Guruka oze aha biriho

Guruka oze aha birimu

Okugira Obugabe Obwabuzima

Okugira Obugabe Obwabuzima

“Omwana ku aribahindura ab’obusingye, muryaba ab’obusingye buzima.”​—YOHAANA 8:36.

EKYESHONGORO: 32, 52

1, 2. (a) Abantu nibakora ki kubaasa kutunga obugabe? (b) Okuhakanisa n’okwesharinga kurugiremu ki?

OBUNAKU obu, omu bicweka bingi eby’ensi abantu nibakira kugamba aha kwingana n’okugira obugabe. Abamwe nibenda kuruga omu kutwarizibwa kubi, okushoroorwa, n’obworo. Abandi nibenda obugabe gw’okugamba eki barikwenda, kucwamu eki barikukunda kukora, n’okutwaza nk’oku barikwenda. Abantu buri hamwe nibenda kugira obugabe.

2 Abantu kubaasa kugira obugabe, nibahakanisa kandi beesharinga. Kwonka shi buzima nibatunga eki barikwenda? Ngaaha. Obwire obwingi, eki nikirugamu okubonabona munonga nangwa n’okufa. Ebigambo by’Omugabe Sulemaani ebiri omu Omubuurizi 8:9 bihikire, ebirikugira biti: “Omuntu naayekuriza ahari mugyenzi we kumukora kubi.”

3. Nitubaasa kukora ki kutunga okushemererwa n’okumarwa?

3 Baibuli neetugambira eki turikubaasa kukora kugira okushemererwa n’okumarwa. Omwegi wa Yesu orikwetwa Yakobo akagira ati: “Ogwo orikwetegyereza ebiragiro ebihikire eby’obusingye, akabyezirikira . . . aryaheebwa omugisha [okushemererwa] omu kukora kwe.” (Yakobo 1:25) Ebiragiro ebihikire nibiruga ahari Yehova, kandi naamanya gye eki turikwenda kubaasa kugira okushemererwa n’okumarwa. Yehova akaha Adamu na Haawa obugabe obwabuzima na buri kimwe eki baabaire nibenda kugira okushemererwa.

OBU ABANTU BAABAIRE BAINE OBUGABE OBWABUZIMA

4. Adamu na Haawa bakaba baine bugabe ki? (Reeba ekishushani aha kutandika.)

4 Twashoma Okutandika eshuura 1 na 2, nitwetegyereza ngu Adamu na Haawa bakaba baine obugabe obu abantu batarikubaasa kutunga hati. Bakaba baine buri kimwe eki barikwenda, bakaba bataine eki barikutiina, kandi tihaine owaabaire naabatwariza kubi. Bakaba batarikwerarikirira aha by’okurya, emirimo, okurwara, nari okufa. (Okutandika 1:27-29; 2:8, 9, 15) Mbwenu shi obugabe bwabo bukaba butaine bugarukiro? Ka tureebe.

5. Oyihireho eki baingi barikuteekateeka, niki ekirikwetengyesa abantu kubaasa kugira obugabe?

5 Abantu baingi nibateekateeka ngu okugira obugabe obwabuzima nikimanyisa okukora buri kimwe eki barikwenda batarikuteekateeka aha biraarugyemu. Ekitabo World Book Encyclopedia nikishoboorora ngu obugabe n’okugira “okubaasa kw’okucwamu kandi okahikiiriza ebi waacwamu.” Kwonka nikigaruka kigira ngu abantu nibaba baine obugabe, gavumenti yaaba etarikubateeraho obugarukiro omu muringo ogutahikire, ogutarikwetengyesa, nari ogutari gw’oburingaaniza. Eki nikimanyisa ngu obugarukiro obumwe nibwetengyesa kugira ngu buri omwe agire obugabe. Kwonka shi n’oha aine obugabe bw’okucwamu yaaba obugarukiro buhikire, nibwetengyesa, kandi n’obw’oburingaaniza?

6. (a) Ahabw’enki Yehova wenka niwe aine obugabe obutaine bugarukiro? (b) Abantu nibabaasa kugira bugabe bwa muringo ki, kandi ahabw’enki?

