Guruka oze aha biriho

Guruka oze aha birimu

EKICWEKA EKY’OKWEGA 52

Banyaanyazi-itwe Abato​—⁠Muteeraho Kuba Abakuzire omu by’Omwoyo

Banyaanyazi-itwe Abato​—⁠Muteeraho Kuba Abakuzire omu by’Omwoyo

“[Abakazi] nabo bashemereire kuba . . . [abaringaniire omu micwe], abeesigwa omuri byona.”—1 TIM. 3:11.

EKYESHONGORO 133 Ramya Yehova Okiri Omunyeeto

EBIRAAGAMBWEHO a

1. Twine kukora ki kubaasa kuba Abakristaayo abakuzire omu by’omwoyo?

 NITUTANGAARA ku turikureeba oku omwana arikukura. Nooba nooshusha ngu naakura ataine ki akozire. Kwonka, okukura omu by’omwoyo tikirikubaho bubaho. b (1 Kor. 13:11; Heb. 6:1) Ekyo kubaasa kubaho, twine kugira omukago murungi na Yehova. Kandi twine n’okuhwerwa omwoyo gurikwera kubaasa kugira emitwarize nk’eya Ruhanga, kwega emyoga erikutugasira, n’okutebeekanisiza obujunaanizibwa bwa nyentsya.—Enf. 1:5.

2. Nitwegyera ki aha biri omu Okutandika 1:​27, kandi nituza kugamba ahari ki omu kicweka eki?

2 Yehova akahanga omushaija n’omukazi. (Shoma Okutandika 1:27.) Omushaija n’omukazi baine obuhangwa butarikushushana, kandi tibarikushushana n’omu miringo endiijo. Nk’eky’okureeberaho, akabahanga kuhikiiriza obujunaanizibwa butarikushushana, n’ahabw’ekyo baine kugira emitwarize n’emyoga eraabahwere kubuhikiiriza. (Kut. 2:18) Omu kicweka eki, nituza kushwijuma eki banyaanyazi-itwe abato barikubaasa kukora kukura omu by’omwoyo, kandi omu kicweka ekirikukurataho nituza kureeba eki ab’eishe-emwe abato barikubaasa kukora.

MUTEEREHO KUGIRA EMITWARIZE NK’EYA RUHANGA

Okutooreza abakazi abeesigwa abaabaire nibatwaza gye nka Rebeka, Esteeri, na Abigaili, nikiija kukuhwera kuba omukazi Omukristaayo okuzire omu by’omwoyo (Reeba akacweka 3-4)

3-4. Banyaanyazi-itwe abato nibabaasa kwiha nkahi eby’okureeberaho birungi by’okutooreza? (Reeba n’ekishushani.)

3 Baibuli neegamba aha bakazi baingi abaabaire nibakunda Yehova kandi abaamuheereize. (Reeba ekicweka “Women in the Bible—What Can We Learn From Them?” aha jw.org.) Nk’oku ekyahandiikirwe kikuru eky’ekicweka eki kirikworeka, bakaba ‘baringaniire omu micwe’ kandi ‘barikwesigwa omu bintu byona.’ Ekindi, banyaanyazi-itwe nibabaasa kutooreza abakazi Abakristaayo abakuzire omu by’omwoyo omu kibiina kyabo.

4 Banyaanyazi-itwe abato, nimumanya banyaanyazi-itwe abakuzire omu by’omwoyo abu murikubaasa kutooreza? Mwetegyereze emitwarize yaabo mirungi, reero muteereho kubatooreza. Omu bucweka oburikukurataho, nituza kugamba aha mitwarize eshatu mikuru ei abakazi abakuzire omu by’omwoyo baine kugira.

