Guruka oze aha biriho

Guruka oze aha birimu

EKICWEKA EKY’OKWEGA 52

Abazaire—Mutendekye Abaana Baanyu Kukunda Yehova

Abazaire—Mutendekye Abaana Baanyu Kukunda Yehova

‘Abaana n’obuhunguzi kuruga ahari [Yehova.]’​—ZAB. 127:3.

EKYESHONGORO 134 Abaana n’Obuhunguzi Kuruga Ahari Ruhanga

EBIRAAGAMBWEHO *

1. Ni bujunaanizibwa ki obu Yehova ahaire abazaire?

YEHOVA akahanga omushaija n’omukazi ab’okubanza baine ekyetengo ky’okugira abaana. Baibuli neegamba butunu ngu ‘abaana n’obuhunguzi kuruga ahari’ Yehova. (Zab. 127:3) Ekyo nikimanyisa ki? Ka tugire ngu munywani waawe yaakubiikisa esente nyingi. Noija kwehurira ota? Obundi, noija kwereeba nk’ow’omuhendo ahakuba munywani waawe naakwesiga. Kwonka noobaasa kwerarikirira aha ku oraabiikye esente nyingi ezo kuguma ziri buhooro. Yehova, Munywani waitu ow’aha mara, naaha abazaire eky’obuguzi bwingi kukira esente. Naabaha obujunaanizibwa bw’okuhamya ngu abaana baabo baareebererwa gye, kandi baatunga okushemererwa.

2. Nituza kushwijuma bibuuzo ki?

2 N’oha oshemereire kucwamu yaaba omushaija n’omukazi baine kuzaara abaana n’obu baraabazaare? Kandi abazaire nibabaasa kukora ki kuhwera abaana baabo kugira okushemererwa? Yetegyereze emisingye emwe eri omu Kigambo kya Ruhanga erikubaasa kuhwera Abakristaayo abari omu bushwere kucwamu gye.

OKUHA EKITIINISA OKUCWAMU KW’OMUSHAIJA N’OMUKAZI

3. (a) N’oha oine kucwamu yaaba omushaija n’omukazi baine kuzaara abaana? (b) Ab’eka yaabo na banywani baabo baine kuguma nibaijuka musingye ki gwa Baibuli?

3 Omu mahanga agamwe, omushaija n’omukazi baataaha omu bushwere abantu nibaba nibenda ngu bazaare abaana ahonaaho. Nibabaasa n’okugyemeserezibwa ab’eka yaabo nari abandi kuzaara ahonaaho. Jethro, ow’eishe-emwe kuruga omuri Asia, naagira ati: “Bamwe omu kibiina abaine abaana, nibagyemesereza abataine baana kuzaara.” Jeffrey, ow’eishe-emwe ondiijo omuri Asia, naagira ati: “Abamwe nibagambira abataine baana ngu tihaine oraabareeberere ku baraakure.” Kwonka, abari omu bushwere nibo baine kwecweramu yaaba baraazaare abaana. Tihaine ondiijo oine kubacweramu, obwo n’obujunaanizibwa bwabo. (Gal. 6:5) N’amazima, abanywani n’abazaire nibaba nibenda ngu abaherize kutaaha omu bushwere bashemererwe. Kwonka twena twine kumanya ngu omushaija n’omukazi nibo baine kucwamu yaaba baraazaare abaana.​—1 Tes. 4:11.

4-5. Ni nshonga ki ibiri ezi abashweraine baine kugaaniiraho, kandi obwire burungi bw’okuzigaaniiraho ni buuha? Shoboorora.

4 Omushaija n’omukazi we abarikucwamu kuzaara baana baine kugaaniira aha bibuuzo bibiri bikuru ebi: Eky’okubanza, ni ryari obu barikwenda kuzaara abaana? Ekya kabiri, nibenda kuzaara abaana bangahi?  Obwire burungi bw’okugaaniira aha nshonga egi ni buuha? Kandi ahabw’enki enshonga ezo ibiri ziri nkuru?

