Guruka oze aha biriho

Guruka oze aha birimu

“Muhaburane Obutoosha”

“Muhaburane Obutoosha”

“Ku muraabe mwine ekigambo ky’okugumya abantu, mukigambe.”​—BYAK. 13:15.

EKYESHONGORO: 53, 45

1, 2. Shoboorora ahabw’enki okugumya abandi ni kikuru.

“ABAZAIRE bangye tibarikukira kungumya, kureka nibaancwera orubanja. Ebigambo byabo nibinshasha munonga,” bikagambwa Cristina ow’emyaka 18. [1] “Nibagira ngu ninkora eby’ekito, ngu tindikwega, kandi ngu ndi muhango. Ninkira kuba nindira kandi nimba ntarikwenda kugamba nabo. Ninyehurira nk’otaine mugasho.” Ka nikimaramu amaani waaba otaine orikukugumya!

2 Okutaana n’ekyo, okugumya abandi ni kikuru. Rubén naagira ati: “Okumara emyaka mingi ntwire ninyehurira nk’otaine mugasho. Kwonka eizooba rimwe, nkabuurira n’omureeberezi yaayetegyereza ngu ti nshemereirwe. Ku naamugambiire oku ndikwehurira, akampurikiza. Bwanyima yaanyijutsya ebirungi ebi naabaire ninkora. Akagaruka yaanyijutsya n’ebigambo bya Yesu ebirikugira ngu buri omwe ahariitwe naakira ebiteera-nkumba bingi. Ninkira kwijuka ekyahandiikirwe ekyo, kandi nikinkwataho na hati. Ebigambo by’omureeberezi ogwo bikampwera munonga.”​—Mat. 10:31.

3. (a) Entumwa Paulo akagamba ki aha kugumya abandi? (b) Nituza kushwijuma ki omu kicweka eki?

3 Baibuli neetuhiga kuguma nitugumya abandi. Entumwa Paulo akahandiikira Abakristaayo Abaheburaayo ati: ‘B’eishe-emwe, mwerinde, omuntu weena omuriimwe atagira omutima omubi ogutarikwikiriza, gukamuhabya kuruga ahari Ruhanga ohuriire. Kureka muhaburane obutoosha, hatagira n’omwe omuriimwe owaagangaazibwa obugobya bw’ekibi.’ (Heb. 3:12, 13) Waijuka obu waagarurwamu amaani okaba gye, noija kumanya ahabw’enki ni kikuru kugumya abandi. N’ahabw’ekyo ka tushwijume ebibuuzo ebi: Ahabw’enki okugumya abandi ni kikuru? Nitwegyera ki ahari Yehova, Yesu, n’entumwa Paulo aha bikwatiraine n’okugumya abandi? Kandi nitubaasa kugumya tuta abandi omu muringo murungi?

ABANTU BAINE KUGARURWAMU AMAANI

4. Ni baahi abashemereire kugarurwamu amaani, kwonka ahabw’enki kuri kukye obunaku obu?

4 Twena nituba nitwenda kugarurwamu amaani. Eki ni kikuru na munonga twaba turi bato. Omushomesa omwe orikwetwa Timothy Evans naashoboorora ati: “Abaana . . . nibeetenga kugarurwamu amaani nk’oku ebimera birikwetenga amaizi. Waagumya omwana, naayehurira nk’oine omugasho kandi orikusiimwa.” Kwonka turi omu biro by’akabi kaingi. Abantu nibeyendeza, tibarikukundana, kandi n’okugumyana ni kukye. (2 Tim. 3:1-5) Abazaire abamwe tibarikusiima abaana baabo ahabw’okugira ngu nabo abazaire baabo bakaba batarikubagumya. Abakozi baingi tibarikusiimwa aha mirimo yaabo, n’ahabw’ekyo nibeetomboita ngu aha murimo tihariyo kuhuumurizibwa.

5. Okugumya abandi nikitwariramu ki?

5 Okugaruramu omuntu amaani nikitwariramu okumusiima ahabw’ekintu kirungi eki akozire. Nitubaasa n’okugaruramu abandi amaani turikubahamiza ngu baine emitwarize mirungi nari ‘turikugumya abahahaire emitima.’ (1 Tes. 5:14) Ekigambo ky’Orugriika ekirikuvunuurwa “okugumya” nikimanyisa “okuba haihi n’omuntu.” Twaba nituheereza turi n’abaishe-emwe, nituba twine emigisha mingi y’okubagaruramu amaani. (Shoma Omubuurizi 4:9, 10.) Mbwenu shi hariho obu turikuhwera abandi kumanya ahabw’enki nitubakunda kandi ngu nitubasiima? Tutakagarukiremu ekibuuzo ekyo, tushemereire kubanza kuteekateeka aha nfumu egi: “Ekigambo ekigambiirwe omu bunaku bwakyo ka ni kirungi!”​—Enf. 15:23.

