Ankho ‘okoola 12’ ine komeliya. Pekumbi apanthikovela, “potyilongo opo apakala enthiki, alo koola 15.” (Maluku 15:33) Mahi henthiki-ko lihole okumoneka putyina ohanyi yamahiki pekumbi. Ohanyi ihika vala pekumbi pomuvo yaviala pahe, mahi onthiki oyo ankho ikahi-ale kenthiki, mokonda ankho o pomuvo wo Pasikwa. Enthiki olio liakalele vali ehimbwe tyipona enthiki likala-ko tyina ohanyi yamahiki pekumbi. Olio ankho enthiki liaetwa-ko na Huku!

Soka oñgeni vana ankho vekahi nokukuela Sesusi vakalele etyi vetyimona. Mokueenda kuenthiki olio, ovakai vekuana, Salomee, na Maliya Mandalena, na Maliya ina ya Tiaku Omututu, na me ya Sesusi, avafuene pomuti wemone.

Apositolu Suau ankho vena me ya Sesusi waihamenwa unene, ukahi ‘ponthele yomuti wemone.’ Maliya ankho ukahi nokutala omona wae ankho atekulile wayendyelela momuti. Ankho tyemuihama ngatyina atiulwa “nomutunga omulaale” pomutima. (Suau 19:25; Luka 2:35) Namphila Sesusi ankho eihamenwa, mahi asoko ku me yae. Alingi ononkhono, atale ku Suau, apopila me yae okuti: “Me, okutuka hono ou omona wove!” Tupu atale ku Maliya, apopila Suau okuti: “Okutuka hono ou o me yove!” — Suau 19:26, 27.

Sesusi ankho ukahi nokuavela Suau, o apositolu ehole unene, otyilinga tyokutekula me yae, tyafuile ankho omuhepe. Ankho utyii okuti onondenge mbae, ovana ovakuavo va Maliya, vetupu ekolelo mwe. Moluotyo, Sesusi apopila Suau opo atekule me yae, nokumukuatesako okupameka oupanga wae na Huku. Oyo ongeleka ongwa ngatyi!

Tyina pahe enthiki likahi nokulamba, Sesusi ati: “Naliwa nohunga.” Ngotyo afuisipo etyi ankho ovihonekwa vipopia. (Suau 19:28; Salmo 22:15) Sesusi ankho utyiete okuti Tate yae kamalingi natyike opo emuamene, otyo atyilolo oukuatyili wae monkhalelo yepuiya unene. Kilisitu apopila peulu okuti: “Eli, Eli lama sabactâni?” tyihangununa okuti: “Huku yange, Huku yange, omokonda yatyi wandyekela andyike?” Vamwe ankho veli ponthele yae, avahanoñgonoka etyi apopia, avati: “Tala! Ukahi nokuihana Eliya.” Umwe puvo ahateka, ayave esipondya movinyu, elipake kolumbungu, atuala komulungu wa Sesusi opo ahipe-mo. Mahi ovakuavo avati: “Muyekei! Tutalei inkha Eliya meya okumutulula-mo.” —Maluku 15:34-36.

Pahe Sesusi apopila peulu okuti: “Nalinga ovipuka aviho wanthuma!” (Suau 19:30) Sesusi ankho walinga umwe atyiho Tate yae emutumine pano pohi. Okuhulililako Sesusi apopi okuti: “Tate, ndyipakula omuenyo wange pomavoko ove.” (Luka 23:46) Nonondaka ombo, Sesusi wapakula ku Siovaa ononkhono mbomuenyo wae, nonthumbi yokuti Huku memuavela vali omuenyo. Etyi apopia onondaka ombo mbulekesa okuti ankho una onthumbi onene mu Huku, Kilisitu ankhi.

Akueende otyinimawe, atyivambaula ononkhanda. Otyinimawe otyo, ankho otyinene unene, atyiikula omaendo ankho ekahi kondye yo Selusalei, ovivimbi aviya kondye. Etyi ovanthu ankho vekahi nokulamba vamona ovivimbi, avanyingila “mepunda-umbo esukuki,” avapopila ovanthu etyi vamona. — Mateusi 12:11; 27:51-53.

Etyi Sesusi ankhia, otyinyanga ankho tyiyapula omphangu Onthyukuki komphangu Onthyukuki Unene mondyuo ya Huku, atyitanduka pokati okuhimbikila peulu alo pombuelo. Otyipuka otyo tyihuvisa, ankho tyilekesa okuti Huku wanumana novanthu vaipaa Omona wae, tupu tyihangununa okuti ondyila yokuenda keulu, komphangu Onthyukuki Unene, ankho yaikuka. — Ova Hebeleu 9:2, 3; 10:19, 20.

Ovanthu avakala unene nowoma. Efualali ankho liakala komutwe pokuipaa Sesusi alipopi okuti: “Tyotyili omulume ou ankho Omona wa Huku.” (Maluku 15:39) Tyipondola wamuene etyi Sesusi akoyeswa na Pilatu pu etyi ankho vaovola okunoñgonoka inkha omona wa Huku. Pahe akala nonthumbi yokuti Sesusi omuviuki, tupu Omona wa Huku umwe.

Ovanthu ovakuavo avahuvu novipuka ovio, avaende komaumbo avo “otyo veliveta monthulo,” tyilekesa okuti ankho vaihamenwa, tupu tyevekundisa. (Luka 23:48) Ovanthu vamwe ankho vekahi nokutalela kokule ovipuka ovio iya puvo ankho pena ovakai vamwe valingile oungendi na Sesusi ovikando vimwe. Navo ankho vaihamenwa unene okutala ovipuka ovio.