1, 2. (a) Peter ádaa jiiníbaʼ hodííniidgo, Jesus haʼátʼíí nízhdooʼniid? (Áłtsé naashchʼąąʼígíí níníłʼı̨́.) (b) Haʼátʼíí biniyé Jesus kótʼéego hanáádzííʼ?

JESUS bídahoołʼaahii éí Ízrel binahatʼaʼ kʼad hashtʼééjidlééh danízin, ndi Jesus éí tiʼhwiizhdoonih, áádóó hodiʼyoolyééł ní. Áko biniinaa tsídazdeesyiz! Yilʼaadii Peter haadzíiʼgo ání: “Bóhólníihii, ádaa jiiníbaʼ díí doo ákóndiʼdoolníił da.” (Matthew 16:​21, 22, NW) Jesus ázhdííniid: “Séítan nílíinii, shidinínáágóó aninááh! Shiníłtłʼaii nílı̨́, háálá doo Diyin God kʼehgo nitsíníkees da, nidi diné kʼehgo tʼéí nitsíníkees.”—Matthew 16:23; Acts 1:6.

² Séítan yee ádíhólníihgo hoogáłígíí éí yikʼehgo diné nitsídaakeesii éí Jiihóvah bintsékeesígíí doo bił aheełtʼée da. Jesus díí bééhózinígo ájiilaa. (1 John 5:19) Peter éí diné nitsídaakeesígi átʼéego tʼáá ní sínízínígi ádaa tsídíkees yiłní Jesus. Ndi Jesus éí tiʼhwiizhdoonihgo hodiʼyoolyéełgi Jiihóvah éí díí biniyé hashtʼezhʼdidoonííł  hóʼníigo baa ákozhnízin. Áko Jesus kótʼéego háájoodzíiʼgi bééhóziní ájiilaago diné kʼehgo nitsáhákeesígíí doo bee nitsíjíkees da, ndi Jiihóvah bikʼehgo nitsíjíkees.

3. Jiihóvah bikʼehgo nitsáhákees haʼátʼíí biniinaa nantłʼaii átʼé?

³ Nihíshąʼ? Jiihóvah bintsékeesígíísh bee nitsíikees, doodaiiʼ Séítan hooʼáałii bikʼehgo nitsáhákeesii daatsʼí? Oodlání ídlı̨́įgi éí íitʼįįłii ádaatʼéii wołí bee Diyin bee bił honiilzhǫ́ǫ doo niidzin łeh. Nitsíikeesgishąʼ éí haitʼé? Éísh wołí bee íitʼı̨́įgo Jiihóvah nitsékeesígi átʼéego nitsíikees? Díí ayóó binaʼanishii átʼé. Ndi diné nitsékeesjígo éí doo nantłʼa da. Háálá éí kótʼéego nitsáhákees biiʼ neiildeeh. (Ephesians 2:2) Áádóó ałdóʼ diné éí tʼáá bí tʼéiyá ádaa nitsídaakees, ákódiiʼníiłgoda átʼé. Tʼáá aaníí éí Jiihóvah bikʼehgo nitsáhákees nantłʼa, ndi diné nitsékeesjígo éí doo nantłʼa da.

4. (a) Diné bikʼehgo nitsáhákeesgo haa áʼdoolííł? (b) Haʼátʼíí baa ídahwiidiilʼááł?

⁴ Diné bikʼehgo nitsáhákeesgo éí tʼáá nihí tʼéí ádaa nitsíikees diidleeł. Áádóó díidi yeeʼ tʼáá ákóneʼí átʼé áádóó doo ákóneʼí átʼée da niidzingo bee ádá nitsíikees diidleeł. (Mark 7:​21, 22) Áko biniinaa “God bintsékeesjígo” nitsíikeesgo bee adíhodiyiilʼaah doo, “diné bintsékeesjígo” éí dooda. Díí naaltsoos biiʼdóó díí baa íhwiidiilʼáałgo yee nihíká adoolwoł. Éí Jiihóvah bikʼehgo nitsáhákeesgi nihíká adoolwołgo átʼéegi baa ídahwiidiilʼááł. Diné bikʼehgo nitsáhákees haitʼéego tʼáadoo ákóniitʼéhí dooleełgi ałdóʼ baa ídahwiidiilʼááł. Áádóó díí bikéédóó éí tʼáadoo leʼé ádaatʼéii Jiihóvah yaa nitsékeesígi áádóó tʼáá Bí bikʼehgo nitsáhákees dooleełígi baa ídahwiidiilʼááł.

