Okuti Ove Uyeka Ospilitu Ya Huku Ikuhongolele?

“Ospilitu yove ongwa, inthyongolela motyilongo tyouviuki.”—SALMO 143:10.

1, 2. (a) Popia ovikando vimwe Jeova aundapesile ospilitu yae opo avatele ovaumbili vae. (b) Okuti ospilitu sandu yundapa vala mononkhalelo ngoombo? Hangununa.

 OITYI tyiya momutima wove tyina usoka kovipuka ospilitu sandu ilinga? Okuti usoka kovilinga ovinene vialingilwe na Gideau na Sansau? (Juízes 6:33, 34; 15:14, 15) Hamwe usoka ko Vakristau votete ankho vomutima wakola, ine etuliyo Estevau akalele nalio Mombonge onene yo va Judeu. (Atos 4:31; 6:15) Iya hono, usoka tyi konthele yehambu enene likala Povionge vietu viovilongo ovinyingi pomphangu ike, nekolelo liovakuatate vetu movikaleya, novilinga viokuivisa vikahi nokuliyawisa? Onongeleka ombo ambuho mbulekesa nawa otyilinga tyospilitu sandu.

² Okuti ospilitu sandu yundapa vala mononkhalelo ngoombo? Au. Ondaka ya Huku ipopia okuti Ovakristau ‘vaenda mospilitu,’ ‘vahongolelwa nospilitu,’ ‘nokuendela mospilitu.’ (Gálatas 5:16, 18, 25) Onondaka ombo mbulekesa okuti ospilitu sandu ipondola okutualako okuundapa momienyo vietu. Kese nthiki tuesukisa okuita ku Jeova ahongolele omalusoke etu, nonkhalelo yokupopia, nevi tulinga nombatelo yospilitu yae. (Tanga Salmo 143:10.) Tyina tuyeka ospilitu yundape momuenyo wetu, maitukalesa notyinyango tyihambukiswa vakuetu nokuhivilika Huku.

3. (a) Oityi tuesukisila okuhongolelwa nospilitu sandu? (b) Omapulo patyi matulilongesa?

³ Tyakolela tuhongolelwe nospilitu sandu mokonda yatyi? Omokonda kuna ononkhono ononkhuavo mbelikalela nospilitu ya Huku mbuhanda okutunyona. Ovihonekwa viihana ononkhono ombo ononkhuavo okuti “olutu,” lulekesa eyembelo lionkhali liolutu luetu, epingo tuasilwa na Andau. (Tanga Gálatas 5:17.) Iya okuyeka ospilitu ya Huku ituhongolele tyakutikinya tyi? Okuti kuna ovipuka tupondola okuliyakulila kehongiliyo liolutu luetu luonkhali? Tutalei omakumbululo omapulo oo, putyina tupopia ovinyango evi epandu ‘viotyinyango tyospilitu,’ “oumphua-lundo, nokankhenda, nouwa-tima, nekolelo, nepoleyo, nokulikondola omutima.”—Gálatas 5:22, 23.

Epoleyo Noumphua-lundo Vieta Ombembwa Mewaneno

4. Oñgeni epoleyo noumphua-lundo vieta ombembwa mewaneno?

⁴ Tanga Colossenses 3:12, 13. Epoleyo noumphua-lundo viundapela kumwe pala okueta ombembwa mewaneno. Ononthele ombo mbotyinyango tyospilitu, mbutuvatela okutekula nawa vakuetu, nokutualako tyahiliya tyina tulewa, nokulityilika okukondolela ovivi vakuetu vetulinga ine vetupopia. Inkha tuna otyitateka nomukuatate Omukristau, oumphua-lundo, mautukuatesako okukoleleya omukuatate wetu ine omphange, nokulinga ononkhono mbokutetulula otyitateka otyo. Okuti epoleyo noumphua-lundo viesukisa umwe mewaneno? Enga, viesukisa mokonda atuho tuvakuankhali.

5. Oityi tyaendele pokati ka Paulu na Mbarnabe? Otyo tyitulongesa tyi?

⁵ Tala etyi tyaendele pokati ka Paulu na  Mbarnabe. Vaundapelele kumwe mokueenda kuomanima omanyingi okuyandyanesa onondaka onongwa. Ankho aveho vena ovituwa oviwa. Anthi, nthiki imwe, ‘velinumanenene unene, iya aveliyapuka.’ (Atos 15:36-39) Ehipululo olio, lilekesa nawa okuti alo umwe pokati kovaumbili velipakula va Huku, papondola okumoneka ovitateka. Inkha Omukristau umwe kaveliivite namukuavo, oityi vena okulinga opo otyitateka otyo tyihanyone oupanga wavo?

