Guruka oze aha biriho

Guruka oze aha birimu

EKICWEKA EKY’OKWEGA 14

Okutaahirirwa Kuruga Bukiizi-bwa-bumosho!

Okutaahirirwa Kuruga Bukiizi-bwa-bumosho!

“Eihanga rihurwire, ryateera ensi yangye.”—YOEL. 1:6.

EKYESHONGORO 95 Ekyererezi Nikyeyongyera

EBIRAAGAMBWEHO *

1. Ow’eishe-emwe Russell na bagyenzi be bakakoresa muringo ki omu kwega, kandi ahabw’enki gwabaire guri murungi?

OMU bwire oburengire ekyasha kimwe enyima, Ow’eishe-emwe C. T. Russell n’abagyenzi be bakye abeegi b’Ekigambo kya Ruhanga bakatandika kukora enkiiko. Bakaba nibenda kureeba yaaba nibabaasa kumanya eki Baibuli buzima erikwegyesa ahari Yehova Ruhanga, Yesu Kristo, embeera y’abafu, n’ekitambo. Omuringo gwabo ogw’okwega gukaba gworobi. Omuntu akaba abuuza ekibuuzo, reero boona bashwijuma hamwe buri kyahandiikirwe ekiine akakwate n’enshonga eyaabuuzibwaho. Aha muheru, bakaba bahandiika eki baayega omu kucondooza kwabo. Ab’eishe-emwe abo, Yehova akabaha omugisha babaasa kuzoora amazima makuru maingi agu turikutwara nk’ag’omuhendo na hati.

2. Niki obumwe ekirikubaasa kureetaho enyetegyereza egwire twaba nituteeraho kwetegyereza obunabi bwa Baibuli?

2 Kwonka abeegi ba Baibuli bakeetegyereza ngu kigumire munonga okwetegyereza obunabi bwa Baibuli okukira okwetegyereza enyegyesa za Baibuli enkuru. Ahabw’enki kiri kityo? Enshonga emwe eri ngu, obunabi bwa Baibuli nibukira kwetegyerezibwa bwaba buriyo nibuhikiirira nari bwaherize kuhikiirira. Kwonka hariho enshonga endiijo. Kubaasa kwetegyereza gye obunabi, nituba twine kushwijuma emishororongo yoona eyetooroire obunabi obwo. Twata omutima aha kicweka kimwe eky’obunabi kyonka, nitubaasa kutunga enyetegyereza egwire. Nikireebeka nikwo kyabaire n’aha bunabi oburi omu kitabo kya Yoeli. Ka tushwijume obunabi obu, reero tureebe ahabw’enki enyetegyereza ei twine hati eine kuhindurwamu.

3-4. Okuhitsya na hati, tutwire nitwetegyereza tuta obunabi oburi omuri Yoeli 2:7-9?

3 Shoma Yoeli 2:7-9. Yoeli akagira ngu enzigye zikaba niziija kutaahirira eihanga rya Israeli. Enzigye z’omururu ezi ahabw’okugira amaino n’emishaya nk’eby’entare, zikaba niziija kurya buri kimwe eki zaabugana! (Yoel. 1:4, 6) Kumara emyaka mingi, tutwire nitukwatanisa obunabi obwo obw’akamanyiso n’omuringo ogu abaheereza ba Yehova barikwejumba omu murimo gw’okubuurira nk’enzigye ezitarikubaasa kwemerezibwa. Tutwire nitumanya ngu omurimo ogu nigukwata aha “nsi” nari aha bantu abari ahansi y’obushoboorozi bw’abeebembezi b’ediini. *

4 Twashoma ebiri omuri Yoeli 2:7-9 byonka, enshoboorora yaitu neeba neereebeka nk’ehikire. Kwonka, twashwijuma obunabi obu n’emishororongo endiijo ebwetooroire, nitureeba ngu hariho enyetegyereza ehikire. Ka tureebe enshonga ina ahabw’enki nitugira tutyo.

ENSHONGA INA EZITUREETEIRE KUHINDURAMU

5-6. (a) Twashwijuma ebiri omuri Yoeli 2:20 nitubaasa kwebuuza ki? (b) Kandi shi twashwijuma ebiri Yoeli 2:25?

