Guruka oze aha biriho

Guruka oze aha birimu

EKICWEKA EKY’OKWEGA 16

Hamira aha Mazima Agarikukwata aha Kufa

Hamira aha Mazima Agarikukwata aha Kufa

‘Nitumanya omwoyo ogw’amazima, n’omwoyo ogurikuhabya.’​—1 YOH. 4:6.

EKYESHONGORO 73 Otuhe Obumanzi

EBIRAAGAMBWEHO *

Omu mwanya gw’okwejumba omu migyenzo etarikushemeza Ruhanga, huumuriza abanyabuzaare abafeereirwe omukundwa (Reeba akacweka 1-2) *

1-2. (a) Sitaane naakoresa bishuba ki kubaiha abantu? (b) Nituza kushwijuma ki omu kicweka eki?

SITAANE, “ishe w’ebishuba,” atwire naabeiha abantu kuruga aha kutandika kw’ebyafaayo by’omuntu. (Yoh. 8:44) Bimwe aha bishuba bye nibitwariramu enyegyesa zigwire ezirikukwata aha kufa n’okugira amagara bwanyima y’okufa. Enyegyesa ezo nizo zirikurugamu emigyenzo n’emizizo mingi ei abantu barikukira kukora aha nfu. N’ekirugiremu, bamwe aha b’eishe-emwe na banyaanyazi-itwe nibateeraho ‘kurwanirira munonga okwikiriza’ haagira omuntu owaafa omu ka yaabo nari omu kicweka kyabo.​—Yud. 3.

2 Waagyezibwa omu muringo nk’ogu, niki ekirikubaasa kukuhwera kuhamira aha ki Baibuli erikwegyesa aha kufa? (Efe. 6:11) Noobaasa kuhuumuriza ota Omukristaayo mugyenzi waawe orikugyemeserezibwa kwejumba omu migyenzo etarikushemeza Ruhanga? Ekicweka eki kirimu obuhabuzi obu Yehova arikutuha kutuhwera. Ka tubanze tureebe eki Baibuli erikugamba aha kufa.

AMAZIMA AGARIKUKWATA AHA MBEERA Y’ABAFU

3. Niki ekyarugire omu kishuba ky’okubanza?

3 Kikaba kitari kigyendererwa kya Ruhanga ngu abantu bafe. Kwonka Adamu na Haawa kubaasa kutuuraho ebiro byona, bakaba baine kworobera Yehova, owaabahaire ekiragiro kyorobi eki: “Omuti gw’okumanya oburungi n’obubi otariguryaho, ahabw’okuba eizooba eri origuryaho, buzimazima oryafa.” (Kut. 2:16, 17) Bwanyima Sitaane akareetaho oburemeezi. Arikugamba arikurabira omu njoka, akagira Haawa ati: “Okufa kwo, buzima timurifa.” Eky’obusaasi, Haawa akaikiriza ekishuba ekyo yaarya ekijuma ky’omuti ogwo. Bwanyima na iba akarya aha kijuma ekyo. (Kut. 3:4, 6) Omu muringo ogu, ekibi n’okufa bikataaha omu bantu.​—Rom. 5:12.

4-5. Sitaane atwire ata naabeiha abantu?

4 Adamu na Haawa bakafa, nk’oku Ruhanga yaabaire agambire. Kwonka Sitaane tararekyeire aho kubeiha aha bikwatiraine n’okufa. Bwanyima akatandika kureetaho ebishuba ebindi. Kimwe aha bishuba ebyo n’okugira ngu omubiri nigufa kwonka ngu ekicweka kimwe eky’omuntu kyo nikigumaho kihuriire, omu muringo gw’omwoyo. Ekishuba ekyo ekihindahindwiremu kitwire nikihabisa abantu kuhitsya na hati.​—1 Tim. 4:1.

5 Ahabw’enki abantu baingi nibaikiriza ebishuba bya Sitaane? Naamanya oku abantu barikwehurira aha bikwatiraine n’okufa, n’ahabw’ekyo naihirira aha nyehurira ezo kubahabisa. Ahabw’okugira ngu tukahangwa kutuuraho ebiro byona, titurikwenda kufa. (Mub. 3:11) Ahariitwe okufa n’omuzigu.​—1 Kor. 15:26.

6-7. (a) Mbwenu shi Sitaane abaasize kusingura omu kushereka amazima agarikukwata aha bafu? Shoboorora. (b) Amazima ga Baibuli nigaturinda gata kutatiina?

