Guruka oze aha biriho

Guruka oze aha birimu

ESHUURA 3

Toorana Abanywani Abarikukunda Ruhanga

Toorana Abanywani Abarikukunda Ruhanga

‘Orikugyenda n’abanyabwengye, nawe naahinduka omunyabwengye.’​—ENFUMU 13:20.

1-3. (a) Nitwega ki omu Enfumu 13:20? (b) Ahabw’enki twine kuba abeegyendesereza omu kutoorana banywani baitu?

NOOKIRA kureeba oku omwana muto arikuguma naayetegyereza abazaire be? Nangwa n’obu arikuba atakatandikire kugamba, naata omu biteekateeko bye ebi arikureeba n’ebi arikuhurira. Ku arikuguma naakura, nikimworobera kutooreza abazaire be atatairemu maani. Tikirikututangaaza kureeba ngu abantu bakuru nabo nibabaasa kutandika kuteekateeka nk’abu barikukira kuba bari nabo, n’okutwaza nkabo.

2 Omu Enfumu 13:20 nitwegamu ngu ‘orikugyenda n’abanyabwengye, nawe naahinduka omunyabwengye.’ Omu kyahandiikirwe eki, ebigambo ‘orikugyenda na’ biine amakuru g’okucwamu kumara obwire n’omuntu. Eki nikikira aha kuba n’omuntu kyonka. Omucondooza omwe wa Baibuli akagira ngu okugyenda n’omuntu kiine amakuru g’okumukunda kandi okamwirira haihi. Nitukira kutooreza abantu abu turikumara nabo obwire bwingi, na munonga banywani baitu.

3 Banywani baitu nibabaasa kutureetera kutwaza gye nari kubi. Enfumu 13:20 nihagumizamu hati: ‘Mugyenzi w’abashema’ naija kugwerwa akagwe. Omu Ruheburaayo, ‘mugyenzi’ w’omuntu nikibaasa kumanyisa “okukoragana” n’omuntu ogwo, nari okuba munywani we. (Enfumu 22:24; Abaramuzi 14:20) Banywani baitu abarikukunda Ruhanga nibatuhiga kuguma turi abeesigwa ahariwe. Kubaasa kutuhwera kuba abeegyendesereza omu kutoorana abanywani, ka tureebe abu Yehova arikutoorana kuba banywani be.

BANYWANI BA RUHANGA NI BAAHI?

4. Ahabw’enki n’ekitiinisa ky’amaani kuba munywani wa Yehova, kandi ahabw’enki Yehova yaagizire ngu Abrahamu ni “munywani” we?

4 Yehova, Ruhanga ow’Obushoboorozi Bwona omu nsi n’omu iguru naatuha omugisha gw’okuba banywani be. Buzima atuhaire ekitiinisa ky’amaani. Yehova naayegyendesereza omu kutoorana banywani be. Naatoorana abarikumukunda kandi abarikumwikiririzamu. Teekateeka ahari Abrahamu. Akaba ayeteekateekire kworobera Ruhanga omuri buri kimwe. Emirundi mingi, Abrahamu akooreka ngu naayorobera Ruhanga kandi ngu n’omwesigwa. Kandi akaba ayeteekateekire n’okuhayo omwana we Isaaka kuba ekitambo. Abrahamu akaba naikiriza ‘ngu Ruhanga naabaasa kumuzoora omu bafu.’ (Abaheburaayo 11:17-19; Okutandika 22:1, 2, 9-13) Yehova akagira ngu Abrahamu ni “munywani” we, ahakuba akaba naamworobera, kandi ari omwesigwa.​—Isaaya 41:8; Yakobo 2:21-23.

5. Yehova naatwara ata abarikuguma bamuhamiireho?

5 Yehova naatwara banywani be nk’ab’omuhendo. Kandi banywani be nibafayo munonga kuguma bamuhamiireho okukira ekindi kintu kyona. (Shoma 2 Samueli 22:26.) Nibamuhamiraho kandi bamworobera ahabw’okuba nibamukunda. Baibuli neegira ngu banywani ba Ruhanga ab’aha mara ‘n’ab’omutima ogugororokire,’ kandi abarikumworobera. (Enfumu 3:32) Yehova naayeta banywani be ab’omutaano kuba abagyenyi be omu “ihema” rye. Naabeeta kwija kumuramya n’okumushaba ahu barikwendera hoona.​—Zaaburi 15:1-5.

