Guruka oze aha biriho

Guruka oze aha birimu

ESHUURA 10

Obushwere n’Ekiconco Kuruga Ahari Ruhanga

Obushwere n’Ekiconco Kuruga Ahari Ruhanga

‘Omurunga gw’enyabushatu, tigurikucweka juba.’​—OMUBUURIZI 4:12.

1, 2. (a) Abagore nibaba baine matsiko ki? (b) Nituza kugarukamu bibuuzo ki omu shuura egi?

TEERA akashushani orikureeba abagore bashemereirwe aha izooba ryabo ry’okugaitwa. Baine bingi ebi barikwenda kukora hamwe n’okuhikiiriza omu biro by’omumaisho. Baine amatsiko ngu obushwere bwabo nibwija kuhangaara kandi bubemu n’okushemererwa.

2 Kwonka, obushwere bwingi oburikutandika gye tiburikuguma butyo. Obushwere kubaasa kuhangaara kandi bukabamu okushemererwa, ababurimu bombi baine kukuratira obuhabuzi bwa Ruhanga. N’ahabw’ekyo ka tushwijume oku Baibuli erikugarukamu ebibuuzo ebi: Obushwere burimu birungi ki ebimwe? Waacwamu kuza omu bushwere, noobaasa kutoorana gye ota omukundwa? Niki ekirikubaasa kukuhwera kuba omushaija murungi nari omukazi murungi? Kandi niki ekirikubaasa kuhwera obushwere kuhangaara?​—Shoma Enfumu 3:5, 6.

NYINE KUZA OMU BUSHWERE?

3. Nooteekateeka ngu omuntu aine kuza omu bushwere kubaasa kutunga okushemererwa? Shoboorora.

3 Abamwe nibateekateeka ngu omuntu tarikubaasa kushemererwa yaaba atagiire omu bushwere. Kwonka ekyo tikihikire. Yesu, akagira ngu okutaza mu bushwere nikibaasa kuba ekiconco. (Matayo 19:11, 12) N’entumwa Paulo akagamba aha birungi ebiri omu kutaza omu bushwere. (1 Abakorinso 7:32-38) Kiri ahariwe kuza omu bushwere nari kuguma ori wenka. Toine kwikiriza banywani baawe, ab’eka yaawe, nari emigyenzo kukugyemesereza kuza omu bushwere.

4. Ni birungi ki ebimwe ebirikuruga omu bushwere burungi?

4 Baibuli neeyoreka ngu obushwere n’ekiconco kuruga ahari Ruhanga, kandi ngu burimu n’ebirungi. Yehova akagambira Adamu omushaija w’okubanza ati: “Ti kirungi omuntu kuguma wenka, ka mmukorere omuhwezi omushemereire.” (Okutandika 2:18) Yehova akahanga Haawa kuba omukazi wa Adamu, kandi nibo baakozire eka y’abantu ey’okubanza. Omushaija n’omukazi we baazaara abaana, baine kutaho entebeekanisa nungi erikubabaasisa kuboorora gye. Kwonka okuzaara abaana tiyo nshonga yonka erikureetera abantu kutaaha omu bushwere.​—Zaaburi 127:3; Abaefeso 6:1-4.

5, 6. Obushwere nibubaasa kuba buta ‘nk’omurunga gw’enyabushatu’?

5 Omugabe Sulemaani akahandiika ati: ‘Ababiri nibakira omwe, ahabw’okuba nibaheebwa ebihembo birungi ahabw’okufa kubi kwabo. Ahakuba baagwa, omwe naimutsya mugyenzi we, kwonka yaagwa ari omwe wenka, naija kubura kiimutsya, areebe enaku. Kandi omurunga gw’enyabushatu, tigurikucweka juba.’​—Omubuurizi 4:9-12.

