1. Łaʼda éí haʼátʼíí tsʼídá yáʼátʼéehii bee ádá nihozhdidooʼááł?

AZHÉʼÉ dóó amá éí ájooníiłgi haʼáłchíní yíhodiiłtʼih. Doo yáʼátʼééhgóó ájooníiłgo éí haʼáłchíní bee bichʼįʼ náhojiiłnáa doo. Ndi, baa hojíyą́ągo nihozhdiiʼaahgo éí haʼáłchíní bił hózhǫ́ǫgo beʼiinaʼ chʼííłtʼih. Áłchíní ałdóʼ yáʼátʼéehii ádajooníił doo. Nihizhéʼé Jiihóvah ayóóʼóʼóʼníinii bá naʼaʼaʼjí tsʼídá yáʼátʼéehii bee ádaa diʼdootʼáałii átʼé.—Ps. 73:28.

2. Jesus éí bizhéʼé dóó bimá yił haʼátʼíí yáʼátʼéehii yee ádá nidahodiizʼą́?

² Jóseph dóó Mary éí baʼáłchíní Jiihóvah yá ndaalʼaʼ dooleełgi bee bíká anáhiʼnilchéeh doo jinízin ńtʼééʼ. Éí ájooníłígíí bee bééhózingo hó ałdóʼ tʼáá ákótʼéego jooʼash doo jinízin. (Luke 2:40, 41, 52) Jesus ałdóʼ tʼáá ákótʼéego yáʼátʼéehii yee ádá nihodiyiizʼą́ągo Jiihóvah há yinahazʼáanii bóhozhdoolíiłgi yee háká aalwod. (Matt. 4:1-10) Jesus éí joobaʼgo, akʼeh hółʼı̨́įgo, índa dinééh doo tʼą́ą́ʼ átʼéii nilı̨́įgo biyaa hooʼaʼ. Azhéʼé dóó amá Diyin yidísinii beʼawééʼ kótʼéego nooséełgo ayóó yaa bił hózhǫ́.

3. Haʼátʼíí baa nídadíitʼįįł?

³ Díí táaʼgo naʼídíkid baa nídadíitʼįįł: Jiihóvah éí Jesus nahasdzáán bikáaʼjįʼ tʼah doo yidiłʼáhą́ądą́ą́ʼ haʼátʼíí bá ájíítʼįįd? Azhéʼé dóó amá Diyin deidísinii éí Jóseph dóó Mary áátʼįįdgi haʼátʼíí bitsʼą́ą́dóó bídahwiizhdoołʼááł? Áádóó nooséłí nilíinii éí Jesus áátʼįįdgi haʼátʼíí bitsʼą́ą́dóó bídahwiizhdoołʼááł?

4. Jiihóvah éí biYeʼ haʼátʼíí bá yáʼátʼéeh dooleełii yá áátʼįįd?

⁴ Jiihóvah éí tsʼídá yáʼátʼéehii Jesus bizhéʼé dóó bimá  dooleełii yá néidiinil. (Matt. 1:18-23; Luke 1:26-38) Mary éí tʼáá aaníí ájíníigo Diyin Bizaad biiʼ hazaad bikʼi niiʼnilgo éí Jiihóvah índa Bizaad ayóóʼájóʼníigi bee ííshjání ályaa. (Luke 1:46-55) Áádóó Jóseph ałdóʼ Jiihóvah áhodííniidgi éí akʼehgóó ájiidzaagi bee bééhózingo Diyin ayóóʼájóʼní índa bił hojíshǫ́ǫ doo jinízin.—Matt. 1:24.

5-6. Jiihóvah éí biYeʼ haʼátʼíí ndaʼnółtłʼaii yá yee hoołʼaʼ?

⁵ Jiihóvah éí Jesus bizhéʼé dóó bimá dooleełii doo ayóó átʼíinii néidiiʼnil. Éí Jesus biʼdizhchı̨́įgo náájiisniiʼii bee bééhózingo éí doo ayóó ájítʼı̨́į da. (Luke 2:24) Jóseph éí Názarethdi dahaghaní bíighahgóó kin áłtsʼísígo siʼą́ągo biiʼ carpenter honaanishgo áʼjíłʼı̨́ı̨́ ńtʼééʼ. Éí 7dóó baʼaan áłchíní hwee hólǫ́, áko tʼóó shı̨́ı̨́ bikiinígo dahaghan.—Matt. 13:55, 56.