6. Nitubaasa kworeka tuta ngu nitukunda Yesu?

6 Yesu akagira ati: ‘Omuntu ku arikunkunda, naija kurinda ekigambo kyangye, na Tata naija kumukunda.’ (Yohaana 14:23) N’ahabw’ekyo twaba nitwenda kuba banywani ba Yehova, twine n’okukunda Yesu, kandi tukakora ebi yaatwegyeise. Nk’eky’okureeberaho, nitworobera obuhabuzi bwe obw’okubuurira amakuru marungi n’okuhindura abantu abeegi. (Matayo 28:19, 20; Yohaana 14:15, 21) Ahabw’okugira ngu nitukunda Yesu nituteeraho kugyendera omu bigyere bye. (1 Petero 2:21) Yehova naashemererwa ku arikureeba nituteeraho kutooreza Omwana we omu bi turikugamba n’ebi turikukora.

7. Ahabw’enki twine kuhamya ngu twanywana banywani ba Ruhanga?

7 Banywani ba Yehova n’abeesigwa ahariwe, nibamuhamiraho, nibamworobera, kandi nibakunda Omwana we. Mbwenu shi banywani ba Yehova nibo turikutoorana kuba banywani baitu? Banywani baawe ku baraabe nibatooreza Yesu kandi bataire omutima aha kwegyesa abandi ebirikukwata aha Bukama bwa Ruhanga, nibaija kukuhwera kuba omuntu murungi n’okuguma ohamiire ahari Yehova.

OKWEGYERA AHA BARIKUGAMBWAHO OMU BAIBULI

8. Niki eki orikukunda aha bunywani bwa Ruusi na Naomi?

8 Baibuli neegamba aha bantu baingi abaabaire bari abanywani, nka Ruusi hamwe na nyinazaara Naomi. Abakazi aba bombi bakaba nibaruga omu mahanga gatarikushushana, baine embeera zitarikushushana, kandi Naomi akaba ari mukuru munonga kukira Ruusi. Kwonka bakaba abanywani ab’aha mara ahakuba bombi bakaba nibakunda Yehova. Naomi ku yaayenzire kuruga Moabu kugaruka Israeli, ‘Ruusi akamubaho akaramata.’ Ruusi akagambira Naomi ati: “Abantu baawe nibo bariba abantu bangye, kandi Ruhanga waawe niwe ariba Ruhanga wangye.” (Ruusi 1:14, 16) Ruusi akagirira Naomi embabazi nyingi. Ku baahikire Israeli, Ruusi akakora n’amaani kureeberera munywani we. Naomi akaba naakunda Ruusi munonga, kandi akamuha n’obuhabuzi burungi. Ruusi akamuhurikiza, kandi n’ekyarugiremu, bombi bakatunga emigisha mingi.​—Ruusi 3:6.

9. Niki ekirikukushemeza aha bunywani bwa Daudi na Yonasaani?

9 Daudi na Yonasaani nabo bakaba bari abanywani barungi abaabaire nibakunda Yehova. Yonasaani akaba naakiza Daudi emyaka nka 30, kandi niwe yaabaire naija kuba omugabe wa Israeli orikukurataho. (1 Samueli 17:33; 31:2; 2 Samueli 5:4) Kwonka ku yaamanyire ngu Yehova atooraine Daudi kuba omugabe, taramugiriire eihari nari kuhayahayana nawe. Omu mwanya gw’ekyo, Yonasaani akakora buri kimwe kushagika Daudi. Nk’eky’okureeberaho, obu Daudi yaabaire ari omu kabi, Yonasaani akamuhwera “yaamugumya” omuri Yehova. Nangwa akata n’amagara ge omu kabi ahabwa Daudi. (1 Samueli 23:16, 17) Daudi nawe akanywana Yonasaani yaamuhamiraho. Akaraganisa kureeberera eka ya Yonasaani, kandi akahikiiriza okuraganisa kwe n’obu Yonasaani araabe yaabaire yaafiire.​—1 Samueli 18:1; 20:15-17, 30-34; 2 Samueli 9:1-7.

