótʼéego, Jiihóvah yeeʼ ayóó bánashʼaʼ áko sheʼoodląʼ bidziil niidzin ndi, doo yáʼádaatʼéehii bidáhodínóoniiłgo nihiyiʼdi dínóoséełgo átʼé. (1 Cor. 10:12; Jas. 1:​14, 15) Bénéiilniih doo, Séítan éí kótʼéego nitsáhákees bee hodeezhchxǫǫł nihóʼní. Éí haitʼéego ákónihidoolííł? Áko haitʼéego díí bee ádaa áhwiilyą́ą doo?

6. Séítan éí haʼátʼíí nihóʼní, áko éí haitʼéego łaʼ yiłʼı̨́?

⁶ Séítan éí shígi ádajitʼée doo nízin. Jiihóvah yee hasʼáanii doo bikʼeh ádaniitʼée da doo áádóó tʼáá nihí tʼéiyá ádaa nitsídeiikees doo nihóʼní. Séítan nitsékeesgi dóó ááníiłgi yínihiniłchéeh dooleełgi doo bá bohónéedzą́ą da. Áko yóóʼahodineeshʼah nihóʼní. Éí haitʼéego? Łahgo éí diné tʼáá íídą́ą́ʼ niyiishchxǫʼii bił  kéédahwiitʼı̨́įgo áyósin. (1 John 5: 19) Nihił béédahózingo doo yáʼátʼéehii bee ahéédaʼdiildahígíí éí nitsíikeesgi dóó íiʼníiłgi nihitsʼą́ą́ʼ “niyiiłchxǫǫh.” Éí bikʼis dadiidleełgo tʼáadoo leʼé bił ádeilʼı̨́į doo nihóʼní. (1 Cor. 15:33) Séítan éí kótʼéego Naatʼáanii Sálaman yóóʼiinííʼaaʼ. Éí sáanii doo Jiihóvah yá ndaalʼaʼii tʼóó ahayóigo hweʼasdzą́ą́ ájiilaago éí “hazhóóʼógo hajéí yee yóóʼadahoneezʼaaʼ.”—1 Ki. 11:​3, NW.

7. Séítan éí haʼátʼíí ałdóʼ choyoołʼı̨́įgo yee bintsékees ałʼąą áyoolííł, áko haʼátʼíí biniyé bee ádaa ákoniidzin doo?

⁷ Séítan éí ndaalkidígíí choyoołʼı̨́įgo yee bintsékees ałʼąą áyoolííł. Bił bééhózingo éí dahaneʼii yísíníiltsʼą́ąʼgo nitsíʼiiłkeesgo bikʼehgóó áhátʼíinii átʼé. Jesus éí kótʼéego dahaneʼii yee naʼneeztą́ą́ʼ. Éí Samériya dineʼé dóó ayeʼ hooghandóó dadiiyáago bizhéʼé naalyeʼé beinílá yę́ę ałtso yóóʼajííłdéél baa haneʼígíí łaʼ. (Matt. 13:34; Luke 10:​29-37; 15:​11-32) Séítan bintsékees yee nitsídaakeesgo éí dahaneʼii yee ádeiłʼı̨́įgo nihintsékees yee nidayiiłchxǫǫh. Bee ádaa áhwiilyą́ą doo. Ndaalkidígíí éí nihintsékees tʼáadoo niyiiłchxǫǫhígo, éí bee ákʼihwiiltaʼ dóó bitsʼą́ą́dóó íhwiilʼaahii átʼé. Ákondi díí bee ádaa ákoniidzin doo. Shinááł niʼdoolkił ninizı̨́įʼgo, díí baa nitsíníkees: Díí naalkidígíísh shitsʼíís ádadínóolníiłgi yee nashinitin? (Gal. 5:​19-21; Eph. 2:​1-3) Díí naalkidígíí Séítan bintsékees bikʼehgo ályaago baa ákoninizı̨́įʼgo, haa díínííł? Naałniihii nahalingo bitsʼą́ąjįʼ kódíínííł!

