Guruka oze aha biriho

Guruka oze aha birimu

Yebemberwe Emiteekateekyere ya Ruhanga aha Maarwa

Yebemberwe Emiteekateekyere ya Ruhanga aha Maarwa

HATARIHO kubangaanisa nootwara ebiconco ebi Yehova akuhaire nk’eby’omuhendo, otwariiremu n’okubaasa kw’okwecweramu oku oraakorese ebiconco ebyo. Nangwa, Baibuli neegira ngu viinyo n’ekiconco kuruga ahari Ruhanga. Neegira eti: “Obugyenyi buteekyerwa okusheka, na viinyo ereetera amagara kushemererwa.” (Mub. 10:19; Zab. 104:15) Kwonka noobaasa kuba oyetegyereize ngu abantu abamwe batungire oburemeezi ahabw’amaarwa. Kandi abantu omu nsi yoona, baine emitindo n’emiteekateekyere etarikushushana aha maarwa. Mbwenu shi niki ekirikubaasa kuhwera Abakristaayo, kucwamu gye aha bikwatiraine n’okunywa amaarwa?

N’obu twakuba nitutuura nkahi nari tukuriire mu mbeera ki, okwikiriza emiteekateekyere ya Yehova kutwebembera omu bi turikuteekateeka n’ebi turikucwamu nikiija kutugasira kandi harugyemu ebirungi by’obutwire.

Noobaasa kuba oyetegyereize ngu abantu omu nsi nibanywa amaarwa emirundi mingi kandi banywa maingi. Abamwe nibaganywa ahabw’okugira ngu nigabareetera kwikaikana n’okwehurira gye. Abandi nibaganywa kwemera oburemeezi. Kandi omu myanya emwe, orikunywa amaarwa maingi nibamureeba nk’okuzire kandi ow’amaani.

Kwonka Abakristaayo, baine obuhabuzi bw’obwengye oburikuruga aha Muhangi waabo oine rukundo. Nk’eky’okureeberaho, naaturabura aha kabi akarikuruga omu kunywa amaarwa maingi. Nitubaasa kuba turashomire Enfumu 23:​29-35 aharikugamba aha muntu omusinzi n’oburemeezi oburikumuhikaho. a Daniel, omureeberezi omuri Europe, naijuka embeera ei yaabaire arimu atakabaire Mukristaayo ow’amazima. Naagira ati: “Okunywa amaarwa maingi kikandeetera kucwamu kubi n’okutunga oburemeezi oburikundeetera kwehurira kubi naabuteekateekaho.”

Niki ekirikubaasa kuhwera Abakristaayo kukoresa gye obugabe bwabo, kandi bakeetantara oburemeezi oburikuruga omu kunywa amaarwa maingi? N’okwikiriza emiteekateekyere ya Ruhanga kubeebembera omu bi barikuteekateeka n’ebi barikukora.

Ka tureebe eki Baibuli erikugamba aha kunywa amaarwa, n’ekirikureetera bamwe kunywa amaarwa.

EKI BAIBULI ERIKUGAMBA AHA KUNYWA AMAARWA

Baibuli terikuzibira okunywa ebirikusinza omu muringo guringaniire. Nangwa, Baibuli neegira ngu okunywa viinyo nikishemeza. Neegira eti: “Oyeriire eby’okurya byawe n’okushemererwa, kandi oyenywere viinyo yaawe n’okweruhuura.” (Mub. 9:7) Yesu n’abaheereza ba Yehova abeesigwa obumwe bakaba banywa viinyo.—Mat. 26:​27-29; Luk. 7:34; 1 Tim. 5:23.

Kwonka, Ekigambo kya Ruhanga nikyoreka entaaniso eri aha gati y’okunywa amaarwa hamwe n’okusinda. Nikigira kiti: “Mutarisinda viinyo.” (Efe. 5:18) Kandi nikyoreka ngu, ‘abasinzi. . . tibarikwija kuhungura Bukama bwa Ruhanga.’ (1 Kor. 6:10) Yehova naayangira kimwe okunywa amaarwa maingi n’obusinzi. Omu mwanya gw’okutooreza abantu abatwetooroire, nitucwamu turikwihirira aha miteekateekyere ya Ruhanga.