6 Ni kikuru kwijuka ngu Yehova Ruhanga wenka niwe aine obugabe obutaine bugarukiro. Ahabw’enki? Ahakuba niwe yaahangire ebintu byona kandi niwe mutegyeki w’ebintu byona. (1 Timoseo 1:17; Okushuuruurwa 4:11) Omugabe Daudi akakoresa ebigambo birungi kushoboorora obukuru bwa Yehova. (Shoma 1 Obusingye 29:11, 12.) Okutaana n’ekyo, ebyahangirwe eby’omu iguru n’omu nsi biine obugabe obwine obugarukiro. Nibwo bugabe oburinganiire. Yehova Ruhanga naayenda tumanye ngu niwe wenka oine obushoboorozi bw’okucwamu ekihikire, ekirikwetengyesa, n’eky’oburingaaniza. Kuruga omu kutandika Yehova akateeraho ebyahangirwe bye obugarukiro.

7. Ni bintu ki ebi turikukora bikatureetera okushemererwa?

7 N’obu Adamu na Haawa baraabe baabaire baine obugabe bwingi, obugabe bwabo bukaba bwine obugarukiro. Bumwe aha bugarukiro obu bukaba buri obwa butoosha aharibo. Nk’eky’okureeberaho, kubaasa kuguma bahuriire bakaba baine kwitsya, kurya, n’okubyama. Mbwenu shi eki nikimanyisa ngu bakaba bataine bugabe? Ngaaha. Nangwa Yehova akahamya ngu okukora ebintu ebyo nikiija kubareetera okushemererwa n’okumarwa. (Zaaburi 104:14, 15; Omubuurizi 3:12, 13) Nituhurira gye twitsya omwoya murungi, twarya eby’okurya ebi turikukunda, n’okubyama gye nyekiro. Titurikuhurira twihirweho obugabe twaba nitukora ebintu ebyo. Adamu na Haawa nabo nibabaasa kuba bayehuriire batyo.

8. Ruhanga akaha Adamu na Haawa kiragiro ki, kandi ahabw’enki?

8 Yehova akagambira butunu Adamu na Haawa ngu bakaba baine kuzaara abaana, bakaijuza ensi, kandi bakagireeberera. (Okutandika 1:28) Mbwenu shi ekiragiro eki kikabaihaho obugabe bwabo? Ngaaha buzima! Bakaba baine omugisha gw’okuhindura ensi yoona paradiso, bakagihindura eka yaabo ahu baabaire nibaija kutuura ebiro byona n’abaana baabo abahikiriire. Eki nikyo kyabaire kiri ekigyendererwa kya Ruhanga. (Isaaya 45:18) Obunaku obu, abantu nibaba batagomeire Ruhanga baacwamu kutataaha omu bushwere n’okuzaara abaana. Kwonka abantu abamwe nibataaha omu bushwere, kandi bazaara abaana n’obu kiraabe obumwe nikirugamu embeera zigumire. (1 Abakorinso 7:36-38) Ahabw’enki? N’ahabw’okugira ngu omu mbeera eza butoosha abantu nibatunga okushemererwa n’okumarwa baataaha omu bushwere bakazaara. (Zaaburi 127:3) Kuri Adamu na Haawa baayorobeire Yehova bakaba nibaija kutunga okushemererwa omu bushwere bwabo n’eka yaabo ebiro byona.

ABANTU BAKAFEERWA BATA OBUGABE OBWABUZIMA?

9. Ahabw’enki ekiragiro kya Ruhanga ekiri omu Okutandika 2:17 kyabaire kihikire, kirikwetengyesa, kandi kiringaaniire?

9 Yehova aka Adamu na Haawa ekiragiro ekindi, kandi yaabagambira gye ekyabaire nikiija kurugamu baayanga kukyorobera. Akagira ati: ‘Omuti gw’okumanya oburungi n’obubi mutariguryaho, ahabw’okuba eizooba eri muriguryaho, buzimazima muryafa.’ (Okutandika 2:17) Mbwenu shi ekiragiro eki kikaba kiri amaremesa, kitarikwetengyesa, nari kitaringaaniire? Mbwenu shi kikaihaho Adamu na Haawa obugabe bwabo? Ngaaha buzima. Nangwa, n’abarikucondooza ahari Baibuli, nibateekateeka ngu ekiragiro kya Ruhanga n’eky’obwengye kandi kiine amakuru. Omwe aharibo akagira ngu nikitwegyesa ngu “Ruhanga niwe wenka orikumanya ekirungi . . . ahabw’abantu kandi Ruhanga wenka niwe arikumanya ekitari kirungi . . . ahabwabo. Abantu kubaasa kutunga ‘ebirungi,’ baine kwesiga Ruhanga kandi bakamworobera. Baagoma, naabareka kwecweramu ekirungi . . . n’ekitari kirungi.” Eki n’ekintu ekirikugumira abantu kukora ahabwabo.