⁶ Jiihóvah éí biYeʼ atídooníiłgi yitsʼąą yaa áhályą́ą́ ńtʼééʼ, ndi tʼáá ałtso ndaʼnółtłʼaii tʼáadoo yitsʼą́ąjįʼ kóyiilaa da. (Matt. 2:13-15) Jesus éí bikʼéí Jiihóvah doo dayoodlą́ą da ńtʼééʼ. Tʼáá haghandóó bił hajííjééʼ éí hó Mesáíyah jílı̨́įgi doo dahoodlą́ą dago baa hániʼ shı̨́ı̨́ ńtʼééʼ. (Mark 3:21; John 7:5) Áádóó hazhéʼé jíłʼíinii Jóseph hatsʼą́ą́ʼ ádin silı̨́įʼgo ałdóʼ bikʼee yínííł áhoolaa. Ákóhoʼdiilyaago éí hó álą́ąjįʼ nijigháii jílı̨́įgo biniinaa hazhéʼé yinaalnish yę́ę bizhdeeshnish. (Mark 6:3) Éí haghan hazʼą́ągi bá ájítʼée dooleełgi bóhojiiłʼą́ą́ʼ. Yéigo bá ájítʼı̨́įgo shı̨́ı̨́ bikʼi nízhdíídzil. Áko yéigo naʼanish baa chʼééh adídáahgo bił bééhózin.

7. (a) Azhéʼé dóó amá éí áłchíní nilzéegi haʼátʼíí naʼídíkid shı̨́ı̨́ baa nitsíjíkees doo? (b) Proverbs 2:1-6 éí áłchíní nanitingi haitʼéego yee áká adoolwoł?

⁷ Ahísółkéii, nihá áłchíní hodooleeł nohsingo, díí baa nitsóhkees: ‘Nihíísh ałʼohgo nitsíikeesgo Jiihóvah índa Bizaad ayóóʼííníiʼní? Jiihóvah éí awééʼ níhaidoołtéełgi bíniilʼą́ągoósh átʼé?’ (Ps. 127:3, 4) Tʼáá íídą́ą́ʼ éí azhéʼé dóó amá nohłı̨́įgo, díí baa nitsóhkees: ‘Naʼanish dooleełgi ílíinii átʼéegoósh áłchíní bee nanishtin?’ (Eccl. 3:12, 13) Séítan binahatʼaʼ biiʼ tsʼídá doo yáʼádaashxóonii baa ooldahii, éísh wołí bee shaʼáłchíní bitsʼąą baa áháshyą́? (Prov. 22:3) Tʼáá ałtso ndaʼnółtłʼaii áłchíní bitsʼąą kólʼı̨́į dooleełgi tʼáá  nantłʼago átʼé. Ndi, ayóóʼóʼóʼní bee Diyin Bizaad yaʼólíigo éí iiná bee achʼįʼ nidahwiiʼnáanii yichʼįʼ haʼólíi dooleełgo bee nanohtin. (Proverbs 2:1-6 yíníłtaʼ.) Éí akʼéida łaʼ Jiihóvah yitsʼáníyáago haʼátʼíí biniyé Jiihóvah doo bitsʼáʼdoodáał daaígi Diyin Bizaad biiʼdóó bee nidinohtı̨́ı̨́ł. (Ps. 31:23) Doodaiiʼ ayóóʼóóʼníinii łaʼ ádin yileehgo, éí haʼólníi dooleełgo Diyin Bizaad biiʼdóó bíká adoolwołii bił ííshjání ółʼı̨́.—2 Cor. 1:3, 4; 2 Tim. 3:16.

8. Deuteronomy 6:6, 7 bikʼehgo Jóseph dóó Mary haitʼéego bikʼehgóó áʼjiilaa?

⁸ Jesus éí Diyin bił hojíshǫ́ǫ dooleełgo Jóseph dóó Mary yee honeesą́, háálá éí azhéʼé dóó amá ídlı̨́įgi Jiihóvah yee hasʼáanii bikʼehgóó áʼjiilaa. (Deuteronomy 6:6, 7 yíníłtaʼ.) Tʼáá ájíłah Jiihóvah ayóóʼájóʼní, áádóó haʼáłchíní ałdóʼ tʼáá ákótʼéego Jiihóvah ayóóʼádeínóhʼní yiłníigo yee neineeztą́ą́ʼ.