5 Eky’okubanza kya byona, okuraganisa kwa Yehova aha bikwatiraine n’okutaahirira kw’enzigye, nikugira ngu niinyija kubinga eihe ry’omu bukiizi-bwa-bumosho nari enzigye nzibingye zigyende hare naiwe. (Yoel. 2:20) Enzigye ku ziraabe nizijwekyera Abajurizi ba Yehova abu Yesu yaaragiire kubuurira n’okuhindura abantu abeegi, ahabw’enki Yehova naaraganisa kubabinga? (Ezk. 33:7-9; Mat. 28:19, 20) Buzima, Yehova tarikubinga abaheereza be, kureka naija kubinga ekintu nari omuntu orikuteganisa abaheereza be.

6 Enshonga ya kabiri, neekwata aha biri omu Yoeli 2:25. Omu kyahandiikirwe eki Yehova naagira ngu naija ‘kubashumbuusha emyaka ei enzigye zaariire, ebitootera, kahembwe na rushanda, eihe rye rihango, eri yaabateize.’ Yetegyereze ngu Yehova naaraganisa ‘enshumbuushano’ ahabw’ebintu ebi enzigye zaasiisire. Enzigye ku ziraabe nizijwekyera ababuurizi b’Obukama, mbwenu shi nikimanyisa ngu obutumwa obu barikubuurira nibureetaho okusiisikara? Kwonka, nitumanya ngu obutumwa obu turikubuurira nibukiza amagara, kandi nibubaasa kuhiga n’omuntu mubi kweteisa. (Ezk. 33:8, 19) Ekyo ka nikiba kiri ekintu kirungi!

7. Kurugiirira ahari Yoeli 2:28, 29, ebigambo ‘bwanyima obunaku ku buraahikye,’ nibituhwera kwetegyereza ki?

7 Shoma Yoeli 2:28, 29. Enshonga ya kashatu neekwata aha kukuratana kw’ebirikugambwaho omu bunabi obwo. Waayetegyereza ngu Yehova naagira ngu ‘bwanyima obunaku ku buraahikye, naija kubashukaho omwoyo’ gwe gurikwera ekirikumanyisa bwanyima y’enzigye kuheza omurimo gwazo oguzihairwe? Enzigye ku ziraabe nizijwekyera ababuurizi b’Obukama, ahabw’enki Yehova yaabaire aine kubashukaho omwoyo gurikwera bwanyima y’okuhendera omurimo gwabo gw’okubuurira? Amazima gari ngu kuri hatariho omwoyo gurikwera ogw’amaani maingi, bakaabaire batarikubaasa kugumizamu nibabuurira kumara emyaka mingi, n’obu harikuba hariho okuhiiganisibwa nari omurimo gwabo gwemereziibwe.

Ow’eishe-emwe J. F. Rutherford n’abandi abashukirweho omwoyo gurikwera abaabaire nibeebembera bakarangirira orubanja oru Ruhanga acwereire ensi egi baine obumanzi (Reeba akacweka 8)

8. Enzigye ezirikushoboororwaho omu Okushuuruurwa 9:1-11 nizijwekyera baahi? (Reeba ekishushani ekiri aha kipampagare.)

8 Shoma Okushuuruurwa 9:1-11. Hati ka tureebe eishomo rya kana. Tutwire nitugira ngu okutaahirira kw’enzigye okuri omu kitabo kya Yoeli kwine akakwate n’omurimo gwaitu gw’okubuurira ahabw’okugira ngu omu kitabo ky’Okushuuruurwa harimu obunabi oburikushushana nabwo. Obunabi obu nibushoboorora aha nzigye eziine ‘aha maisho aharikushusha n’ah’abantu n’aha mitwe yaazo hariho ebirikushusha nk’ebirunga by’ezaabu.’ (Kush. 9:7) Nizibonabonesa “abantu [abazigu ba Ruhanga] bonka abataine kamanyiso ka Ruhanga aha buso bwabo” kumara ameezi ataano, obwire obu oruzigye rurikumara ruhuriire rukafa. (Kush. 9:4, 5) Eki nikireebeka nk’ekirikushoboorora aha baheereza ba Ruhanga abashukirweho omwoyo gurikwera. Baine obumanzi nibabuurira aha manja ezi Ruhanga acwereire ensi egi embi, kandi eki nikireetera abarikushagika ensi egi kwehurira kubi.

