Ovanthu ovanyingi vakala ko América Latina, ovatyitwa tyilongo vapopia eleka liavo nokuna ovituwa viavo. Vamwe pu ovo navo vafenda Siovaa, mahi mwene vehole ovituwa viotyilongo otyavo. Motyilinga etyi tuna tyokukuatesako ovanthu okulingila Huku, ovanthu ovo navo vekahi nokulingilwa omikanda vio Nombangi mba Siovaa vikahi nokuwa momalaka alamba po 130 ovanthu votyilongo tyo América Latina. a Mahi, vamwe nkhele okusoka okulingila Siovaa vetyiyele, tupu kavetavela okuyekapo oviso viotyilongo tyavo viehelikuatele netyi Ombimbiliya ipopia, tupu veyele vana vapopia okuti olusoke lwavo lwapenga. Oñgeni onombongo ove uhole okwava mbukuatesako ovanthu ovo?

 Mo México, ovakwatate vetu nonomphange vakala ko Huichol monomphunda mbotyilongo tyo Jalisco, nonthilo kavetavelele okulipaka moviso vionongeleya mbo potyilongo tyavo opo vatwaleko okulingila nawa Huku nomutima wasukuka. b Mahi otyo atyinumanesa ovanthu ovanyingi vopotyilongo opo. Mu 4 ya Dezembro yo 2017, otyikundyi tyimwe tyo nongangala atyutukila Onombangi mba Siovaa novanthu ovakwavo ankho venavo. Onongangala ombo ambuvetata kononkhono, nokuhanyauna ovipuka viavo, avevehongo okuti ankho vakondoka maveveipa.

 Onombangi mba Siovaa vakala momapunda-umbo ekahi popepi, avakwatesako liwa ovakwatate vetu nonomphange mwetyi vesukisa. Mahi oityi ankho tyesukisa okulingwa opo ovakwatate vakondoke komaumbo avo? Omukwatate Agustín wati: “Ankho tutupu onombongo opo tufete omukoyesi eye okuveamena ankho katweete oku tupondola okuhatekela opo omphela oyo yende kombonge.”

 Mokonda otyo ankho matyinyono ovakwatate okulingila Siovaa nombembwa, o Mbetele yoko América Central aiyende liwa-liwa okukevekwatesako. Tete, vaita ovatumini vo potyilongo vatale nawa otyipuka otyo tyalinga ovanthu ovo. Konyima, avaiti ko komisau Yononkhalamutwe mbo Nombangi mba Siovaa opo vaundapele kumwe novakwatate Nokuamena Onombangi monomphela ko kombala na vahimbike okutala nawa omphala oyo, opo vaamene ovakwatate vetu ko Huichol. Omphela aitwalwa kombonge onene vali yokwamena ovanthu ko México.

 Apataindyua ovakwatate vokwamena monomphela vovilongo vielikalaila opo vahoneke omukanda wenda kombonge upopia okuti ngetyi ovatumini votyilongo otyo vekahi nokwamena ovanthu voviso viavo viotyilongo, tupu navo vena okuamena ovanthu aveho motyilongo tyavo. Ovanthu aveho potyilongo vena okuamenwa tyihalingi okapungulula.

 OMu 8 ya Julho yo 2020, Ombonge Onene Yokwamena ovanthu aitavela etyi tyapopia Onombangi mba Siovaa. Aipopi okuti aveho vana vataatelwe vena okukondoka momaumbo avo. Agustín, wapopiwa-le pombanda wapandula kumwe novakwatate ovakwavo okuti: “Twapadula unene etyi ovakwatate vetulingila. Ankho havo ñgeno natyike twevila okulinga.”

 Tupu, ovakwatate vetu ko San Juan de Ilumán, ko Equador kuna ovanthu ovanyingi ovatyitwa tyilongo voko Otavalo, navo vakalele notyitateka ngotyo. Mu 2014, ovakwatate ankho valanda eheke nokutaindya omikanda opo vatunge Ondyuo yavo Yomaliongiyo. Etyi vahimbika okutunga avautukilwa novanthu vakalamba po 100 vahongiliywa nelombe opo vevetyilike okutunga. Konyima Onombangi mba Siovaa avapopilwa okuti kavapondola okulinga omaliongiyo.

 TOseketa yombetele yokuamena monomphela mo Equador kumwe no seketa yo kombala avaundapela kumwe opo vaamene ewaneno motyitateka tyinyona efendelo liavo. Omphela aitwalwa kombonge, mokonda yotyo ovanthu ovo avahatyilika vali ovakwatate pahe avatwalako okulinga omaliongiyo nokumanuhula okutunga Ondyuo Yomaliongiyo. Mahi opo vakwateseko ovakwatate movitateka ngovio komutwe, ovakwatate vetu vokwaamena monomphela avaiti kombonge onene ilinge etokolo limwe liakolela unene, liati: Okuti ovatyitwa tyilongo vapondola okuyakulila ovanthu votyilongo tyavo tyina valinga etyi vahanda?

 Mu 16 ya Julho yo 2020, omphela aitwalwa kombonge mo Equador, ombonge yavilapo vali motyilongo otyo. Ovakwatate vetu ko Equador vetyivila okwaamena monomphela avaende okukapopila-ko ewaneno. Tupu ovakwatate vetu vekwana vetyivila okukoya monomphela, vakala kovilongo ovikwavo aveliwaneka kumwe mombonge novakwatate ovo mono videoconferencia mokonda yomukihi COVID-19. Otyo, otyikando tyotete, mouye auho, ombonge yetavela ovakoyesi vetu Onombangi mba Siovaa vapopie etyi vasoka monkhalelo ngoyo. c Ovakwatate avatumbula ovatumini veiwe ouye auho, opo vetyivile okulekesa okuti ovatyitwa tyilongo kavapondola okukakatela vala moviso viavo avahalandula ovitumino vietavelwa ouye auho viyeka ovanthu valinge etyi vahanda.

 Ovakwatate voko Vale Otavalo ankho vekahi nokukevelela unene etokolo liombonge. Vapandula unene etyi vekahi nokukwateswako okutetulula otyitateka otyo. Omukwatate César, omukulu wemewaneno Quichua ko Ilumán, wati: “O Siovaa vala neongano liae vapondola okuamena ovanthu vehehi ngonthwe.”

 Aveho ankho vekahi nokukwatesako ovakwatate okuamena momphela yavo, onombangi mba Siovaa, ya vaundapa nehambu okukwatesako motyitateka otyo tyihakevela okufetwa. Mahi, okupopia onomphela ngombo, okupolela pokuhoneka omikanda alo vitwalwa kombonge tyesukisa omuwo nonombongo. Ovakwatate vetu vokwamena vaundapele onoola 380 okuhoneka etyi mavakapopia, avaundapa vali onoola 240 okupitiya omikanda mavitwalwa kombonge yo México. Ovakwatate vehungi po 40 vokwamena monomphela vovilongo ovikwavo vaundapele onoola ononyingi opo vakwateseko omphela yo Nonombangi voko Equador. Pahe opi kwatunda onombongo mbokulinga atyiho tyesukisa pala okukuatesako ovakwatate momphela oyo? Tyevilwa mokonda yonombongo mbuhole okwawa novakwatate ngetyi tyapopiwa mo donate.pr418.com. Twapandula otyali tyenyi.