9. Jóseph dóó Mary éí haitʼéego áʼjíłʼı̨́ı̨́ ńtʼééʼ?

⁹ Jóseph dóó Mary éí baʼáłchíní yił tʼáá ałhą́ą́h Jiihóvah yichʼįʼ dahodísin doo biniyé áłah náʼádleehgóó ałnánákah. Éí Názarethdi sodizin bikin siʼą́ą́góó índa Jerúsalemgóó atisʼadeesdzá bee bééhániih biniyé ałnáájíkah. (Luke 2:41; 4:16) Jiihóvah bidineʼé ałkʼidą́ą́ʼ baa dahaneʼ yę́ę éí Jesus dóó yił háájééʼ bee nazhnitingo Jerúsalemgóó ałnáájíʼish. Áádóó Diyin Bizaad biiʼdę́ę́ʼ ádahoolyéii bee dahójíí ńtʼééʼ yę́ęgi bił níjíkah. Haʼáłchíní nááhoodleełgo Diyin bínaʼniltingi shı̨́ı̨́ tʼáá há nantłʼa silı̨́ı̨́ʼ, ndi ayóó átʼéego bikʼi hasdliʼ. Jiihóvah bichʼįʼ hodílzingi áłtsé ájósingo Jiihóvah ahánígo bił dahojílǫ́ǫ́ ńtʼééʼ.

10. Azhéʼé dóó amá Diyin deidísinii éí Jóseph dóó Mary haʼátʼíí bitsʼą́ą́dóó bídahwiizhdoołʼááł?

¹⁰ Azhéʼé dóó amá Diyin deidísinii éí Jóseph dóó Mary haʼátʼíí bitsʼą́ą́dóó bídahwiizhdoołʼááł? Íiyisíí áłchíní bee nanitin dooígíí éí Jiihóvah ayóóʼííníʼníigi éí nizaad índa ááníiłgi binááł bee sínízı̨́įgo íínísin. Áłchíní éí Jiihóvah ayóóʼáyóʼníi dooleełgi éí tsʼídá aláahdi átʼéii átʼéego baa díílééł. Áádóó nááná ílíinii átʼéii éí tʼáá ahą́ą́h Diyin Bizaad bóhooʼaah, sodizin, áłah nídaʼadleehii, índa nahaneʼ  yee atah dooleełgi bee nanítin. (1 Tim. 6:6) Áłchíní yídin nilíinii bee baa áháyą́. (1 Tim. 5:8) Ndi bééhániihgo áłchíní éí Jiihóvah ahánígo yił kʼéʼahidiʼníigo tʼéiyá díí nihił hoogáłígíí yitsʼąą yisdádoogáałgo ániid nááhodeesdzáá góneʼ yisdádoogááł. Béeso doodaiiʼ naadeełii éí doo yisdábidoołtéeł da. *—Ezek. 7:19; 1 Tim. 4:8.

11. (a) 1 Timothy 6:17-19 éí azhéʼé dóó amá áłchíní nilzéegi haitʼéego bíká análwoʼ? (b) Haʼátʼíí bee hazhóʼó nidahohʼáa doo, áádóó éí haʼátʼíí bee nihikʼihojidlíi doo? (“ Goals Ádá Ádanileʼ” níníłʼı̨́.)

¹¹ Baa hózhǫ́ ląʼí Oodlání azhéʼé dóó amá danílínígíí baʼáłchíní éí Jiihóvah yił áhą́dí danílı̨́į dooígi yee yíká anájah! Tʼáá ahą́ą́h baʼáłchíní yił Jiihóvah yá ndaalʼaʼ. Áłah nídaʼadleehgóó yił naakai. Atah nidahalneʼ. Łaʼ éí territory doo ayóó binaʼanishgóó nídadikahgo nidahalneʼ. Łaʼ éí Béthelgóó nídadikah índa Jiihóvah bidineʼé bikin naaznilgóó áká anájah. Kótʼéego áká anájahgo éí tʼáá bí dabibéeso yee ádaatʼı̨́, áko bééhózinígo éí béeso bee bichʼįʼ hodiyooʼnáałgoda átʼé. Ndi Jiihóvah éí hakʼi hozhdoodliił. (1 Timothy 6:17-19 yíníłtaʼ.) Áłchíní kótʼéego biyaa hooʼaahgo éí tʼáá kótʼéego éʼéłʼı̨́įgo yee chʼéghááh, áko bizhéʼé dóó bimá yee yichʼįʼ ahééh nízin łeh. *—Prov. 10:22.