5. Diné łaʼ haʼátʼíí biniyé łaʼda kótʼée yeeʼ bididooniiłgi doo deinízin da?

⁵ Diné łaʼ éí náánáłaʼda kótʼéego yeeʼ bididooniiłgi doo deinízin da. Kódaaníi łeh, “Tʼáá shí ádá nitséskees.” Ádaaníigo shı̨́ı̨́ éí tʼáá shí ádá nahashʼá áádóó tʼáá shí bee shóhólnííh. Łaʼda tʼáadoo kótʼé shiłníní, doodaiiʼ diné ádaatʼéhígi ánítʼé dahałníigo doo deinízin da. * (Footnote níníłʼı̨́.)

6. (a) Jiihóvah éí haʼátʼíí yee nihichʼįʼ bił hadleeʼ? (b) Díísh tʼáá ałtsogóó nihá bee hazʼą́?

⁶ Jiihóvah bikʼehgo nitsíikeesgo éí tʼáá nihí tʼahdii kótʼé diiʼníi doogo átʼé. 2 Corinthians 3:17 ání: Jiihóvah “biníłchʼi diyinii hólǫ́ǫgi ákweʼé áhonídleeʼ.” Tʼáá nihí éigi áníshtʼé niidzingi Jiihóvah bił hadleeʼgo yee nihá hasʼą́. Nihił yáʼátʼéehii índa bíniidlíinii bee ádá hosiilʼą́. Jiihóvah kótʼéego ánihiilaa. Ndi tʼáá ałtsogóó doo tʼóó nihá yee hasʼą́ą da. (1 Peter 2:16) Haʼátʼíí lá tʼáá ákóneʼí doodaiiʼ doo tʼáá ákóneʼí átʼée da niidzingo éí Jiihóvah shizaad chodeinołʼı̨́įgo éí bee nihił béédahoyoozįįh dooleeł nihóʼní. Díísh áká adoolwołgo átʼé?

7, 8. Jiihóvah yaa nitsékeesígi átʼéego baa nitsíikeesgoósh nihá yáʼátʼééh? Łaʼ chʼíníʼaah.

⁷ Binahjįʼ bee akʼidiʼdootı̨́įłii: Azhéʼé dóó amá éí yáʼádaatʼéehii baʼáłchíní yee  neinitin łeh. Éí doo hoyoochʼíid da, yéigo nanilnish, áádóó jiiníbaʼ yiłníi łeh. Díí éí bá yáʼátʼééh. Áłchíní éí yáʼátʼéehgo beʼiiná yoołtʼih doo biniyé átʼı̨́. Áłchíní niyéehgo hooghandóó dah diigháahgo éí tʼáá bí ádá nahaʼá yileeh. Bizhéʼé dóó bimá éí yáʼádaatʼéehii yee nabineeztą́ą́ʼ yę́ę yikʼehgóó beʼiiná áyiilaago éí yáʼátʼéehgo ádá nahaʼáa doo. Bee achʼįʼ nidahwiiʼnáanii, yínííł, índa doo ádeeshníił da ńtʼééʼ hwiindzingi yee ádaa áhályą́ą doo.