8. Azhéʼé dóó amá nohłíinii, nihaʼáłchíní bijéí baa ádahołyą́, haitʼéego bee bíká ánéilwoʼ doo?

⁸ Azhéʼé dóó amá nohłíinii, nihaʼáłchíní bijéí éí Séítan yidoołchxǫǫłgi bitsʼąą baa ádahołyą́ą dooleełgi nihąą silá. Tʼáá aaníí éí naałniih ádaatʼéii nihaʼáłchíní  bitsʼąą baa áhółyą́ą łeh. Nighan hashtʼehwiinisin łeh, bitsʼą́ą́dóó atah hodínóogahii nahjįʼ kódanileʼ łeh. Tʼáá ákótʼéego, ndaalkidígíí, electronic games, dóó websites ádaatʼéii naʼáłchíní díí bitsʼąą baa áhólyą́, háálá éí Séítan bintsékees yee yidoołchxǫǫł. Nihaʼáłchíní éí Jiihóvah yikʼis dadooleełgi bee nidiníítʼı̨́įłgo bee nąąh niinílá. (Prov. 1:8; Eph. 6:​1, 4) Tʼáadoo tʼą́ą́ʼ nilínígo nighangi Diyin Bizaad bikʼehgo hosíníłʼą́. Nihaʼáłchíní éí díí ndaalkidígíí tʼáá áko dóó díí éí dooda, bidiiʼníi doo, áádóó biniinaa ádíníigi hazhóʼó bee bił hólneʼ. (Matt. 5:37) Nihaʼáłchíní nooséełgo, Jiihóvah bikʼehgo tʼáá ákogi índa doo tʼáá ákogi ádaatʼéii tʼáá bí yaa ákonízingo bee nanohtin. (Heb. 5:14) Béénílniih, nihaʼáłchíní binááł yáníłtiʼígíí yitsʼą́ą́dóó yídahodoołʼáał ndi, binááł ánítʼínígíí éí ląʼígo yídahodoołʼááł.—Deut. 6:​6, 7; Rom. 2:21.

9. Łaʼ éí haʼátʼíí Séítan yee naʼnitin, dóó haʼátʼíí biniyé doo nihaa yáʼátʼéeh da?

⁹ Séítan éí bílaʼashdlaʼii bee hódząʼ baʼííníidlíigo, Jiihóvah bintsékeesígíí éí ndagaʼ nihóʼní. Éí yee nitsékeesígíí nihijéí yidoołchxǫǫł. (Col. 2:8) Łaʼ Séítan yee naʼnitinígíí baa nitsíníkees: Éí iiná bee azhdootʼįįł nihóʼní. Ákótʼéego nitsídaakeesígíí éí ashtʼįįh dooleeł danízin, doodaiiʼ ndagaʼ. Tʼáá háájígo da, doo nihaa yáʼátʼéeh da. Haʼátʼíí biniyé? Háálá béeso aghá jinízingo ádeizhdiyooʼnah, dóó haghan hoł hazʼánę́ę, dóó God kʼé bijinínę́ę doo ákódooniił da. (1 Tim. 6:10) Éí baa ahééh niidzingo Nihizhéʼé yáʼąąshdi honílónígíí éí béeso hazhóʼó choolʼínígíí yee nihíká adoolwoł.—Eccl. 7:12; Luke 12:15.

10-11. (a) Haitʼéego nihijéí baa ádahwiilyą́ą doo? (b) Ałkʼidą́ą́ʼ haʼasídí haidzaa, dóó haitʼéego bee ádaa ákoniidzinígíí éí haʼasídí nahalin?

¹⁰ Bádahádzidígíí baa ákoniidzingo dóó tsı̨́įłgo bitsʼą́ąjįʼ kódiiʼnííł, áko nihijéí baa ádahwiilyą́ą doo. Proverbs 4:23gi ánígo “baa áhólyą́” éí yéénihiyiiłnííh hastóí haʼasíidii éí binaanish ádeiyósin. Naatʼáanii Sálaman bíyoołkááł yę́ędą́ą́ʼ, kin bikááʼdóó hastóí haʼasíidii dah naazı̨́, doo yéédahósinígíí yigáałgo yaa dahalnih. Díí baa nitsíníkees bikʼidiʼdiitı̨́įłgo yee nihíká adoolwoł éí haitʼéego Séítan nihintsékees doo yidoołchxǫǫł da.