6 Obushwere burungi n’obw’omushaija n’omukazi abarikuhwerahwerana, abarikuhuumurizana, kandi ahu buri omwe arikufayo kurinda mugyenzi. Rukundo neebaasa kuhamya obushwere, kwonka nibwongyera kuhamira kimwe omushaija n’omukazi we baaba nibaramya Yehova. Omu muringo ogwo, obushwere bwabo nibubaasa kuba ‘nk’omurunga gw’enyabushatu,’ nari omuguha gw’enyabushatu ogurukire gye. Omuguha gw’enyabushatu gugumire munonga kukira ogw’enyabubiri. Obushwere nibwija kuhama bwaba burimu Yehova.

7, 8. Paulo akaha buhabuzi ki oburikukwata aha bushwere?

7 Omushaija n’omukazi baaheza kugaitwa, obwo buri omwe aharibo naabaasa kwigutsa ekyetengo kya mugyenzi we eky’okuteerana. (Enfumu 5:18) Kwonka, omuntu yaaba naayenda kutaaha omu bushwere ahabw’okwenda kwigutsa ekyetengo kye eky’okuteerana, naabaasa kutaba omwegyendesereza omu kutoorana omukundwa. Niyo nshonga ahabw’enki Baibuli neegira ngu omuntu ashemereire kutaaha omu bushwere yaaba arengize emyaka y’obushogoyo, obwire obu ekyetengo ky’okuteerana kirikuba kiri eky’amaani. (1 Abakorinso 7:36) Ni kirungi kuba otegyereize kutaaha omu bushwere kuhitsya ekyetengo ekyo kyatuuba. Obwo omuntu naabaasa kuteekateeka gye reero acwemu kurungi.​—1 Abakorinso 7:9; Yakobo 1:15.

8 Waaba nooteekateeka aha kwija kutaaha omu bushwere, ni kirungi kugira emiteekateekyere eringaniire okamanya ngu buri bushwere bwine oburemeezi bwabo. Entumwa Paulo akagira ngu, abarikutaaha omu bushwere nibaija ‘kugira obusaasi omu mubiri.’ (1 Abakorinso 7:28) Nangwa n’obushwere burungi haine obu burikubamu embeera zigumire. N’ahabw’ekyo waacwamu kutaaha omu bushwere, oine kwegyendesereza omu kutoorana omukundwa waawe.

N’OHA OU NDIKUBAASA KUTAAHA NAWE OMU BUSHWERE?

9, 10. Nihaija kubaho ki omuntu yaaza omu bushwere n’otarikuheereza Yehova?

9 Ogu n’omusingye gwa Baibuli mukuru ogw’okwijuka waaba nootoorana omukundwa: “Mutakwatanisa n’abatarikwiriza.” (2 Abakorinso 6:14) Eky’okureeberaho eki nikyegamira aha muringo gw’obuhingi. Enyamaishwa ibiri zaaba zitarikwingana omu buhango nari omu maani, omuhingi tarikubaasa kuzikoma aha mugamba gumwe kuhinga omu musiri. Ekyo nikiba kitari kikorwa ky’embabazi ahakuba zombi niziija kubonabona. Nikyo kimwe, Omukristaayo yaataaha omu bushwere n’otari muheereza wa Yehova nibatunga oburemeezi bwingi. Ahabw’enshonga egyo Baibuli neerabura gye ngu twine kutaaha omu bushwere “omuri Mukama” honka.​—1 Abakorinso 7:39.

10 Abakristaayo abamwe nibateekateeka ngu okutaaha omu bushwere n’otarikuheereza Yehova nikikira okuguma wenka. Kwonka twayehuzya obuhabuzi bwa Baibuli, obwire obwingi niharugamu obusaasi n’okutashemererwa. Abarikuramya Yehova, nibatwara okumuheereza nka kikuru munonga aharibo. Noija kwehurira ota waaba otarikubaasa kukwatanisa n’omukundwa waawe omu nshonga nkuru munonga? Baingi bacwiremu kugumira aho omu mwanya gw’okutaaha omu bushwere n’otarikukunda Yehova kandi otarikumuheereza.​—Shoma Zaaburi 32:8.