9. Enzigye ezi Yoeli yaareebire nizitaana zita munonga n’ezi Yohaana yaagambireho?

9 Amazima gari ngu, obunabi oburi omuri Yoeli n’oburi omu Okushuuruurwa bwine ebi burikushushanisa. Kwonka, harimu ebimwe ebirikutaanira kimwe. Teekateeka ahari eki: Omu bunabi bwa Yoeli, enzigye zikataahirira ebihingwa. (Yoel. 1:4, 6, 7) Omu kworekwa kwa Yohaana, enzigye zikaragiirwa ‘kutashiisha obunyaatsi bw’omu nsi.’ (Kush. 9:4) Enzigye ezi Yoeli yaareebire, zikaruga omu bukiizi-bwa-bumosho. (Yoel. 2:20) Ezo ezi Yohaana yaareebire zikaruga omu kiina ekitaine bugarukiro. (Kush. 9:2, 3) Enzigye ezi Yoeli yaagambireho akagira ngu zikaba niziija kubingwa. Ezirikugambwaho omu Okushuuruurwa tizirikubingwa, kureka niziikirizibwa kuheza omurimo gwazo. Tihariho ekirikworeka ngu Yehova tarikuzisiima.​—Reeba akabokusi “ Obunabi Oburikukwata aha Nzigye—Ebirikushushana n’Ebitarikushushana.”

10. Ha eky’okureeberaho ekirikworeka ngu enzigye ezi Yoeli na Yohaana baagambireho nizibaasa kumanyisa ebintu bitarikushushana.

10 Entaaniso z’amaani eziri omu bunabi obu bwombi nizitureetera kwetegyereza ngu obunabi obu tibwine kakwate. Mbwenu shi nikimanyisa ngu “enzigye” ezi Yoeli yaagambireho tizirikushushana ‘n’enzigye’ ezirikugambwaho omu kitabo ky’Okushuuruurwa? Eego. N’ekya butoosha, ebigambo bya Baibuli obumwe kumanyisa ebintu bitarikushushana byakoresibwa omu mbeera z’omutaano. Nk’eky’okureeberaho, omu Okushuuruurwa 5:5, Yesu naayetwa “entare y’omu ruganda rwa Yuda,” kwonka omuri 1 Petero 5:8, Omuregi naagambwaho “nk’entare erikutsinda.” Ahabw’okugira ngu enyetegyereza ei twine hati neereetaho ebibuuzo, twine kutunga enshoboorora endiijo ey’obunabi bwa Yoeli. Ni nshoboorora ki egyo?

OBUNABI OBU NIBUMANYISA KI?

11. Ebiri omu Yoeli 1:6 na 2:1, 8, 11 nibituhwera bita kumanya eki enzigye zirikumanyisa?

11 Twashwijuma gye emishororongo endiijo eri omu bunabi bwa Yoeli neeyoreka ngu akaba naagamba aha kutaahirira kw’eihe okwabaire nikwija kubaho. (Yoel. 1:6; 2:1, 8, 11) Yehova akagira ngu akaba naija kukoresa ‘eihe rye rihango’ (abaserukare ba Babulooni) kufubira Abaisraeli abagomi. (Yoel. 2:25) Eihe eri niryetwa “ry’omu bukiizi-bwa-bumosho” ahakuba Abababulooni bakaba nibaija kutaahirira Israeli kuruga omu bukiizi-bwa-bumosho. (Yoel. 2:20) Eihe eryo nirigyeragyeranisibwa n’omuzinga gw’enzigye ezitebeekanisiibwe gye. Yoeli naazigambaho ati: “Buri rumwe [buri muserukare] nirugyenda omu muhanda gwarwo. . . . Niziguruka, zigwa aha rurembo, ziirukira aha ngo z’amabaare, zitemba, zitaaha omu maju, ziraba omu madirisa nk’abashuma.” (Yoel. 2:8, 9) Noobaasa kuteera akashushani oreebe embeera eyaabaire eriho? Buri hamwe hakaabaire hariho abaserukare. Hakaabaire hatariho ah’okweshereka. Tihaine n’omwe owaabaire naabaasa kuhunga rurara y’Abababulooni!