⁸ Tʼáá ákótʼéego Jiihóvah éí baʼáłchíní tsʼídá yéigo ił hózhóonii yee dahináa doo yóʼní. (Isaiah 48:​17, 18) Éí bąą yáʼátʼééhjí oodááł áádóó hazhóʼó ąą nitsáhákees dooleełígi Jiihóvah yee naʼnitin. Nitséskeesígi índa Shikʼehgóó oodáał dooleełígi bídahoołʼaah nihiłní. Díí nihíká adoolwoł. Éí honiidzą́ągo áádóó yáʼátʼéehgo ádá nahwiitʼáago ánihiiłʼįįh. (Psalm 92:5; Proverbs 2:​1-5; Isaiah 55:9) Tʼáá nihí haʼátʼíí shı̨́ı̨́ nihił yáʼátʼéehii bee ádá hosiilʼą́ą doo, ndi éí nihił hóshǫ́ǫ dooleełígíí bee ádá hosiilʼą́ą doo, háálá éí Jiihóvah bikʼehgo íʼiilyaa doo. (Psalm 1:​2, 3) Jiihóvah bikʼehgo nitsíikeesgo éí ląʼígóó nihá yáʼátʼééh!

9, 10. Jiihóvah bintsékees éí diné bintsékees yiláahdi átʼéego haʼátʼíí bee bééhózin?

⁹ Jiihóvah éí diné bintsékees yiláahdi átʼé. Diné bikʼehgo nitsáhákeesii éí oodáałgi, hooghan hazʼą́ągi ił dahózhǫ́, áádóó iiná yáʼátʼéehii bee jiiná, índa ląʼígóó bee daʼiiná dadooleełii kótʼéego yáʼátʼééh, daaní. Ndi ląʼígo kótʼéego dajiníigi éí Jiihóvah bikʼehgo nitsáhákees doo bił aheełtʼée da. Éí tʼáá ní nínízinígíí bíká ánítʼı̨́ índa doo hachʼooní átʼée da ndi, bił ashtéezhgi éí tʼáadoo átʼéhí da, daaní. Áádóó łahda ánáádadiʼníi łeh, ahéʼéskéegi tʼįįhdígo biniinaa áłtsé haanízahjįʼda ałtsʼáázhdootʼash, doodaiiʼ tʼóó ałtsʼáʼítʼaashii ázhdoolííł. Diyin Bizaad éí doo kótʼéego naʼnitin da. Ákoósh diné kótʼéego daaníinii bił yáʼádahootʼéehgo bił nahazʼą́?

¹⁰ Jesus ání: “Hódzą́ éí yee ááníiłii binahjįʼ tsʼídá tʼáá ákogi átʼéego bee bééhózin.” (Matthew 11:19) Chidí áádóó electronics ádaatʼéii ádaalyaago kʼad dahólǫ́. Ndi kódaatʼéii doo ił hóshǫ́ǫ da, ayóó átʼéego bee achʼįʼ nidahwiiʼnáanii, anaaʼ, náánáłahdę́ę́ʼ dineʼé joodlá, índa atéʼélʼı̨́ ádaatʼéii doo nihá hashtʼeidoolíił da. Doo hachʼooní átʼée da ndi bił ashtéezhgi éí tʼáadoo átʼéhí da ałdóʼ daaní. Ndi ląʼí ádaaníigo diné kódaatʼı̨́įgo éí hooghan hazʼą́ągi deidiyiiłtááh, atsʼíís yíhodiiłtʼih áádóó doo yáʼádaatʼéehii bitsʼą́ą́dóó dadeeztʼiʼ. Jiihóvah kótʼééjí níigishąʼ? Éí Oodlání daazlíʼígíí Jiihóvah bikʼehgo nitsáhákees nídeidiiláhígíí bighan nahazʼą́ą́góó bił dahózhǫ́, bitah yáʼádahootʼééh, áádóó  nahasdzáán bikááʼgóó bibrothers dóó bisisters nizhónígo yił kʼé daʼahidiʼní. (Isaiah 2:4; Acts 10:​34, 35; 1 Corinthians 6:​9-11) Díí binahjįʼ bee bééhózingo Jiihóvah bintsékees éí diné bintsékees yiláahdi átʼé.

