Okutauluka omutete

Okutauluka omutete wononthele

ELONGESO 6

Okuti Huku Upanda Onongeleya Mbatyo Ambuho?

Okuti Huku Upanda Onongeleya Mbatyo Ambuho?

1. Ngetyi tyapopia Ondaka ya Huku, onongeleya patyi onombali mbukahiko?

 YESU wati: “Nyingililei mombundi yahita.” Mokonda onthanda nokuahandyuka ondyila ituala kononkhia, iya ovanyingi omo vekahi nokunyingilila. Anthi, ondyila onthutu nokuahita ituala komuenyo, iya kavehi vekahi nokuivasa.” (Mateus 7:13, 14) Ngetyi tyapopia Ondaka ya Huku, kuna vala onongeleya onombali: ike yotyotyili, iya nonkhuavo yomatutu. Ike yaviuka, nonkhuavo yapenga. Ike ituala komuenyo, nonkhuavo ituala kononkhia.

2. Oñgeni Ombimbiliya ilekesa okuti Huku katavela onongeleya ambuho?

2 Ovanthu vamue vasoka okuti Huku utavela onongeleya ambuho. Ono versikulu Mbombiliya mambulandulako mbulekesa okuti otyo hatyiliko:

  •   “O Vaisilayeli vahimbika vali okulinga ovipuka ovivi komaiho a Yehova. Vahimbika okuumbila Baale novilolo via Asdode, nono huku mbo Silia, ono huku mbo Sidon, nono huku mbo Moabe, ono huku mbo Amon, nono huku mbova Filisteu. Ngotyo vayekapo okuumbila Yehova. Moluotyo Yehova anumana unene nova Isilayeli.” (Juízes 10:6, 7) Putyina katufende Huku yotyotyili, anthi tufenda ovilolo nono huku ononkhuavo, kamatutavelua na Yehova.

  •   “Ovanthu ava vampha vala ehumbilo [Huku] nomilungu, anthi omitima viavo vikahi kokule naame. Vatualako nokundingila efendelo liahasilivila, mokonda valongesa omalongeso ovanthu.” (Marcos 7:6, 7) Putyina ovanthu vapopia okuti vafenda Huku, anthi otyo valongesa omalusoke avo muene, avahalongesa etyi Ombimbiliya ipopia, efendelo liavo kalisilivila. Efendelo olio kalitavelua na Huku.

  •   “Huku ospilitu, iya vana vemufenda vena yokumufenda nospilitu notyili.” (João 4:24) Efendelo lietu lina yokulikuata kumue notyili Tyondaka ya Huku.

Ovinyango Vionongeleya Mbomatutu

3. Oñgeni tupondola okuimbuka ongeleya yotyotyili nongeleya yomatutu?

3 Oñgeni tupondola okuimbuka ongeleya yapandua na Huku, nei yahapandelue? Yesu wati: “Omuti omuwa wiima ovinyango oviwa. Anthi, omuti omuvi wiima ovinyango viahasilivila . . . Iya kovituwa viavo oko mamukaimbukila ovanthu ovo.” Ongeleya ya Huku ina ovanthu vovituwa oviwa. Anthi, ya Satanasi, ina ovanthu vovituwa ovivi.—Mateus 7:15-20.

4. Otyituwa patyi ovafendeli va Yehova vena yokulekesa?

4 Ongeleya yotyotyili ina ovanthu velihole pokati. Mokonda Yehova, o Huku yoluembia. Yesu wati: “Ovanthu aveho mavekemuimbuka okuti muvalongua vange, putyina mukala neholelo pokati kenyi.” Okuti onongeleya mbukahi nokuendela motyitumino otyo tyefendelo liotyotyili?—João 13:35; Lucas 10:27; 1 João 4:8.

5. Oñgeni omukanda umue wahangununa otyitanda tyovapika mo Afilika?

5 Sokolola otyitanda tyovapika mo Afilika. Omukanda umue ko Britania wati: 18.000.000 yovanthu mo Afilika valandesuapo kova Isilamiku ankho vekahi nokulanda ovapika, okupolelela kenima lio 650 alo 1905. Omanima ahulako kotyita tye 15, ovanthu voko Europa vahimbika otyitanda tyokulandesa koupika ovanthu ankho vokuahula kelunga, koutakelo wo Afilika. Alo ko 1867, ovanthu valamba po 7.000.000 no 10.000.000 mo Afilika valondekua momauato ngovapika. Avatualua kotyilongo tyimue tyitiwa Ouye Omupe.” (The New Encyclopædia Britannica).

6. Oñgeni onongeleya mbelipaka movitanda viokulandesa ovanthu koupika?

6 Mo Afilika, ovalume, ovakai, novana vananua monondyuo mbavo, vapolua ponombunga mbavo, iya avakutua nomalienge. Vapakua ovilimbo novivela viatokota, iya avalandua no kulandesua ngo nongombe. Momuvo watyo oo wombuandya oityi Onongeleya ankho mbukahi nokulinga? Momukanda umue woko Nairobi, Kenia, Bethwell Ogot wahipulula okuti: “Tyilinge vana vokuliti Ovakristau tyilinge Ovasilamiku, aveho valongesa kombinga yehonyeko liovanthu aveho. Anthi, onongeleya ombo ambuho tupu mbaava ondundo kuvana ankho valandesa ovanthu koupika. Tupu mbeyula ovituwa ovivi kombinga yeliyapauko liomihoko. . . . Tuesukisa okunoñgonoka onkhali, noumphoki wova Sulumanu Novakristau vomatutu. Mokonda ovipuka ovio viaetela ovanthu ononkhumbi ononene mo Afilika, mokuenda kuomanima omanyingi.” (Daily Nation of Nairobi, Kenya).

