1. Jiihóvah haitʼéego Mózes yichʼįʼ ííshjání áʼdiilyaa? Haʼátʼíí biniinaa díí ílı̨́įgo baa nitsídeikees?

GOD bízhiʼ dóó bee ájítʼéhígíí éí Mózes yichʼįʼ ííshjání áʼdiilyaa. Jiihóvah bibee ayóó áhóodziilii dóó hódzą́, doo áłtsé yichʼįʼ ííshjání áyiilaa da. Ákondi bibee ajoobaʼ áłtsé yichʼįʼ ííshjání áyiilaa. (Exodus 34:5-7 yíníłtaʼ.) Mózes éí Jiihóvah bíká adoolwołgo bił bééhodoozįįł nízin. Jiihóvah éí bá ndaalʼaʼígíí bíká azhdoolwołgo, bee ájítʼéhígíí ííshjání ajíłʼı̨́. (Exodus 33:13) Jiihóvah tsʼídá ayóóʼánihóʼní, éí haitʼéego nijéí nayiiłná? Aa joobaʼgo áká azhdoolwołígíí íiyisíí baa nídadíitʼįįł. *—Footnote níníłʼı̨́.

2, 3. (a) Haʼátʼíísh biniinaa aa joobaʼgo áká azhdoolwołígíí ííshjání ííłʼı̨́? (b) Diyin Bizaad aa joobaʼgo áká azhdoolwołígíí yaa halneʼ, haʼátʼíí biniyé bíniidlı̨́į doo?

² Jiihóvah éí aa joobaʼgo áká análwoʼii jílı̨́. Bílaʼashdlaʼii ákótʼéego ájiilaa. Éí biniinaa ayóóʼádaʼahóʼní. Azhą́ shı̨́ı̨́  diné łaʼ Jiihóvah doo yéédahósin da ndi, bibee ajoobaʼ yee áká anídaalwoʼ. (Genesis 1:27) Diyin Bizaad biiʼ, diné baa dajoobaʼgo áká anídaajahígíí baa chʼídahwiistʼą́. Naakigo asdzání léiʼ awééʼ yaa saad hasłı̨́įʼgo, Sálaman ázhdííniid awééʼ ałtsʼánółgéésh éí háíshı̨́ı̨́ íiyisí amá jílínígíí bee ééhodoozįįł. Íiyisí amá jílínígíí beʼawééʼ baa joozbaʼgo, łaʼ asdzánígíí awééʼ baa nołteeh jiníigo, naatʼáanii níjoozkan. (1 Kings 3:23-27) Féro bitsiʼ ałdóʼ aa joobaʼgo áká eelwod. Awééʼ Mózes yiyiiłtsą́, Hííbrew dineʼé beʼawééʼ łaʼ átʼı̨́ı̨́ lá, bidiʼyoolyééł ńtʼéeʼgo, baa ákozhniizı̨́ı̨́ʼ. Ákondi “baa aʼááh jiniizı̨́įʼgo” tʼáá shí sheʼawéeʼgo dínéeséeł jiniizı̨́ı̨́ʼ.—Exodus 2:5, 6.

³ Aa joobaʼgo áká anídajilwoʼígíí, haʼátʼíísh biniyé bídahwiidiilʼááł? Jó, Jiihóvah bedaʼiilʼı̨́įgo nihá yinízin. (Ephesians 5:1) Azhą́ shı̨́ı̨́ tʼáá áníiltso aa joobaʼ áká anáʼálwoʼii bee ánihiʼdiilyaa ndi, nidaʼayiilzííh dóó tʼáá nihí ádaa nitsídeikees. Áká adeeshwoł jinízin ndi, haash deeshnííł jiniizįįh. Łahda tʼáá nihí tʼéiyá ádaa nitsídeikeesgo nidahwiitʼá. Náánáłaʼ bíniidlı̨́įgo, haʼátʼíí yee nihíká adoolwoł? Díí baa nídadíitʼįįł: Haitʼéego Jiihóvah dóó bidineʼé aa joobaʼgo áká anáʼálwoʼ nihichʼįʼ ííshjání áyiilaa. God aa joobaʼgo áká análwoʼii haitʼéego bedaʼiilʼı̨́į doo, dóó haʼátʼíí biniinaa nihá yáʼátʼéeh doo.

