1, 2. Ow’eishe-emwe omwe akamanya ngu aine buremeezi ki, kandi akabusingura ata?

ROBERT akabatizibwa ari omushogoyo, kwonka akaba atarikutwara amazima nka kikuru munonga. Naagira ati: “Tihaine kibi eki naabaire ninkora, kwonka nkaba nimpeereza kuhikiiriza omukoro. Nkaba nindeebeka nk’ohami omu by’omwoyo, ndikuza omu nteerane zoona, kandi ndikuheereza nka payoniya omuhwezi obumwe n’obumwe omu mwaka. Kwonka haine ekyabaire nikimburaho.”

² Robert tarabaasize kumanya ekyabaire nikimuburaho okuhitsya obu yaataaha omu bushwere. We n’omukazi we obumwe bakaba bakora omuzaano gw’okwebuuza ebibuuzo ebirikukwata ahari Baibuli. Omukazi we akaba naamanya gye Baibuli, kandi akaba naayoroberwa kugarukamu ebibuuzo ebyo. Kwonka Robert obumwe akaba aba atarikumanya eky’okugarukamu ekyo kimureetera kuhemuka. Naagira ati: “Okaba nooshusha ngu tihaine eki ndikumanya. Nkateekateeka nti, ‘ku ndaabe ninza kuba omutwe gw’omukazi wangye omu by’omwoyo, nshemereire kugira eki naakora.’” Naagira ati: “Nkeega Baibuli naagumizamu naagyega  munonga, reero naatandika kwetegyereza oku amazima agu naabaire nimmanya gaabaire nigakwatana. Nkongyera kwetegyereza, kandi ekikuru munonga, nkagira omukago murungi na Yehova.”

3. (a) Nitubaasa kwegyera ki aha mbeera ya Robert? (b) Ni nshonga ki enkuru ezi turaagaaniireho?

³ Embeera ya Robert nitubaasa kugyegyeraho amashomo makuru. Nitubaasa kuba nitumanya Baibuli, kandi butoosha turikuza omu nteerane n’omu kubuurira, kwonka eki tikirikumanyisa ngu nituta omutima aha by’omwoyo. Nari obundi nitubaasa kuba twatandikire kutunguuka omu by’omwoyo, kwonka twayeshwijuma tureebe ahu twine kuhinduramu. (Abafilipi 3:16) Omu kicweka eki, nituza kugarukamu ebibuuzo bishatu bikuru ebi: (1) Niki ekiraatuhwere kumanya yaaba nituta omutima aha by’omwoyo? (2) Nitubaasa kuhama tuta omu by’omwoyo? (3) Okuhama omu by’omwoyo nikubaasa kutuhwera kuta omu mbeera zaitu eza butoosha?

4. Obuhabuzi oburi omu Abaefeso 4:23, 24 nibukwata ahari oha?

⁴ Ku twatandikire kuheereza Ruhanga, tukakora empindahinduka ezirikukwata aha mbeera zaitu zoona. Kwonka bwanyima y’okubatizibwa tikirikumanyisa ngu tukaheza kukora empindahinduka. Baibuli neetugira eti: “Muhindurwe basya omu mwoyo gw’obwengye bwanyu.” (Abaefeso 4:23, 24) Omu Rugriika, ebigambo “muhindurwe basya” nibimanyisa okugumizamu. Ahabw’okugira ngu tituhikiriire, twine kugumizamu nitukora empindahinduka. N’obu twakuba tuheereize Yehova kumara emyaka mingi, twine kwongyera kuhamya omukago gwaitu nawe.​—Abafilipi 3:12, 13.

5. Ni bibuuzo ki ebirikubaasa kutuhwera kumanya yaaba nituta omutima aha by’omwoyo?

⁵ Yaaba turi bakuru nari bato, twine kuba ab’amazima omu kweshwijuma. Nitubaasa kwebuuza tuti: ‘Nindeeba ngu ninyongyera kuta omutima aha by’omwoyo? Ninyongyera kuba nka Kristo? Emiteekateekyere yangye n’oku ndikutwaza omu nteerane nibyoreka ki? Ebi ndikugaaniiraho nibyoreka ngu niki eki ndikukunda? Oku ndikweshomesa, oku ndikujwara, n’oku ndikutwara obuhabuzi nibyoreka ki ahariinye? Nintwaza nta ku ndikwohibwa kukora ekitahikire? Mpindukire Omukristaayo okuzire omu by’omwoyo?’ (Abaefeso 4:13) Ebibuuzo ebi nibibaasa kutuhwera kumanya yaaba tweyongyeire kukura omu by’omwoyo.