5. Ahabw’enki omukazi Omukristaayo okuzire omu by’omwoyo aine kuba omucureezi?

5 Obucureezi n’omutwarize mukuru gw’Omukristaayo okuzire omu by’omwoyo. Munyaanyazi-itwe yaaba ari omucureezi, naagira omukago murungi na Yehova n’abandi. (Yak. 4:6) Nk’eky’okureeberaho, omukazi orikukunda Yehova omu bucureezi naakuratira omusingye oguri omu 1 Abakorinso 11:​3, ahu Yehova arikworeka oine obujunaanizibwa bw’okwebembera ekibiina n’eka. c

6. Banyaanyazi-itwe abato nibabaasa kwegyera ki ahari Rebeka aha bikwatiraine n’okuba abacureezi?

6 Teekateeka aha ky’okureeberaho kya Rebeka. Akaba ari omukazi omunyabwengye owaabaire naarahuka kucwamu kandi owaabaire naayehabura eky’okukora kyayetengyesa. (Kut. 24:58; 27:​5-17) Kwonka, akaba naatwaza omu muringo gw’ekitiinisa kandi arikworobera obuhabuzi. (Kut. 24:​17, 18, 65) Nka Rebeka waashagika entebeekanisa za Yehova omu bucureezi, noija kuba eky’okureeberaho kirungi aha ka yaawe n’ekibiina.

7. Banyaanyazi-itwe abato nibabaasa kwegyera ki ahari Esteeri aha bikwatiraine n’okumanya obugarukiro bwabo?

7 Okumanya obugarukiro n’omutwarize ogundi ogu Abakristaayo abakuzire omu by’omwoyo baine kugira. Baibuli neegira ngu ‘obwengye bugirwa [abarikumanya obugarukiro bwabo].’ (Enf. 11:2) Esteeri akaba naamanya obugarukiro bwe, kandi ari omukazi omwesigwa. Omutwarize ogwo gukamuhwera kutagira omweragiiro. Akahurikiza obuhabuzi bwa Morodekai munyaanya owa ishento kandi yaabukuratira. (Est. 2:​10, 20, 22) Noobaasa kworeka ngu noomanya obugarukiro bwawe orikusherura obuhabuzi burungi kandi okabugyenderaho.—Tit. 2:​3-5.

8. Kurugiirira ahari 1 Timoseo 2:​9, 10, okumanya obugarukiro nikihwera kita munyaanyazi-itwe kucwamu gye aha bikwatiraine n’okujwara n’okweboneza?

8 Esteeri akooreka omutwarize ogwo arikuha emiteekateekyere y’abandi ekitiinisa. “Akaba akuzire gye kandi ari murungi,” kwonka tareetaireho omutima nari kwenda ngu abandi bamureebe. (Est. 2:​7, 15) Abakazi Abakristaayo nibabaasa kwegyera ki ahari Esteeri? Kimwe aharibyo, kiri omu 1 Timoseo 2:​9, 10. (Kishome.) Entumwa Paulo akahabura abakazi Abakristaayo kujwara ebijwaro ebibashemereire kandi ebirikuhaisa ekitiinisa. Oku omukazi Omukristaayo arikujwara kwine kuba nikuhaisa ekitiinisa kandi kurikworeka ngu naafayo aha nyehurira n’ebiteekateeko by’abandi. Nitusiima banyaanyazi-itwe abakuzire omu by’omwoyo abarikukuratira obuhabuzi obwo.

9. Nitwegyera ki ahari Abigaili?

9 Okwetegyereza n’omutwarize ogundi ogu banyaanyazi-itwe Abakristaayo abakuzire omu by’omwoyo baine kworeka. Okwetegyereza niki? N’okubaasa kw’okuteekateeka n’okutaanisa ekibi aha kirungi reero okacwamu ekihikire. Teekateeka aha ky’okureeberaho kya Abigaili. Iba akacwamu omu muringo ogwabaire niguza kureeta akabi k’amaani aha ka yaabo yoona. Abigaili akagira eki yaakora ahonaaho. Okucwamu omu muringo murungi kukakiza amagara gaabo. (1 Sam. 25:​14-23, 32-35) Okwetegyereza nikubaasa n’okutuhwera kumanya obu twine kugamba n’obu twine kuhunama. Kandi nikutuhwera kuguma turinganiire twaba nitufayo aha bandi.—1 Tes. 4:11.

YEGA EMYOGA ERIKUKUGASIRA

Ogasiirwe ota ahabw’okwega kushoma gye n’okuhandiika gye? (Reeba akacweka 11)

10-11. Iwe n’abandi nimugasirwa muta waashoma gye kandi okahandiika gye? (Reeba n’ekishushani.)

