1. Haitʼéego Jiihóvah beʼiilʼı̨́į doo?

JIIHÓVAH éí ayóóʼánihóʼní. (John 3:16) NihiTaaʼ ayóóʼííníʼníigo beʼiilʼı̨́į doo. Tʼáá ałtso éí “ahaa aʼááh danohsin, ałkʼisóó danohłı̨́įgo ayóóʼádaʼahíínóhʼní, [dóó] nihá ádahwiinítʼı̨́ʼígo” bichʼįʼ ííshjání ííníilzin doo. Íiyisíí “Christ dayoodlání danilíinii” bichʼįʼ ííshjání ííníilzin doo. (1 Pet. 3:8; Gal. 6:10) Nihibrothers dóó nihisisters bichʼįʼ nidahwiiʼnáago, éí bíká adiilwoł.

2. Haʼátʼíísh éí baa nídadíitʼįįł?

² Jiihóvah bá naashʼaʼ jinízingo achʼįʼ nahwiiʼná hólǫ́ǫ doo. (Mark 10:​29, 30) Díí nihił hoogáłígíí bichʼįʼ yoołkááł, áko nihichʼįʼ nidahwiiʼnáago tʼóó náás áhoonííł éí baa ádaa ákodaniidzin. Haitʼéego ahidiniłnáago áká anéiijah doo? Diyin Bizaad biiʼdóó Lat, Job, dóó Neiyómii ádaatʼįįd yę́ę haʼátʼíí bitsʼą́ą́dóó bídahwiidiilʼááł. Díí jı̨́ nihibrothers dóó nihisisters haʼátʼíí bee bichʼįʼ nidahwiiʼná, dóó haitʼéego haʼahóní bee bíká adiilwoł.

3. 2 Peter 2:​7, 8 binahjįʼ, Lat éísh haʼátʼíí doo ákótʼéégóó ájiilaa, áádóó haa hóótʼįįd?

³ Lat éí Sádamdi diné doo yáʼádaashóonii tʼáá íiyisí baaʼihgo bitahgi kééhojitʼı̨́ı̨́ ńtʼééʼ. Díí doo ákótʼéégóó ájiilaa. (2 Peter 2:​7, 8 yíníłtaʼ.) Ákweʼé doo bide hóyéeʼ da, ákondi Lat Sádamgóó ninaagóó achʼįʼ nahwiiʼná biih  jiiná. (Gen. 13:​8-13; 14:12) Hweʼasdzą́ą́ éí díí kin dah shijaaʼígíí doodaiiʼ diné kéédahatʼínígíí bił yáʼátʼééh biniinaa Jiihóvah doo yikʼeh hółʼı̨́į da. Diyin God yádiłhił biyiʼdę́ę́ʼ kǫʼ índa tsékǫʼ łitsoígíí nááłtą́ągo beʼiinaʼ yóóʼajííłdéél. Áádóó Lat bitsiʼ naakigo baa nitsíníkees. Hastóí bázhʼdooyeh yę́ę Sádamdi neezná. Lat binaalyéhé dóó bighan, nááná íiyisíí beʼasdzą́ą́ áadi atah ádin. (Gen. 19:​12-14, 17, 26) Jiihóvah éí Lat doo yił haʼólníi daash ńtʼééʼ, bichʼįʼ nahwiiʼnánígíí biniinaa? Ndagaʼ.

4. Haitʼéego Jiihóvah éí Lat haʼahóní hachʼįʼ ííshjání áyiilaa? (Naaltsoos bikááʼdę́ʼígíí níníłʼı̨́.)

⁴ Lat azhą́ shı̨́ı̨́ Sádam kééhojitʼı̨́įgo, Jiihóvah haa joozbaʼgo níłchʼi naalʼaʼí hachʼįʼ adayiiłʼaah yisdáhóónil. Ákondi, Sádamdóó tsı̨́įłgo chʼínóhkááh hodooʼniid, ndi Lat doo akʼeh hojíłʼı̨́į da, “naʼáhozdilziid.” Níłchʼi naalʼaʼí háká ahinoolchąąʼ hálaʼ yiyiiłtsood tsı̨́įłgo kin haalʼáhídóó chʼíhoníʼeezh. (Gen. 19:​15, 16) Níłchʼi naalʼaʼí áháłní, tsı̨́įłgo dził bóohjeeh. Jiihóvah doo bikʼeh hojíłʼı̨́į da, Lat éí Jiihóvah kwííłní, nahjí kin haalʼáajįʼ nízhdiilwod? (Gen. 19:​17-20) Jiihóvah éí haʼólníigo íistsʼą́ą́ʼ, Lat akǫ́ǫ́ dohkááh yiłní. Lat kééhojitʼı̨́į dooleeł yę́ęgi béédzísdzííd, áádóó dziłghą́ąʼjįʼ hajííná. Tsʼídá áłtsé Jiihóvah áháłní yę́ęgóó jiníná. (Gen. 19:30) Jiihóvah éí Lat tʼáá wołí bee haʼahóní hachʼįʼ ííshjání áyiilaa! Haitʼéego beʼiilʼı̨́į doo?