6. Ahabw’enki Omuregi naayenda kutumaramu amaani? Ha eky’okureeberaho.

6 Sitaane Omuregi naayenda kutumaramu amaani ahabw’okuba naamanya ngu ekyo nikiija kutugarura enyima omu by’omwoyo n’omu miringo endiijo. Enfumu 24:10 nihagira hati: “Ku orikugwa enshazi aha izooba ry’okuhikiirirwa,” noija kugira amaani makye. Sitaane akakoresa ebihikiirizi bingi n’ebishuba omu kuteeraho kumaramu Yobu amaani, kwonka obukodyo bwe bwona bukaremwa. (Yob. 2:3; 22:3; 27:5) Nitubaasa kurwanisa Omuregi turikugumya abari omu maka gaitu n’abari omu kibiina. Eki nikiija kureetera amaka gaitu n’Ekyombeko ky’Obukama kubamu okushemererwa n’oburinzi.

ABU TURIKUBAASA KUTOOREZA

7, 8. (a) Omu Baibuli niki ekirikworeka ngu Yehova naatwara okugumya abandi nka kikuru? (b) Abazaire nibabaasa kukora ki kutooreza Yehova? (Reeba ekishushani aha kutandika.)

7 Yehova. Omuhandiiki wa Zaaburi akahandiika ati: Yehova “aba haihi ab’emitima ehendekire, ajuna ab’omutima ogweteisiize kimwe.” (Zab. 34:18) Obu Yeremia yaabaire atiinire kandi ahwairemu amaani, Yehova akamuhwera kugira obwesigye. (Yer. 1:6-10) Kandi teekateeka aha ku omugurusi nabi Danieli yaagarukiremu amaani obu Ruhanga yaayohereza maraika we kumugumya. Maraika ogwo akeeta Danieli ‘omushaija orikukundwa’ nari ow’omuhendo munonga! (Dan. 10:8, 11, 18, 19) Mbwenu shi naiwe noobaasa kugumya ababuurizi, baapayoniya, n’ab’eishe-emwe abakuzire abaine amaani makye?

8 Ruhanga akamara emyaka mingi arikukora n’Omwana we, kwonka tarateekateekire ngu kikaba kitarikwetengyesa kusiima n’okumugumya Yesu obu yaabaire ari omu nsi. Kureka, emirundi ebiri Yesu akahurira Ishe arikugambira omu iguru ati: “Ogu n’Omwana wangye ou nkunda, kandi ou nshemerererwa munonga.” (Mat. 3:17; 17:5) Ruhanga akasiima Yesu kandi yaamuhamiza ngu akaba naakora gye. Eki kishemereire kuba kyahaire Yesu amaani obu yaahurira ebigambo ebi emirundi ebiri, obu yaatandika obuheereza bwe n’omu mwaka gwe ogwahererukireyo omu nsi. Yehova akoohereza maraika kugumya Yesu obu yaabaire aine obusaasi bwingi omu kiro ekyahereerukireyo. (Luk. 22:43) Twaba turi abazaire, ka tutooreze Yehova turikuhiga abaana baitu kandi turikubasiima baakora ebirungi. Twine kubashagikira kimwe kandi tukabahwera baaba bari omu buremeezi nari obwesigwa bwabo bwaba nibugyezibwa aha ishomero.

9. Nitwega ki aha ku Yesu yaatwariize entumwa ze?

9 Yesu. Obu Yesu yaatandikaho omukoro gw’okwijuka okufa kwe, akareeba ngu entumwa ze bakaba baine amaryo. Yesu akeecureeza yaanaabisa ebigyere byabo, kwonka nabwo bakagira empaka, ngu n’oha omukuru omuribo, kandi na Petero akeeyesiga ekirenga. (Luk. 22:24, 33, 34) Nabwo Yesu akasiima entumwa ze abeesigwa ahabw’okumuhamiraho omu mbeera zoona. Akagira ngu bakaba nibaija kukora emirimo mihango erikukira eye, kandi yaabahamiza ngu Ruhanga naabakunda. (Luk. 22:28; Yoh. 14:12; 16:27) Nitubaasa kwebuuza tuti: ‘Tinshemereire kutooreza Yesu ndikusiima abaana bangye n’abandi ahabw’ebi barikukora gye omu mwanya gw’okuta omutima aha nshobe zaabo?’

10, 11. Entumwa Paulo akagumya ata ab’eishe-emwe bagyenzi be, kandi akaba amaririire kukora ki?