10 Omukazi Omukristaayo aine kwega emyoga erikumugasira. Emyoga ei omwishiki arikwega akiri muto neegumizamu kumugasira. Teekateeka aha myoga nk’egi.

11 Yega kushoma gye n’okuhandiika gye. Omu bicweka bimwe, abantu tibarikureeba okushoma n’okuhandiika nk’emyoga mikuru ei abakazi bashemereire kwega. Kwonka, n’emyoga mikuru ahari buri Mukristaayo. d (1 Tim. 4:13) N’ahabw’ekyo otaikiriza ekintu kyona kukuremesa kwega kushoma gye n’okuhandiika gye. Mbwenu shi noija kugasirwa ota? Emyoga nk’egyo neija kukuhwera kutunga omurimo n’okugugumaho. Noija kuba omwegi murungi kandi omwegyesa murungi w’Ekigambo kya Ruhanga. Okukira munonga, noija kwongyera kwirira haihi Yehova waashoma Ekigambo kye okakiteekateekaho.—Yos. 1:8; 1 Tim. 4:15.

12. Ebiri omu Enfumu 31:26 nibikuhwera bita kuhurizana gye n’abandi?

12 Teeraho kwega kuhurizana gye n’abandi. Abakristaayo baine kukora ekyo. Yakobo omwegi wa Yesu, akatuha obuhabuzi oburikukwata aha nshonga egyo arikugira ati: “Omuntu weena arahukye kuhurira, kwonka atarahukiiriza kugamba.” (Yak. 1:19) Waafayo kuhurikiza abandi baaba nibagamba, nikikuhwera kubagirira esaasi. (1 Pet. 3:8) Waaba otarikwetegyereza gye ebi omuntu arikugamba nari oku arikwehurira, mubuuze omu muringo gw’obwengye. Bwanyima, teekateeka otakagambire. (Enf. 15:28.) Yebuuze oti: ‘Ebi ndikuza kugamba bihikire kandi nibyombeka abandi? Nibyoreka ngu niintwariza abandi omu muringo gw’ekitiinisa kandi ogw’embabazi?’ Yegyera ahari banyaanyazi itwe abakuzire omu by’omwoyo abarikuhurizana gye n’abandi. (Shoma Enfumu 31:26.) Fayo kwetegyereza oku barikugamba n’abandi. Waayega kuhurizana gye n’abandi, noija kwongyera kugira enkoragana nungi nabo.

Omukazi oyegire kureeberera gye eka n’eky’okureeberaho kirungi omuka ye n’omu kibiina (Reeba akacweka 13)

13. Noobaasa kwega ota kureeberera gye eka? (Reeba n’ekishushani.)

13 Yega kureeberera gye eka. Omu bicweka bingi abakazi nibakora munonga kureeberera eka. Nyoko nari munyaanyazi-itwe ondiijo naabaasa kukuhwera kwega emyoga erikwetengyesa. Munyaanyazi-itwe orikwetwa Cindy naagira ati: “Kimwe aha biconco ebi maawe yaampaire n’okunyegyesa kuba omweziriki omu kukora. Okwega emyoga nk’okuteeka, okuboneza, okubaziira n’okugura ebintu kikampwera munonga ku naakuzire kandi kyambaasisa kukora bingi omu kuheereza Yehova. Maawe akanyegyesa n’okuba efura, kandi eki kikambaasisa kubugana ab’eishe-emwe na banyaanyazi-itwe baingi abu naabaire nimbaasa kutooreza.” (Enf. 31:​15, 21, 22) Omukazi omweziriki kandi efura, orikumanya kureeberera gye eka ye, n’ekiconco ky’omuhendo omuka ye n’omu kibiina.—Enf. 31:​13, 17, 27; Byak.16:15.