5 Obwire obwingi, omushaija n’omukazi batakataahire omu bushwere baine kugaaniira aha nshonga y’okuzaara abaana. Ahabw’enki baine kukigaaniiraho omu bwire obwo? Enshonga emwe nungi n’okugira ngu okuba n’emiteekateekyere erikushushana aha nshonga egi ni kikuru. Kandi, baine n’okumanya yaaba beeteekateekire kuhikiiriza gye obujunaanizibwa obwo. Abamwe nibacwamu kumara omwaka gumwe nari ebiri batakazaire abaana bwanyima y’okugaitwa, ahabw’okugira ngu okuba abazaire nikyetengyesa obwire n’amaani. Nibagira ngu baategyereza, nikibahwera kweha obwire bw’okwemera empindahinduka z’obushwere, n’okwongyera kwirirana haihi.​—Efe. 5:33.

6. Obwire obu turimu bureeteire abamwe omu bushwere kukora ki?

6 Abakristaayo abamwe bacwiremu kuteekateeka aha ky’okureeberaho ky’abatabani ba Noa bashatu n’abakazi baabo. Boona bakacwamu kutazaara abaana ahonaaho. (Kut. 6:18; 9:18, 19; 10:1; 2 Pet. 2:5) Yesu akagyeragyeranisa obwire bwaitu ‘n’ebiro bya Noa,’ kandi tihariho kubangaanisa ngu turi omu biro “by’akabi kaingi” ebigumire kwemera. (Mat. 24:37; 2 Tim. 3:1) Ahabw’okumanya obwire obu turimu, abamwe bacwiremu kuba barekire kuzaara abaana kugira ngu babaase kwejumbira kimwe omu buheereza bw’Ekikristaayo.

Omushaija n’omukazi abanyabwengye baaba nibacwamu yaaba baraazaare nari kuzaara bangahi, nibabanza ‘baabariirira’ ebirikutwarirwamu (Reeba akacweka 7) *

7. Emisingye eri omuri Luka 14:28, 29 na Enfumu 21:5 neehwera eta omushaija n’omukazi we?

7 Omushaija n’omukazi abanyabwengye baaba nibacwamu yaaba baraazaare nari kuzaara bangahi, nibabanza ‘baabariirira’ ebirikutwarirwamu. (Shoma Luka 14:28, 29.) Abazaire abaine abaana nibagira ngu okworora abaana tikirikutwara sente zonka, beitu nikitwara n’obwire n’amaani. N’ahabw’ekyo, ni kikuru abari omu bushwere kwebuuza ebibuuzo ebi: ‘Mbwenu shi twembi twine kukora kubaasa kutunga ebirikwetengyesa omu kureeberera eka yaitu? Nitwikirizana aha bi turikureeba nk’ebirikwetengyesa? Twembi twacwamu kukora n’oha orikuza kureeberera abaana baitu? Nibaija kutooreza oha omu biteekateeko n’omu bikorwa?’ Omushaija n’omukazi abarikuhajaana aha bibuuzo ebi omu bucureezi, nibaba nibakuratira obuhabuzi oburi omu Enfumu 21:5.​Kishome.

Omushaija orikukunda omukazi we naamushagika nk’oku kirikubaasika (Reeba akacweka 8)

8. Abari omu bushwere Abakristaayo baine kuteekateeka ahari ki, kandi omushaija orikufayo naija kukora ki?

8 Omwana naaba naayenda ngu buri omwe aha bazaire be aheyo obwire burikumara n’amaani ge kumufaho. N’ahabw’ekyo abazaire baaba baine abaana b’obutwera, nikibaasa kubagumira kuha buri mwana obwire burikumara. Abazaire abaine abaana baingi nibagira ngu kigumire kuboorora. Omuzaire omukazi naabaasa kuba naahurira aruhire omu mubiri n’omu biteekateeko. Eki nikibaasa kumureetera kugumirwa kweyegyesa Baibuli, kushaba n’okwejumba omu kubuurira obutoosha. Naabaasa n’okugumirwa kuhurikiza gye kandi akagasirwa yaaba ari omu nteerane z’Ekikristaayo. Buzima, omushaija orikukunda omukazi we naateeraho kushagika omukazi we abaana baaba nibenda obuhwezi, baaba bari omu nteerane nari omuka. Nk’eky’okureeberaho, naabaasa kuhwera omukazi n’emirimo y’aha ka. Naakora n’amaani kuhamya ngu ab’eka boona baagasirwa omu ntebeekanisa y’Okuramya kw’Eka batarikwosha. Kandi omushaija Omukristaayo naaba aine kuteeraho kugyenda n’ab’eka ye omu kubuurira butoosha.

