Okutauluka omutete

Okuti Ombimbiliya Ipopia Umwe Okuti Sesusi o Mesiya?

Okuti Ombimbiliya Ipopia Umwe Okuti Sesusi o Mesiya?

Ekumbululo lyo Mbimbiliya

 Yoo. Etyi Sesusi ali pano pohi, walingile umwe ovipuka viapopilwe okuti ankho mavilingwa na “Mesiya Omutumini,” ou ankho makala “Omuyovoli wouye.” (Daniel 9:25; 1 Suau 4:14) No puetyi ankhia aende keulu, watuaileko okulinga ovipuka viapopilwe okuti ankho mavilingwa na Mesiya. — Salmo 110:1; Ovilinga 2:34-36.

 Enyina olio “Mesiya” lipopia-tyi?

 Ondaka yo Hebeleu Mashíahh (Mesiya) nondaka yo Ngeleku Khristós (Kilisitu), ambuho mbupopia vala otyipuka tyike, “Omunthu Wawawekwa.” Tyina tuti “Sesusi Kilisitu” otyipuka tyike vala nokuti “Sesusi Wokwakoyua,” “Sesusi Mesiya.”

 Kohale tyina Huku akoya omunthu alinge otyilinga tyimwe, ankho utilwa omulela pomutwe. (Levítico 8:12; 1 Samuel 16:13) Sesusi nae wakoyua na Huku alinge otyilinga tyimwe otyinene tyokukala Mesiya. (Ovilinga 2:36) Mahi opo tyimoneke okuti o Huku wemukoya katililwe omulela pomutwe nga vakuavo. Huku watumine ononkhono mbae mbulekese okuti ou akoya alinge Mesiya, o Sesusi. — Mateusi 3:16.

 Kuna ovo Mesiya veñgapi?

 Tyina utanga umwe nawa Ombimbiliya, utyimona okuti kuna umwe vala omunthu wike wakoyua alinge Mesiya. Ombimbiliya yati tuna okulunguka “mokonda makukamoneka ovo Kilisitu vomatutu novauli vomatutu, avakalinga omahuviso omanene, okuovola okuyapula ovanthu alo umwe vana vokuaholovonwa inkha tyitavela.” — Mateusi 24:24.

 Okuti Mesiya meiya komutwe wandyila ine weya-le?

 Weya-le. Ombimbiliya yapopile okuti Mesiya ankho matundu mohamba imwe yoko Isilayeli itiwa o Daviti. (Salmo 89:3, 4) Pahe pehepano kutupu vali omukanda una omanyina ovanthu vokuatuka mu Daviti. Mokutala omikanda omu ova Sundeu ankho vahoneka omanyina ava vatuka mu Daviti, viavomba menima 70 etyi ova Loma vahanyapo o Selusalei. a Pahe pehepano petupu vali omunthu utyivila okupopia okuti ame natuka mu Daviti. Mahi etyi Sesusi apopila ovanthu ankho vehemuhande okuti ame ndyimona wa Daviti, petupu ou wemutesile onkhango, mokonda navo ankho vetyii umwe okuti ombuto ya Daviti. — Mateusi 22:41-46.

 Ombimbiliya ipopia ovipuka viñgapi ankho mavilingwa na Mesiya?

 Katyitavela okupopia ovipuka viñgapi Ombimbiliya yapopia okuti ovio ankho mavilingwa na Mesiya, mokonda tyati umwe ou uvalula ngetyi ou uvalula otyikuavo. Opo utyinoñgonoke nkhele tala ñgo: Omukanda wa Isaías 53:2-7 upopia ovipuka ovinyingi ankho mavilingi Mesiya. Ku vamwe atyiho tyapopiwa mo novelesikulu omo, eulo like vala; ava ovakuavo vavalula okuti omaulo omanyingi.