6. Niki ekindi ekirikubaasa kutuhwera kumanya yaaba nituta omutima aha by’omwoyo?

⁶ Obumwe abandi nibaba baine kutuhwera kumanya yaaba nituta omutima aha by’omwoyo. Entumwa Paulo akashoboorora ngu omuntu ow’eby’omubiri naaba atarikwetegyereza ngu emitwarize ye terikushemeza Ruhanga. Kwonka omuntu ow’eby’omwoyo naayetegyereza oku Ruhanga arikureeba enshonga. Naamanya ngu Yehova tarikubaasa kusiima emitwarize y’omubiri. (1 Abakorinso 2: 14-16; 3:1-3) Abareeberezi abaine emiteekateekyere nk’eya Kristo ahonaaho nibarahuka kukireeba, ab’eishe-emwe batandika kuta omutima aha by’omubiri, kandi nibateeraho kubahwera. Abareeberezi baateeraho kutuhwera, mbwenu shi nitwija kukora empindahinduka ezirikwetengyesa? Twazikora, nitwija kworeka ngu buzima nitwenda kuhama omu by’omwoyo.​—Omubuurizi 7:5, 9.

7. Nitumanya tuta ngu omuntu orikuta omutima aha by’omwoyo ti ogwo orikumanya bumanya Baibuli?

⁷ Okumanya Baibuli kyonka tikirikumara kutuhindura abantu abarikuta omutima aha by’omwoyo. Omugabe Sulemaani akaba naamanya bingi ahari Yehova, nangwa na bimwe aha bigambo bye eby’obwengye bikahandiikwa omu Baibuli. Kwonka bwanyima, omukago gwe na Yehova gukahwa amaani, kandi taragumire ari omwesigwa. (1 Abagabe 4:29, 30; 11:4-6) Mbwenu shi niki ekindi eki turikwetenga oyihireho okumanya Baibuli? Twine kugumizamu kuhamya okwikiriza kwaitu. (Abakolosai 2:6, 7) Eki nitukikora tuta?

8, 9. (a) Niki ekiraatuhwere kuhamya okwikiriza kwaitu? (b) Twine kugira kigyendererwa ki twaba nitwega, kandi turikuteekateeka aha bi turikwega? (Reeba ekishushani aha kutandika.)

⁸ Omu kyasha ky’okubanza, Paulo akahiga Abakristaayo ati: ‘Mugumizemu muhikye aha by’obukuru.’ (Abaheburaayo 6:1) Nitubaasa kugyendera tuta aha buhabuzi obu obunaku obu? Omuringo gumwe omukuru n’okwega akatabo Okuguma Omuri Rukundo ya Ruhanga. Eki nikiija kukuhwera kwetegyereza oku orikubaasa kukoresa emisingye ya Baibuli. Ku oraabe waayegire akatabo ako, hariho ebindi bitabo ebirikubaasa kukuhwera kuhama omu kwikiriza. (Abakolosai 1:23) Twine n’okuteekateeka aha bi turikwega, kandi tushabe Yehova obuhwezi kubaasa kubigyenderaho.

⁹ Twayega kandi tukateekateeka aha bi twayega, tushemereire kuba twine ekigyendererwa ky’okushemeza Yehova n’okumworobera. (Zaaburi 40:8; 119:97) Twine n’okwangira ekintu kyona ekirikubaasa kuturemesa kutunguuka omu by’omwoyo.​—Tito 2:11, 12.

10. Abato nibabaasa kukora ki kuhama omu by’omwoyo?

¹⁰ Ku oraabe ori muto, oine ebigyendererwa eby’omwoyo? Ow’eishe-emwe omwe orikuheereza aha Beseeli naakira kugamba n’abato  abarikuba nibaza kubatizibwa aha ruteerane oruhango, reero ababuuza ebigyendererwa byabo. Naakireeba ngu baingi nibaba bateekateekire n’obwegyendesereza aha ku baraaheereze Yehova omu biro by’omumaisho. Abamwe baine ekigyendererwa ky’okuheereza Yehova omu buheereza obw’obutwire nari kuza omu myanya ahu ababuurizi barikwetengwa. Kwonka abamwe nibaba batarikumanya oku baraamugarukyemu. Mbwenu shi eki nikimanyisa ngu nibaba nibateekateeka ngu tibaine kugira ebigyendererwa by’omwoyo? Ku oraabe ori omuto, yebuuze oti: ‘Ninza omu nteerane n’omu kubuurira ahabw’okugira ngu abazaire bangye nibangira ngu nzeyo? Nari Ruhanga ni munywani wangye?’ N’amazima twena twine kutaho ebigyendererwa by’omwoyo yaaba turi bato nari bakuru. Ebigyendererwa ebi nibiija kutuhwera kuhama omu by’omwoyo.​—Omubuurizi 12:1, 13.