10 Entumwa Paulo. Omu baruha ezi Paulo yaahandiikire, akagamba gye aha Abakristaayo bagyenzi be. Akaba amazire emyaka mingi arikugyenda nabo kandi akaba naamanya enshobe zaabo, kwonka akabagambaho ebirungi. Nk’eky’okureeberaho, Paulo akagamba ahari Timoseo ngu “niwe mwana wangye omuri Mukama,” orikufayo aha byetengo by’Abakristaayo abandi. (1 Kor. 4:17; Fil. 2:19, 20) Akagira ngu Tito akaba ‘agyezibwe kaingi, yaashangwa ari omweziriki omuri bingi.’ (2 Kor. 8:22, 23) Timoseo na Tito ka baine kuba bagarukiremu amaani kumanya ngu Paulo akaba naabateekateekaho gye!

11 Paulo na Barunaba bakata amagara gaabo omu kabi barikugaruka omu myanya ei baabaire baabatwariize kubi. Nk’eky’okureeberaho, n’obu baraabe baabonabonesiibwe omuri Lusitura, bakagarukayo kugumya abeegi abasya kuguma omu kwikiriza. (Byak. 14:19-22) Omuri Efeso, bakashangayo abantu baingi abaabaire baine ekiniga kingi. Ebyakozirwe 20:1, 2 nihagira hati: “Okurabanamu ku kwahweireho, Paulo yaatuma abeegi; ku yaaherize kubagumya, yaabaraga, yaarugayo kuza Makedonia. Ku yaaherize kuraba omu bicweka ebyo, n’okubagumya omuri bingi, yaahika Bugriika.” Paulo akaba naatwara okugumya abandi nka kikuru.

OKUGUMYANA OBUNAKU OBU

12. Ahabw’enki ni kirungi okuza omu nteerane?

12 Enshonga emwe ahabw’enki Tataitwe ow’omu Iguru atutereireho entebeekanisa y’okuteeranira hamwe butoosha, n’ahabw’okugira ngu nitubaasa kugumyana twaba turiyo. (Shoma Abaheburaayo 10:24, 25.) Nk’abakuratsi ba Yesu aba ira, nituteeranira hamwe kwega n’okugarurwamu amaani. (1 Kor. 14:31) Cristina, owaagambwaho aha kutandika kw’ekicweka eki, naagira ati: “Eki ndikukunda munonga aha nteerane zaitu ni rukundo n’okugarurwamu amaani ebi ndikutunga naaba nzirimu. Obumwe nimba ninyehurira kubi naahika aha Kyombeko ky’Obukama. Kwonka banyaanyazi-itwe nibanyakiira, bangwa omu kifuba, reero baangira ngu nindeebeka gye. Nibangira ngu nibankunda kandi ngu nibashemererwa kureeba nintunguuka omu by’omwoyo. Ebigambo byabo nibindeetera kwehurira gye!” Ka nikihuumuriza buri omwe ahariitwe yaagira eki yaakora omu “kugumya” abandi!​—Rom. 1:11, 12.

13. Ahabw’enki ab’eishe-emwe abaheereize kumara emyaka mingi baine kugarurwamu amaani?

13 Nangwa n’abaheereza ba Yehova abaheereize emyaka mingi baine kugarurwamu amaani. Teekateeka ahari Yoshua. Akaba amazire emyaka mingi naaheereza Ruhanga omu bwesigwa. Kwonka, Yehova akagambira Musa kugumya Yoshua ati: “Oyehanangirize Yoshua, omwezirikise, omugumye; ahabw’okuba niwe aryambuka ayebembeire aba abantu, akabahunguza ensi ei oraareebe.” (Bir. 3:27, 28) Yoshua akaba atungire obujunaanizibwa bw’amaani obw’okwebembera Abaisraeli kubatwara omu Nsi Eyaaraganisiibwe. Akaba naija kuhikwaho oburemeezi kandi n’amahe gaabo gaasingurwe. (Yos. 7:1-9) Buzima Yoshua akaba naayenda ow’okumugumya n’okumugaruramu amaani! N’ahabw’ekyo buri omwe ahariitwe aine kuteeraho kugumya abareeberezi, otwariremu n’abarikutaayaayira ebibiina, abarikukora munonga kureeberera entama za Ruhanga. (Shoma 1 Abatesalonika 5:12, 13.) Omureeberezi omwe orikutaayaayira ebibiina akagira ati: “Obumwe ab’eishe-emwe nibatuha ebaruha z’okusiima ahabw’okutaayaaya omu bibiina byabo. Nitubiika ebaruha ezo reero tuzishoma twaba tutarikwehurira gye. Buzima nibatugaruramu amaani.”