6 Oyihireho okuteeraho kwa Sitaane kubeiha, amazima agarikukwata aha kufa tigasherekirwe. Nangwa n’abantu baingi hati nibamanya enyegyesa za Baibuli ezirikukwata aha mbeera y’abafu n’amatsiko g’okuzooka kandi nibamanyisa n’abandi. (Mub. 9:5, 10; Byak. 24:15) Amazima aga nigatugumya, gatuhwera kutatiina ekirenga n’okutabangaanisa aha kirikubaho omuntu yaafa. Nk’eky’okureeberaho, titurikutiina abafu, kandi titurikutiina ngu haine ekiraababeho. Nitumanya ngu nibaba batahuriire, kandi tibarikubaasa kukora kubi omuntu weena. Nibaba bari nk’abagwejegyereire omu kufa. (Yoh. 11:11-14) Kandi nitumanya ngu abafu tibarikumanya okuhinguraho kw’obwire. N’ahabw’ekyo omu kuzooka, n’abo abaafiire emyaka mingi enyima, nibaija kureeba obwire obuhingwireho nka bukye munonga, nk’okuteera enkomyo.

7 Mbwenu shi torikwikiriza ngu amazima agarikukwata aha mbeera y’abafu nigetegyerezibwa gye, goorobi, kandi gahikire? Ka nigataanira kimwe n’ebishuba bya Sitaane! Oyihireho okugira ngu ebishuba ebyo nibihabisa abantu, nibireetera n’Omuhangi waitu kubeihererwa. Kutuhwera kwetegyereza gye akabi aku Sitaane areetsireho, nitwija kugarukamu ebibuuzo ebi: Ebishuba bya Sitaane bireeteire bita Yehova kubeihererwa? Bireetaire bita abantu kugaya ekitambo kya Kristo? Byongyeire bita aha kubonabona kw’abantu n’okugira amaganya?

EBISHUBA BYA SITAANE BIREETSIREHO AKABI KAINGI

8. Nk’oku kirikworekwa omuri Yeremia 19:5, ebishuba bya Sitaane ebirikukwata aha bafu nibireetera bita Yehova kubeihererwa?

8 Ebishuba bya Sitaane ebirikukwata aha bafu bireeteire Yehova kubeihererwa. Ebishuba ebyo nibitwariramu enyegyesa ngu abafu abamwe nibabonabona omu muriro ogutaraara. Enyegyesa nk’egyo neebeiherera Yehova! Mu muringo ki? Neereetera abantu kuteekateeka ngu Ruhanga owa rukundo nawe aine omutwarize gw’obushaarizi nk’Omuregi. (1 Yoh. 4:8) Eki nikikureetera kwehurira ota? Ekikuru munonga, nikireetera Yehova kwehurira ata? Ahakuba naayanga obushaarizi obw’omuringo gwona.​—Shoma Yeremia 19:5.

9. Ebishuba bya Sitaane nibikwata bita aha kitambo kya Kristo ekirikugambwaho omuri Yohaana 3:16, 15:13?

9 Ebishuba bya Sitaane ebirikukwata aha bafu nibigayisa ekitambo kya Kristo. (Mat. 20:28) Enyegyesa erikugira ngu abantu baine omwoyo ogutarikufa n’ekishuba kya Sitaane ekindi. Ekyo ku ogire ngu kihikire, buri omwe akaagumireho ebiro byona. Kandi kikaabaire kitarikwetengyesa Kristo kuhayo amagara ge nk’ekitambo ahabwaitu kugira ngu tutungye amagara agatahwaho. Ijuka ngu ekitambo kya Kristo nikyo kikorwa ekirikukirayo eky’okworeka abantu rukundo. (Shoma Yohaana 3:16; 15:13.) Teekateeka oku Yehova n’Omwana we barikwehurira ahabw’enyegyesa ezirikugayisa ekiconco ekyo eky’omuhendo!