Abamwe nibateekateeka ngu nibabaasa kunywa amaarwa maingi babure kusinda. Kwonka ekyo n’eky’akabi munonga. Ebyahandiikirwe nibyoreka gye ngu ‘okuba omuhuuku w’ebirikusinza’ nikibaasa kureetera omuntu kuhaba omu by’omwoyo n’omu micwe. (Tit. 2:3; Enf. 20:1) Yesu nawe akarabura ngu “obusinzi” nibubaasa kuremesa omuntu kuza omu nsi ensya. (Luk. 21:​34-36) Mbwenu shi niki ekirikubaasa kureetera Omukristaayo, kwetantara oburemeezi oburikuruga omu kunywa amaarwa?

SHWIJUMA EBIGYENDERERWA BYAWE N’EMINYWERE YAAWE

N’eky’akabi omuntu kugyendera aha miteekateekyere y’ahu akuriire yaaba naacwamu aha bikwatiraine n’okunywa amaarwa. Abakristaayo nibacwamu kushemeza Yehova kyahika aha nshonga ezikwatiraine n’okurya n’okunywa. Baibuli neetwijutsya eti: “Ku muraabe nimurya nari nimunywa nari nimukora ekintu kyona, mukore byona okuhimbisisa Ruhanga.” (1 Kor. 10:31) Noobaasa kuteekateeka aha bibuuzo n’emisingye ya Baibuli egi:

Niinywa amaarwa kwenda kuba nk’abandi? Okuruga 23:2 nihagira hati: ‘Otakurata abaingi.’ Yehova akaba naarabura Abaisraeli kutatooreza abantu abaabaire batarikumushemeza. Abakristaayo nabo baine kugyendera aha buhabuzi obwo. Twikiriza ab’orwingano rwaitu kuhindura emiteekateekyere yaitu aha maarwa nitubaasa kuhendera twetaaniise ahari Yehova n’emitindo ye.—Rom. 12:2.

Niinywa amaarwa kworeka ngu ndi ow’amaani? Omu bicweka bimwe, okunywa amaarwa maingi kandi emirundi mingi n’ekya butoosha kandi nikiikirizibwa. (1 Pet. 4:3) Kwonka yetegyereze eki 1 Abakorinso 16:13 harikutwehanangiriza kukora, nihagira hati: “Mugume nimureeba, muhamire omu kwikiriza, murwane mashaija, mugume n’amaani.” Mbwenu shi amaarwa nigabaasa kuhwera omuntu kuba ow’amaani? Ngaaha buzima. Amaarwa nigabaasa kureetera omuntu kutateekateeka gye kandi gamuremese kucwamu gye. Okunywa amaarwa maingi tikirikureetera omuntu kuba ow’amaani, kureka nikyoreka ngu n’omweremwa. Isaaya 28:7 nihooreka ngu omuntu orikuhabisibwa amaarwa maingi naagwererana kandi ateera entsibo.

Yehova niwe bukomooko bw’amaani agaabuzima, kandi nigatuhwera ‘kuguma nitureeba tuhami omu kwikiriza.’ (Zab. 18:32) Omukristaayo naakora ekyo, arikuguma ayeteekateekire kandi akateeraho kwerinda akabi akarikubaasa kumuhikaho omu by’omwoyo. Yesu akakora ekyo obu yaabaire ari omu nsi, kandi abantu baingi bakamuha ekitiinisa ahabw’okworeka obumanzi.

Niinywa amaarwa kweyebesa oburemeezi bwangye? Yehova akahwera omuhandiiki wa zaaburi kuhandiika ati: “Ku nteekateeka bingi, naayemereza omutima, okuhuumuriza kwawe [Yehova] kugwisa gye amagara gangye.” (Zab. 94:19) Waarengwa amaganya, yesigye Yehova kukuhwera, omu mwanya gw’okunywa amaarwa. Omuringo oguhikire ogw’okukora ekyo n’okushaba Yehova obutoosha. Kandi, baingi baashangire ngu n’eky’obwengye kusherura obuhabuzi kuruga aha munywani okuzire omu by’omwoyo omu kibiina. Omuntu yaanywa amaarwa omu bwire bw’oburemeezi, nikibaasa kumuremesa kumariirira kukora ekihikire. (Hos. 4:11) Daniel, owaaba yaagambirweho, akagira ati: “Nkerarikirira kandi naayeshinja ahabw’enshobe zangye. Nkaba nywa amaarwa kweyebesa oburemeezi kwonka bukaba bweyongyera kandi nkaba ntakiine banywani n’ekitiinisa.” Niki ekyahweraire Daniel? Akagira ati: “Nketegyereza ngu nkaba nyine kuhwerwa Yehova beitu gatari maarwa. Empereruka, nkabaasa kwemera oburemeezi bwangye kandi naabusingura.” Amazima gari ngu, Yehova butoosha naaba ayeteekateekire kutuhwera, n’obu embeera yaakutureetera kwehwa amatsiko.—Fil. 4:​6, 7; 1 Pet. 5:7.