4. (a) Haʼátʼíísh biniinaa Jiihóvah éí bidiyingo ndaalʼaʼí Sádamgóó ayííłʼaʼ? (b) Lat haʼátʼíísh bitsʼą́ą́dóó bídahwiidiilʼááł?

⁴ Diyin Bizaad biiʼdę́ę́ʼ Jiihóvah aa joobaʼgo áká análwoʼii yaa halneʼ. Lat bíká aʼoolwodígíí baa nitsíníkees. Lat éí diné tʼáá ákogi átʼéii jílı̨́ı̨́ ńtʼééʼ. Sádam dóó Gomárahdi diné tʼóó badaaʼih ádaaníiłgo, éí “doo bee asosdoosʼįįd da.” Díí diné God doo bił danilı̨́į da. Áko Jiihóvah díí diné ádooldįįł niizı̨́ı̨́ʼ. (2 Peter 2:7, 8) Jiihóvah bidiyingo ndaalʼaʼí, Lat yichʼįʼ ayííłʼaʼ. Sádam dóó Gomárahdę́ę́ʼ chʼínóhjeeh yidííniid, háálá ábiʼdiniildįįd. Diyin Bizaad ání: Lat “naʼáhozdilziidgo [diyingo ndaalʼaʼí] hálaʼ yiyiiłtsood, hweʼasdzą́ą́ ałdóʼ hatsiʼ nidiltʼéego ałdóʼ, háálá Bóhólníihii haa aʼááh nízingo kin haalʼáhídóó chʼíhoníʼeezh.” (Genesis 19:16) Jiihóvah éí Lat aa joobaʼgo yee áká eelwod. Tʼáá ákótʼéego nihichʼįʼ anídahaztʼiʼ ndi, Jiihóvah nihíká aníjílwoʼ.—Isaiah 63:7-9; James 5:11; 2 Peter 2:9.

5. God Bizaad haitʼéego aa joobaʼgo áká anídeijah bee nanihiʼdinitin?

⁵ Jiihóvah éí bidineʼé aa joobaʼgo áká análwoʼígíí ííshjánígo yee naʼneeztą́ą́ʼ. Łaʼ bee hazʼáanii Ízrel yee diníʼánígíí baa nitsíníkees. Béeso łaʼ aazhʼnínil. Béeso łaʼ baazhnínilígíí biʼééʼ bitsʼą́ą́ʼ nízhdidoołtsos áádóó haʼééʼ niʼdiilyáhígíí ninázhʼdoodlééł. (Exodus 22:26, 27 yíníłtaʼ.) Ákondi béeso aazhʼnínilígíí  tʼahdoo eʼeʼaahgo, béeso baazhnínilígíí biʼééʼ baa nijidoołtsos. Áko bee jizdohgo hwiidoołkááł. Tʼáá háiida doo joobaʼígíí éí haʼééʼ doo haa neidoołtsos da. Ndi, Jiihóvah éí bidineʼé aa joobaʼgo áká anídaajahgo yee neineeztą́ą́ʼ. Díí diyin bikʼehgo oodáłígíí, haʼátʼíísh yee nanihinitin? Jiihóvah Yá Dahalneʼé łaʼ yídin danilíinii tʼáadoo bikʼi nidanootʼahí. Łaʼ bichʼįʼ anídahaztʼiʼgo, bíká adiijah daniidzin.—Colossians 3:12; James 2:15, 16; 1 John 3:17 yíníłtaʼ.