11. Noobaasa kutoorana gye ota ow’okutaaha nawe omu bushwere?

11 Eki tikirikumanyisa ngu buri muheereza wa Yehova weena naaba ari murungi w’okutaaha nawe omu bushwere. Ku oraabe nooyenda kutaaha omu bushwere, sherura ou orikukunda munonga, kandi ou orikukwatanisa gye nawe. Tegyereza kuhitsya obu oraatungye omuntu ou orikubaasa kukwatanisa nawe omu kukora ebi mwembi murikukunda, kandi orikwebembeza okuheereza Yehova. Gira obwire oshome obuhabuzi oburikukwata aha bushwere oburi omu bitabo ebirikuteerwa omwambari omwesigwa, kandi obuteekateekyeho.​—Shoma Zaaburi 119:105.

12. Niki eki turikubaasa kwegyera aha ntebeekanisa ya ira ey’abazaire kusherurira abaana baabo abakundwa?

12 Omu mahanga agamwe, n’ekya butoosha abazaire kusherurira abaana baabo abakundwa. Ahakuba nibateekateeka ngu abazaire nibamanya abakundwa abashemereire abaana baabo. Entwaza egi ekaba neekira kubaho ira. N’ahabw’ekyo abazaire baawe baacwamu kukuratira entwaza nk’egyo, Baibuli neebaasa kubahwera kumanya emitwarize mirungi ei baine kusherura. N’eky’okureeberaho, obu Abrahamu yaabaire naasherurira omutabani Isaaka omukazi, akaba atarikwebembeza obugaiga nari okurangaanwa, kureka akaba naasherura omukazi orikukunda Yehova.​—Okutandika 24:3, 67; Reeba Ebirikukiraho 25.

NIMBAASA KWETEBEEKANISIZA NTA OBUSHWERE?

13-15. (a) Omwojo naabaasa kwetebeekanisa ata kuba omutwe gw’eka murungi? (b) Omwishiki naabaasa kwetebeekanisa ata kuhikiiriza gye obujunaanizibwa bwe omu ka?

13 Ku oraabe nooyenda kutaaha omu bushwere, hamya ngu oyeteekateekire. Noobaasa kugira ngu oyeteekateekire gye, kwonka ka tureebe eki kirikumanyisa okwetebeekanisiza obushwere. Nikibaasa kukutangaaza kumanya ngu nookiburamu.

Shoma aha buhabuzi oburikukwata aha bushwere oburi omu Kigambo kya Ruhanga kandi obuteekateekyeho

14 Baibuli neeyoreka ngu omushaija n’omukazi baine obujunaanizibwa butarikushushana omu ka. N’ahabw’ekyo omuringo ogu omushaija arikwetebeekanisizamu obushwere nigutaana aha gw’omukazi. Omwojo yaaba naayenda kutaaha omu bushwere, aine kwebuuza yaaba ayeteekateekire kuhikiiriza gye obujunaanizibwa bwe nk’omutwe gw’eka. Yehova naayenda ngu omushaija areeberere omukazi we n’abaana be omu by’omubiri n’enyehurira zaabo. Ekirikukira obukuru, omushaija aine kwebembera okuramya kw’eka. Baibuli neeyoreka ngu omushaija otarikureeberera eka ye “naaba ari mubi okukira otarikwikiriza.” (1 Timoseo 5:8) N’ahabw’ekyo waaba ori omwojo orikwenda kutaaha omu bushwere, teekateeka aha ku orikubaasa kugyendera aha musingye ogu: “Banza otebeekanise ebi orikwija kukora aheeru, oteekateekye ekintu kyona eki orikwenda kukora omu ishwa, bwanyima obone kwombeka enju yaawe.” Eki nikimanyisa ngu otakataahire omu bushwere, oine kuhamya ngu noobaasa kuhikiiriza obujunaanizibwa obu Yehova ahaire emitwe y’eka.​—Enfumu 24:27.

15 Omwishiki orikwenda kutaaha omu bushwere aine kubanza kwebuuza yaaba naabaasa kuhikiiriza obujunaanizibwa bwe nka muka omushaija, obundi oburikutwariramu okuzaara. Baibuli neeyoreka emiringo etari emwe n’emwe oku omukazi murungi aine kureeberera iba n’abaana be. (Enfumu 31:10-31) Obunaku obu, baingi aha bashaija n’abakazi nibata omutima aha ki baine kutunga omu bakundwa baabo kyonka. Kwonka Yehova naayenda ngu tuteekateekye aha ki twine kukorera abakundwa baitu.

