Oityi Onondaka Mbokuati “Humba Ho Na Nyoko” Mbuhanda Okupopia?
Ekumbululo Lyo Mbimbiliya
Otyitumino tyokuati “humba ho na nyoko” tyapopiwa unene Mombimbiliya. (Êxodo 20:12; Deuteronômio 5:16; Mateusi 15:4; Ova Efesu 6:2, 3) Opo omunthu etavele otyitumino otyo, una okulinga ovipuka evi vikuana:
Okuvepandula. Onthue tuhumba ovo tate tyina tupandula ovipuka aviho vetulingila. Mongeleka, tupondola okuvepandula etyi vetulonga onondunge. (Provérbios 7:1, 2; 23:26) Atee umwe Ombimbiliya itupopila tuhambukilwe ovo tate. — Provérbios 17:6.
Okuvetavela. Ovana vahumba ovohe tyina vevetavela mu atyiho vevepopila, na tyina vahinangela okuti o Huku weveavela otyilinga tyokuvetekula. Ombimbiliya momukanda Ova Kolosu 3:20, yapopila ovana okuti: “Onwe vana, tavelei ko votate yenyi movipuka aviho, mokonda okulinga ngotyo tyihambukiswa Tatekulu.” Na Sesusi puetyi omona, ankho utavela kovo tate yae. — Luka 2:51.
Okuvelinga onthilo. (Levítico 19:3; Ova Hebeleu 12:9) Omona wokuna onthilo, haunene utalelwa konkhalelo akumbulula ovohe. Ovohe vamwe, pamwe valinga ovipuka vihatiwa ovievi. Iya pahe ovana atyivepuiya okukala nonthilo navo. Mahi atee umwe tyina ovohe valinga ovipuka vihekahi nawa, ovana vesukisa okuvelinga onthilo, tyilinge muetyi vapopia no muetyi valinga. (Provérbios 30:17) Ombimbiliya ipopia okuti okupopia omapita ovoho, onkhali imwe onene. — Mateusi 15:4.
Okuvetekula. Tyina ovohe vamakulupa, vesukisa omunthu uvetekula, uveavela-vo ovipuka vesukisa. (1 Timotiu 5:4, 8) Mongeleka, puetyi Sesusi eli nokunkhia, wapopilile epanga liae esale nokutekula ina. — Suau 19:25-27.
Omalusoke apenga ovanthu vena konthele yokuhumba ovohe
Omatutu: Opo uhumbe ho na nyoko, una okuveyeka velipake motyinepo tyove.
Otyili: Ombimbiliya ipopia okuti omunthu una okuhumba tete ou velinepa nae, pahe konyima akuya ombunga. Omukanda wa Génesis 2:24 upopia okuti: “Omulume masi-po he na ina, ekeliwaneka nomukai wae.” (Mateusi 19:4, 5) Otyili ovohe vapondola okupopia ovipuka vipondola okukuatesako ovana vavo vanepa. (Provérbios 23:22) Mahi ovalinepi, ovo muene vetyii atee-pi onombunga mbavo vapondola okulipaka motyinepo tyavo. — Mateusi 19:6.
Omatutu: Una umwe vala okutavela atyiho ovoho vapopia.
Otyili: Otyili okuti meumbo ovana vena okutavela kovohe, mahi haunene vena okutavela ku Huku. Mongeleka, etyi ovatumini vatumine ovalongwa va Sesusi valinge otyipuka tyinumanesa Huku, ngwe avakumbulula okuti: “Huku oe omutumini tuna okutavela tyipona ovanthu.” (Ovilinga 5:27-29) Ovana vena okutavela ko vohe “monkhalelo Tatekulu etavela”. Otyo tyilekesa-tyi? Tyilekesa okuti ine ovohe vaita ovana vavo valinge otyipuka tyilipona novitumino vya Huku, ovana kavapondola okutavela. — Ova Efesu 6:1.
Omatutu: Opo uhumbe ovoho, una okulandula ongeleya yavo.
Otyili: Ombimbiliya ipopia okuti tuesukisa okutala nawa etyi tuli nokulongesiwa, atutale ine otyili umwe. (Ovilinga 17:11; 1 Suau 4:1) Tyina omunthu atala nawa ngotyo, pamwe upondola okumona okuti ovipuka ovohe valongesiwa mongeleya yavo kavikahi nawa. Pamwe upondola umwe okuiyeka-po, akaovola onkhuavo. Ombimbiliya ipopia ovanthu ovanyingi vahalandulile onongeleya mbovo tate yavo. Vamwe puvo o Ambalaiau, na Rute, na apositolu Paulu. — Josué 24:2, 14, 15; Rute 1:15, 16; Ova Galata 1:14-16, 22-24.
Omatutu: Opo uhumbe ovoho, una okukala navo moviso valinga viokufenda venyi vokuankhia.
Otyili: Ombimbiliya yati: “Una okufenda Siovaa Huku yove, oe vala una okuumbila.” (Luka 4:8) Huku kahande omunthu ufenda ovanthu vokuankhia. Tupu Ombimbiliya yapopia okuti “ovanthu vokuankhia vetupu vali etyi vei”, kavapondola okutukuatesako, nokutulinga omapita. Muaina okulinga oviso viokufenda ovanthu vokuankhia, ononkhono-puila vala!
Hamwe Noove Uhanda
ONOTESITU MBO MBIMBILIYA MBAHANGUNUNWA
Êxodo 20:12 — “Humba ho na nyoko”
Huku waava otyitumino otyo, tupu alingi omulao opo akwateseko ova Isilayeli okutyitavela.
OMAPULO OMBIMBILIYA AKUMBULULWA
Oityi Ombimbiliya Ipopia Tyayemba Kokutekula Ovohe Vakulupa?
Ombimbiliya Mahi ipopia ovalume novakai, vatekulile ovohe vakulupa. Tupu ipopia ovipuka vikahi nawa vipondola okukwatesako vana vatekula ovohe vakulupa.
ONTHUE VALIE
Endyu Komaliongiyo Onombangi mba Siovaa
Noñgonoka apa tuliongiyila, no ñgeni tufenda Huku. Ovanthu aveho vapondola okunyingila-mo, kamufetelwa.