6, 7. (a) Onondonga patyi mbo Vihonekwa tuna okulandula tyina nkhele tuhenenumane pokupopia nomukuatate? (b) “Okukanyauka okutehelela, nokulipulukwa okupopia, nokulipulukwa okunumana,” tyieta ouwa patyi?

⁶ Ngetyi tyilekesa onondaka “avelinumanena unene,” otyitateka tyakalele pokati ka Paulu na Mbarnabe ankho otyinene. Inkha Omukristau utala okuti ukahi nokunumana pokupopia konthele ya tyimwe nomukuatate, otyiwa alandule onondonga mbukahi mu Tiago 1:19, 20, mbati: “Kese munthu una okukanyauka okutehelela, nokulipulukwa okupopia, nokulipulukwa okunumana. Mokonda onyengo yomunthu kaiyeta ouviuki wa Huku.” Oe upondola okupilulula etompho, okuhapopi vali konthele yotyo, ine okutundapo tyina nkhele vehenenumane.—Provérbios 12:16; 17:14; 29:11.

⁷ Ouwa patyi utundilila kokulandula onondonga ombo? Omukristau utavela okuhongolelwa nospilitu ya Huku, wovola okutula omutima, elikuambela konthele yotyitateka, nokusoka oñgeni makumbulula nawa. (Provérbios 15:1, 28) Tyina ahongolelwa nospilitu, ukala nepoleyo noumphua-lundo. Moluotyo, metyivili okulandula onondonga mbuvasiwa mu Efésios 4:26, 29 mbati: “Numanei mahi muhalingei onkhali. . . . Momulungu wenyi muhatunde ondaka na imwe yasila. Anthi, mutunde onondaka onongwa pala okupameka, tyitei komasuka-suka, opo mbukuateseko vana vemutehelela.” Tyotyili, tyina tukala nepoleyo, noumphua-lundo, tueta ombembwa newaneko mewaneno.

Pameka Ombunga Yove Noluembia Nouwa-tima

8, 9. Ouwa-tima, noluembia oityi? Oñgeni vikalesa omuenyo weumbo?

⁸ Tanga Efésios 4:31, 32; 5:8, 9. Ngomphepo yatenda nawa nomaande atenda nawa tyina kuatokota, oluembia nouwa-tima viungumanesa. Vieta ombembwa mombunga. Oluembia otyituwa otyiwa tyituka kesuko enene tuna navakuetu, esuko lilekeswa noviwa tuvelingila nokupopia navo onondaka onongwa. Ouwa-tima, noluembia, ovituwa  oviwa tulekesa tyina tulingila vakuetu ovipuka oviwa. Ovituwa ovio vitalelwa kotyali. (Atos 9:36, 39; 16:14, 15) Mahi, mouwa-tima muakutikinya vali.

⁹ Ouwa-tima otyituwa tyokuhanda okulinga oviwa. Katyilekesa vala etyi tulinga, mahi haunene oñgeni tuatuwa. Soka komukai ukahi nokupongiya ovinyango pala ombunga yae, otyo atala nawa kese tyimwe inkha tyapepa nokuapia nawa, nokuhavolele mokati no kondye. Tupu, ouwa-tima utuka kospilitu sandu, uhongolela omuenyo auho wo Vakristau.

10. Oityi matyivatela ombunga okukala notyinyango tyospilitu?

¹⁰ Meumbo lio Vakristau, oityi tyipondola okuvatela ombunga opo velitekule noluembia nouwa-tima? Tyakolela okunoñgonoka nawa Ondaka ya Huku. (Colossenses 3:9, 10) Ononkhalamutwe mbumwe mbombunga tyina valinga Elilongeso Liombimbiliya Mombunga kese simano, vakutikinyamo otyinyango tyospilitu. Okulinga ngotyo katyipuiya. Ovola momikanda una melaka liove ononthele mbupopia kese nthele yotyinyango tyospilitu. Kese nthele mupondola okulilongesayo ono onosimano mbumwe, okupolako onopalagrafu mbehehi kese simano. Putyina mulilongesa ononthele ombo, tangei nokuhangununa onotestu mbukahimo. Ovolei oñgeni mamuundapesa etyi muelilongesa, nokulikuambela ku Jeova opo emukuateseko. (1 Timóteo 4:15; 1 João 5:14, 15) Okuti okulilongesa otyinyango tyospilitu tyivatela umwe kese umwe mombunga okulitekula nawa?