11. Háí éí Mózes bintsékees yee yíká eelwod, áádóó haa hóótʼįįd?

¹¹ Jiihóvah éí ałkʼidą́ą́ʼ bá ndaalʼaʼii yę́ę bił béédahózingo Jiihóvah bikʼehgo nitsáhákees aláahdi átʼé. Mózes éí “Ííjip dineʼé bibee hódzáanii tʼáá átʼé bíhodiʼyiilʼą́ą́ʼ,” ndi hoł bééhózingo hódzą́ éí Jiihóvah bitsʼą́ą́dóó. (Acts 7:22; Psalm 90:12) Áko Jiihóvah ííłní: “Nikʼehgo áhootʼéii bínashiníłtin.” (Exodus 33:​13, NW) Mózes nitsíjíkeesgi Jiihóvah yee háká eelwod. Éí Jiihóvah yinahazʼáanii bohodoolníiłgo biniyé chohoosʼįįd áádóó hweʼoodląʼ yéigo bidziil ńtʼééʼ hałníigo yee haa haznih.—Hebrews 11:​24-27.

12. Paul haʼátʼíí yikʼehgo ádá nihozhdíyeezʼą́?

¹² Yilʼaadii Paul ayóó átʼéego ííłtaʼii jílı̨́ áádóó naaki ałʼąą átʼéego saad bee yájíłtiʼ ńtʼééʼ. (Acts 5:34; 21:​37, 39; 22:​2, 3) Ndi éí diné bibee hódzáanii ádaatʼée doo jiniizı̨́įʼ da, áádóó Diyin Bizaad bikʼehgo bee ádá nihozhdíyeezʼą́. (Acts 17:2; 1 Corinthians 2:​6, 13 yíníłtaʼ.) Áko éí tsʼídá yáʼátʼéehgo nahojisneʼ áádóó haa doolyéełii doo ádoodįįłii bíká jidéezʼı̨́ı̨́ʼ ńtʼééʼ.—2 Timothy 4:8.

13. Hashtʼeʼntsídííkosgi índa Jiihóvah nitsékeesígi átʼéego nitsíikees dooleełgo háí bąąh silá?

¹³ Tʼáá bééhóziní God bintsékees éí diné bintsékees yiláahdi átʼé. God bikʼehgóó ániitʼéego nihił hózhǫ́ǫgo tʼáadoo leʼégóó nihá łaʼhooníił doo. Jiihóvah éí shí yeeʼ shikʼehgo nitsíníkees níigo doo yínihiniłchéeh da. Áádóó “baʼahódlíigo índa hóyą́ągo naalʼaʼí,” elders ałdóʼ doo ákódaaníi da. (Matthew 24:45; 2 Corinthians 1:24) Tʼááłáʼí niitínígo éí hazhóʼó hashtʼeʼntsídííkosgi tʼáá nihí nihąąh silá. Éí Jiihóvah yaa nitsékeesígi átʼéego nihí ałdóʼ tʼáá ákótʼéego nitsíikees doo. Haitʼéego ákóniitʼée doo?

14. Jiihóvah bikʼehgo nitsáhákeesjígo ániitʼée dooleełgo éí haʼátʼíí baa nitsíikees doo?

¹⁴ Romans 12:2 (NW) ání: “Nihokááʼ bił nidahaztʼiʼii tʼáadoo bikʼehgo dahinohnání, ndi nihíniʼ ániidí ánídaahdleʼ, áko nihił béédahodoozįįłgo éí Diyin God yee íinízinii yáʼátʼééh, índa bí bił yáʼátʼééh áádóó hadaałtʼéii átʼé.” Kweʼé naʼnitingo Jiihóvah tʼah doo béédahoniilzįįh yę́ędą́ą́ʼ háí bikʼehgo nitsíikees ńtʼééʼ, ndi nihintsékees ániidíii ándiilníiłgo átʼé. God bikʼehgo nitsáhákeesjígo ádiilnííł. Nihikʼéí áádóó niheʼiinaʼ nítʼiʼdę́ę́ʼ bee haa níłtsogo shı̨́ı̨́ nihintsékees yeinístʼįįdgo átʼé. Ndi nihintsékees łah ánááʼníiłgo átʼé, éí haʼátʼíí shı̨́ı̨́ baa nitsíikeesígíí bikʼehgo ákótʼée łeh. Jiihóvah bintsékees baa nitsíikeesgo éí Bí nitsékeesjígo nihá yáʼátʼééh lá, áko Bí bikʼehgo nitséskees niidzin doo.