5-6. Haitʼéego 1 Thessalonians 5:14 nihíká adoolwoł?

⁵ Latgi átʼéego, nihibrothers dóó nihisisters doo ákótʼéégóó ádaʼałʼįįhgo yee achʼįʼ nidahwiiłná. Ákóhootʼįįhgo, haitʼéego ádiilnííł? Bił hodiilnih, tʼáá niʼ ánítʼı̨́įgo bidiiʼniiłísh? Ndagaʼ. (Gal. 6:7) Ákondi, saad yáʼátʼéehii bee bichʼįʼ hadiidzih. Jiihóvah éí Lat yíká eelwodígíí átʼéego, bee bíká adiilwoł. Haitʼéego ádíílííł?

⁶ Jiihóvah éí níłchʼi diyinii yiniłʼaʼ Lat yił hodoolnih, áádóó Sádam hazʼą́ą́dóó yisdázhdoogááł biniyé. Díigi átʼéego,nihibrother łaʼ doo ákótʼéégóó éʼéłʼı̨́įgo baa ákoniidzin éí bił hodiilnih. Bíká adiilwołgo átʼé. Diyin Bizaad doo shı̨́ı̨́ tsı̨́įłgo yikʼididootı̨́įł da ndi, bibaʼ ániitʼée doo. Níłchʼi diyinii nidiltʼéhígíí átʼéego beʼiilʼı̨́į doo. Nihibrother bíká adiilwoł, tʼáadoo bitsʼą́ąjįʼ kónítʼéhé. Doo saad bee tʼéiyá da, bił niidlı̨́įgo bíká adiilwoł. (1 John 3:18) Nihibrothers bílaʼ yiiniłtsoodígíí átʼéego, saad yáʼátʼéhígíí bee bíká adiilwoł éí yee ádaa ákódínóozįįł.—1 Thessalonians 5:14 yíníłtaʼ.

7. Jiihóvah éí Lat yiníłʼı̨́ yę́ęgi átʼéego, haitʼéego nihíísh ałdóʼ beʼiilʼı̨́į doo?

⁷ Jiihóvah éí Lat niʼiisíhígíí doo yee yiníłʼı̨́į da. Jiihóvah éí yilʼaadii Peter ííłní, Lat diné tʼáá ákogi átʼéii nilı̨́. Jiihóvah nidaʼayiilzihígíí doo yee nihiníłʼı̨́į da éí baa nihił dahózhǫ́ǫ doo! (Ps. 130:3) Jiihóvah éí Lat yiníłʼı̨́ yę́ęgi átʼéego, nihíísh ałdóʼ beʼiilʼı̨́į doo? Nihibrothers dóó nihisisters yáʼátʼéehgo ádaaníiłii bee baa ákoniidzingo, bee hadaʼíínółníi doo. Áko bíká iilyeedgo doo bá nantłʼa da doo.

8. Nihá áhwiinítʼı̨́įgo haitʼéego bíká adiilwoł?

⁸ Doo Latgi átʼéego da, Job bichʼįʼ nahwiiʼnánígíí éí doo asiihígíí biniinaa da. Binaalyéhé, bee bééhoʼdílzin yee sizínígíí,  dóó bitsʼíís yáʼátʼééh yę́ę ałtso yóóʼayííłdéél. Tʼáá yówehgo, hweʼasdzą́ą́ dóó baʼáłchíní ałtso daneezná. Job hakʼis ádahodilʼı̨́įgo saad doo yáʼátʼéehii yee hachʼįʼ hadahaasdzííʼ. Haʼátʼíí biniinaa? Doo éí tʼáá íiyisíí ájítʼéhígíí yaa ákódanízin da. Tʼáá ádzaago tsóhodeezkeezígíí, Job tʼáá naʼníleʼdii baa náhástʼįįd. Haitʼéego díí adiilzihgi bitsʼą́ą́ʼ ániitʼée doo? Jiihóvah tʼáá bí tʼéiyá ádajítʼéhígíí bił bééhózin. Diné łaʼ tiʼdahoohníhígíí hazhóʼó yíísíníłtsʼą́ą́ʼ. Bee bichʼįʼ anáhóótʼiʼígíí baa ákonínízin. Nihibrothers dóó nihisisters aa aʼááh niidzingo ííshjání ííníilzin doo.