10. Ebishuba bya Sitaane ebirikukwata aha kufa byongyeire bita kureetera abantu kuganya n’okubonabona?

10 Ebishuba bya Sitaane nibyongyera aha maganya n’okubonabona. Abazaire abarikuganya ahabw’okufeerwa omwana nibabaasa kugambirwa ngu shana Ruhanga atwaire omwana waabo omu iguru kuba maraika. Mbwenu shi ekishuba kya Sitaane eki nikituubya aha busaasi bwabo nari nikibwongyera? Enyegyesa egwire ey’omuriro ogutaraara etwire neekoresibwa kworeka ngu kihikire kubonabonesa omuntu, otwariiremu n’okumwokyeza aha muti yaaba ahakaniise enyegyesa z’ekanisa. Kurugiirira aha kitabo Spanish Inquisition, bamwe aha baabaire nibakora eki nibabaasa kuba baabaire nibaikiriza ngu bariyo nibaha abahakanisa “endozo y’omuriro ogutaraara ogw’ebiro byona” kugira ngu beeteise batakafiire reero bajunwe bataza omu muriro ogwo. Omu mahanga maingi, abantu nibagyemeserezibwa kuza kuramya baishenkurubo abaafiire, kubaha ekitiinisa, nari kubashaba omugisha. Abamwe nibaba nibenda kushemeza baishenkurubo kugira ngu batabafubira. Eky’obusaasi, enyikiriza ezirikwegamira aha bishuba bya Sitaane tizirikureeta obuhuumure obwabuzima. Omu mwanya gw’ekyo, nizibareetera okwerarikirira okutarikwetengyesa, nangwa n’okutiina.

NITUBAASA KUHAMIRA TUTA AHA MAZIMA GA BAIBULI

11. Abanyabuzaare nari abanywani nibabaasa kuteeraho bata kutugyemesereza kuhenda emisingye ya Baibuli?

11 Okukunda Ruhanga n’Ekigambo kye nikutureetera kworobera Yehova n’obu abanyabuzaare baakutugyemesereza kwejumba omu bikorwa ebirikukwata aha bafu ebirikuhenda emisingye ya Baibuli. Nibabaasa kuteeraho kutuhemura, obundi barikugira ngu titurikukunda omuntu waitu ofiire, nari ngu titurikumuha ekitiinisa. Nari nibabaasa kugira ngu emitwarize yaitu neija kureetera omufu kukora kubi abahuriire. Nitubaasa kuhamira tuta aha mazima ga Baibuli? Yetegyereze oku orikubaasa kugyendera aha misingye ya Baibuli eri ahaifo.

12. Ni migyenzo ki erikukwata aha bafu erikuhenda emisingye ya Baibuli?

12 Mariirira ‘kwetaanisa’ aha nyikiriza n’emigyenzo erikuhenda emisingye ya Baibuli. (2 Kor. 6:17) Omuri Caribbean baingi nibaikiriza ngu bwanyima y’omuntu kufa, “omuzimu” gwe nigugumaho kandi ngu nigubaasa kufubira abarikumutwariza kubi. Abamwe nibagira ngu “omuzimu” nigubaasa n’okutaahirira ekyaro kyona gukikore kubi. Omu Africa baine omugyenzo gw’okushweka endeeberwamu eziri omu nju y’ogwo ofiire n’okuhindura ebishushani bye kureeba omu kisiika. Ahabwa nshonga ki? Nibaikiriza ngu abafu tibashemereire kwereeba! Itwe abaheereza ba Yehova, titurikwikiriza ebitebyo ebitahikire nari kwejumba omu migyenzo n’ebikorwa ebirikushagika ebishuba bya Sitaane!​—1 Kor. 10:21, 22.

Okucondooza gye aha misingye ya Baibuli n’okugaaniira gye n’abanyabuzaare abatari Bajurizi ba Yehova nikibaasa kukuhwera kwetantara oburemeezi (Reeba akacweka 13-14) *

13. Kurugiirira ahari Yakobo 1:5, waaba otarikwetegyereza gye omugyenzo ogumwe, oine kukora ki?

13 Waaba otarikwetegyereza gye omugyenzo ogumwe, shaba Yehova kukuha obwengye. (Shoma Yakobo 1:5.) Reero okuratseho okucondooza omu bitabo byaitu. Kyaba nikyetengyesa, gaaniiraho n’abareeberezi omu kibiina kyawe. Tibarikwija kukugambira eky’okukora, kwonka nibabaasa kukuhwera kutunga emisingye ya Baibuli, nk’egyo erikugambwaho omu kicweka eki. Waakora ebi byona, nooba nootendeka okubaasa kwawe, kandi okubaasa oku nikwija kukuhwera “kutaanisa ekirungi n’ekibi.”​—Heb. 5:14.