12. Jesus éí dinééh silı̨́įʼgo tʼáá bí haʼátʼíí ádá yaa tséékos ńtʼééʼ?

¹² Jesus Bizhéʼé Jiihóvah éí áłahájįʼ yáʼátʼéehii yee tséékos, áádóó nahasdzáán bikáaʼgi bizhéʼé dóó bimá nilínę́ę ałdóʼ yaa hóyą́ągo tséékos ńtʼééʼ. Ndi Jesus éí dinééh silı̨́įʼgo ázhdooníiłgi tʼáá hó ádá tsíjookos doo. (Gal. 6:5) Tʼáá nihígi átʼéego free will bee hólǫ́. Tʼáá bí tʼéí ádaa nitsíkeesgo Diyin yinízinii doo yeʼiilaa da doo. Ndi, Jiihóvah yił hóshǫ́ǫgo yił kʼéʼahidiʼníigi tʼáadoo neʼ áyiilaa da. (John 8:29) Jesus kótʼéego áátʼįįdgi nooséłí haitʼéego éí bedaʼjiłʼı̨́į doo?

13. Jesus tʼah ániid naagháago haʼátʼíí átʼı̨́įgo níyá?

¹³ Jesus éí tʼah ániid naagháago bizhéʼé dóó bimá yikʼehgóó átʼéego níyá. Kótʼéego bidiʼníigo yikʼehgóó átʼé, shí yeeʼ nihiláahgo shił ééhózin tʼáadoo yidííniid da. Ndi, tʼóó ‘akʼeh hojíłʼı̨́.’ (Luke 2:51) Jesus éí álą́ąjįʼ yizhchíinii jílı̨́, áko honaanish dooleełii bee baa ákozhnízin. Hazhéʼé jíłʼíinii yinaalnishígíí baa íhojiiłʼą́ąʼgo binjilnishgo bee łahdóó hooghangi bee áká anijílwoʼ ńtʼééʼ.

14. Jesus éí Diyin Bizaad ayóó yółtaʼii jílı̨́ı̨́ ńtʼéeʼgi haitʼéego nihił bééhózin?

¹⁴ Jesus éí hoʼdizhchínígi átʼéego áádóó  Diyin bá dahalneʼé haa dahalneʼgi tʼáá bééhózinígo hazhéʼé dóó hamá yee hoł hoolneʼ. (Luke 2:8-19, 25-38) Ndi doo tʼáá éí tʼéiyá bee hoł hóoneʼ da, éí Jesus tʼáá bí Diyin Bizaad yółtaʼ ńtʼééʼ. Jesus éí Diyin Bizaad ayóó yółtaʼii jílı̨́ı̨́ ńtʼéeʼgi haitʼéego nihił bééhózin? Jó, tʼah ashkii jílı̨́įgo Jerúsalemdi ndaʼnitinígíí éí ‘akʼizhdiʼyiitįįhígíí índa tʼą́ą́ʼ háádziidziihígíí dayíistsʼą́ąʼgo tʼáá ałtso bikʼee tʼóó bił adahayóí.’ (Luke 2:46, 47) Áádóó 12 honááhaigo Jesus éí Diyin Bizaad yéigo yíhoołʼaahgo binahjįʼ éí Jiihóvah Hazhéʼé nilı̨́įgo átʼéegi joosdląąd.—Luke 2:42, 43, 49.

15. Jesus éí Jiihóvah íinízinii yikʼehgóó ádzaagi haitʼéego ííshjání áyiilaa?

¹⁵ Jesus éí Jiihóvah naanish haidiníʼą́ągi hoł bééhoozin, áko Jiihóvah íinízinígíí ádeeshłííł jiníigo ádaazhdeetʼą́. (John 6:38) Ląʼí diné dahojoołáa dooleełgo hoł bééhózin. Díí éí doo ákódooníił da chʼééh jinízin shı̨́į ndi, Jiihóvah tʼáá bikʼehgóó ájítʼéé ńtʼééʼ. 29 C.E. yę́ędą́ą́ʼ baptize áhoʼdilyaago Jiihóvah íinízinii baa naasháa doo biniyé shiʼdeelʼaʼ jiní. (Heb. 10:5-7) Azhą́ tsin bąąhjįʼ hoł oʼoolkaalgo hweʼiinaʼ niitʼéeh ndi, Hazhéʼé íinízinii tʼáá ááshníił doo jinízin.—John 19:30.