¹¹ Ałkʼidą́ą́ʼ, hastóí hadaʼasídígíí áhą́dígo chʼéʼétiin yaa ádahalyánígíí yił nidaalnish. (2 Sam. 18:​24-26) Áhánígo ałhił nidaalnish kin dashijaaʼígíí yaa ádahalyą́. Áko éí yaa atiingi hazhóʼó dáńʼdadołkałgo anaʼí doo yahodoogáał da. (Neh. 7:​1-3) Nihijéí éí Séítan yidoołchxǫǫłgi, Diyin Bizaad kʼehgo nitsíikeesígíí * éí hastóí hadaʼasíidii nahalin. Nihintsékees índa niidzinii, éí Séítan doo ákótʼéégóó áyósin, bee ádaa áhwiilyą́ągo bee ádaa ákoniidzinígíí nihíká adoolwoł. Nihiconscience éí bádahádzidígíí hádíníitʼı̨́įʼ doo, haʼíísíníiltsʼą́ą́ʼ dóó bitsʼą́ąjįʼ kóniitʼée doo.

12-13. Haʼátʼíí bee nihihódineeztą́ąʼgo ndi, haash diiʼnííł?

¹² Séítan bintsékeesígíí bitsʼąą kónítʼéego ádaa áhwiilyą́ baa nitsíníkees.  Jiihóvah éí hazhóʼó nanihinitin “naʼageh bee tsiʼnaʼadá índa badaaʼihii tʼáá ałtso áádóó adáhonooní tʼóó bee haʼdoodzih nidi tʼáadoo baa yádaałtiʼí.” (Eph. 5:3) Bił nideiilnishígíí dóó óltaʼdi naʼageh yaa yádaałtiʼgo, haa diiʼnííł? “Doo Diyin God kʼehgo iináanii tsʼísee kʼehgo adáhonooníinii yóóʼadahidiitʼaah” éí nihił béédahózin. (Titus 2:12) Nihintsékees éí hastóí haʼasídí nahalin, bádahádzidígíí yee nihił halneʼ. (Rom. 2:15) Ákondi tʼáásh yísíníiltsʼą́ąʼ doo? Nihinááł naalkidí dóó yádaałtiʼgo daatsʼí nihí ałdóʼ yísíníiltsʼą́ąʼ doo. Éí bitsʼą́ąjįʼ kóniitʼée doo! Éí haʼasídí nahalingo, tsı̨́įłgo dadidiitʼı̨́ı̨́ł, saad yee yádaałtiʼígíí tʼáadoo yísíníiltsʼą́ą́ʼ, doodaiiʼ tʼóó bitsʼą́ąjįʼ dah didiinááł.

¹³ Bił nideiilnishígíí dóó bił daʼííníiltaʼígíí doo ákótʼéégóó deiyiikahígíí dóó yaa nitsídaakeesii éí bitsʼą́ą́ʼ ániitʼéego nihidziil doo. Doo yáʼádaatʼéhígíí bitsʼąą kóniitʼée doo neiilnishgo éí Jiihóvah nihooʼı̨́. Adziilii dóó hódzą́ niháí dooleeł éí álílee kʼehgo nitsáhákeesígíí nahjįʼ kwííníilzin doo. (2 Chron. 16:9; Isa. 40:29; Jas. 1:5) Haitʼéego nihijéí baa áhwiilyą́ą doo?

14-15. (a) Haʼátʼíí éí nihijéí bá ąą ádiilnííł, áádóó haitʼéego? (b) Diyin Bizaad yíníiltaʼgo, Proverbs 4:​20-22 haʼátʼíísh bitsʼą́ą́dóó bíhwiidiilʼááł? (“ Baa Nabikʼítsíníłkees Niłní” níníłʼı̨́.)

¹⁴ Kin dahshijaaʼ bináʼástłʼinígíí baa nitsíníkees. Chʼéʼétiin yaa áhályánígíí kin dahshijaaʼ éí anaʼí bíchą́ dáńʼdiłkał. Łahda dáádílkał ąą ánáyiilʼįįhgo éí chʼiyáán dóó chodayoołʼínígíí éí yah anídeijih. Nihijéí baa áhwiilyą́, doo yáʼádaatʼéhígíí éí bitsʼą́ąjįʼ kóniitʼée doo. Jiihóvah nitsékeesígíí éí bá ąą ííníilzin doo. Dáádílkał doo ąą álnééhgóó éí kin dahshijaaʼ góneʼ dichin hodooghą́ą́ł. Éigi átʼéego, God baa nitsíikeesgo nihijéí bá ąą ádiilnííł áko ániitʼéhígíí tʼáá ákwii jı̨́ nihintsékees łah átʼéego ííníilzin doo.