6. Ízrel nidaʼiisííʼ ndi, Jiihóvah bibee ajoobaʼ yee áká análwoʼii haʼátʼíísh bitsʼą́ą́dóó bídahwiidiilʼááł?

⁶ Azhą́ shı̨́ı̨́ Ízrel nidaʼiisííʼ ndi, Jiihóvah yaa joozbaʼ. Diyin Bizaad ání: “Dahazhéʼé yę́ę biBóhólníihii Diyin God éí haneʼ nideiʼáhí hachʼįʼ ałnáánéíłʼaah, háálá bidineʼé áádóó hodiyingo hoł hazʼánígi yaa aʼááh nízin nítʼééʼ.” (2 Chronicles 36:15) Tʼáá ákótʼéego, Jiihóvah doo yéédahósinígíí aa joobaʼ bee baa nitsídeikees. Tʼáá aaníí ádaa nídaʼoozkan dóó Jiihóvah bikʼis deeshłééł tʼáá shı̨́ı̨́ danízin. Nihodootʼáałjįʼ hoolzhish, Jiihóvah doo łaʼ ázhdoodįįł da nízin. (2 Peter 3:9) Tʼahdoo baa hoolzhishgóó, Jiihóvah baa haneʼígíí diné tʼáá ałtso bił dahwidiilnih. Áádóó diné beʼiinaʼ nizhónígo yoołtʼih dooígíí haitʼéego God bitsʼą́ą́dę́ę́ʼ ajoobaʼ bee bíká anéijah doo.

7, 8. Milan yił dabighanígíí haʼátʼíísh biniinaa éí Jiihóvah aa joobaʼgo háká eelwodígíí dajoodlą́?

⁷ Dííshjı̨́įdi, tʼóó ahayóí Jiihóvah yá ndaalʼaʼí éí bibee aa joobaʼ áká análwoʼii yee yíká eelwod. Bosniadi 1990 yę́ędą́ą́ʼ, ałʼąą dineʼé daʼahigą́ dóó nidaʼahiltseed ńtʼééʼ. Łaʼ hooghan hazʼánígíí, ashkii 12 binááhaigo Milan * joolyé. Milan, bitsilí, bimá dóó bizhéʼé, áádóó náánáłaʼ Jiihóvah Yá Dahalneʼé éí Bosniadóó Serbiagóó bus bee jookah. Tágí jįʼ áłah náʼádleehgóó biniyé, áadi Milan bimá dóó bizhéʼé baptize ábiʼdidoolnííł. Łaʼ siláo borderdi, náánáłaʼ dineʼé dajílı̨́įgo yaa ákodaniizı̨́ı̨́ʼ, éí biniinaa bus biiʼdę́ę́ʼ chʼídahoʼdiʼneeskaad. Ndi náánáłaʼ Jiihóvah Yá Dahalneʼé tʼóó biʼílniiʼ. Milan yił dabighanígíí éí siláo doo hwee daʼółniihgóó naaki yiską́. Áadi łaʼ siláo éí alą́ąjįʼ siláo yichʼįʼ hoolneʼ, “Díísh haa dadiilnííł?” Ńtʼééʼ ájíní: “Nílááh dadooheeh dóó bił daʼdoołdóóh!”