16. Áłchíní éí haʼátʼíí Jesus yitsʼą́ą́dóó yídahwiidoołʼááł?

¹⁶ Nizhéʼé dóó nimá bikʼeh honíłʼı̨́. Éí tʼáá Jóseph dóó Mary átʼéhę́ęgi átʼéego niʼiisíihii nilı̨́. Háálá Jiihóvah éí nizhéʼé dóó nimá naa áhályą́, naninitin, índa nichʼą́ą́h hólǫ́ǫ dooleełgi yąąh niinílá. Kótʼéego niłníigi índa bibee óhólníihii nił nilı̨́įgo éí “nił yáʼáhootʼéeh doo.”—Eph. 6:1-4.

17. Nooséłí éí Joshua 24:15 haʼátʼíí ádajooníił doo hałní?

¹⁷ Háí bá naʼalʼaʼ dooleełii bee ádaa dinítʼaah. Jiihóvah átʼı̨́įgi, Bí íinízinii, áádóó haitʼéego bikʼehgóó neʼiiná yíłtʼih dooleełgi tʼáá ní bee ííshjání ádílnééh. (Rom. 12:2) Áko éí binahjįʼ tʼáá ákónéehee Jiihóvah bá naashʼaʼ dooleeł díníizįįłgo bee ádaa didiitʼááł. (Joshua 24:15 yíníłtaʼ; Eccl. 12:1) Diyin Bizaad tʼáá ałhą́ą́h yíníłtaʼ dóó bóhoołʼaahgo éí Jiihóvah ayóóʼííníʼníigo nooséeł doo áádóó neʼoodląʼ bidziil áyoolíił doo.

18. Nooséłí éí haʼátʼíí áłtsé nidzisʼą́ą doo, áádóó haʼátʼíí bee hakʼidahwiizhdoodliił?

 ¹⁸ Jiihóvah íinínízinii áłtsé síníłʼą́ągo íínísin. Séítan binahatʼá biyáádóó éí yinichįįhii wołí bee ádá ánítʼı̨́įgo éí nił hózhǫ́ǫ doo daaní. Ndi, naadeełii yíká ádaatʼíinii éí “yínííł tʼóó ahayóí bijéí yee” ahidayiishíísh. (1 Tim. 6:9, 10) Jiihóvah yísíníłtsʼą́ąʼgo Bí íinínízinii áłtsé síníłʼą́ągo éí baa nanináii tʼáá ałtso yáʼátʼéehgo łaʼ danileʼgo éí “honíyą́ą doo.”—Josh. 1:8, NW.

19. Azhéʼé dóó amá haʼátʼíí béédajilniih doo?

¹⁹ Nihaʼáłchíní éí Jiihóvah yá naalʼaʼ dooleełgi yéigo bee bíká anáhiʼnołchééh. Jiihóvah yéigo baʼíínóhłí, éí áʼdoolníiłgi yee nihíká análwoʼ doo. (Prov. 3:5, 6) Bénáłniih, nihaʼáłchíní éí oohníiłgi yeelʼı̨́, ádóhnííjí éí doo ayóó yeelʼı̨́į da. Áko Jiihóvah éí nihaʼáłchíní yáʼátʼéehgo yinéłʼı̨́į dooleełgi tʼáá nihí nihaʼáłchíní bá ádoołíłígíí hazhóʼó bináhohʼá.

20. Nooséłí éí Jiihóvah bá naashʼaʼ doo daniizįįhgo haʼátʼíí bee bikʼihozhdoodliił?

²⁰ Nooséłí danohłíinii, ádá ádoolníiłii binahatʼáagi nihizhéʼé dóó nihimá díí yee nihíká anáhiʼnílchééh. Ndi Diyin bił dahonohshǫ́ǫ dooleełgi éí tʼáá nihí nihąąh naazlá. Áko Jesus bedaʼółʼı̨́ áádóó Nihizhéʼé Jiihóvah bá ndaałʼaʼ dooleełgo bee ádaa dadinohtʼaah. Ákódaadzaago éí nihił dahózhǫ́ǫgo tʼáá ákónéehee Jiihóvah bá nanilʼaʼgo níyoołkáał doo. (1 Tim. 4:16) Níléí náasdi iiná ayóó átʼéego baa hózhóonii nídidíílééł!