11, 12. Ouwa patyi ovalinepi vevali Ovakristau vapola kokulilonga okukala noluembia?

¹¹ Ovalinepi vamwe ovakuendye, ankho vahanda okukala notyinepo otyiwa, vatokola okulilongesa unene otyinyango tyospilitu. Ouwa patyi tyeveetela? Omukai wati: “Okulilongesa konthele yoluembia, tyetukuatesako okulitekula nawa alo hono. Tyetulongesa okukala nomutima wapepuka, nokulievela pokati. Iya otyo tyetukuatesako ‘okulipandula nokuliita oviponyo’.”

¹² Ovalinepi ovakuavo Ovakristau, ankho vena ovitateka, vaimbuka okuti motyinepo tyavo ankho mutupu oluembia. Avatokola okulilongesa kumwe oluembia. Oityi tyatundililako? Omulume wati: “Okulilongesa oluembia tyetukuatesako okuimbuka okuti tuesukisa okukala nonthumbi kese umwe na mukuavo, nokuovola oviwa kese umwe ena. Tupu, tuahimbika okutala vali kese umwe komasuka-suka amukuavo. Okukala  noluembia, tyankhuatesako okuita omukai wange apopie etyi asoka, mahi anahanumana nae. Otyo tyilekesa okuti ankho ndyina okuyekapo omalityindailo. Etyi tuahimbika okulilingila oluembia motyinepo tyetu, tuayekapo otyituwa tyokuliamena kese umwe. Otyo, tyayovola otyinepo tyetu.” Okuti okulilongesa otyinyango tyospilitu matyietela ouwa ombunga yove?

Kala Nekolelo na Tyina Ukahi Awike

13. Otyiponga patyi tuna okulityilika tyipondola okunyona ekolelo lietu?

¹³ Ovakristau vesukisa okuyeka ospilitu ya Huku ivehongolele tyina veli pounyingi na tyina vekahi aveke. Hono omalutalatu alekesa ovivi, novitalukiso vinyona, vieliyandyana mouye wa Satanasi. Otyo, tyipondola okunyona oupanga wetu na Jeova. Oityi Ovakristau mavalingi? Ondaka ya Huku itulondola okuti: “Yekeipo atyiho tyasila, notyipuka tyina tyihasilivila, novivi, iya amutavela nepoleyo elongeso liondaka ya Huku ipondola okuyovola onohande mbenyi.” (Tiago 1:21) Tutalei oñgeni ekolelo, onthele onkhuavo yotyinyango tyospilitu ya Huku, malitukuatesako okutualako tyasukuka komaiho a Jeova.

14. Oñgeni okuhakala nekolelo tyituala kokulinga ovivi?

¹⁴ Ekolelo, lilekesa okuti kuonthue Jeova Huku omunthu wotyotyili. Inkha kuonthue Huku hamunthu wotyotyili, matyitutuala liwa-liwa kokulinga ovivi. Tala etyi tyamonekele pokati kovanthu va Huku kohale. Jeova waholololele omuuli Ezekiele okuti ovanthu vekahi nokulinga ovipuka vitoyesa pokamphengi. Oe wati: “Wetyimona Ove mona womulume, etyi ovakulu vondyuo yo Isilayeli vekahi nokulinga menthiki, kese umwe notyilolo tyae monondyuo mbo mokati? Mokonda vekahi nokuti: ‘Jeova ketueete. Jeova wayekapo otyilongo.’” (Ezequiel 8:12) Ove wamona oku kuatuka otyitateka? Ankho kavasoko okuti Jeova weete etyi vekahi nokulinga. Kuvo Jeova ankho hamunthu wotyotyili.

15. Oñgeni okukala nekolelo liapama mu Jeova tyituyakulila?

¹⁵ Anthi, tala ongeleka ya Jose. Namphila ankho ekahi kokule nombunga yae nelongo liae, Jose waanyene okulala nomukai wa Potifar. Omokonda yatyi? Oe wati: “Oñgeni ndyipondola okulinga otyipuka otyo otyivi unene, nokulinga onkhali ku Huku?” (Gênesis 39:7-9) Enga, ku Jose Jeova ankho omunthu wotyotyili. Inkha Huku kuonthue omunthu wotyotyili, kamatutalela pokamphengi ovitalukiso viasila ine kese tyimwe twii okuti Huku utyiyele. Matutokola ngetyi tyalingile omuhoneki wo salmu wati: “Mandyendela mekolelo liomutima wange mokati keumbo liange. Himapake otyipuka  natyike tyihasilivila popepi nomaiho ange.”—Salmo 101:2, 3.