 Ovipuka ankho mavilingwa na Mesiya, Sesusi alinga

Etyi ankho malingi

Tyili mu

Apa tyalingwa

Omona wa Ambalayau

Gênesis 22:17, 18

Mateusi 1:1

Omona wa Isake, omona wa Ambalayau

Gênesis 17:19

Mateusi 1:2

Matuku mo Isilayeli, momuhoko wa Sundaa

Gênesis 49:10

Mateusi 1:1, 3

Matuku Mohamba Daviti

Isaías 9:7

Mateusi 1:1

Matyitwa nomuhikuena wehei omukuendye

Isaías 7:14

Mateusi 1:18, 22, 23

Matyitilwa ko Mbelei

Miquéias 5:2

Matesusi 2:1, 5, 6

Matiwa o Emanuele b

Isaías 7:14

Mateusi 1:21-23

Matyitwa novahepi

Isaías 53:2

Luka 2:7

Tyina amatyitwa omalukembe maaipawa

Jeremias 31:15

Mateusi 2:16-18

Maihanwa ko Isitu

Oséias 11:1

Mateusi 2:13-15

Makatiwa omu Nasalee c

Isaías 11:1

Mateusi 2:23

Makuya omutumwa-ndaka makokola ondyila

Malaquias 3:1

Mateusi 11:7-10

Makala Mesiya menima 29. d

Daniel 9:25

Mateusi 3:13-17

Huku ankho metyipopi umwe okuti omona wae

Salmo 2:7

Ovilinga 13:33, 34

Masuku unene nondyuo ya Huku

Salmo 69:9

Suau 2:13-17

Malongesa ovanthu ovipuka oviwa

Isaías 61:1

Luka 4:16-21

Makuatesako ovanthu ovanyingi voko Galileia

Isaías 9:1, 2

Mateusi 4:13-16

Malingi ovipuka vihuvisa nga Moisesi

Deuteronômio 18:15

Ovilinga 2:22

Malongesa ovanthu etyi Huku asoka nga Moisesi

Deuteronômio 18:18, 19

Suau 12:49

Mahakula ovanthu ovanyingi

Isaías 53:4

Mateusi 8:16, 17

Kamelimphande

Isaías 42:2

Mateusi 12:17, 19

Malingi okankhenda ava veli nokumona emone

Isaías 42:3

Mateusi 12:9-20; Maluku 6:34

Matekula ovanthu ngetyi muene Huku ahanda vatekulwe

Isaías 42:1, 4

Mateusi 12:17-20

Omuviyuli uhuvisa

Isaías 9:6, 7

Suau 6:68

Malongesa vakuavo enyina lya Siovaa

Salmo 22:22

Suau 17:6

Mapopi unene nononthengele-popia

Salmo 78:2

Mateusi 13:34, 35

Omutumini

Daniel 9:25

Mateusi 23:10

Ovanyingi kamavetavela etyi mapopi

Isaías 53:1

Suau 12:37, 38

Emanya omu ovanyingi mavelipunduka

Isaías 8:14, 15

Mateusi 21:42-44

Mayalwa novanthu

Salmo 118:22, 23

Ovilinga 4:10, 11

Mayalwa pehena etyi alinga

Salmo 69:4

Suau 15:24, 25

Mavelama kotyimbulu anyingila mo Selusalei

Zacarias 9:9

Mateusi 21:4-9

Ovana mavemupandula

Salmo 8:2

Mateusi 21:15, 16

Meiya menyina lya Siovaa

Salmo 118:26

Suau 12:12, 13

Maendwa konyima nepanga liae

Salmo 41:9

Suau 13:18

Malandeswa onombongo mbopalata 30 e

Zacarias 11:12, 13

Mateusi 26:14-16; 27:3-10

Omapanga ae mavekemusapo

Zacarias 13:7

Mateusi 26:31, 56

Ovanthu ankho mavemutendeleya

Salmo 35:11

Mateusi 26:59-61

Mavemutendeleya ngwe ati umwe vala filuu

Isaías 53:7

Mateusi 27:12-14

Mavemunthili omalute

Isaías 50:6

Mateusi 26:67; 27:27, 30

Mavemuvete komutwe

Miqueias 5:1

Maluku 15:19

Mavemuvete unene

Isaías 50:6

Suau 19:1

Mavekemuveta ngwe otyo evetala vala

Isaías 50:6

Suau 18:22, 23

Ovatumini mavekelipakela-mo vemukwate

Salmo 2:2

Luka 23:10-12

Mavakapapela onomphai mbae nomankhanya ae momuti

Salmo 22:16

Mateusi 27:35; Suau 20:25

Mavayumbu owela vakale novikutu viae

Salmo 22:18

Suau 19:23, 24

Mavemutale okuti omunthu wokulinga ovivi

Isaías 53:12

Mateusi 27:38

Mavemupopi unene omapita

Salmo 22:7, 8

Mateusi 27:39-43

Mamono emone ayovole ovakuankhali

Isaías 53:5, 6

1 Petulu 2:23-25

Matyikala ngoti Huku kesukile-ale nae

Salmo 22:1

Maluku 15:34

Manuiswa ovinyu yahonyekwa nomeva otyifo tyilula

Salmo 69:21

Mateusi 27:34

Tyina ehungi umwe kokunkhia maliwa nohunga

Salmo 22:15

Suau 19:28, 29

Mapakula omwenyo wae pomavoko a Huku

Salmo 31:5

Luka 23:46

Kamakalwila omwenyo wae

Isaías 53:12

Maluku 15:37

Mankhi ayovole ovanthu konkhali

Isaías 53:12

Mateusi 20:28

Omankhipa ae kamaveeteye

Salmo 34:20

Suau 19:31-33, 36

Matomwa

Zacarias 12:10

Suau 19:33-35, 37

Mahihilwa no vokuna-tyo

Isaías 53:9

Mateusi 27:57-60

Matutiliswa

Salmo 16:10

Ovilinga 2:29-31

Wokuemulandesa mapingwa

Salmo 109:8

Ovilinga 1:15-20

Makapumphama kokulio kwa Huku

Salmo 110:1

Ovilinga 2:34-36

a Omukanda McClintock and Strong’s Cyclopedia wati: “Mokutala, omikanda omu ova Sundeu ankho vahoneka okuti ngadi watuka ku ngandi, ngandi watuka momuho wa ngandi, viavomba etyi o Selusalei yahanyuapo.”

b Enyina olio Emanuele liatuka melaka lyo Hebeleu iya lipopia okuti “Huku Una Onthwe.” Enyina olio lipopia umwe nawa otyilinga tya Sesusi. Huku wemutumine pano pohi, emukuatesako okulinga oviwa, atyimoneka umwe okuti Huku una ovanthu vae. — Luka 2:27-32; 7:12-16.

c Ondaka oyo “Nasalee,” mokutala yatunda mondaka yo Hebeleu nétser, ihangununa okuti “okumena.”

d Opo unoñgonoke etyi Ombimbiliya yapopia okuti Mesiya ankho meiya menima 29, tanga onthele yati: “Oñgeni Eulo lia Daniele Liapopia Okuya kua Mesiya.”

e Wapopia onondaka ombo o Sakaliya, mahi Mateusi etyi ati pokuahoneka omukanda wae wati mbahonekwa na Selemiya. (Mateusi 27:9) Mokutala, pomikanda ankho vitiwa omikanda ‘vyo Vauli,’ omukanda wa Selemiya oo ankho watetekela. (Luka 24:44) Etyi Mateusi ati onondaka ombo mbapopiwa na Selemiya, mokutala ankho uli vala nokupopia umwe pomikanda ovio vyo vauli, iya umwe pomikanda ovio o wa Sakaliya.