⁸ Siláo yádaałtiʼgo, diné naaki yiltʼéego doo bééhojíhósingóó haa niníʼáázh. Jiihóvah Yá Dahalneʼé nilı̨́ı̨́ lá. Éí ájíní: “Nihibrothers bus biiʼ áhoodzaaígíí yee nihił hólneʼ.” Siláo éí áłchíní bee hazʼáanii binaaltsoos doo deiníłʼı̨́į da. Áko nihibrothers éí Milan dóó bitsilí ííłní: “Chidí biih wooʼaash, borderdi tséʼnaa nihił nidoolwoł.” Áádóó amá dóó azhéʼé ábizhdííniid: “Border post bineʼjígo ooʼaash, áadi nihaa diikah áádóó iih dooʼash.” Milan níjíldzidgo, adeeshdloh doodaiiʼ hadeeshchah daatsʼí jiniizı̨́ı̨́ʼ. Amá dóó azhéʼé kójíní: “Daʼ tʼáá aaníí siláo doo ádahalchįįhgóó bitsʼą́ąjįʼ dahdidíítʼash?” Áko dashdiiʼáazhgo, siláo tʼáadoo dahoołtsą́ą da. Łahjígo bordergi ałhínijiikaigo áádóó  dashdiikai. Díí baa ákodazhniizı̨́ı̨́ʼ: “Jiihóvah bee bichʼįʼ sodadiilzin yę́ę yee nihíká eelwod!” Diyin Bizaad deiyíníiltaʼgo díí nihił béédahozin: Jiihóvah éí bá ndaalʼaʼígíí łahda doo tʼáá hooshchʼįʼ yíká adoolwoł da. (Acts 7:58-60) Ákondi Milan ájíní: “Diyingo ndaalʼaʼí éí siláo binááʼ ádeesdįįd nahalingo ádayiilaa dóó Jiihóvah yisdá nihííʼeezh.”—Psalm 97:10.

9. Jesus éí diné haitʼéego yaa nitsíkees? (Áłtsé naashchʼąąʼígíí níníłʼı̨́.)

⁹ Jesus éí aa joobaʼgo áká análwoʼii bee bééhoʼdílzin. Łaʼ diné baa hojoobaʼígo ‘dibé yaa áhályáanii ádin nahalingo bichʼįʼ nidahwiiʼnáago’ yinéłʼı̨́. Ákoshąʼ, haa jíítʼįįd? Díí diné “ląʼí bee nízhdíníitą́ą́ʼ.” (Matthew 9:36; Mark 6:34 yíníłtaʼ.) Ákondi Férisiiz éí diné doo yaa joobaʼgóó áká adoolwołígíí doo yaa nitsídaakees da. (Matthew 12:9-14; 23:4; John 7:49) Jesus nahalingo, diné éí Jiihóvah yił ahą́dí ádeinízinígíí bíká adíílwoł nínízinísh?

10, 11. Aa joobaʼ áká aʼdoowołígíí tʼáásh áłahjįʼ ííshjání ííníilzin doo? Haʼátʼíísh biniinaa?

¹⁰ Łahda aa joobaʼgo áká aʼdoowołígíí doo ííshjání ííníilzin da. Naatʼáanii Saul bibee aa joobaʼ biniinaa Éígag—Ámalek binaatʼáanii jílı̨́įgo—tʼáadoo yiyiisxı̨́į da. Éí God bidineʼé biʼanaʼí ádaatʼé. Jiihóvah éí Saul, “Ámalek dineʼé dóó binaaldlooshii tʼáá ałtso nidííłtsił,” yidííniid ndi, Saul doo tʼáá ałtso nijistseed da. Saul éí Jiihóvah doo bikʼeh hojííłʼįįdgóó biniinaa Jiihóvah doo hółdin da silı̨́ı̨́ʼ. (1 Samuel 15:3, 9, 15) Jiihóvah éí tʼáá ákogi átʼéego Ánihwiiʼaahii jílı̨́. Diné bijéí haisíidgo yiníłʼı̨́, éí biniinaa aa joobaʼgo łahda doo ííshjání ííłʼı̨́į da. (Lamentations 2:17; Ezekiel 5:11) Hodíínaʼgo, Jiihóvah éí diné doo yikʼeh dahółʼínígíí bá nihodootʼááł. (2 Thessalonians 1:6-10) Baa hoolzhiizhgo, Jiihóvah éí bąąhági ádaaníiłii doo yaa joobaʼgo íidoołdįįł. Jiihóvah éí tʼáá ákogi ádaaníiłii yaa joobaʼígíí yíká análwoʼgo yisdéidoonił.