12. Obunabi bwa Yoeli oburikukwata aha nzigye bukahikiirizibwa buta?

12 Kushushana n’enzigye, Abababulooni (nari Abakaludaaya) bakataahirira orurembo Yerusaalemu omuri 607 Y.A. Baibuli neegira eti: ‘Omugabe w’Abakaludaaya, akaita abatsigazi baabo na rurara, tiyaagirira muntu weena saasi, omutsigazi nari empangare, omugurusi nari owaahikire omu ngingo za bukuru. Bwanyima akootsya enju ya Ruhanga, yaasheenya orugo rwa Yerusaalemu orw’amabaare, yaayotsya zaanyaruju zaayo zoona, yaacwekyereza n’ebintu byayo ebirungi.’ (2 Bus. 36:17, 19) Abababulooni ku baaherize kutaahirira ensi egyo bakagicwekyereza, abantu bakagira bati: ‘N’amatongo, terimu bantu nari amatungo, kureka ehairweyo omu mikono y’Abakaludaaya.’​—Yer. 32:43.

13. Shoboorora amakuru g’ebiri omuri Yeremia 16:16, 18.

13 Bwanyima y’emyaka 200 Yoeli aherize kuhandiika obunabi bwe, Yehova akakoresa Yeremia kugamba ekindi ekirikukwata aha kutaahirira oku. Akagira ngu Abaisraeli abo abaayejumbire omu bikorwa bibi ebyo bakaba nibaija kusherurwa gye kuhitsya boona baakwatwa. Yehova naagira ati: “Reeba, naaza kutuma abajubi baingi baije babajube, bwanyima y’ebyo niinyija kutuma abahiigi baingi, baije babahiigye ahari buri rushozi n’ahari buri kibungo n’omu nyanga z’amabaare. Eby’okushiisha byabo n’ekibi kyabo niinyija kubibazimuurira kabiri.” N’obu zaakuba enyanja mpango, nari ebibira tihaine ekyabaire nikibaasa kushereka Abaisraeli kutataahirirwa Abababulooni.​—Yer. 16:16, 18.

OKUGARURWA BUSYA

14. Ebiri omuri Yoeli 2:28, 29 bikahikiirira ryari?

14 Kwonka, Yoeli akagaruka yaareeta enkuru nungi ey’okugarurwa busya. Ensi ekaba neija kugaruka kweza eby’okurya. (Yoel. 2:23-26) Bwanyima omu biro by’omumaisho, hakaba nihaija kubaho eby’okurya by’omwoyo ebirikumara. ‘Niinyija kushuka omwoyo gwangye aha bantu boona,’ Yehova nikwo arikugira, kandi “batabani baanyu na bahara baanyu” nibaija kugamba obunabi. Kandi “nangwa n’abahuuku bangye n’abazaana bangye” niinyija kubashukaho omwoyo gwangye. (Yoel. 2:28, 29) Okushukwaho omwoyo tikurabaireho ahonaaho Abaisraeli baherize kugarurwa owaabo barikuruga Babulooni. Kureka, kikabaho bwanyima y’ebyasha bingi aha Pentekoote omu gwa 33 Y.A.K. Eki nitukimanya tuta?