14. Nooyegyera ki aha bi Crystal yaarabiremu, kandi niki eki oine kutaho omutima?

14 Yega kwemariirira. Okwemariirira n’ekigyendererwa kikuru eki buri Mukristaayo okuzire omu by’omwoyo aine kugira. (Fil. 4:11) Munyaanyazi-itwe orikwetwa Crystal naagira ati: “Abazaire bangye bakampwera kucwamu amashomo agu naabaire ninza kwega omu ishomero kugira ngu mbaase kwega emyoga eraangasire. Tata akanyehanangiriza ngu nyegye eby’embariirira, kandi eki kimpweraire munonga.” Oyihireho okwega emyoga eraakuhwere kutunga omurimo, teeraho n’okwega kukora embariirira kandi ogihamireho. (Enf. 31:​16, 18) Ta omutima aha bigyendererwa byawe by’omwoyo orikwetantara amabanja agatarikwetengyesa kandi orikumarwa na bikye.—1 Tim. 6:8.

YETEBEEKANISIZE OBUJUNAANIZIBWA BWA NYENTSYA

15-16. Banyaanyazi-itwe abatari mu bushwere nibagasira bata abandi? (Mako 10:​29, 30)

15 Waagira emitwarize nk’eya Ruhanga, okeega emyoga eraakugasire, noija kuba oyetebeekanisiize gye obujunaanizibwa bwa nyentsya. Ka tureebe ebi orikubaasa kukora.

16 Noobaasa kugumira aho otagiire mu bushwere kumara akaire. Kuhikaana n’ebigambo bya Yesu, abakazi abamwe nibacwamu kugumira aho batagiire mu bushwere n’obu ekyo kitari kya butoosha omu kicweka kyabo. (Mat. 19:​10-12) Abandi nibagumira aho ahabw’embeera. Kwonka noobaasa kugira obwesigye ngu Yehova na Yesu nibafayo aha Bakristaayo abatari mu bushwere. Omu nsi yoona banyaanyazi-itwe abatari mu bushwere n’eky’okureeberaho kirungi omu kibiina. Ahabw’okugira ngu baine rukundo kandi nibafayo aha bandi, nibahinduka banyaanyazi-itwe kandi abazaire ba baingi omu by’omwoyo.—Shoma Mako 10:​29, 30; 1 Tim. 5:2.

17. Munyaanyazi-itwe muto naabaasa kwetebeekanisa ata hati kuza omu buheereza obw’obutwire?

17 Noobaasa kuba omuheereza w’obutwire. Abakazi Abakristaayo nibakora kihango omu murimo gw’okubuurira omu nsi yoona. (Zab. 68:11) Ahabw’enki otarikutaho ekigyendererwa ky’okuza omu buheereza bw’obutwire? Noobaasa kuba payoniya, Omubeseeli, nari kuhwera omu kwombeka. Shaba aha bikwatiraine n’ekigyendererwa kyawe. Gaaniiraho n’abaaherize kuhika aha kigyendererwa eki oine, kandi manya eki oine kukora kubaasa kukihikaho. Teeraho kukora ebiraakuhwere kukihikiiriza. Waahika aha kigyendererwa kyawe noija kuheereza Yehova omu miringo mingi.

Waaba nooteekateeka kuza omu bushwere oine kutoorana n’obwegyendesereza ow’okubutaahamu nawe (Reeba akacweka 18)

18. Ahabw’enki munyaanyazi-itwe aine kwegyendesereza yaaba naatoorana ow’okuza nawe omu bushwere? (Reeba n’ekishushani.)

18 Noobaasa kucwamu kutaha omu bushwere. Emitwarize n’emyoga ei twagambaho neija kukuhwera kuba omukazi w’omutima. Kwonka waacwamu kuza omu bushwere, toorana ou oraabuzemu nawe n’obwegyendesereza. Ahakuba n’okucwamu kukuru munonga. Ijuka ngu omushaija ou oraataahe nawe omu bushwere, nooba oine kumworobera. (Rom. 7:2; Efe. 5:​23, 33) N’ahabw’ekyo yebuuze oti: ‘Akuzire omu by’omwoyo? Naayebembeza ebintu by’omwoyo? Naacwamu gye? Naikiriza enshobe ze? Naaha abakazi ekitiinisa? Aine emyoga erikwetengyesa kubaasa kunshagika omu by’omwoyo, omu by’omubiri n’omu nyehurira? Naahikiiriza gye obujunaanizibwa bwe? Nk’eky’okureeberaho, aine bujunaanizibwa ki omu kibiina kandi naabuhikiiriza ata?’ (Luk. 16:10; 1 Tim. 5:8) Amazima gari ngu waaba nooyenda omushaija murungi ow’okuza nawe omu bushwere, naiwe oine kuba ori omukazi murungi.