14. Nitubaasa kwetantara tuta kuteeza abantu entsibo?

14 ‘Mukore byona okuhimbisisa Ruhanga. Mutagwisa kubi abandi.’ (1 Kor. 10:31, 32) Waaba noocwamu kwejumba omu mugyenzo, oine n’okuteekateeka aha ku okucwamu kwawe kurikubaasa kukwata aha muntu w’omunda ow’abandi, na munonga Abakristaayo bagyenzi baawe. Titurikwenda kuteeza omuntu weena entsibo! (Mak. 9:42) Kandi titurikwenda n’okukora kubi nkana abo abatari Bajurizi ba Yehova. Rukundo neetuhiga kugamba nabo omuringo gw’ekitiinisa, kandi eki nikihimbisisa Yehova. Buzima nituba tutarikwenda kutongana n’abantu nari kujuma emigyenzo yaabo. Ijuka ngu rukundo n’ey’amaani! Twakunda abarikutuhakanisa tukooreka ngu nitubafaho, nitubaasa kworobya emitima yaabo.

15-16. (a) Ahabw’enki n’eky’obwengye kumanyisa abandi ebi orikwikiriza? Ha eky’okureeberaho. (b) Ebigambo bya Paulo ebiri omu Abarooma 1:16 nibitukwataho bita?

15 Manyisa abantu omu kicweka kyanyu ngu ori Omujurizi wa Yehova. (Isa. 43:10) Abanyabuzaare n’abataahi baaba nibakimanya ngu nooramya Yehova nibabaasa kutakugirira kiniga. Francisco, orikutuura omuri Mozambique, akahandiika ati: “Nyowe n’omukazi wangye Carolina, ku twayegire amazima, tukagambira ab’omu maka gaitu ngu titurikwija kugaruka kuramya abafu. Okucwamu kwaitu kukagyezibwa murumuna wa Carolina ku yaafiire. Baine omugyenzo gw’okwozya omutumbi nk’ekikorwa ky’ediini. Bwanyima abanyabuzaare nibaba baine kumara ebiro bishatu barikuraara ahu baatsire amaizi agu boogiise omutumbi. Emigyenzo egi nibagikora barikuteekateeka ngu nibashemeza omwoyo gw’ogwo ofiire. Ab’eka ya Carolina bakaba nibateekateeka ngu naija kuraara ahu baatsire amaizi agu boogiise omutumbi.”

16 Francisco n’omukazi we bakatwaza bata? Francisco naashoboorora ati: “Ahabw’okugira ngu nitukunda Yehova kandi nitwenda kumushemeza, tukanga kwejumba omu mugyenzo ogu. Ab’eka ya Carolina bakagira ekiniga kingi. Bakatutaho orubanja ngu titurikuha abafu ekitiinisa, reero baagira ngu tibaraagarukye kututaayaayira nari kutuhwera. Ahabw’okugira ngu tukaba twabagambiire enyikiriza zaitu, tituragarukire kugaaniira nabo aha nshonga egi bakiine ekiniga. Nangwa n’abanyabuzaare abamwe bakatushagika, barikugira ngu tukaba twabagambiire ebi turikwikiriza. Ku haahingwireho obwire, abazaire ba Carolina bakaikaikana, kandi tukabaasa kugaruraho obusingye. Nangwa n’abamwe babaasize kwija omu ka yaitu kushaba ebitabo ebirikukwata ahari Baibuli.” Buzima titwine kukwatwa enshoni ahabw’okuhamira aha mazima agarikukwata aha bafu.​—Shoma Abarooma 1:16.

HUUMURIZA ABARIKUGANYA KANDI OBASHAGIKE

Abanywani abaabuzima nibahuumuriza abafeereirwe abakundwa baabo kandi babashagika (Reeba akacweka 17-19 *

17. Niki ekirikubaasa kukuhwera kuba omunywani owaabuzima aha Mukristaayo mugyenzi waawe orikuganya?

17 Omukristaayo mugyenzi waitu yaafeerwa omukundwa, twine kuteeraho munonga kuba abanywani abaabuzima, kandi ab’eishe-emwe abarikuhwera omu busaasi. (Enf. 17:17) Nitubaasa kuba tuta abanywani abaabuzima, na munonga Omukristaayo yaaba naagyemeserezibwa kwejumba omu bikorwa ebirikuhenda emisingye ya Baibuli? Yetegyereze emisingye ebiri ya Baibuli erikubaasa kutuhwera kuhuumuriza orikuganya.