16, 17. Abarikwenda kutaaha omu bushwere baine kuteekateeka ahari ki?

16 Otakataahire omu bushwere, banza oshwijume obujunaanizibwa obu Yehova ahaire omushaija n’omukazi omu ka. Omushaija okuba omutwe gw’eka tikirikumanyisa ngu aine kutwariza kubi omukazi we, yaaba aha mubiri nari omu nyehurira. Omushaija aine kutooreza Yesu, butoosha orikutwariza gye abari ahansi y’obushoboorozi bwe omu muringo gwa rukundo n’embabazi. (Abaefeso 5:23) Omukazi aine kuteekateeka aha ki kirikumanyisa okushagika iba omu bi arikucwamu, n’okukwatanisa nawe. (Abarooma 7:2) Aine kwebuuza yaaba naabaasa kuguma ashemereirwe arikworobera iba otahikiriire. Yaareeba ngu ekyo tarikubaasa kukikora, naabaasa kucwamu ngu ni kirungi kuba akiri wenka.

17 Omushaija nari omukazi aine kushemeza omukundwa we kukira oku arikweshemeza. (Shoma Abafilipi 2:4.) Paulo akahandiika ati: ‘Omuntu weena omuriimwe akunde omukazi we, nk’oku arikwekunda, n’omukazi nawe ashemereire’ kuha iba ekitiinisa. (Abaefeso 5:21-33) Buri omwe aharibo ashemereire kuhurira ngu naakundwa kandi ngu naaheebwa ekitiinisa. Kwonka obushwere kubaasa kuba burungi, omushaija aine kukireeba ngu omukazi we naamuha ekitiinisa, kandi n’omukazi nawe aine kukireeba ngu iba naamukunda.

18. Ahabw’enki omwojo n’omwishiki baine kwegyendesereza omu kweriima?

18 Omwojo n’omwishiki bashemereire kukoresa gye obwire bw’okweriima barikuteeraho kumanyana gye. Kandi omu bwire obwo bashemereire kugaaniira batarikusherekana baine emiteekateekyere eringaniire, kubaasa kucwamu yaaba buzima nibenda kutuura kumwe obwire bwabo bwona. Omwojo n’omwishiki baaba nibeeriima nibeega kugaaniira hamwe, kandi buri omwe aharibo naateeraho kumanya buzima ekiri omu mutima gwa mugyenzi we. Omukago gwabo gwayongyera kuhama, n’eky’obuhangwa kukundana bakahurira nibenda kuba hamwe. Kwonka baaba batakataahire omu bushwere, baine kwerinda oku barikworeka enyehurira ezi kugira ngu batakora ekihagaro kyona. Rukundo eyaabuzima neebahwera kwezibira kukora ekintu kyona ekirikubaasa kushiisha omukago gwabo na Yehova, hamwe n’ogwabo bombi.​—1 Abatesalonika 4:6.

Omwojo n’omwishiki baaba nibeeriima nibabaasa kwega kugaaniira hamwe

NIMBAASA KUREETERA NTA OBUSHWERE BWANGYE KUHANGAARA?

19, 20. Abakristaayo nibatwara bata obushwere?

19 Nitukira kureeba omu vidiyo nyingi n’ebitabo, abarikweriima barikuhendera bakozire obugyenyi buhango bw’okugaitwa. Kwonka omu buryo obuhikire, okugaitwa niyo ntandikiro y’obushwere. Ekigyendererwa kya Ruhanga kikaba kiri ngu obushwere bube obw’obutwire.​—Okutandika 2:24.