9. Náá áhwiinítʼı̨́įgo éísh haʼátʼíí bitsʼą́ąjįʼ kónítʼée doo, dóó haʼátʼíí biniyé?

⁹ Nihá áhwiinítʼı̨́įgo éí łaʼ bichʼįʼ nidahwiiʼnánígíí doo baa aseezı̨́ niidzin da. Aseezı̨́ niidzinii éí doo áłah náʼádleehgi yáʼátʼéehgo íiyosin da, éí niyiiłchxǫǫh. (Prov. 20:19; Rom. 14:19) Doo baa áhwiinítʼı̨́į da, tʼáadoo nitsáháskéezgo saad yee hahadziih éí diné tʼáá íídą́ą́ʼ bichʼįʼ nidahwiiʼnánígíí tʼáá yówehda yee tiʼnááhooʼniih doo. (Prov. 12:18; Eph. 4:​31, 32) Dooládóʼ yáʼátʼéeh da diné yáʼátʼéehgo íʼoołʼįįłígíí bee baa ákoniidzingo, dóó haaléitʼéego bee bichʼįʼ anáhóótʼiʼígíí bee bíká adeeshwoł!

10. Job 6:​2, 3 haʼátʼíísh bitsʼą́ą́dóó bíhwiidiilʼááł?

¹⁰ Job 6:​2, 3 yíníłtaʼ. Łahda Job “tʼáá naʼníleʼdii hahásdzííʼ.” Tʼah náasdi tʼáá naʼníleʼdii hahásdzíʼígíí yaa ákoniizı̨́ı̨́ʼ. (Job 42:6) Jobgi átʼéego, dííshjı̨́įdi diné bichʼįʼ nidahwiiʼná éí tʼáá naʼníleʼdii saad yee yádaałtiʼ, áko doo bee ádideeshniił yę́ęgi bee hahásdzííʼ. Niísh éí haitʼéego  ádidííniił? Tʼáadoo ayóó aa nánítʼíní, tʼóó hazhóʼó náá áhwiinítʼı̨́į doo. Béénílniih, Jiihóvah éí bílaʼashdlaʼii bichʼįʼ nidahwiiʼná dóó yínííł, doo niháí yinízin da. Éí bee baa ákoniidzin, łahda Jiihóvah bá naalʼaʼí yínííł nilı̨́įgo, tʼáadoo leʼé biʼdiiłʼáago doo ákótʼéégóó haadzih. Jiihóvah doo hazhóʼó yaa yałtiʼgo doodaiiʼ nihí doo ákótʼéégóó niháí yáłtiʼgo, doo bichʼįʼ niháháchįʼ da doo.—Prov. 19:11.

11. Haitʼéego elders éí Iiláíhu bedaʼjiłʼı̨́į doo?

¹¹ Łahda, diné yínííł nilı̨́įgo bee bichʼįʼ anáhóótʼiʼgo bichʼįʼ hadoodzihígíí doodaiiʼ hashkée bee náhodínóotı̨́ı̨́ł bee bíká adoolwoł. (Gal. 6:1) Haitʼéego elders ádeidoolííł? Iiláíhu beʼiilʼı̨́į doo, éí Job hazhóʼó jíistsʼą́ą́ʼ. (Job 33:​6, 7) Iiláíhu éí hachʼįʼ haadzííʼ bikééʼdóó Job yaa nitsékeesígíí bikʼizhʼdiitą́. Elders éí Iiláíhu ádajítʼéhígíí éí hazhóʼó dajíistsʼą́ąʼgo dóó diné ádaatʼéhígíí bee bikʼidazhdiʼdootı̨́ı̨́ł. Yee nidaʼnitinígíí bee bił hóoneʼgo éí hajéí yididoołnááł.