18. Niki ekyareeteire Yesu kurira, kandi nitubaasa kumwegyeraho ki?

18 “Murire hamwe n’abarikurira.” (Rom. 12:15) Nitubaasa kushanga kigumire kumanya eki turaagambire omuntu oine amaganya maingi. Obumwe amarira gaitu nigakora munonga kukira ebigambo. Munywani wa Yesu Laazaaro ku yaafiire, Mariamu, Mariza, n’abandi bakarira ahabw’okufeerwa munyaanyabo kandi munywani waabo. Bwanyima y’ebiro bina Yesu ku yaahikireyo, akarira, n’obu araabe yaabaire naamanya ngu naaza kuzoora Laazaaro. (Yoh. 11:17, 33-35) Okurira kwa Yesu kukoreeka enyehurira ezi Ishe aine. Kandi kukooreka ngu Yesu naakunda eka egyo, eki buzima kishemereire kuba kyagumize Mariamu na Mariza. Nikyo kimwe, ab’eishe-emwe baareeba ngu nitubakunda kandi nitubafaho, nibamanya ngu tibari bonka kureka baine abanywani baingi abarikubafaho kandi abarikubashagika.

19. Twaba nituhuumuriza Omukristaayo orikuganya, nitubaasa kugyendera tuta aha biri omu Omubuurizi 3:7?

19 “Obunaku bw’okuhunama n’obunaku bw’okugamba.” (Mub. 3:7) Omuringo ogundi ogw’okugumya Omukristaayo mugyenzi waitu orikuganya n’okumuhurikiza gye. Murekye agambe ekiri omu mutima gwe, kandi otaguubwa kubi ‘yaarahuka kugambisibwa’ nari kugamba atabandize kuteekateeka. (Yob. 6:2, 3) Okugyemesereza kw’abanyabuzaare abatari Bajurizi ba Yehova nikubaasa kumwongyerera amaganya. N’ahabw’ekyo shaba nawe. Yeshengyereze Ogwo ‘orikuhurira okushaba’ kumuha amaani n’ebiteekateeko birungi. (Zab. 65:2) Embeera zaaba nizikubaasisa, shoma nawe Baibuli. Nari mushome ekicweka kuruga omu bitabo byaitu ekirikuhikaana n’embeera ye ekirikuhuumuriza.

20. Nituza kugaaniira ahari ki omu kicweka ekirikukurataho?

20 Ka twine omugisha gw’amaani kumanya amazima agarikukwata aha bafu n’ebiro birungi by’omumaisho ahabw’abari omu bituuro abarikwijukwa! (Yoh. 5:28, 29) N’ahabw’ekyo, omu bigambo n’omu bikorwa ka tube emanzi tuhamire aha mazima ga Baibuli, kandi tucwe oburyo bwona obuhikire kugamanyisa abandi. Omu kicweka ekirikukurataho nituza kureeba oku Sitaane arikukoresa eby’obufumu kurindira abantu omu mwirima gw’eby’omwoyo. Nituza kureeba ahabw’enki twine kwetantara emigyenzo emwe n’eby’okweshemeza ebiine akakwate n’omutego gwa baadaimoni.

EKYESHONGORO 24 Ija aha Rushozi rwa Yehova

^ kacw. 5 Sitaane na baadaimoni be batwire nibabeiha aha bikwatiraine n’embeera y’abafu. Ebishuba ebi bireetsireho emigyenzo mingi erikuhenda emisingye ya Baibuli. Ekicweka eki nikiza kukuhwera kuguma ori omwesigwa ahari Yehova abandi baateeraho kukugyemesereza kwejumba omu migyenzo egi.

^ kacw. 55 ENSHOBOORORA Y’EBISHUSHANI: Abajurizi ba Yehova bariyo nibahuumuriza omunyabuzaare waabo orikuganya ahabw’okufeerwa omukundwa.

^ kacw. 57 ENSHOBOORORA Y’EBISHUSHANI: Ow’eishe-emwe bwanyima y’okucondooza aha migyenzo y’okuziika, ariyo naashoboororera abanyabuzaare enyikiriza ye omu muringo gw’embabazi.

^ kacw. 59 ENSHOBOORORA Y’EBISHUSHANI: Abareeberezi omu kibiina Ekikristaayo nibashagika kandi bahuumuriza ow’eishe-emwe ofeereirwe omukundwa.