11. (a) Twine kukora ki kubaasa kuta omutima aha by’omwoyo? (b) Ni baahi abarikugambwaho omu Baibuli abu turikubaasa kutooreza?

¹¹ Bwanyima y’okureeba ahu twine kukora empindahinduka, twine kutandikiraho kuzikora. Eki ni kikuru ahakuba nikibaasa kuturugiramu okutunga amagara nari okugafeerwa. (Abarooma 8:6-8) Yehova naamanya ngu turi abatahikiriire, kandi naatuha omwoyo gwe ogurikwera kutuhwera. Kwonka naitwe twine kukora n’amaani. Ow’eishe-emwe John Barr, owaaheereizeho aha Kakiiko Akareeberezi, eizooba rimwe akagamba ahari Luka 13:24 ati: “Baingi nibaremwa ahakuba tibeeziriki ekirikumara kubaasa kuguma baine amaani.”  Twine kuba nka Yakobo owaafukaine na maraika kandi akamuhamiraho okuhitsya obu yaatunga omugisha. (Okutandika 32:26-28) N’obu okweshomesa Baibuli kuraabe nikushemeza, titushemereire kugishoma nk’ekitabo ekirimu ebitebyo birikushemeza kwonka. Twine kuteeraho kutungamu amazima g’omuhendo agaraatuhwere.

12, 13. (a) Niki ekiraatuhwere kugyendera aha biri omu Abarooma 15:5? (b) Obuhabuzi bwa Petero n’eky’okureeberaho kye nibituhwera bita? (c) Noobaasa kukora ki kutunguuka omu by’omwoyo? (Reeba akabokisi “ Ebi Orikubaasa Kukora Kutunguuka omu by’Omwoyo.”)

¹² Ku turikuteeraho kukura omu by’omwoyo, omwoyo gurikwera nigutuhwera kuhindura omu miteekateekyere yaitu. Mporampora, nitwega kuteekateeka nka Kristo. (Abarooma 15:5) Omwoyo gurikwera nigubaasa kutuhwera kweihamu ebyetengo bibi n’okugira emitwarize erikushemeza Ruhanga. (Abagalatia 5:16, 22, 23) Twashanga turikuta omutima munonga aha kusherura ebintu nari eby’okweshemeza, titushemereire kuhwa amaani. Tushemereire kugumizamu nitushaba Yehova kutuha omwoyo gurikwera kutuhwera kuta omutima aha bintu ebihikire. (Luka 11:13) Ijuka entumwa Petero. Tikugira ngu butoosha akaba naateekateeka nka Kristo. (Matayo 16:22, 23; Luka 22:34, 54-62; Abagalatia 2:11-14) Kwonka tarabirugireho, kandi Yehova akamuhwera. Mporampora, Petero akeega kuteekateeka nka Kristo. Naitwe nitubaasa kukikora.

¹³ Petero akagamba emitwarize emwe erikubaasa kutuhwera. (Shoma 2 Petero 1:5-8.) Twine kukora n’amaani kugira omutwarize gw’okwerinda, okugumisiriza, rukundo, n’endiijo mitwarize mirungi. Buri izooba nitubaasa kwebuuza tuti: ‘Ni mutwarize ogu nyine kwongyeramu amaani hati kubaasa kuhama omu by’omwoyo?’

14. Okuta omutima aha by’omwoyo nikikwata kita aha ku turikutwaza?

¹⁴ Twateekateeka nka Kristo, nikiija kukwata aha ku turikutwaza aha ishomero nari aha murimo, oku turikugamba, n’oku turikucwamu buri izooba. Ebi turikucwamu bishemereire kworeka ngu nituteeraho kutooreza Kristo. Ahabw’okugira ngu nituta omutima aha by’omwoyo, titurikwenda kintu kyona kushiisha omukago gwaitu na Yehova. Twayohibwa kukora ekintu kigwire, okuta omutima aha by’omwoyo nikiija kutuhwera kwangira okwohibwa okwo. Twaba tutakacwiremu, nitwija kwebuuza tuti: ‘Ni misingye ki erikubaasa kumpwera? Ku ogire ngu ni Kristo, akaakozire ki omu mbeera egi? Niki ekiraashemeze Yehova?’ Twine kuguhindura omucwe gwaitu kuteekateeka omu muringo ogu. Ka tureebe embeera ezimwe. Omu buri mbeera, nitwija kureeba omusingye gwa Baibuli ogurikubaasa kutuhwera kucwamu gye.