Waaba nookira kunywa amaarwa, ahabw’enki otarikushwijuma eminywere yaawe orikwebuuza ebibuuzo ebi: ‘Omwe aha b’eka yangye nari omunywani ow’ahamara yaagambire aha muringo ogu ndikunywamu?’ Kyaba nikwo kiri, nikimanyisa ngu otandikire kugira omuze nari oburemeezi obu otakeetegyereize. ‘Niinywa amaarwa maingi kukira ira?’ Aka n’akamanyiso ngu n’obu omuntu araabe atari musinzi, nikyo ayorekyereire kuba. ‘Nikikugumira kumara ebiro bikye nari obwire buraingwa otarikunywa amaarwa?’ Kyaba nikwo kiri, nikimanyisa ngu okunywa amaarwa guhindukire omuze ogurakugumire kucwa. Nikibaasa n’okwetengyesa obuhwezi bw’omushaho kukuhwera kusingura oburemeezi obu.

Ahabw’okugira ngu okunywa amaarwa nikurugamu oburemeezi bwingi, Abakristaayo abamwe bacwiremu kutanywa amaarwa. Abamwe nibabaasa kucwamu kutaganywa ahabw’okugira ngu tibarikugakunda. Omwe ahari banywani baawe yaacwamu atyo, noobaasa kworeka embabazi orikuha ekitiinisa okucwamu kwe otarikumucwera orubanja.

Obundi noobaasa kuba oyetegyereize ngu n’eky’obwengye kutaho obugarukiro aha maarwa agu oine kunywa. Omukristaayo naabaasa kutaho obwire obu araanywe amaarwa, yaaba rimwe omu saabiiti nari yaaba naarya. Abamwe bataire obugarukiro aha kika ky’ebirikusinza kugira ngu beetantare amaarwa agarikurahuka kusinza. Omuntu yaayeteeraho obugarukiro aha kunywa amaarwa nikiija kumuhwera kutanywa amaarwa maingi. Omukristaayo okuzire omu by’omwoyo taine kushwara yaaba ayeteeraireho obugarukiro aha kunywa amaarwa, kandi aine kuhamira aha kucwamu kwe.

Okuteekateeka aha ku abandi barikwehurira nayo n’enshonga nkuru ei twine kwijuka. Abarooma 14:21 nihagira hati: “Ni kirungi okutarya nyama, nari okunywa viinyo, nari ekintu kyona ekirikuteeza mwene sho entsibo.” Noobaasa kugyendera ota aha buhabuzi obu? Yoreka rukundo y’eishe-emwe. Twamanya ngu okunywa amaarwa nikiza kuteeza omuntu entsibo, rukundo neija kutuhiga kutanywa amaarwa omu bwire obwo. Noija kworeka ngu noofayo kandi ngu nooha ekitiinisa enyehurira z’abandi, orikwebembeza ebyabo bitari ebyawe.—1 Kor. 10:24.

Kandi gavumenti neebaasa kutaho ebiragiro ebirikukwata aha maarwa, ebi Omukristaayo aine kworobera. Nibibaasa kuba nibyoreka emyaka y’abaine kunywa amaarwa nari birikuzibira kunywa amaarwa, reero okavuga nari okakoresa ebyoma bimwe.—Rom. 13:​1-5.

Yehova atuhaire ebiconco bingi nyamurungi, kandi atuhaire n’obugabe bw’okwecweramu oku turaakorese ebiconco ebi. Eki nikitwariramu okwecweramu eki turaarye n’eki turaanywe. Ebi turikucwamu nibiija kworeka yaaba nitwenda kushemeza tataitwe ow’omu iguru turikukoresa gye obugabe bwaitu bw’okwecweramu.

a Ekitongore kimwe ky’eby’amagara omuri United States, kikagira ngu oburemeezi oburikuruga omu kunywa amaarwa maingi nibutwariramu okwita, okweita, okugyemesereza abandi kuteerana nabo, okutwariza kubi ou ori nawe omu bushwere, n’okurugamu enda.