12. Hahastiin dóó hweʼashiiké hatsʼą́ą́ʼ ádin, haitʼéego Neiyómii yaa bíniʼ?

¹² Neiyómii éí Jiihóvah ayóóʼáyóʼníigo yikʼeh átʼé. Hahastiin dóó hweʼashiiké hatsʼą́ą́ʼ ádin dóó bikééʼdóó házhiʼ łahgo átʼéego ájiilaa, éí “Mára” joosyeʼ, éí “Bikʼeʼeshchʼíiʼii” jiníigo óolyé. (Ruth 1:​3, 5, 20, ftn., 21) Neiyómii éí yínííł bił nijigháago hazhááʼáád Ruth tʼáá hwíighah sizı̨́. Ruth tʼáá áká análwoʼ doo tʼéiyá da, éí ałdóʼ aa joobaʼ saad yee hachʼįʼ yáłtiʼ. Ruth ayóóʼóʼóʼní dóó haʼahóní éí Neiyómii yee yichʼįʼ haadzííʼ.—Ruth 1:​16, 17.

13. Łaʼda bichʼooní ádin yileehgo, haʼátʼíísh biniyé bee bíká adoolwołígíí yinízin?

¹³ Nihibrothers dóó nihisisters bichʼooní ádin yileehgo, éí bíká adoolwołígíí yídin nilı̨́. Ałhíjískéego éí tʼiis ałhąąh nooséłígíí nahalin łeh. Tʼáá nináháhááh bikétłʼóól nooséełgo ałtaaneesdiz. Tʼááłaʼí tʼiis daatsaahgo, łaʼígíí éí yéigo bíhodiiłtih. Éí nahalingo, hachʼooní ádin yileehgo łaʼígíí yéigo yínííł nilı̨́įgo haashı̨́ı̨́ nízáágóó bił ahalzhish. Paula, * éí hahastiin tʼáadoo hooyání daaztsą́, ájíní, “Sheʼiinaʼ łahgo átʼéego silı̨́ı̨́ʼ, áádóó doo shidziil da. Ayóó shikʼis ádin. Shahastiin tʼáá ałtso bee bichʼįʼ yáshtiʼ yę́ę. Ayóó nihił hózhǫ́ǫgo dóó bee áká anáhinilchééh yę́ę. Shichʼįʼ anáhóótʼiʼgo yiyíistsʼą́ą́ʼ dóó baa yéiiltiʼ łeh ńtʼééʼ. Kʼad éí sheʼiinaʼ ałnííʼdóó ádin nahalin.”

14-15. Bichʼooní ádinígíí haitʼéego haʼahóní bee bichʼįʼ hadiidzih?

¹⁴ Bichʼooní ádinígíí haitʼéego haʼahóní bee bichʼįʼ hadiidzih? Áłtsé ílínígíí éí bee bichʼįʼ hadiidzih, azhą́ nihá nantłʼago ndi. Paula ałdóʼ ájíní, “Shił bééhózingo éí diné hatsʼą́ą́ʼ ádin yileehgo tʼáadoo bee hajoodzííhída łeh. Saad doo hazhóʼó bee hadzidziihgo biniinaa baa hániʼ łeh. Diné doo haʼátʼíhída daaníigo siké.” Chʼééná nilı̨́įgo bee hazhdoodzihígíí doo há bíighah da yileeh. Paula ánáádíʼní, “‘Yéigo haʼíínílní’ dashiłníigo, éí baa ahééh nisin.”

¹⁵ William, ląʼí nááhai yę́ędą́ą́ʼ beʼasdzą́ą́ ádin, éí ání, “Sheʼasdzą́ą́ yaa yádaałtiʼgo dóó yił ádayiilaa yę́ę baa ahééh nisin. Éí tʼáá aaníí ayóóʼádeiyóʼníí  ńtʼééʼ. Díí yéigo shíká análwoʼ. Éí bee haʼííníshníigo, háálá sheʼasdzą́ą́ shił nilı̨́ dóó ląʼí bił shinááhai.” Bianca, asdzání bąąh áhásdįįdii nilı̨́įgo, ání, “Łaʼ shá sodadilzingo dóó Diyin Bizaad shichʼįʼ deiyółtaʼgo éí bee haʼííníshní. Shahastiin yaa yádaałtiʼgo dóó baa yáshtiʼgo éí shíká análwoʼ.”

16. (a) Bąąh ádahasdįįdígíí haitʼéego bíká adiilwoł? (b) James 1:27 binahjįʼ éísh haʼátʼíí nihá niilyá?