15, 16. Okuteekateeka nka Kristo nikwija kutuhwera kuta kucwamu aha bikwatiraine (a) n’okutoorana ow’okutaaha nawe omu bushwere? (b) okutoorana abanywani?

¹⁵ Okutoorana ow’okuza nawe omu bushwere. Omusingye gwa Baibuli ogurikubaasa kukuhwera guri omu 2 Abakorinso 6:14, 15. (Kishome.) Paulo akakyoreka gye ngu abantu abarikuta omutima aha by’omwoyo tibarikureeba ebintu nk’abo abarikuta omutima aha by’omubiri. Omusingye ogu nigubaasa kukuhwera guta kutoorana ow’okutaaha nawe omu bushwere?

¹⁶ Okutoorana abanywani. Omusingye gwa Baibuli ogurikubaasa kukuhwera guri omu 1 Abakorinso 15:33. (Kishome.) Omuntu orikuta omutima aha by’omwoyo tarikubaasa kunywana abantu abarikutuubya okwikiriza  kwe. Teekateeka aha ku orikubaasa kugyendera aha musingye ogu omu mbeera zitari zimwe na zimwe. Nk’eky’okureeberaho, nigubaasa kukuhwera guta kucwamu waaba nookoresa Intaneeti kuhurizana n’abandi? Nigubaasa kukuhwera guta kucwamu yaaba oraazaane emizaano y’aha Intaneeti n’abantu abu otarikumanya?

17-19. Waaba ori omuntu orikuta omutima aha by’omwoyo nikiija kukuhwera kita (a) kwetantara ebikorwa ebitaine mugasho? (b) kutaho ebigyendererwa by’omwoyo? (c) kushoboorora obutaikirizana?

¹⁷ Ebikorwa ebirikutushiisha omu by’omwoyo. Nitushanga okurabura kukuru omu Abaheburaayo 6:1. (Kishome.) “Emirimo efiire” ei twine kwetantara n’eha? N’ebitaine mugasho ebitarikutuhwera kuhama omu by’omwoyo. Okurabura oku okurikukwata aha mirimo efiire nikutuhwera kugarukamu ebibuuzo nk’ebi: ‘Eki ndikuza kukora n’eky’omugasho nari tikiine mugasho? Mbwenu shi nshemereire kwejumba omu bushuubuzi obw’omuringo ogu? Ahabw’enki ntashemereire kwegaita aha kibiina ekirikuteeraho kuhindura embeera z’ensi hati?’

¹⁸ Ebigyendererwa by’omwoyo. Omu Rubazo rw’aha Rushozi, Yesu akatuha obuhabuzi burungi aha bikwatiraine n’ebigyendererwa. (Matayo 6:33) Omuntu orikuta omutima aha by’omwoyo, naayebembeza eby’Obukama. Omusingye ogu nigwija kutuhwera kugarukamu ebibuuzo nk’ebi: ‘Nshemereire kuza aha yunivasite bwanyima y’okutunga obwegyese oburikwetengyesa? Nshemereire kwikiriza omurimo nanka?’

¹⁹ Obutaikirizana. Obuhabuzi obu Paulo yaahaire Abarooma nibubaasa kutuhwera twatunga obutaikirizana n’abandi. (Abarooma 12:18) Nitutooreza Kristo, n’ahabw’ekyo nituteeraho kutwariza ‘abantu boona’ omu muringo gw’obusingye. Nitutwaza tuta twaba twine obutaikirizana n’abandi? Nikitugumira kwikiriza ekiteekateeko ky’ondiijo? Nari nitumanywa nk’abantu abarikuteeraho kureetaho obusingye?​—Yakobo 3:18.

20. Ahabw’enki nooyenda kugumizamu noota omutima aha by’omwoyo?

²⁰ Eby’okureeberaho ebi nibyoreka oku emisingye ya Baibuli erikubaasa kutuhwera kucwamu ebirikworeka ngu nitwebemberwa omwoyo gurikwera. Twaba nituta omutima aha by’omwoyo, nitwija kushemererwa tutungye n’okumarwa. Robert owaaba yaagambirweho, naagira ati: “Bwanyima y’okugira omukago ogwabuzima na Yehova, nkatandika kutwariza gye omukazi wangye n’abaana bangye. Nkaba nyine okumarwa n’okushemererwa.” Twakora kyona ekirikubaasika kugumizamu nituta omutima aha by’omwoyo, nitwija kugasirwa omu miringo mingi. Nitwija kutunga okushemererwa hati, kandi omu biro by’omumaisho nitwija kutunga “amagara agaabuzima.”​—1 Timoseo 6:19.