Okucwamu kw’Adamu na Haawa kukarugamu ebihikiirizi! (Reeba akacweka 9-12)

10. Ahabw’enki obugabe bw’okutoorana eky’okukora, tikyo kimwe n’obugabe bw’okucwamu ekihikire n’ekitahikire?

Yehova wenka niwe aine obugabe bw’okucwamu ekihikire n’ekitahikire

10 Abantu abamwe nibabaasa kuteekateeka ngu Yehova tarahaire Adamu obugabe bw’okukora eki yaabaire naayenda. Kwonka, tibarikumanya ngu obugabe bw’okutoorana eky’okukora, tikyo kimwe n’okugira obugabe bw’okucwamu ekihikire n’ekitahikire. Adamu na Haawa bakaba baine obugabe bw’okucwamu kworobera Ruhanga nari kwanga kumworobera. Kwonka Yehova wenka niwe aine obugabe bw’okucwamu ekihikire n’ekitahikire. ‘Omuti ogw’okumanya oburungi n’obubi’ nigwo gwabaire niguhamiza Adamu na Haawa enshonga egi. (Okutandika 2:9) Butoosha nituba tutarikumanya ebiraarugye omu kucwamu kwaitu, kandi titurikubaasa kugira obuhame yaaba ebiraarugyemu nibiija kuba birungi. Niyo nshonga ahabw’enki obumwe abantu nibacwamu baine ebigyendererwa birungi, kwonka ebi baacwamu birugamu okubonabona, oburemeezi, n’akagwe. (Enfumu 14:12) Eego, abantu baine obugarukiro aha bi barikubaasa kukora. Yehova okuha Adamu na Haawa ekiragiro ky’okutarya aha muti, akabeegyesa ngu baine kumworobera kubaasa kutunga obugabe obwabuzima. Adamu na Haawa bakacwamu kukora ki?

11, 12. Ahabw’enki okucwamu kwa Adamu na Haawa kwabarugiiremu akabi? Ha eky’okureeberaho.

11 Eky’obusaasi, Adamu na Haawa bakacwamu kugomera Yehova. Haawa akacwamu kuhurikiza Sitaane obu yaamuraganisa ati: “Amaisho gaanyu garyaiguka, naimwe mube nka Ruhanga, mumanye oburungi n’obubi.” (Okutandika 3:5) Mbwenu shi okucwamu kwa Adamu na Haawa kukabaha obugabe bwingi, nk’oku Sitaane yaagizire? Ngaaha, tikwo kyabaire. Omu mwanya gw’ekyo, bakareeba ngu okwanga obuhabuzi bwa Yehova nikirugamu akabi. (Okutandika 3:16-19) Ahabw’enki? Ahakuba Yehova tarahaire abantu obugabe bw’okwecweramu ekihikire n’ekitahikire.​—Shoma Enfumu 20:24; Yeremia 10:23.

12 Eki nikishushana n’embeera y’omuvugi w’enyonyi. Kubaasa kuhika ahu arikuza atatomeire enyonyi ezindi, naaba aine kugyendera omu muhanda ogu arikuragiirwa kutooramu, arikukoresa byona ebirikumuhwera omu kuvuga, ebiri omu nyonyi, kandi akahurizana n’abarikumuhabura ahu aine kutoora. Kwonka omuvugi w’enyonyi yaaba atakuratiire obuhabuzi akatoora ahu arikwenda, eki nikibaasa kurugamu akabi. Nk’omuvugi w’enyonyi ogwo, Adamu na Haawa bakaba nibenda kukora ebintu omu muringo ogwabo. Bakanga obuhabuzi bwa Ruhanga. Niki ekyarugiremu? N’akabi! Okucwamu kwabo kukabarugiramu ekibi n’okufa hamwe na baijukuru baabo boona. (Abarooma 5:12) Adamu na Haawa tibarayongyeire aha bugabe bwabo ahabw’okuteeraho kwecweramu ekihikire n’ekitahikire. Omu mwanya gw’ekyo, bakafeerwa obugabe obwabuzima obu Yehova yaabaire abahaire.

OKU TURIKUBAASA KUTUNGA OBUGABE OBWABUZIMA

13, 14. Nitubaasa kukora ki kutunga obugabe obwabuzima?