10. Nitwegyera ki aha Baheburaayo bashatu aha bikwatiraine n’okunywana?

10 Abaheburaayo bashatu abaabaire nibakundana, Seduraaka, Mesaaki, n’Abedeneego bakatwarwa nk’enkwatwa bakiri bato. Bari hare n’ab’omu maka gaabo, bakahwerahwerana kubaasa kuguma bari abeesigwa ahari Yehova. Bwanyima ku baakuzire, okwikiriza kwabo kukagyezibwa obu Omugabe Nebukadeneeza yaabaragiira kuramya ekishushani ky’ezaabu. Seduraaka, Mesaaki n’Abedeneego bakanga kukiramya, reero baagambira omugabe bati: ‘Titurikwija kuheereza baaruhanga baawe, n’obu kwakuba okuramya ekishushani ky’ezaabu eki oyemereize.’ Okwikiriza kwabo ku kwagyeziibwe, bonshatu bakaguma bahamiire ahari Ruhanga waabo.​—Danieli 1:1-17; 3:12, 16-28.

11. Nitumanya tuta ngu Paulo na Timoseo bakaba bari abanywani barungi?

11 Entumwa Paulo ku yaabugaine omunyeeto Timoseo, akareeba ngu naakunda Yehova, kandi ngu buzima naafayo munonga aha kibiina. N’ahabw’ekyo, Paulo akamutendeka kuhwera ab’eishe-emwe na banyaanyazi-itwe omu myanya etari emwe n’emwe. (Ebyakozirwe 16:1-8; 17:10-14) Timoseo akakora n’obweziriki kyareetera Paulo kugira ati: ‘Akozire naanye omu kubuzya engiri.’ Paulo akaba naamanya ngu Timoseo naija ‘kuta omutima munonga aha’ byetengo by’ab’eishe-emwe. Paulo na Timoseo ahabw’okuheereza hamwe Yehova bakahinduka abanywani barungi.​—Abafilipi 2:20-22; 1 Abakorinso 4:17.

OKU TWINE KUTOORANA BANYWANI BAITU

12, 13. (a) Ahabw’enki twine kwegyendesereza twaba nitutoorana abanywani nangwa n’omu kibiina? (b) Ahabw’enki entumwa Paulo yaahaire okurabura okuri omu 1 Abakorinso 15:33?

12 Omu kibiina nitubaasa kwegyera aha Bakristaayo bagyenzi baitu, kandi tuhwerahwerane kuguma turi abeesigwa. (Shoma Abarooma 1:11, 12.) Kwonka n’omu kibiina twine kwegyendesereza abu turikutoorana kuba banywani baitu ab’aha mara. Harimu Abakristaayo baingi abarikuruga omu nganda zitarikushushana n’obukomooko butarikushushana. Abamwe nibwo baizire omu kibiina, kandi abandi baheereize Yehova kumara emyaka mingi. Omuntu kubaasa kuhamya omukago gwe na Yehova nikitwara obwire, nk’oku ekijuma kirikutwara obwire kuhika aha kuhiisa. N’ahabw’ekyo, twine kukundana, kugumisiririzana, n’okuba abeegyendesereza omu kutoorana abanywani.​—Abarooma 14:1; 15:1; Abaheburaayo 5:12–6:3.