OKWEGYESA ABAANA KUKUNDA YEHOVA

9-10. Ni kintu ki ekikuru eki abazaire baine kukora kuhwera abaana baabo?

9 Ni bintu ki ebimwe ebi abazaire barikubaasa kukora kuhwera abaana baabo kukunda Yehova? Nibabaasa kurinda bata abaana baabo emitwarize mibi ey’ensi egi? Yetegyereze gamwe aha madaara agu abazaire baine kukuratira.

10 Shaba Yehova kukuhwera. Yetegyereze eky’okureeberaho eki Manoa n’omukazi we abazaire ba Samusooni, baataireho. Manoa n’omukazi we ku baamanyire ngu nibaza kuzaara omwana w’omwojo, Manoa akeeshengyereza Yehova kumuha obuhabuzi bw’okworora gye omwana.

11. Abazaire nibabaasa kutooreza bata eky’okureeberaho kya Manoa, ekiri omu Abaramuzi 13:8?

11 Nihad na Alma, kuruga Bosnia na Herzegovina, bakeegyera aha ky’okureeberaho kya Manoa. Nibagira bati: “Nka Manoa, tukeeshengyereza Yehova kutwegyesa oku twine kuba abazaire barungi. Kandi Yehova akagarukamu okushaba kwaitu omu miringo mingi kurabira omu Byahandiikirwe, ebitabo by’ekibiina, enteerane z’ekibiina, n’enteerane empango.”​—Shoma Abaramuzi 13:8.

12. Yosefu na Mariamu bakateeraho abaana baabo ky’okureeberaho ki?

12 Beegyese kurabira omu ky’okureeberaho kyawe. Eki orikugamba ni kikuru, kwonka eki orikukora nikibaasa kukwata aha mwana waawe munonga. Nitubaasa kuhamya ngu Yosefu na Mariamu bakateeraho abaana baabo eky’okureeberaho kirungi munonga otwariiremu na Yesu. Yosefu akaba naakora n’amaani kureeberera eka ye. Kandi, Yosefu akahiga eka ye kukunda eby’omwoyo. (Bir. 4:9, 10) N’obu haraabe haabaire hatariho Kiragiro ekirikugira ngu Yosefu aine kugyenda n’eka yoona omuri Yerusaalemu “buri mwaka” kukuza Okuhingurwaho, akaguma naakikora. (Luk. 2:41, 42) Emitwe y’amaka abamwe omu bwire bwe nibabaasa kuba baabaire nibareeba ngu okugyenda n’eka yoona nikiteganisa, nikitwara obwire, n’esente nyingi. Kwonka, hatariho kubangaanisa Yosefu akaba naasiima eby’omwoyo, kandi akeegyesa n’abaana be kukora nikyo kimwe. Kandi, Mariamu akaba naamanya gye Ebyahandiikirwe. Omu bigambo n’ebikorwa bye, hatariho kubangaanisa akeegyesa abaana be kukunda Ekigambo kya Ruhanga.

13. Omushaija n’omukazi we bakatooreza bata Yosefu na Mariamu?

13 Nihad na Alma, abaagambwaho, bakaba nibenda kutooreza Yosefu na Mariamu. Mbwenu shi ekyo kikabahwera kita kworora mutabani waabo kukunda Yehova n’okumuheereza? Nibagira bati: “Omu ntwaza yaitu, tukateeraho kworeka mutabani waitu oku kiri kirungi kugyendera aha misingye ya Yehova.” Nihad naayongyeraho ati: “Ba kyenyine eki orikwenda omwana waawe abe.”

14. Ahabw’enki abazaire bashemereire kumanya banywani b’abaana baabo?

14 Hwera abaana baawe kutoorana abanywani barungi. Abazaire bombi bashemereire kumanya abanywani b’abaana baabo n’eki barikukora. Eki nikitwariramu abazaire kumanya banywani b’abaana baabo abari aha mikura y’empurizana n’aha simu. Ahakuba abanywani abo nibabaasa kukwata munonga aha ku abaana barikuteekateeka n’oku barikutwaza.​—1 Kor. 15:33.

