Okutauluka omutete

Okutauluka omutete wononthele

OKAPITULU 109

Uvela Onombei Onondyale Mbae Ononkhalamutwe Mbonongeleya

Uvela Onombei Onondyale Mbae Ononkhalamutwe Mbonongeleya

MATEUSI 22:41–23:24 MALUKU 12:35-40 LUKA 20:41-47

  • KILISITU OMONA WALIE?

  • SESUSI UHOLOLOLA OMAANDAMBEYO ONONDYALE MBAE

Onondyale mba Sesusi ononkhalamutwe mbonongeleya, kavetyivilile okumukuatela monondaka mbae opo vekemupakule kova Loma. (Luka 20:20) Pahe monthiki 11 ya Nisan etyi nkhele ankho ekahi mondyuo ya Huku, Sesusi alingi otyipuka ankho vahakevela, alekesa opi tyili-tyili muene atuka. Muene ngae upopia, evepulu okuti: “Oityi onwe musoka konthele ya Kilisitu? Omona walie?” (Mateusi 22:42) Ovanthu ankho vetyii nawa okuti Kilisitu ine Mesiya, matundu mombunga ya Daviti. Iya ngatyo umwe vakumbulula. — Mateusi 9:27; 12:23; Suau 7:42.

Sesusi evepulu okuti: “Opo oñgeni Daviti kononkhono mba Huku aihana Kilisitu okuti Tatekulu, etyi ati: ‘Siovaa watolela Tatekulu yange okuti: “Pumphama kokulio kuange, alo ndyipaka onondyale mbove mombuelo yonomphai mbove?”’ Oñgeni Daviti emuihana okuti Tatekulu, inkha omona wae?” — Mateusi 22:43-45.

Ova Faliseu etyi vapopia vetupu, mokonda ankho vakevelela okuti omunthu matundu mombunga ya Daviti meveyovola koutumino wo Loma. Mahi etyi apopia onondaka mba Daviti mo Salmo 110:1, 2, Sesusi walekesa okuti Mesiya ankho kamakala vala omutumini pano pohi. Ankho o Tatekulu ya Daviti iya tyina amapumphama kokulio kwa Huku, ankho makatumina. Ekumbululo lya Sesusi alikalesa onondyale mbae tyihena etyi vapopia.

Ovalongwa va Sesusi novanthu ovakuavo ovanyingi, ankho vekahi nokutehelela. Pahe Sesusi ngavo apopila, evelondola konthele yovahoneki vovitumino nova Faliseu. Ovalume ovo ankho “velipaka pomphangu ya Moisesi” opo valongese Ovitumino vya Huku. Sesusi apopila ovateheleli vae okuti: “Lingei ovipuka aviho vemupopila, mahi muhalingei ngetyi valinga, mokonda kavalingi ngetyi vapopia.” — Mateusi 23:2, 3.

Konyima Sesusi apopi onongeleka mbulekesa omaandambeyo avo, ati: ‘Oukasa wovihonekua velikutao monombamba, ngatyina ondyakulilo.’ Ova Sundeu vamwe ankho velikuta monombamba, ine komavoko oukasa oututu ankho una onondaka mbumwe Mbovitumino. Mahi ova Faliseu ankho velikuta oukasa ounene vali opo vamoneke ngatyina valandula vali nawa Ovitumino. Tupu, ankho “vayawisa ovindyendyelela viovikutu viavo.” Namphila ova Isilayeli ankho valinga ovindyendyelela kovikutu viavo, mahi ova Faliseu ankho valinga vali ovilale. (Números 15:38-40) Ankho valinga ovipuka ovio aviho, “opo vatalwe novanthu.” — Mateusi 23:5.

Alo umwe ovalongwa va Sesusi ankho vapondola okuhongiliyua okuhanda okunkhimanekwa, moluotyo evelondola okuti: “Muhaihanwe okuti Mulongesi, mokonda Omulongesi wenyi wike, onwe amuho muvakulu nonondenge. Tupu muhaihanei nawike pano pohi okuti tate, mokonda Tate yenyi Wike vala keulu. Tupu muhaihanwei okuti muvatumini mokonda Omutumini wenyi wike vala, Kilisitu.” Ngotyo, oñgeni ovalongwa ankho vena okulitala iya oityi vena okulinga? Sesusi wevepopila okuti: “Omunene vali pokati kenyi una okukala omuundapi wenyi. Una ulipaka-ko makapakwa pombuelo iya una ulipaka pombuelo makapakwa kounene.” — Mateusi 23:8-12.

Konyima, Sesusi apopi ovitateka ovahoneki vovitumino nova Faliseu vokulikembesa ankho mavakala navio, ati: “Ngongo yenyi, vahoneki vovitumino no onwe va Faliseu, vomaandambeyo! Mokonda muika Ouhamba wo keulu opo ovanthu vahanyingile, onwe kamunyingila tupu kamuyeke ava vahanda okunyingila vanyingile.” — Mateusi 23:13.

Sesusi avele onombei ova Faliseu ankho vehesuku novipuka vina Siovaa atala okuti viakolela, iya otyo ankho vetyilekesa monkhalelo yapenga ankho valinga ovipuka. Mongeleka, ankho vapopia okuti: “Inkha omunthu waana atumbula ondyuo ya Huku, tyitupu tyimwe. Mahi inkha omunthu umwe waana atumbula o olu yondyuo ya Huku, una okutyifuisapo.” Ngotyo, ankho vekahi ngatyina ovamphoki, mokonda ankho vaavela vali esilivilo oolu yondyuo ya Huku, tyipona omphangu yatyo oyo ankho vafendela Siovaa, ankho ipondola okuvekuatesako okufuena kwe. Iya ankho ‘vatomba ovipuka viakolela vali Viovitumino, ngetyi ouviuki, nokankhenda, nekolelo.’ — Mateusi 23:16, 23; Luka 11:42.

Sesusi wapopia okuti ova Faliseu ‘ovahongoli ovamphoki, vanyinda ome kovikunwa viavo, mahi avanyini ekamelu!’ (Mateusi 23:24) Ankho vanyinda ome kovikunwa viavo mokonda ngetyi Ovitumino vipopia ounyama oo ankho wasila. Mahi, ankho kavesuku novipuka viakolela vali Movitumino, otyo ongatyina vanyina ekamelu enene vali, ngwe nalio ngetyi ankho Ovitumino vipopia liasila. — Levítico 11:4, 21-24.