15. Kurugiirira aha Ebyakozirwe 2:16, 17, Petero akahinduramu ata omu bigambo bya Yoeli 2:28, kandi eki nikyoreka ki?

15 Entumwa Petero akahwerwa kuhikaanisa ebiri omuri Yoeli 2:28, 29 n’ebyabaireho aha izooba rya Pentekoote. Shaaha nka mwenda omu itumbi, hakabaho okushukwaho omwoyo gurikwera ogwahweraire abantu kutandika kugamba omu ndimi “eby’amaani ebikozirwe Ruhanga.” (Byak. 2:11) Omwoyo gurikwera gukahwera Petero kukoresa ebigambo ebirikutaanaho kakye obu yaabaire naajuriza obunabi bwa Yoeli. Noomanya entaaniso erimu? (Shoma Ebyakozirwe 2:16, 17.) Omu mwanya gw’okutandika arikujuriza ebigambo “bwanyima obunaku ku burihika,” Petero akagira ati: ‘Omu biro by’aha muheru’​—kumanyisa ebiro by’emperu eby’obusingye bw’Abayudaaya, omwoyo gurikwera gukaba nigwija kushukwa “aha bantu boona.” Eki nikyoreka ngu hakahinguraho obwire buringaniire obunabi bwa Yoeli butakahikiriire.

16. Omwoyo gurikwera gukahwera guta omurimo gw’okubuurira omu kyasha ky’okubanza n’omu bunaku bwaitu?

16 Bwanyima y’okushukwaho omwoyo gurikwera omu kyasha ky’okubanza, omurimo gw’okubuurira nibwo gwatandika kujanjaara munonga omu nsi yoona. Entumwa Paulo arikuza kuhandiika ebaruha ei yaahandiikiire Abakolosai nk’omu gwa 61 Y.A.K., akagira ngu amakuru marungi gakaba gabuuriirwe “ebihangirwe byona eby’ahansi y’eiguru.” (Kol. 1:23) Omu bunaku obwo, “ebihangirwe byona” ebi Paulo yaabaire naamanyisa n’ebicweka by’ensi byona ebi baabaire nibabuurira. Turikuhwerwa omwoyo gurikwera ogw’amaani maingi, omurimo gw’okubuurira gujanjaire munonga omu bunaku bwaitu, “okuhitsya aha muheru gw’ensi”!​—Byak. 13:47; reeba akabokusi “ Niinyija Kubashukaho Omwoyo Gwangye.”

NIKI EKIHINDUKIRE?

17. Enyetegyereza yaitu ey’obunabi bwa Yoeli oburikukwata aha nzigye ehindukire eta?

17 Niki ekihindukire? Hati twine enyetegyereza ehikire ey’obunabi oburi omuri Yoeli 2:7-9. Buzima, emishororongo egi terikugamba aha kubuurira kwaitu twine omujinya, kureka neegamba aha kutaahirira kw’eihe rya Babulooni eryataahiriire Yerusaalemu omuri 607 Y.A.

18. Niki ekitahindukire aha bikwatiraine n’abaheereza ba Yehova?

18 Niki ekitahindukire? Abaheereza ba Yehova nibagumizamu nibabuurira amakuru marungi buri hamwe, barikukoresa buri muringo gwona. (Mat. 24:14) Tihariho maremesa ga gavumenti agarikubaasa kuturemesa kugumizamu nituhikiiriza obujunaanizibwa bwaitu bw’okubuurira. Kandi hati Yehova naatuha emigisha, kubaasa kwejumba omu kubuurira amakuru marungi g’Obukama twine obumanzi kukira obundi bwona! Nitugumizamu kwecureeza turikushaba Yehova kutuhwera kwetegyereza obunabi bwa Baibuli, twine obuhame ngu obwire ku buraahikye, naija kutwebembera “omu mazima goona”!​—Yoh. 16:13.

EKYESHONGORO 97 Ekigambo kya Ruhanga Nikibaisaho Amagara

^ kacw. 5 Kumara emyaka mingi tutwire nituteekateeka ngu obunabi oburi omuri Yoeli eshuura 1 n’eya 2 nibukwata aha murimo gwaitu gw’okubuurira obunaku obu. Kwonka hariho enshonga nungi ina ahabw’enki enyetegyereza yaitu ey’obunabi bwa Yoeli obu eine kuhindurwamu. Ni nshonga ki ezo?

^ kacw. 3 Nk’eky’okureeberaho, reeba ekicweka ekiine omutwe “Obwengye bwa Yehova Nibureeberwa omu Byahangirwe” omu Watchtower ey’Okwakana 15, 2009, kacw. 14-16.