Guruka oze aha biriho

Guruka oze aha birimu

Ebibuuzo Kuruga omu Bashomi

Ebibuuzo Kuruga omu Bashomi

Ahabw’enki ebi Matayo yaahandiikire aha myaka ya Yesu ey’obuto birikutaana n’ebya Luka?

Ebi Matayo yaahandiikire aha kuzaarwa kwa Yesu n’obuto bwe nibitaana n’ebya Luka ahabw’okugira ngu bakata omutima aha biteekateeko n’ebyafaayo by’abantu batarikushushana.

Matayo akata omutima aha birikukwata ahari Yosefu. Naashoboorora oku Yosefu yaatwarize ku yaamanyire ngu Mariamu aine enda, ekirooto eki yaarotsire obu maraika yaamushoboororera embeera, n’oku yaakuratiire obuhabuzi bwa maraika ogwo. (Matayo 1:19-25) Naashoboorora n’oku maraika yaarabwire Yosefu omu kirooto kuhungira Misri n’eka ye n’oku yaakuratiire obuhabuzi obwo. Matayo naagumizamu ashoboorora ngu Yosefu akaroota ekirooto ekindi maraika yaamugambira kugaruka Israeli, kandi ngu akagarukayo reero yaatuura omuri Nazareesi. (Matayo 2:13, 14, 19-23) Matayo omu shuura ibiri ez’Engiri ei yaahandiikire, naagamba ahari Yosefu emirundi munaana, kandi Mariamu naamugambaho emirundi 4 yonka.

Kwonka, Luka akata omutima ahari Mariamu. Naashoboorora oku Mariamu yaataayaayiirwe maraika Gaburieli, obu yaataayaayira Elizaabeesi, n’ebigambo bye eby’okuhimbisa Yehova. (Luka 1:26-56) Naashoboorora n’ebi Simeoni yaagambiire Mariamu aha ku Yesu yaabaire naija kubonabona. Kandi Luka naagaruka agamba aha bwire obu Yesu yaaza omu hekalu n’eka ye obu yaabaire aine emyaka 12. Obu ebi byabaho, Luka akajuriza n’ebigambo ebi Mariamu yaagambire, beitu bitari ebya Yosefu, kandi naatugambira ngu ebyabaireho byona bikakwata ahari Mariamu. (Luka 2:19, 34, 35, 48, 51) Luka omu shuura ibiri ez’okubanza ez’Engiri ye, naagamba eiziina Mariamu emirundi 12, kwonka erya Yosefu naarigambaho emirundi 3 yonka. N’ahabw’ekyo Matayo naagamba munonga aha biteekateeko bya Yosefu n’ebi yaagambire. Kwonka Luka, naata omutima aha biteekateeko bya Mariamu n’ebyamuhikireho.

Obukomooko bwa Yesu nabwo, Engiri ezi zombi nizibugambaho omu miringo etarikushushana. Matayo naagamba aha bukomooko bw’eka ya Yosefu kandi ayoreka ngu Yesu mutabani wa Yosefu ou yaakurize, niwe yaabaire ahikire kuza aha ntebe ya Daudi nk’omugabe. Ahabw’enki? Ahakuba Yosefu akaba ari mwijukuru w’Omugabe Daudi kurabira omuri mutabani wa Daudi orikwetwa Sulemaani. (Matayo 1:6, 16) Kwonka, Luka naagamba aha ka ya Mariamu kandi ayoreka ngu Yesu kuruga omu buzaarwa, ahikire kuhungura obugabe bwa Daudi “omu mubiri.” (Abarooma 1:3) Ahabw’enki? Ahakuba Mariamu akaba ari mwijukuru w’Omugabe Daudi kurabira omuri mutabani wa Daudi orikwetwa Nasani. (Luka 3:31) Kwonka shi ahabw’enki Luka atarikugamba ahari Mariamu nka muhara wa Heeli, ishe wenyine? Omu butongore, ebihandiiko bikaba nibigamba aha bashaija b’eka bonka. N’ahabw’ekyo, Luka naagamba ahari Yosefu, kandi ayoreka ngu ni mutabani wa Heeli, kandi abantu bakaba nibeetegyereza ngu Heeli akaba ari ishezaara wa Yosefu.—Luka 3:23.

Ebirikugamba aha bukomooko bw’eka ya Yesu omu Ngiri ya Matayo n’eya Luka nibihamya ngu Yesu niwe Mesia ou Ruhanga yaabaire araganiise. Obuhame oburikworeka ngu Yesu akaba ari mwijukuru w’Omugabe Daudi bukaba nibumanywa gye nangwa n’Abafarisaayo n’Abasadukaayo bakaba batarikubaasa kubuhakanisa. Ebi Matayo na Luka baagambire aha bukomooko bwa Yesu nibihamya okwikiriza kwaitu, kandi nibituhamiza ngu ebiraganiso bya Ruhanga nibiija kuhikiirira.