Abaana baitu nibaija kuba gye twabagumya (Reeba akacweka 14)

14. Niki ekirikworeka ngu okusiima n’okumugumya abandi nikibahwera omu kubaha obuhabuzi?

14 Abareeberezi n’abazaire nibamanya ngu okusiima n’okugumya omuntu nibikora gye waaba noomuha obuhabuzi bw’omu Baibuli. Obu Paulo yaasiima Abakorinso ahabw’okugyendera aha buhabuzi obu yaabahaire, nibabaasa kuba baahwereirwe kugumizamu nibakora ekihikire. (2 Kor. 7:8-11) Andreas, oine abaana babiri naagira ati: “Okugumya abaana nikibahwera kukura omu by’omwoyo n’omu miteekateekyere. Noobaha obuhabuzi oburikwetengyesa waaba noobagumya. N’obu abaana baitu baraabe nibamanya ekihikire, ahabw’okubagumya nibaija kugumizamu nibakora ekihikire.”

OKUGUMYA ABANDI OMU MURINGO MURUNGI

15. Ni muringo ki gumwe ogu turikubaasa kusiimamu abandi?

15 Siima ebikorwa n’emitwarize mirungi y’ab’eishe-emwe bagyenzi baawe. (2 Bus. 16:9; Yob. 1:8) Yehova na Yesu nibasiima ebi twena turikukora kushagika Obukama, n’obu ebi turikukora n’embeera zaitu biraabe bitarikushushana. (Shoma Luka 21:1-4; 2 Abakorinso 8:12.) Nk’eky’okureeberaho, bamwe abaine emyaka ya bukuru nibateeraho munonga kwejumba omu nteerane n’omu kubuurira butoosha. Mbwenu shi titushemereire kubasiima kandi tukabagumya?

16. Ahabw’enki tushemereire kugumizamu nitugumya abandi?

16 Sherura emiringo y’okugumyamu abandi. Twareeba ngu haine eki omuntu yaakora, buzima ka tumusiime. Yetegyereza ekyabaireho obu Paulo na Barunaba baabaire bari Antiokia omuri Pisidia. Abakuru ba sinagogi bakabeeta, baabagira bati: “B’eishe-emwe, ku muraabe mwine ekigambo ky’okugumya abantu, mukigambe.” Paulo akabagarukamu arikubaha orubazo. (Byak. 13:13-16, 42-44) Twatunga akagisha k’okugumya abantu, titwine kuhunama. Nitwija kushanga ngu twayemanyiza okugumya abandi, nabo nibaija kutugumya.​—Luk. 6:38.

17. Ni muringo ki murungi ogw’okugumyamu abandi?

17 Ba ow’amazima kandi ogambe enshonga yenyini. Ebigambo by’okugumya abantu n’okubasiima nibihwera, kwonka obutumwa obu Yesu yaahaire Abakristaayo b’omuri Suatira nibworeka ngu okugamba enshonga yenyini ni kirungi. (Shoma Okushuuruurwa 2:18, 19.) Nk’eky’okureeberaho, twaba turi abazaire, nitubaasa kugambira abaana baitu eki turikusiima aha kutunguuka kwabo omu by’omwoyo. Nitubaasa kugambira omukazi omuzaire otaine iba ekirikutushemeza aha ku arikworora abaana be n’obu embeera eraabe egumire. Okusiima n’ebigambo by’okugumya nk’ebyo nibibaasa kuhwera munonga!

18, 19. Nitubaasa kwombeka tuta abo abashemereire kugumibwa?

18 Yehova tarikwija kutugambira eki twine kugamba kugumya omuntu nk’oku yaagambire Musa kugumya Yoshua. Kwonka, naashemererwa twagumya ab’eishe-emwe bagyenzi baitu n’abandi. (Enf. 19:17; Heb. 12:12) Nk’eky’okureeberaho, nitubaasa kugambira owaaha orubazo oku orubazo rwe rwatuha obuhabuzi obu twaba nitwenda nari oku yaatuhwera kwetegyereza ekyahandiikirwe. Munyaanyazi-itwe omwe akahandiikira ow’eishe-emwe owaarugire omu kibiina ekindi kuha orubazo ati: “N’obu turaabe twagambire kumara akaire kakye, okeetegyereza oburemeezi bwangye, kandi waampuumuriza waangaruramu amaani. Niinyenda omanye ngu omuringo gw’embabazi ogu waagambiremu orikuha orubazo n’obu waagambaho naanye, okashusha ngu n’ekiconco ekyaruga ahari Yehova.”

19 Buzima nitwija kubaasa kutunga emiringo mingi y’okwombeka abandi omu by’omwoyo twagyendera aha buhabuzi bwa Paulo obu: “Mugumyane, kandi mwombekane, nk’oku murikukora.” (1 Tes. 5:11) Twena nitwija kushemeza Yehova twagumizamu ‘nitugumyana butoosha.’

^ [1] (akacweka 1) Amaziina agamwe gahindwirwe.