15. Haʼátʼíí biniinaa nihookááʼ bił nidaaztʼiʼii tʼáadoo baa nitsíikeesí doo? Łaʼ chʼíníʼaah.

¹⁵ Jiihóvah bikʼehgo nitsíikees siidlı̨́įʼgo éí “nihokááʼ bił nidahaztʼiʼii bikʼehgo tʼáadoo” dahiniiʼnání doo. Haʼátʼíí shı̨́ı̨́ nihinááł ndaalkidii, yíníiltaʼii,  índa yísíníiltsʼą́ąʼii Jiihóvah bintsékeesii yikʼijįʼ ádaatʼéii neʼ ádiilnííł. Haʼátʼíí biniyé díí ílíinii átʼé? Díí baa nitsíníkees: Łaʼda éí shitsʼíístah yáʼátʼéeh doo nízingo chʼiyáán yáʼádaatʼéehii yiyą́ą łeh. Ndi chʼiyáán dííłdzidii áłahájįʼ bił ajiyą́ągo tʼáadoo biniyéhígóó ájítʼı̨́į doo! Tʼáá ákótʼéego nihookááʼ bił nidaaztʼiʼii bikʼehgo nitsíikeesgo Jiihóvah bintsékeesii baa íhwiilʼaah yę́ęgi tʼáadoo biniyéhígóó íitʼı̨́į doo.

16. Haʼátʼíí bitsʼąą ádaa áhwiilyą́ą doo?

¹⁶ Nihookááʼ bił nidaaztʼiʼii, tʼáásh átʼé bitsʼąą kóniitʼée doogo átʼé? Ndagaʼ, łaʼ bénéiikahgo átʼé, háálá tʼóó bitahdóó hádiidáałgi doo bohónéedzą́ą da. (1 Corinthians 5:​9, 10) Diné bił nidahwiilneʼgo doo ákótʼéégóó nitsáhákees índa oodląʼ bee yoochʼííd yádaałtiʼgo dadiitsʼaʼ. Kótʼéego dadiitsʼaʼgo doo baa nitsíikees da doo, doodaiiʼ tʼáá aaníígóó ádaaní doo niidzin da doo. Jesus ádzaaígi átʼéego Séítan éí díí yidíídląął nihóʼnínígíí tsı̨́įłgo nahjįʼ kódiilnííł. Áko tʼáadoo biniyéhígóó baa nitsáhákeesii bitsʼąą áhátʼée dooígi bee ádaa áhwiilyą́ą doo.—Proverbs 4:23 yíníłtaʼ.

17. Haʼátʼíí hazhóʼó bee ádaa nitsíikees doo?

¹⁷ Nihikʼis ádiilníłígíí baa nitsíikees doo. Diyin Bizaad áníigo Jiihóvah doo yééhósinii ayóó nihikʼis íilyaago éí bí bintsékeesjígo nitsíikeesgo ánihidoolííł. (Proverbs 13:20; 1 Corinthians 15:​12, 32, 33) Bee ákʼihwiiltaʼii ałdóʼ baa nitsíikees doo. Éí evolution baa haneʼgi, atíʼélʼı̨́įgo, doodaiiʼ naʼageh bee tsiʼnaʼadáagi bee ákʼidahaltaʼii bitsʼąą ániitʼée doo. Díí nihintsékees doo yidoołchxǫǫł da biniyé “Diyin God ił bééhodoozįįłii” doo bikʼijįʼ ídlı̨́į da doo.—2 Corinthians 10:5.