Yunga Omutima Wove Okulikondola Omutima

16, 17. (a) Ngetyi tyapopiwa momukanda wa Proverbio, oñgeni “omukuendye uhena omutima,” ayondyua pala okulinga onkhali? (b) Ngetyi tyalekeswa pefo 30, oñgeni otyipuka ngotyo tyipondola okumoneka hono, ku kese umwe?

¹⁶ Okulikondola omutima, onthele yahulililako yotyinyango tyospilitu, tyitukuatesako okulityilika okulinga ovipuka Huku ailika. Otyo tyituvatela okuyunga omutima wetu. (Provérbios 4:23) Tala ehipululo momukanda wa Provérbios 7:6-23, lipopia konthele “yomukuendye uhena omutima” watokela meliva liekunga. “Wayondyua mokuakuata metapalo likuata polupengili akala.” Tyafuile welipaka motyiponga mokonda yolumbwe no omunthele yae. Liwa-liwa, kasokele vali okuti ukahi nokupaka ‘motyiponga ohande yae.’

¹⁷ Oñgeni omukuendye ankho apondola okulityilika okulinga otyivi? Mokutehelela nawa elondolo liati: “Uhaende-ende monondyila mbae.” (Provérbios 7:25) Otyo tyitulongesa okuti: Inkha tuhanda ospilitu ya Huku ituhongolele, tuesukisa okulityilika okulipaka monondyila mbupondola okutuyapula. Onkhalelo imwe omunthu apondola okulandula ondyila ombi “yomukuendye uhena omutima,” okutala mo televisau ine Internete. Tyilinge utyihanda ine kahandele, upondola okutumbukilwa nomalutalatu ahongiliya otyihola. Oe upondola katutu-katutu okuhimbika okukala notyituwa otyivi tyokutala ovanthu vemuhoyo, iya otyo tyipondola okunyona omutima wae noupanga wae na Huku. Tupu tyakutikinya omuenyo wae auho.—Tanga Romanos 8:5-8.

18. Oñgeni Omukristau apondola okuyunga omutima wae? Omokonda yatyi okulinga ngotyo tyesukisa okulikondola omutima?

¹⁸ Tyotyili, tupondola, tupu tuesukisa okulikondola omutima tyina tuvasa omalutalatu ahongiliya. Mahi, tyikahi vali nawa tyina tulityilikatyo liwa-liwa! (Provérbios 22:3) Opo tutyivile okuliyakulila nawa tuesukisa okulikondola omutima. Mongeleka, okupaka okomputadole pomphangu pamoneka kovanthu tyituamena. Vamwe vatala okuti otyiwa okuundapesa vala okomputadole ine otelevisau tyina pena ovanthu. Ovakuavo vatokola okuhatele o Internete. (Tanga Mateus 5:27-30.) Tupondola okulinga kese tyimwe opo tuliamene onthue muene nombunga yetu, opo tutyivile okufenda Jeova “nomutima wasukuka nomuwa, nekolelo lihena omatutu.”—1 Timóteo 1:5.

19. Okuyeka ospilitu sandu ituhongolele tyituetela ouwa patyi?

¹⁹ Okukala notyinyango tyospilitu sandu tyieta oviwa ovinyingi. Epoleyo noumphua-lundo vieta ombembwa mewaneno. Oluembia nouwa-tima vieta ehambu enene mombunga. Ekolelo nokulikondola omutima tyitukuatesako okutualako noupanga wetu na Jeova nokukala tyasukuka komaiho ae. Tupu, Gálatas 6:8 itupopila okuti: “Una ukuna nehando liospilitu, makateyamo omuenyo wahapu.” Yoo, mokonda yofeto yeyovo ya Kristu, Jeova makaundapesa ospilitu sandu pala okuavela omuenyo wahapu aveho vana vayeka ospilitu ivehongolele.

Oñgeni Ove Mokumbulula?

• Oñgeni epoleyo noumphua-lundo vieta ombembwa mewaneno?

• Oityi tyipondola okukuatesako Omukristau okukala noluembia nouwa-tima mombunga?

• Oñgeni ekolelo nokulikondola omutima vikuatesako Omukristau okuamena omutima wae?

[Omapuko Elongeso]

[Olutalatu pefo 28]

Inkha kuliivite nomukuatate umwe oityi upondola okulinga tyina nkhele muhenenumane?

[Olutalatu pefo 29]

Okulilongesa otyinyango tyospilitu tyipondola okuetela ouwa ombunga yove

[Olutalatu pefo 30]

Oviponga patyi tulityilika tyina tukala nekolelo nokulikondola omutima?