¹⁵ Diyin Bizaad éí Jiihóvah nitsékeesígíí yee nanihinitin. Tʼáá áłahájįʼ, yíníiltaʼgo Jiihóvah nitsékeesígíí nihí ałdóʼ ákótʼéego nitsíikees doo. Diyin Bizaad yíníiltaʼgo, haitʼéego yee nihíká análwoʼ? Sodiilzinígíí ílı̨́. Nihisister léiʼ ání: “Tʼah doo Diyin Bizaad yíníshtaʼgóó éí Jiihóvah bichʼįʼ sodiszįįh. Shíká anilyeed, Nizaad biyiʼdóó ‘tʼóó bikʼedaʼayóii baa ákonisin doo,’ bidishniih.” (Ps. 119:18) Ííníiltaʼgo hazhóʼó baa nitsíikees doo. Sodiilzingo, ííníiltaʼgo, dóó baa nitsíikeesgo, God Bizaad ‘nihijéí bitłʼáahdi ádiihíʼníił’ doo. Áádóó Jiihóvah nitsékeesígíí ayóóʼííníiʼníi doo.—Proverbs 4:​20-22 yíníłtaʼ; Ps. 119:97.

16. JW Broadcasting daníilʼı̨́įgo éí haitʼéego nihíká análwoʼ?

¹⁶ God bintsékeesígíí nihił hólǫ́ éí JW Broadcasting^® biyiʼdóó dahaneʼígíí daníilʼı̨́. Ahíjískéhígíí kójíní: “Tʼáá náhidizíidgo dahaneʼígíí bíká sodiilzin yę́ę nihichʼįʼ ííshjání áyiilaa! Doo nihił hatsʼíídgóó tʼáá sáhí siikéego bee haʼííníilníi łeh. Original songs éí nihighan góneʼ diitsʼaʼgo ánéílʼįįh. Chʼiyáán íilnééh, dóó hashtʼehwiilnééh, índa dééh yiidlą́ągo áko bee neiʼnééh.” Díí dahaneʼígíí nihijéí bee baa áhwiilyą́ nihíká análwoʼ. Jiihóvah yee nitsékeesígíí yee nanihinitin dóó Séítan nitsékeesígíí éí bitsʼą́ąjįʼ kóniitʼée doo.

17-18. (a) Jiihóvah bikʼeh hwiiniilʼı̨́įgo haitʼéego nihíká adoolwoł? (b) Naatʼáanii Heziikáíyah haʼátʼíí bitsʼą́ą́dóó baa ídahwiidiilʼááł?

¹⁷ Yáʼátʼéehgo íʼiilʼı̨́ı̨́łígíí éí niheʼoodląʼ  bidziilgo nooséełgo yee nihíká análwoʼ. (Jas. 1:​2, 3) Bee nihitah yáʼáhootʼééh háálá éí Jiihóvah yaa bił hózhǫ́, shaa áłchíní, nihiłní. Díí binahjįʼ Jiihóvah bikʼeh hwiiniilʼı̨́įgo ííníilzin doo. (Prov. 27:11) Nihijéí doo naaki nilı̨́ı̨́góó bá neilʼaʼ ayóóʼííníiʼníigo bee ííshjání ííníilzin.(Ps. 119:113) Nihijéí bee akʼidiʼyiitįįhgo akʼeh hwiiniilʼı̨́įgo ííníilzin.—1 Kings 8:61 yíníłtaʼ.

¹⁸ Tʼáásh nidaʼayiilzííh? Aooʼ. Naatʼáanii Heziikáíyah béénílniih. Ałdóʼ niʼiisííʼ. Ákondi hazhóʼó diyingo tsíńdeezkéezgo, hashtʼeʼninádzá, áádóó “nijéí tʼáá átʼé bee” Jiihóvah yá naalʼaʼ naasdlı̨́ı̨́ʼ. (Isa. 38:​3-6, NW; 2 Chron. 29:​1, 2; 32:​25, 26) Séítan haʼátʼíí shı̨́ı̨́ nihikʼijįʼ yaa nitsíikeesígíí éí bitsʼą́ąjįʼ kóniitʼée doo. ‘Ajéí bee akʼidiʼyiitįįh’ bíká sodiilzin. (1 Ki. 3:9; Psalm 139:​23, 24 yíníłtaʼ.) Jiihóvah yiiniidlą́ągo éí nihijéí baa áhwiilyą́.