15. Abazaire nibabaasa kwegyera ki ahari Jessie?

15 Abazaire nibabaasa kukora ki baaba batarikumanya gye kukoresa kompyuta nari esimu? Jessie, ow’eishe-emwe oine abaana omuri Philippines, naagira ati: “Titurikumanya kukoresa gye kompyuta n’esimu. Kwonka ekyo tikirikutuzibira kugambira abaana baitu akabi akarikubaasa kuruga omu kukoresa ebyoma ebyo.” Jessie tarazibiire abaana be kukoresa ebyoma ebi ahabw’okugira ngu we n’omukazi we tibarikumanya kubikoresa gye. Naashoboorora ati: “Nkahiga abaana bangye kukoresa ebyoma ebi kwega orurimi rusya, kutebeekanisiza enteerane, n’okushoma Baibuli buri izooba.” Abazaire, mwashomire obuhabuzi oburikukwata aha kwohereza obutumwa nari ebishushani oburi aha jw.org® ahansi y’omutwe Teenagers,” kandi mukabugaaniiraho n’abaana baanyu? Mwahikaaniise ebiteekateeko nabo aha biri omu vidiyo Esimu Nari Tabuleti Yaawe Neekutegyeka Nari Noogitegyeka? na Koresa gye Emikura? * Ebicweka ebiri aha mukura gwaitu, nibibaasa kukuhwera kwegyesa abaana baawe kukoresa gye kompyuta nari esimu.​—Enf. 13:20.

16. Abazaire baingi bakozire ki, kandi harugiremu ki?

16 Abazaire baingi nibataho entebeekanisa kugira ngu abaana batungye obwire bw’okuba hamwe n’abantu abataireho eby’okureeberaho birungi omu kuheereza Ruhanga. Nk’eky’okureeberaho, N’Déni n’omukazi we Bomine, omuri Côte d’Ivoire, bakaba nibakira kutaayaayisa omureeberezi orikutaayaayira ebibiina. N’Déni naagira ati: “Eki kikahwera munonga omutabani waitu omukuru. Akaba payoniya kandi hati n’omuhwezi w’omureeberezi orikutaayaayira ebibiina.” Naiwe noobaasa kusherurira abaana baawe abanywani barungi?

17-18. Abazaire nibabaasa kutandika ryari kutendeka abaana baabo?

17 Tandika kutendeka abaana bakiri bato munonga. Abazaire baatandika kare kutendeka abaana baabo, nibwo harikurugamu ebirungi. (Enf. 22:6) Teekateeka ahari Timoseo, bwanyima owaagyenzire n’entumwa Paulo omu murimo gw’obumiisani. Yunike nyina Timoseo, na nyinenkuru Loisi bakamutendeka “okuruga omu buto.”​—2 Tim. 1:5; 3:15.

18 Ow’eishe-emwe ondiijo kuruga Côte d’Ivoire, Jean-Claude n’omukazi we Peace, bakabaasa kworora abaana baabo mukaaga kukunda Yehova n’okumuheereza. Niki ekyabahweraire kuba abasinguzi? Bakakuratira eky’okureeberaho kya Yunike na Loisi. Nibagira bati: “Tukaba nitwegyesa abaana baitu Ekigambo kya Ruhanga, ahonaaho baaheza kuzaarwa.”​—Bir. 6:6, 7.

19. Okwezirika kwegyesa abaana baawe Ekigambo kya Ruhanga nikimanyisa ki?

19 Nikimanyisa ki ‘kwezirikira okwegyesa’ abaana baawe Ekigambo kya Yehova? ‘Okwezirikira okwegyesa’ nikimanyisa “okwegyesa kandi n’okwijutsya orikuguma noogarukamu enshonga.” Kubaasa kukora ekyo, abazaire baine kuguma nibamara obwire n’abaana baabo. Obumwe nikirutsya kuguma noogarukamu obuhabuzi obu waahaire omwana. Kwonka, abazaire baine kugureeba nk’omugisha gw’okuhwera abaana kwetegyereza gye Ekigambo kya Ruhanga kandi bakakyorobera.