13 Abamwe nibagira ngu okugira obugabe obutaine bugarukiro nikyo kirungi. Kwonka buzima nikwo kiri? N’obu okugira obugabe kiraabe kiine ebirungi bingi, mbwenu shi ensi ekaabaire neeshusha ki kuri hatariho bugarukiro na kakye? Ekitabo World Book Encyclopedia nikigira ngu ebiragiro bya buri kitongore ekitebeekanisiibwe gye bigumire, ahakuba biine kurinda abantu kandi bikabaha n’obugabe obwine obugarukiro. Eki nikiba kitoorobi. Ahabw’enshonga egi, nitureeba abatonganizi baingi n’abaramuzi baingi barikuteeraho kushoboorora ebiragiro n’okubita omu nkora.

14 Yesu Kristo akashoboorora oku turikubaasa kutunga obugabe obwabuzima. Akagira ati: “Ku muraahamire aha kigambo kyangye, nimuba muri abeegi bangye buzima. Kandi muryamanya amazima, n’amazima garyabahindura ab’obusingye.” (Yohaana 8:31, 32) N’ahabw’ekyo kubaasa kugira obugabe obwabuzima, nitwetenga ebintu bibiri. Eky’okubanza, twine kwikiriza amazima agu Yesu yaayegyeise. Ekya kabiri, twine kuba abeegi be. Twakora ebintu ebi nitwija kutunga obugabe obwabuzima. Obugabe bw’okuruga mu mbeera ki? Yesu akagira ati: “Omuntu okora ekibi, aba omuhuuku w’ekibi.” Akoongyeraho ati: “Omwana ku aribahindura ab’obusingye, muryaba ab’obusingye buzima.”​—Yohaana 8:34, 36.

15. Ahabw’enki obusingye obu Yesu yaaturaganiise nibubaasa kutureetera kuba “ab’obusingye buzima”?

15 Obusingye nari obugabe obu Yesu yaaraganiise abeegi be nibukira obu abantu baingi barikwenda obunaku obu. Obu Yesu yaagira ngu, “Omwana ku aribahindura ab’obusingye, muryaba ab’obusingye buzima,” akaba naamanyisa obugabe bw’okuruga omu buhuuku bw’ekibi, oburikukirayo obubi. Turi abahuuku b’ekibi mu muringo ki? Ekibi nikitureetera kukora ebintu bibi. Nangwa nikibaasa n’okuturemesa kukora n’eki turikumanya ngu kihikire nari eki turikubaasa. Ekirikurugamu n’okwehurira kubi, obusaasi, okubonabona, n’okufa. (Abarooma 6:23) Entumwa Paulo akaba naamanya obusaasi oburi omu kuba omuhuuku w’ekibi. (Shoma Abarooma 7:21-25.) Ruhanga ku araiheho ekibi nibwo turaatungye obugabe obwabuzima nk’obu Adamu na Haawa baabaire baine.

16. Niki ekirikubaasa kutuhwera kugira obusingye obwabuzima?

16 Yesu okugira ngu “ku muraahamire aha kigambo kyangye,” nikyoreka ngu twaba nitwenda Yesu atuhindure ab’obusingye, hariho ebi twine kukora. Ni bintu ki? Obu turi Abakristaayo abeehaireyo, titurikubaho ahabwaitu kandi tucwiremu kwikiriza obugarukiro obu Yesu yaateeraireho abeegi be. (Matayo 16:24) Nk’oku Yesu yaaraganiise, nitwija kugira obugabe obwabuzima omu biro by’omumaisho, twaheza kugasirwa omu kitambo kya Yesu omu bwijwire.

17. (a) Nitubaasa kutunga tuta okushemererwa okwabuzima n’okumarwa? (b) Nituza kwega ki omu kicweka ekiraakurateho?

17 Kubaasa kutunga okushemererwa okwabuzima n’okumarwa, twine kworobera enyegyesa za Yesu nk’oku abeegi be baakozire. Eki twakikora, nitwija kurugaho nituba ab’obusingye buzima tutakiri abahuuku b’ekibi n’okufa. (Shoma Abarooma 8:1, 2, 20, 21.) Omu kicweka ekirikukurataho, nitwija kwega oku turikubaasa kukoresa gye obugabe obu twine hati, kugira ngu Yehova Ruhanga orikuha obugabe obwabuzima, tubaase kumuha ekitiinisa ebiro byona.