18. Haʼátʼíí biniyé diné bikʼehgo nitsáhákees bitsʼąą ádaa áhwiilyą́ą doo?

¹⁸ Łahgo ałdóʼ baa ákoniidzingo bitsʼąą ániitʼée doo. Éí bee ákʼihwiiltaʼii ádaatʼéii doo ayóó bééhózinígo óolzin dago diné bintsékees bikʼehgo  ádaalyaa. Łaʼ éí níłchʼi naalkidí doodaiiʼ níłchʼi bee haneʼé biiʼdę́ę́ʼ nahatʼáájí naatʼáanii nilı̨́įgo łaʼ yikééʼ naazı̨́įgo yaa yádaałtiʼ łeh. Áádóó łaʼ éí díí tsʼídá yáʼátʼéehgo bee iináa doo daaníigo, wołí bee yídaʼoołkąąh łeh. Ndaalkidígíí índa naaltsoos wóltaʼgo nidanideehígíí łaʼ éí “shí yeeʼ áłtsé” áádóó “shighan hazʼą́ą́dóó áłtsé” hwiindzingo nitsáhákeesgo ádeileʼ, áko díí bił yáʼádaatʼéehgo tʼáá aaníí ákótʼé hwiindzin. Kótʼéego nitsáhákees éí Diyin Bizaad doo yee naʼnitin da. Diyin Bizaad áníigo tsʼídá aláahdi índa alą́ąjįʼ Jiihóvah ayóóʼádeíníiʼníigo nihí índa nihighan hazʼą́ą́dóó yéigo nihił dahózhǫ́ǫ doo ní. (Matthew 22:​36-39) Náánáłaʼ éí haneʼgo áłchíní bá ádaalyaii, díí doo átʼéhí da hwiindzin ndi, éí doo yáʼátʼéehii baa ooldah góneʼ áłchíní bintsékees iiniiʼááh.

19. Haʼátʼíí baa nitsíikees doo, éí haʼátʼíí biniyé?

¹⁹ Níłchʼi naalkidí nélʼı̨́įgi doodaiiʼ naaltsoos wóltaʼgi doo nihá yáʼátʼéeh da, doo haʼníi da. Díí baa nitsíníkees: ‘Diné bintsékeesjígo baa yátiʼ lágo átʼéiigi baa ákonisinísh? Doo yáʼátʼééhgóó ndaalkidígíí índa naaltsoos daóltaʼgo ádaalyaaígíísh shaʼáłchíní tʼáá bił bee ádaa ádahwiilyą́? Shaʼáłchíní éí haʼátʼíí shı̨́ı̨́ deidiitsʼaʼii índa dayiiłtseʼii doo yóóʼabidínóoʼah da biniyé Jiihóvah bintsékeesjígo nitsídaakeesgoósh íinisin?’ God bikʼehgo nitsáhákees índa diné bikʼehgo nitsáhákees ałʼąą átʼéego átʼéiigi baa ákoniidzingo éí “nihokááʼ bił nidahaztʼiʼii bikʼehgo tʼáadoo dahinohnání,” haʼníigi bikʼeh ániitʼée doo.

20. Háí bikʼehgo yiidáałgo bintsékees bikʼehgóó ániitʼée doo?

²⁰ Béédeilniih doogo tʼáá naakihígo bikʼehgóó áhátʼée doo, éí Jiihóvah áádóó Séítan índa bikééʼ naazíinii bintsídaakeesii. Háiidígíísh bikʼehgo nitsíníkees? Éí yísíníiltsʼą́ąʼgo bikʼehgóó ánítʼéhígíí lą́ą. Diné bintsékeesjígo bikʼeh yiidáałgo éí bintsékeesjígo nitsíikees índa tʼáá nihí tʼéiyá ádaa nitsíikees doo. Áko éí bąą haʼátʼíí shı̨́ı̨́ nihinááł ndaalkidii, yíníiltaʼii, yísíníłtsʼą́ąʼii, índa baa nitsíikeesii bee ádaa áhwiilyą́ą doo.

21. Díí bikéédóó haʼátʼíí baa ídahwiidiilʼááł?

²¹ Baa ídahwiilʼą́ąʼgo Jiihóvah bintsékees bee nitsíikees doogo éí diné bikʼehgo nitsáhákees bitsʼąą ániitʼée doo. Áádóó Jiihóvah bintsékees nabikʼítsíilkeesgo éí Bí bintsékeesjígo bee nitsíikeesgo ánihidoolííł. Éí díí haitʼéego ákóniitʼée dooleełígi díí bikéédóó baa ídahwiidiilʼááł.