Abazaire baine kucwamu oku baraatendekye buri mwana waabo (Reeba akacweka 20) *

20. Shoboorora oku Zaaburi 127:4 erikubaasa kugyenderwaho omu kworora abaana.

20 Koresa okwetegyereza. Zaaburi 127 neegyeragyeranisa abaana n’emyambi. (Shoma Zaaburi 127:4.) Nk’oku emyambi erikubaasa kukorwa omu bintu bitarikushushana kandi etarikwingana obuhango, abaana nabo nibataana. N’ahabw’ekyo abazaire baine kumanya oku baraatendekye buri omwe aha baana baabo. Abazaire omuri Israeli ey’obunaku obu ababaasize kworora gye abaana babiri kuheereza Yehova, nibatugambira eki bashangire kirikuhwera bati: “Buri mwana tukaba nitumwegyesa Baibuli okwe.” Amazima gari ngu, buri mutwe gw’eka aine kucwamu yaaba okwegyesa abaana be omu muringo ogu nikyetengyesa nari nikibaasika.

YEHOVA NAIJA KUKUHWERA

21. Ni bintu ebi Yehova arikuha abazaire kworora gye abaana baabo?

21 Obumwe abazaire nibabaasa kugumirwa kwegyesa abaana baabo, kwonka abaana n’ekiconco kuruga ahari Yehova. Butoosha naaba ayeteekateekire kuhwera. Yehova naahurikiza okushaba kw’abazaire. Kandi naagarukamu okushaba okwo arikukoresa Baibuli, ebitabo by’ekibiina, eby’okureeberaho by’abazaire abakuzire omu by’omwoyo, n’obuhabuzi obu arikubaha.

22. Bimwe aha bintu birungi ebi abazaire barikubaasa kuha abaana baabo ni biiha?

22 Nikigambwa ngu okworora abaana n’omurimo ogurikutwara emyaka 20, kwonka buzima abazaire nibagumizamu barikukora omurimo gw’obuzaire. Bimwe aha bintu bikuru ebi barikubaasa kuha abaana baabo ni rukundo, obwire n’okubatendeka barikukoresa Ekigambo kya Ruhanga. Buri mwana naatwara okutendekwa oku omuringo gw’omutaano. Kwonka, baingi abaayoroirwe abazaire abarikukunda Yehova, nibeehurira nka munyaanyazi-itwe Joanna Mae, ow’omuri Asia orikugira ati: “Ku ndikureeba enyima nkaijuka oku abazaire bangye baantendekire, ninshemererwa ahabw’okumpana kandi bakanyegyesa kukunda Yehova. Tibarampaire amagara kyonka, beitu bakampa amagara againe ekigyendererwa.” (Enf. 23:24, 25) Abakristaayo nyamwingi nibeehurira batyo.

EKYESHONGORO 59 Himbisa Yehova Ori Naanye

^ kacw. 5 Mbwenu shi omushaija n’omukazi abari omu bushwere baine kuzaara abaana? Baacwamu kuzaara, bashemereire kuzaara bangahi? Nibabaasa kutendeka bata abaana baabo kukunda Yehova kandi bakamuheereza? Ekicweka eki nikyoreka eby’okureeberaho eby’obunaku obu, kandi kirimu emisingye ya Baibuli erikubaasa kutuhwera kugarukamu ebibuuzo ebyo.

^ kacw. 15 Reeba ebiri omu Questions Young People Ask​Answers That Work, aka 1, eshu. 36, n’aka 2, eshu. 11.

^ kacw. 60 ENSHOBOORORA Y’EBISHUSHANI: Omushaija n’omukazi we Abakristaayo nibagaaniira yaaba baraazaare abaana, barikuteekateeka aha kushemererwa okurimu n’obujunaanizibwa bw’okuzaara.

^ kacw. 64 ENSHOBOORORA Y’EBISHUSHANI: Abazaire nibeegyesa abaana baabo buri omwe okwe kurugiirira aha myaka yaabo n’okubaasa kwabo.