¹¹ Diné hoolʼáágóó dahináago doodaiiʼ diné ábiʼdidooldįįłgo bá nihootʼánígíí, doo nihídéétʼiʼ da. Ákondi, tʼáá wołíbee diné bíká anéijah. Haash yitʼéego diné baa jiiniibaʼgo bíká anéiijahgo bichʼįʼ ííshjání ádiilnííł? Díí łaʼ bináádahodiilʼááł.

12. Haitʼéego diné aa joobaʼgo bichʼįʼ ííshjání íínísin doo?

¹² Tʼáá ákwii jı̨́ diné ádeiłʼínígíí bee bíká aníjílwoʼ. Jiihóvah bidineʼé éí bił kééhatʼíinii dóó nihibrothers tʼáá áłahájįʼ aa joobaʼgo yíká anídajilwoʼ. (John 13:34, 35; 1 Peter 3:8) Aa joobaʼgo áká azhdoolwołígíí éí “bił ałtsʼą́ą́ʼ daʼniilkʼiiz” áhyiłní. Diné aa joobaʼ áyósingo éí náánáłaʼ bichʼįʼ anídahaztʼiʼgo yíká adoolwoł. Áko haʼátʼííshı̨́ı̨́ yídin  danilínígíí nihee ashjaʼósingo bee bíká anéijah doo.—Matthew 7:12.

13. Nitsihodindiłgo, God bidineʼé haa daatʼįįh?

¹³ Nitsíhodinildeelgo áká aníjílwoʼ. Nitsihodindiłgo, diné bichʼįʼ anídahaztʼiʼgo, aa joobaʼ bee bíká adiilwoł. Jiihóvah bidineʼé éí yíká anídaajahgo bee bééhoʼdílzin. (1 Peter 2:17) Sister léiʼ 2011 yę́ędą́ą́ʼ, kééhatʼı̨́įgi niʼ hideesnááʼgóó dóó tónteel bitłʼáahdi niʼ hidiʼnáahgo hółchǫʼ. Éí ání: “Brothers dóó sisters daʼníłtsʼą́ą́dę́ę́ʼ ałhidahaskaigo, hooghan dóó áłah nídaʼadleehgi hashtʼéé dayiidlaago binahjįʼ haʼííníshní.” Áádóó ánáádíʼní: “Jiihóvah dóó nihibrothers dóó nihisisters ayóóʼádanihóʼníi lá. Daʼníłtsʼą́ą́dę́ę́ʼ, tʼóó ahayóí nihibrothers dóó nihisisters nihá sodadilzin.”

14. Achʼįʼ anídahaztʼiʼígíí dóó náás daazlı̨́ʼígíí haitʼéego bíká adíílwoł?

¹⁴ Bichʼįʼ anídahaztʼiʼígíí dóó náás daazlı̨́ʼígíí bíká aníjílwoʼ. Éí aa joobaʼ bee áká adiilwoł ííshjání ádeíníilzin. Achʼįʼ anáhóótʼiʼígíí nidootʼih daniidzin, éí biniinaa God biNahatʼaʼ bíká sodadiilzin. Kʼad éí achʼįʼ anídahaztʼiʼígíí dóó náás daazlı̨́ʼígíí tʼáá ałhąąh bíká anéijah. Łaʼ ání: “Shimá náás silı̨́įʼgo Alzheimer’s disease biʼdoolnaʼ. Áko chʼínjídah yę́ę, tʼáá bichʼįʼdóó haʼééʼ baaʼih ájiilaa. Tʼahdii azhditʼǫǫdgo, dáádílkał diistsʼą́ą́ʼ. Naakigo sisters baa nátʼáshígíí atʼı̨́. Sisters éí ‘Níká ahiʼniilchééh’ biłní.  Shimá ání: ‘Tʼóó yeeʼ baa yáhásin, ndi tʼáá áko.’ Áádóó hashtʼejiilaago bee bíká ahizhnoolchą́ą́ʼ. Áádóó dééh bá ájiilaago bił nahojisneʼ.” Ayáázh jílínígíí yaa ahééh niizı̨́ı̨́ʼ, áádóó ání: “Jiihóvah Yá Dahalneʼé yee nidaʼnitinígíí yikʼeh dahółʼı̨́.” Nee aa joobaʼ éísh diné bichʼįʼ anídahaztʼiʼígíí dóó náás daazlı̨́ʼígíí tʼáá ałhąąh bee bíká anánílwoʼ?—Philippians 2:3, 4.