20 Baingi obunaku obu nibareeba obushwere nk’entebeekanisa y’akaanya kakye. Kyorobi kutaaha omu bushwere kandi kyorobi n’okugaitururwa. Abamwe nibateekateeka ngu baatandika kutunga oburemeezi omu bushwere, nibaba baine kutsigaho abakundwa baabo obushwere bukahenderera aho. Kwonka teekateeka aha ky’okureeberaho ky’omuguha gw’enyabushatu ezirukire gye hamwe. Omuguha nk’ogwo tigurikucweka n’omu mbeera zigumire. Twayesiga Yehova kutuhwera, obushwere bwaitu nibubaasa kuhangaara. Yesu akagira ati: “Eki Ruhanga yaateeraine hamwe, omuntu atarikitaanisa.”​—Matayo 19:6.

21. Niki ekirikubaasa kuhwera omushaija n’omukazi we kukundana?

21 Buri muntu aine okubaasa kwe n’obweremwa bwe. Kyorobi kuta omutima aha bweremwa bw’abandi, na munonga abu turi nabo omu bushwere. Kwonka twakora ekyo, titurikwija kushemererwa. Beitu twata omutima aha mitwarize mirungi y’abakundwa baitu, nitugira obushwere oburimu okushemererwa. Mbwenu shi n’eky’oburyo okugira emiteekateekyere nk’egi aha bakundwa baitu abatahikiriire? Eego! Yehova naamanya ngu tituhikiriire, kwonka naata omutima aha mitwarize yaitu emirungi. Kiteekateekyeho ku ogire ngu naata omutima aha nshobe zaitu! Omuhandiiki wa zaaburi akabuuza ngu, kuri Yehova naata omutima “aha by’okutahikiirira, n’oha” owaakubaasize kwemerera? (Zaaburi 130:3) Omushaija n’omukazi we nibabaasa kutooreza Yehova buri omwe arikureeba ebirungi omuri mugyenzi we, kandi barikurahuka kusaasirana.​—Shoma Abakolosai 3:13.

22, 23. Abrahamu na Saara bakateeraho bata abari omu bushwere eky’okureeberaho kirungi?

22 Obwire bwaguma nibuhinguraho, obushwere nibubaasa kwongyera kuhama. Abrahamu na Saara bakahangaara omu bushwere bwabo bashemereirwe. Obu Yehova yaagambira Abrahamu kuruga owaabo omu rurembo Uri, Saara naabaasa kuba yaabaire aine emyaka erengire 60. Teekateeka aha ku kyabaire kigumiire Saara kuruga omu ka ye nungi kuza kutuura omu mahema. Kwonka Saara akaba ari munywani wa Abrahamu kandi mutaahi we buzima, owaabaire naamuha ekitiinisa. N’ahabw’ekyo akashagika okucwamu kwa iba, kandi yaamuhwera kusingura.​—Okutandika 18:12; 1 Petero 3:6.

23 Kwonka okugira obushwere burungi tikirikumanyisa ngu butoosha omushaija n’omukazi we baine kwikirizana ahari buri kimwe. Izooba rimwe Abrahamu na Saara bakagira obutaikirizana, n’ahabw’ekyo Yehova akagambira Abrahamu ngu ahurikize Saara. Ekyo nikyo Abrahamu yaakozire kandi hakarugamu ebirungi. (Okutandika 21:9-13) Iwe n’omukundwa waawe mwaba mutaikirizaine obumwe, otahwamu amaani. Ekikuru n’okureeba ngu n’obu mwakuba mwine obutaikirizana, nabwo mwaguma nimutwarizana omu muringo gwa rukundo kandi ogw’ekitiinisa.

Kuruga aha kutandika obushwere bwawe bwegamize aha Kigambo kya Ruhanga

24. Obushwere bwaitu nibubaasa kuhaisa buta Yehova ekitiinisa?

24 Omu kibiina Ekikristaayo, harimu abari omu bushwere baingi abashemereirwe. Ku oraabe nooyenda kutaaha omu bushwere, kimanye ngu okutoorana omukundwa ni kumwe aha kucwamu kukuru munonga. Nikikwata aha biro byona eby’amagara gaawe, n’ahabw’ekyo shaba Yehova kukuha obuhabuzi. Waakora otyo noija kwetebeekanisiza gye obushwere, otoorane gye omukundwa waawe, iwe nawe mugume nimukundana, mwine omukago murungi, kandi murikuhaisa Yehova ekitiinisa.