13 Obumwe, nihabaasa kubaho embeera omu kibiina erikwetengyesa ngu tube abeegyendesereza. Ow’eishe-emwe nari munyaanyazi-itwe naabaasa kuba naakora ebirikuhenda emisingye ya Baibuli. Nari omuntu naabaasa kugira omuze gw’okwetomboita ogurikubaasa kushiisha ekibiina. Eki tikirikututangaaza, ahakuba n’omu kyasha ky’okubanza, obumwe hakaba nihabaho oburemeezi omu kibiina. Nangwa, entumwa Paulo akarabura Abakristaayo aba ira ati: ‘Mutabeihwabeihwa, ekigombe kibi nikishiisha emicwe mirungi.’ (1 Abakorinso 15:12, 33) Kandi Paulo akagambira Timoseo kwegyendesereza abu arikutoorana kuba banywani be ab’aha mara. Naitwe nikwo twine kukora obunaku obu.​—Shoma 2 Timoseo 2:20-22.

14. Abu turikunywana nibabaasa kukwata bata aha mukago gwaitu na Yehova?

14 Twine kurinda omukago gwaitu na Yehova. Nikyo kintu ky’omuhendo ekirikukirayo eki twine. N’ahabw’ekyo nitwetantara kunywana omuntu weena orikubaasa kutuubya okwikiriza kwaitu, reero omukago gwaitu na Yehova gukafa. Nk’eky’okureeberaho, waajabika omufaratsi omuri viinyo niguzamu viinyo beitu gatari maizi, omu muringo nigwo gumwe, waanywana abarikukora ebibi toshemereire kuteekateeka ngu nikiija kukworobera kukora ebirungi. Twine kwegyendesereza omu kutoorana banywani baitu.​—1 Abakorinso 5:6; 2 Abatesalonika 3:6, 7, 14.

Noobaasa kutunga abanywani barungi abarikukunda Yehova

15. Noobaasa kukora ki kutunga abanywani barungi omu kibiina?

15 Omu kibiina, nimwo hari abantu abarikukunda Yehova. Noobaasa kuba nibo waahindura banywani baawe ab’aha mara. (Zaaburi 133:1) Toshemereire kunywana ab’orwingano rwawe bonka nari ab’oruganda rwawe. Ijuka ngu Yonasaani akaba naakira Daudi obukuru, kandi Ruusi akaba ari muto munonga ahari na Naomi. Nitwenda kukuratira obuhabuzi bwa Baibuli oburikugira ngu “mushashaanukye.” (2 Abakorinso 6:13; shoma 1 Petero 2:17.) Kandi oku orikweyongyera kutooreza Yehova, nikwo n’abandi baraije kwenda kukunywana.

HAABA HARIHO OBUREMEEZI

16, 17. Omuntu omu kibiina yaatukora kubi, twine kwetantara kukora ki?

16 Buri ka, neeba erimu abantu ab’emitwarize etarikushushana, ab’ebiteekateeko bitarikushushana, kandi abarikukora ebintu omu miringo etarikushushana. Nikyo kimwe n’omu kibiina. Nikiba kirimu abantu batarikushushana, kandi eki kurungi, ahakuba buri muntu naabaasa kwegyera ahari mugyenzi we. Kwonka entaaniso egi neebaasa kutureetera kuteetegyereza Abakristaayo bagyenzi baitu, reero tubagirire ekiniga. Obumwe, nitubaasa kuguubwa kubi, nari twehurire kubi. (Enfumu 12:18) Mbwenu shi nitwija kwikiriza oburemeezi nk’obu kutumaramu amaani nari kutureetera kwetaanisa aha kibiina?

17 Ngaaha. N’obu omuntu yaakutureebya, titurikwija kwetaanisa aha kibiina. Yehova tiwe arikuba atugwisize kubi. Akatuha amagara n’ebindi bintu. Tuhikire kumukunda kandi tukamuhamiraho. (Okushuuruurwa 4:11) Ekibiina n’ekiconco eki Yehova atuhaire ekirikutuhwera kuhamya okwikiriza kwaitu. (Abaheburaayo 13:17) Titurikwenda kwanga ekiconco eki ahabw’okugira ngu hariho otureebize omu kibiina.​—Shoma Zaaburi 119:165.

18. (a) Niki ekirikubaasa kutuhwera kukwatanisa n’ab’eishe-emwe na banyaanyazi-itwe? (b) Ahabw’enki twine kusaasira abandi?