¹⁶ Ruth éí Neiyómii tʼáá hwíighah sizı̨́ nahalingo, nihibrothers dóó nihisisters bichʼooní ádin yileehgo, éí tʼáá bíká anídeilwoʼ. Paula baa hóoneʼ yę́ę, ájíní, “Shahastiin ádindóó tʼóó ahayóí shika ííjééʼ. Diné beʼiinaʼ yáʼátʼééh nídaasdlı̨́įʼgo, ndi shí éí sheʼiinaʼ łahgo ádzaa. Chʼééná nilı̨́įgo náhidizííd índa tʼáá nináháhááh ndi ádin yileehgo bikéédóó bíká anijílwoʼgo deinízin.” Diné tʼáá ałʼąą átʼéego nitsídaahkees. Łaʼ éí tʼáadoo hodiinaʼí bee bichʼįʼ nidahaztʼiʼígíí yikʼi dahohkah. Náá ałdóʼ, honeeni ayóóʼáyóʼníigo ííłʼı̨́ yę́ę éí łaʼ ádin yileehgo éí ayóó baa yínííł hasin łeh. Diné tʼáá ałʼąą átʼéego hadaʼólní. Béénílniih, Jiihóvah éí nihá neinílá dóó niháí diníʼą́ bąąh ádahasdįįdígíí baa ádahwiilyą́ą doo.—James 1:27 yíníłtaʼ.

17. Bichʼooní bitsʼą́ą́ʼ dah hidiikaiígíí haʼátʼíísh biniyé bíká adiilwoł?

¹⁷ Łaʼ diné bichʼooní bitsʼą́ą́ʼ dah hidiikahgo, tʼáá íiyisíí yínííł bee bichʼįʼ nidahwiiʼná. Joyce, hahastiin łaʼ asdzání  yichʼįʼ dah náádiidzá, ájíní, “Shitsʼą́ą́ʼ dashdiiyáago tʼáá íiyisíí neezgai, ájídingo doo shı̨́ı̨́ ayóó neezgai da ńtʼééʼ. Chidí hwiistʼı̨́įgo éí doodaiiʼ atah honiigááh bitsʼą́ą́dóó ájídingo éí shı̨́į doo ayóó yínííł da ńtʼééʼ. Ákondi, shahastiin éí tʼáá bí íinízingo dah diiyá. Doo anishłı̨́ı̨́góó shaa nitsísíkééz.”

18. Bichʼooní ádaadinii haitʼéego bíká adiilwoł?

¹⁸ Bichʼooní ádaadinii yáʼátʼéehii bee bíká adiilwoł, tʼáá áłtsʼíísígo ndi, ayóóʼííníʼníigo bichʼįʼ ííshjání ádíílííł. Kʼad éí tʼáá sáhí iiná ádeełʼı̨́, akʼis yáʼátʼéehii deinízin. (Prov. 17:17) Haitʼéego bikʼis nilínígíí ííshjání ádíílííł? Wóshdę́ę́ʼ daʼdiidı̨́ı̨́ł bididííniił. Éí honeeni biniyé bił ahíídiikah, doodaiiʼ hootahgóó ndahaneʼgóó bił dííʼash. Éí doodaiiʼ family worship biniyé bił ahíídookah. Ákwíindzaago, Jiihóvah tʼáá íiyisíí naa bił hózhǫ́ǫ doo. “Yínííł ádajítʼéii Bóhólníihii [Jiihóvah] hwíighahgi hólǫ́,” dóó ‘asdzání bąąh ádahasdįįdii yaa áhályáanii nilı̨́.’—Ps. 34:18; 68:5.

19. 1 Peter 3:8 éísh haa díínííł ní?

¹⁹ Tʼáadoo hodiinaʼí God biNahatʼaʼ kéyah bikááʼgóó yee hooʼáał doo, ‘achʼįʼ nahwiiʼná yę́ę baa hoyoosnah.’ Náasdi áhodooníiłii “áłtséédą́ą́ʼ yę́ę doo bééhániih da, doo nidi baa nitsáhákees da” éí bíká dadíníitʼı̨́ı̨́ʼ. (Isa. 65:​16, 17) Tʼah doo áajįʼ yiiłkahdą́ą́ʼ, nihibrothers dóó nihisisters bíká anéijah áádóó nihizaad dóó íitʼįįłgi ayóóʼííníiʼní ííshjání ádíílííł.—1 Peter 3:8 yíníłtaʼ.