15. Bił nidahwiilneʼígíí haitʼéego bíká adíílwoł?

¹⁵ Jiihóvah yił ahą́dí ádeínóhsingo bíká aníjílwoʼ. Diné bee bíká anídeijahgo, éí God dóó biNahatʼaʼ bee nidaniitin. Áádóó haʼátʼíí biniyé Jiihóvah bibee hazʼáanii bikʼeh dahółʼínígíí bá yáʼádaatʼéehgo bichʼįʼ ííshjání ádeíníilzin. (Isaiah 48:17, 18) Nidahwiilneʼgóó baa nihił dahózhǫ́ǫgo, Jiihóvah baa dahwiiʼniih dóó náánáłaʼ aa joobaʼ bee bíká anéijah. Nahólneʼígíí tʼáásh náásgóó ánáádíídlííł?—1 Timothy 2:3, 4.

16. Aa joobaʼ baa nitsídeikeesgo, éí haitʼéego nihíká adoolwoł?

¹⁶ Azeeʼ ííłʼínígíí ádaaní: “Diné baa dajiiniibaʼgo bee nihitah yáʼáhootʼééh dóó kʼé diiʼníigo yee nihíká adoolwoł.” Bichʼįʼ anídahaztʼiʼígíí bíká anánílwoʼgo, baa hózhǫ́ǫgo nił chohooʼı̨́į doo. Aa joobaʼ ííshjání íínísingo ná yáʼátʼéeh doo. (Ephesians 4:31, 32) Ayóóʼóʼóʼní nihee dahólǫ́ǫgo náánáłaʼ bíká anéiilwoʼ doo. Nihíniʼ hashtʼedítʼéego áyósin biniinaa Jiihóvah íinízinígíí bikʼeh ádeilʼı̨́. Aa joobaʼgo áká anéiijahgo éí nizhónígo amá dóó azhéʼé, dóó ahéʼéskéhígíí, áádóó bił ałkʼis niidlínígíí yee nihíká adoolwoł. Diné aa joobaʼ ííshjání ííłʼínígíí bichʼįʼ anáhóótʼiʼgo, nátʼą́ą́ʼ bíká anídoojah.—Matthew 5:7; Luke 6:38 yíníłtaʼ.

17. Haʼátʼíísh biniinaa aa joobaʼ ííshjání íínísin doo?

¹⁷ Jiihóvah bedaʼiilʼı̨́įgo dóó baa dahwiiʼniihgo éí tʼáá íiyisíí biniinaa aa joobaʼígíí áká anéiijahgo ííshjání ádeilʼı̨́. Ayóóʼóʼóʼní dóó aa joobaʼ éí Jiihóvah bitsʼą́ą́dę́ę́ʼ átʼé. (Proverbs 14:31) Jiihóvah aláahgo aa joobaʼgo áká análwoʼii jílı̨́. Áko God bedaʼiilʼı̨́įgo tʼáá ałhąąh aa joobaʼgo áká anéiijah doo. Ákótʼéego nihibrothers dóó nihisisters áhą́dígo bił ádaʼahííníílzin dóó náánáłaʼ yáʼátʼéehgo kʼé bidiiʼníi doo.—Galatians 6:10; 1 John 4:16.