18 Nitukunda ab’eishe-emwe na banyaanyazi-itwe kandi nitwenda kukoragana gye nabo. Yehova naamanya ngu abantu tibahikiriire, n’ahabw’ekyo naitwe twine kumutooreza. (Enfumu 17:9; 1 Petero 4:8) Twena nitukora enshobe, kwonka rukundo neija kutuhwera kuguma ‘nitusaasirana’ tutataireho obushonshorekye. (Abakolosai 3:13) Rukundo neetuhwera kwetantara kuhangutsya obutaikirizana bukye bukarugamu oburemeezi bw’amaani. N’eky’amazima, omuntu yaatukora kubi nitubaasa kuguma nituteekateeka aha ki atukozire. Kyorobi kugira ekiniga kandi tukabiika enziika. Beitu eki nikiija kutureetera kugira enaku n’ekiniga. Kwonka twasaasira omuntu otukozire kubi, nitubaasa kugira obusingye omu biteekateeko, tureeteho obumwe omu kibiina, kandi ekikuru munonga, nitugira omukago murungi na Yehova.​—Matayo 6:14, 15; Luka 17:3, 4; Abarooma 14:19.

OMUNTU YAABA ABINGIRWE OMU KIBIINA

19. Ni ryari obu twine kurekyera aho kukwatanisa n’omuntu omu kibiina?

19 Omu ka erimu okukundana, buri omwe naateeraho kushemeza abandi. Kwonka ka tugire ngu haine owaahinduka omugomi. Reero buri omwe omu ka egyo yaateeraho emirundi mingi kumuhwera kwonka yaayanga. Omugomi ogwo naabaasa kucwamu kuruga omuka, nari nyineeka naabaasa kumushaba kugyenda. Ekintu nk’ekyo nikibaasa kubaho omu kibiina. Omuntu naabaasa kucwamu kuguma naakora ebitarikushemeza Yehova, kandi ebirikushiisha ekibiina. Naabaasa kwanga obuhwezi reero agume naakora ebirikworeka ngu takyenda kuguma omu kibiina. We naabaasa kwecwa aha kibiina, nari naabaasa kubingwa. Eki kyabaho, Baibuli neeyoreka butunu ngu titushemereire ‘kukwatanisa’ nawe. (Shoma 1 Abakorinso 5:11-13; 2 Yohaana 9-11) Eki nikibaasa kuguma munonga yaaba ari munywani waitu nari ow’eka yaitu. Kwonka omu mbeera nk’egi, twine kuhamira ahari Yehova kukira omuntu ondiijo weena.​—Reeba Ebirikukiraho 8.

20, 21. (a) Entebeekanisa y’okubingwa omu kibiina neeyoreka eta rukundo? (b) Ahabw’enki ni kikuru kwegyendesereza omu kutoorana abanywani?

20 Okubingwa omu kibiina n’entebeekanisa ya rukundo ei Yehova ataireho. Entebeekanisa egi neerinda ekibiina kutagiibwamu abantu abatarikufayo aha mitindo ya Yehova. (1 Abakorinso 5:7; Abaheburaayo 12:15, 16) Neetuhwera kworeka ngu nitukunda Yehova, eiziina rye eririkwera, n’emitindo ye ey’ahaiguru. (1 Petero 1:15, 16) Kandi okubingwa n’entebeekanisa ya rukundo ahabw’omuntu obingirwe omu kibiina. Okuhana kw’amaani oku nikubaasa kumuhwera kumanya ngu eki arikukora kigwire, reero acwemu kuhinduka. Baingi abaabaire babingirwe omu kibiina bwanyima bakagarukira Yehova, kandi baagaruka baayakirwa omu kibiina.​—Abaheburaayo 12:11.

21 Banywani baitu nibabaasa kutureetera kukora ebirungi nari ebibi. N’ahabw’ekyo ni kikuru kuba abeegyendesereza omu kutoorana abanywani. Twaba nitukunda abu Yehova arikukunda, nitwija kugira abanywani abarikubaasa kutuhwera kuguma turi abeesigwa ahariwe ebiro byona.