Onongeleya Novita

7. Ononkhalamutue mbonongeleya vehole okulipaka movilinga patyi?

7 Onongeleya mbuhole okulekesa ovituwa ovivi mononkhalelo ononkhuavo. Ngongeleka: Ombimbiliya ituma ovanthu vakale “nohole no omunthele yavo”. Anthi, ononkhalamutue mbonongeleya ouye auho vehole okuava ekuateso enene nondundo movita.—Mateus 22:39.

Onongeleya mbomatutu mbuhole okulipaka movita no mokulandesa ovapika

8. (a) Oñgeni ononkhalamutue mbonongeleya mbaava ondundo movilua vio Afilika? (b) Oityi onkhalamutue imue yapopia kombinga yavo, mokuenda kuovita ko Nigeria?

8 Ovanthu vetyii nawa okuti menima lia 1994, onomatele nomalombe amue valingile onthele mokuipaa ovanthu ko Ruanda. Tupu onongeleya mbalinga onthele onene kovilua ovikuavo viapita mo Afilika. Ngongeleka: Movita viapesela ohonde onyingi ko Nigeria, onongeleya ankho mbulunda ovanthu opo value. Mokuenda kuovita ovio, onkhalamutue imue, yapopia kombinga yavo okuti: Ononkhalamutue mbonongeleya “vayekapo otyilinga tyavo vatumua na Huku.” Tupu wati: “Onthue vokuti tuvaundapi va Huku, tualinga ovaundapi va Satanasi.”

9. Oityi Ombimbiliya ipopia kombinga yo vaumbili va Satanasi?

9 Ombimbiliya tupu yati: “Satanasi utualako okulilekesa ngoandyu oongua. Tupu katyihuvisa inkha ovaundapi vae vatualako okulilekesa ngovaundapi vouviuki.” (2 Coríntios 11:14, 15) Onondingavivi ononyingi vehole okulikembesa okukala ngovanthu ovaua. Tupu Satanasi uhole okumonekesa ovanthu vonongeleya ngovaviuki. Anthi, ovilinga viavo ovivi, iya ovituwa viavo viavola.

10. Oñgeni ononkhalamutue mbonongeleya mbuanya Huku?

10 Ononkhalamutue mbonongeleya ouye auho vehole okulongesa ohole, ombembua, noundalaua. Anthi, vehole okulekesa oundyale, valinga onthele movita no movipuka ovikuavo ovivi. Ombimbiliya yevepopia nawa okuti: “Ovo mounyingi vapopia okuti vei Huku, anthi, noviliga viavo vaanya Huku.”—Tito 1:16.

Tundeimo “mo Mbambilonia Onene”

11. Ombimbiliya ihipulula ñgeni onongeleya mbomatutu?

11 Tupondola okunoñgonoka etyi Yehova asoka kombinga yonongeleya mbomatutu mokutanga Ombimbiliya momukanda wa Revelação. Momukanda omo, onongeleya mbomatutu mbaeleka nomukai. Omukai oo “Ombambilonia Onene.” (Revelação 17:5) Tala oñgeni Huku ahipulula omukai oo:

  •   “Ekunga enene . . . lialinga omaundalelapo no nohamba mbo kombanda yoohi.” (Revelação 17:1, 2) Onongeleya mbomatutu mbutupu ekolelo mu Huku. Mbulipaka mopulitika, mbuhole okupopila ovatumini oityi vena yokulinga.

  •   “Momukai oo Mbambilonia Onene, muavasiua ohonde yovauli no yonosandu, nohonde yaaveho vaipaua kombanda yoohi.” (Revelação 18:24) Onongeleya mbuhole okumonesa emone ovaumbili va Huku no kuveipaa. Mbuna onkhali yononkhia mbomakui nomakui ovityita viovanthu vankhila movita.

  •   “Ombambilonia Onene yelinkhimaneka iya aikala mouhona omunene.” (Revelação 18:7) Onongeleya mbuna emona enene. Emona olio lipaka ononkhalamutue mbavo monkhalelo imue ongua.

  •   “Omukai oo, ukahi nokuyapula ovilongo aviho novituwa [viae] vioumbanda.” (Revelação 18:23) Mokonda yelongeso liae liounkhembi ngeli liokuti ohande kainkhi, onongeleya mbaikulila ovanthu ondyila yokuenda koumbanda no kouanga. Elongeso olio liaetela ovanthu ouoma wavana vokuankhia. Tupu lieveavela ondundo yokufenda ovakuaukulu.

12. Ombimbiliya yaava elondolo patyi kombinga yonongeleya mbomatutu?

12 Ombimbiliya yavela ovanthu elondolo liokuatona opo vatunde monongeleya ombo mbomatutu. Oyo yati: Tundeimo, vanthu vange, inkha kamuhande okulinga onthele mononkhali mbayo, inkha kamuhande okupeua ononkhano onombi kumue nayo.”— Revelação 18:4, 5.

13. Oityi matyikapita no nongeleya mbomatutu, kumue novafendeli vambo?

13 Apa katutu, Ombambilonia Onene, (onongeleya mbatyo ambuho mbomatutu), maikanyimuako. Ombimbiliya yati: “Omahingano ayo maeya monthiki ike vala, ononkhia, okuliyavela, nondyala. Maikayokua aiho motupia, mokonda Yehova Huku mekeikoyesa una epondolo enene. (Revelação 18:8) Opo tuhapeue omahingano kumue nayo, tuna yokutunda monongeleya mbomatutu. Katupondola okulipaka kumue navo movituwa, movipito, no momatavelo avo anumanesa Huku. Tyesukisa okukanyaukako. Omuenyo wetu ukahi motyiponga otyinene!—2 Coríntios 6:14-18.