19. Ahabw’enki omukazi okwetwa “omuhwezi” wa iba kitari kumugarura ahansi?

19 Baibuli neegira ngu omukazi murungi ‘n’omuhwezi’ wa iba, kandi ‘omushemereire.’ (Kut. 2:18) Mbwenu shi ebigambo ebi nibigarura abakazi ahansi? Ngaaha! Obujunaanizibwa bw’omukazi nk’omuhwezi n’obw’omutaano. Nangwa, obumwe Baibuli neeyoreka ngu Yehova ‘n’omuhwezi.’ (Zab. 54:4; Heb. 13:6) Omukazi naaba omuhwezi wa iba yaaba naamushagika kandi arikumuhwera kuhikiiriza ebi acwiremu ebirikukwata aha ka yaabo. Kandi ahabw’okugira ngu naakunda Yehova naakora ebirikureetera iba kuguma aine eiziina rirungi. (Enf. 31:​11, 12; 1 Tim. 3:11) Noobaasa kwetebeekanisiza obujunaanizibwa bwa nyentsya waayongyera kukunda Yehova, kandi orikuhwera abandi omuka n’omu kibiina.

20. Omukazi naabaasa kugasira ata eka ye?

20 Noobaasa kuba maama. Waaza omu bushwere, iwe na baro nimubaasa kuzaara abaana. (Zab. 127:3) N’ahabw’ekyo n’eky’obwengye kuteekateeka aha bwire obwo. Emitwarize n’emyoga ei twagambaho omu kicweka eki neija kukuhwera waaza omu bushwere na waazaara. Rukundo yaawe, embabazi n’okugumisiriza nibiija kuhwera eka yaawe kubamu okushemererwa, n’abaana baawe bahurire baine oburinzi, kandi barikukundwa.—Enf. 24:3.

Banyaanyazi-itwe baingi abato abeegyesiibwe Ebyahandiikirwe kandi bakabigyenderaho babaire Abakristaayo abakuzire omu by’omwoyo (Reeba akacweka 21)

21. Twine kutwara tuta banyaanyazi-itwe, kandi ahabw’enki? (Reeba ekishushani ekiri aha kipampagare.)

21 Nitubakunda banyaanyazi-itwe, ahabwa byona ebi murikukorera Yehova n’abaheereza be. (Heb. 6:10) Nimukora n’amaani kugira emitwarize nk’eya Ruhanga, kwega emyoga eraabagasire na bataahi baanyu, kandi nimwetebeekanisiza obujunaanizibwa bwa nyentsya. Muri ab’omuhendo omu kibiina kya Yehova!

EKYESHONGORO 137 Abakazi Abeesigwa, Banyaanyazi-itwe Abakristaayo

a Banyaanyazi-itwe abato abakundwa muri ab’omuhendo omu kibiina. Nimubaasa kutunguuka omu by’omwoyo murikuteeraho kugira emitwarize nk’eya Ruhanga, murikwega emyoga erikubagasira, kandi murikwetebeekanisiza obujunaanizibwa bwa nyentsya. N’ekiraarugyemu, nimwija kutunga emigisha mingi murikuheereza Yehova.

b EBISHOBOOROIRWE: Orikuba akuzire omu by’omwoyo, naayebemberwa omwoyo gwa Ruhanga, beitu butari bwengye bw’ensi. Naatooreza Yesu Kristo, naateeraho kuguma aine omukago murungi na Yehova, kandi naagirira abandi rukundo ey’okwefeerereza.

d Kumanya obukuru bw’okushoma, reeba ekicweka Why Reading Is Important for ChildrenPart 1: Read or Watch?” aha jw.org.