Guruka oze aha biriho

Guruka oze aha birimu

Tooreza Banywani ba Yehova Abaabuzima

Tooreza Banywani ba Yehova Abaabuzima

“Abarikuba banywani ba Yehova n’abo abarikumutiina.”​—ZAB. 25:14, NW.

EKYESHONGORO: 27, 21

1-3. (a) Ahabw’enki turikuhamya ngu nitubaasa kuba banywani ba Ruhanga? (b) Ni baahi abu turaagambeho omu kicweka eki?

OMU Baibuli, Abrahamu naayetwa munywani wa Ruhanga emirundi eshatu. (2 Bus. 20:7; Isa. 41:8; Yak. 2:23) Omushaija ogwo omwesigwa niwe wenka orikugambwaho atyo omu Baibuli. Mbwenu shi tuteekateekye ngu Abrahamu niwe wenka owaabaasize kunywana Yehova? Ngaaha, ahakuba Baibuli neeyoreka ngu buri omwe ahariitwe naabaasa kuba munywani wa Yehova.

2 Ekigambo kya Ruhanga nikigamba aha bashaija n’abakazi baingi abeesigwa abaabaire niboorobera Ruhanga, bakamwikiririzamu, kandi bakaba banywani be abaabuzima. (Shoma Zaaburi 25:14.) Entumwa Paulo akagamba aha ‘mutwe muhango gwa baakareebi,’ kandi boona bakaba bari banywani ba Ruhanga. (Heb. 12:1) Kandi bakaba bari ab’emiringo etarikushushana.

3 Ka twetegyereze bashatu ahari banywani ba Yehova abarikugambwaho omu Byahandiikirwe. Nituza kugamba ahari (1) Ruusi, omwishiki muto efaakazi kuruga Moabu; (2) Hezekia, omugabe wa Yuda owaabaire ahikiriire; na (3) Mariamu, nyina Yesu omucureezi. Nitubaasa kwega ki aha ku buri omwe aharibo yaateireho kuba munywani wa Ruhanga?

AKABA AINE RUKUNDO ETAHWAHO

4, 5. Ruusi akaba aine kucwamu kintu ki ekikuru, kandi ahabw’enki kyabaire kigumire? (Reeba ekishushani aha kutandika.)

4 Teera akashushani abafaakazi bashatu bari omu muhanda omu mpita za Moabu. Abafaakazi aba ni Naomi n’abakaamwana Ruusi na Orupa. Teera akashushani Orupa ariyo naahinduka kugaruka omuka owaabo omuri Moabu. Naomi amaririire kugumizamu naaza omu nsi y’owaabo, omuri Israeli. Ruusi we, ayorekyeire okucwamu kukuru munonga. Aine kucwamu kugaruka omu bantu be Moabu nari kuhamira ahari nyinazaara Naomi bakagyenda hamwe Betelehemu.​—Rus. 1:1-8, 14.

5 Ruusi akaba naabaasa kugira ngu aine eka omuri Moabu arikumanyisa nyina n’abanyabuzaare, abaabaire nibaija kumuhwera ahabw’okuba efaakazi. Moabu hakaba hari owaabo. Emigyenzo ya Moabu niyo yaabaire eri emigyenzo ye, orurimi rwayo ruri orurimi rwe, n’abantu baayo bari abantu be. Naomi akaba atarikubaasa kumuraganisa kumuha ebintu nk’ebyo omuri Betelehemu. Nangwa akahabura Ruusi kuguma omuri Moabu. Naomi akaba naatiina ngu tarikubaasa kuha abakaamwana abashaija b’okubashwera nari ah’okutuura. Mbwenu shi Ruusi akaba naija kukora ki? Yetegyereze entaaniso ahagati ye na Orupa, owaagarukire ‘omuri beene waabo, n’ahari ruhanga we.’ (Rus. 1:9-15) Mbwenu shi Ruusi akaba naayenda kugaruka omuri baaruhanga b’ebishuba ab’owaabo? Ngaaha, akaba atarikwenda.

6. (a) Ni kintu ki ekirungi eki Ruusi yaacwiremu? (b) Ahabw’enki Boazi yaagambire ahari Ruusi ngu ahungiire omu mapapa ga Yehova?

6 Nikireebeka Ruusi akamanya ebirikukwata ahari Yehova Ruhanga, kuruga ahari iba owaafiire nari kuruga ahari Naomi. Yehova akaba atari nka baaruhanga ba Moabu. Ruusi akaba naamanya ngu aine kukunda Yehova kandi akamuramya. Kwonka okumanya ekyo, kikaba kitarikumara. Ruusi akaba aine kucwamu. Mbwenu shi akaba naija kucwamu ngu Yehova abe Ruhanga we? Ruusi akacwamu gye. Akagambira Naomi ati: “Abantu baawe nibo bariba abantu bangye, kandi Ruhanga waawe niwe ariba Ruhanga wangye.” (Rus. 1:16) Nitushemererwa ku turikuteekateeka ahari rukundo ei Ruusi yaabaire ainiire Naomi, kwonka ekikuru munonga ni rukundo ei yaabaire ainiire Yehova. Bwanyima Boazi akasiima Ruusi ahabw’okuhungira ahansi y’amapapa ga Yehova. (Shoma Ruusi 2:12.) Eki nikitwijutsya ekinyonyi kito ekirikuhungira ahansi y’amapapa ga nyinakyo kutunga oburinzi. (Zab. 36:7; 91:1-4) Yehova akaba nk’omuzaire ahari Ruusi. Akamuha emigisha ahabw’okwikiriza kwe, kandi akaba atarikubaasa kwefuuza ahabw’okucwamu kwe.

7. Niki ekirikubaasa kuhwera abo abarikweziringa kwehayo ahari Yehova?

7 Baingi nibeega ebirikukwata ahari Yehova, kwonka beeziringa kumuhungiraho. Nibanga kwehayo bakaba abaheereza be ababatiziibwe. Ku oraabe nooyeziringa kucwamu kwehayo ahari Yehova, waayebuurize ahabw’enki? Buri muntu ohuriire naaba aine ruhanga ou arikuheereza. (Yos. 24:15) Mbwenu shi ahabw’enki otarikuhungira ahari Ruhanga omwe wenka ohikire kuheerezibwa? Okwehayo ahari Yehova n’omuringo murungi gw’okworeka ngu noomwikiririzamu. Naija kukuhwera kuhikiiriza okucwamu kwawe, kandi oyemere buri buremeezi oburikubaasa kubaho. Ekyo nikyo Ruhanga yaakoreire Ruusi.

“AKAGUMIRA AHARI” YEHOVA

8. Shoboorora embeera ezi Hezekia yaakuriiremu.

8 Okutashushana na Ruusi, Hezekia akazaarirwa omu ihanga eryabaire ryehaireyo ahari Yehova. Kwonka ti Baisraeli boona ngu bakahikiiriza okwehayo kwabo. Ishe Hezekia omugabe Ahazi akaba ari omwe ahari abo. Omushaija mubi ogwo akareetera obugabe bwa Yuda kuramya ebishushani, yaareetera na hekalu ya Yehova omuri Yerusaalemu kuba etashemeire. Obu Hezekia yaabaire ari muto, akaraba omu mbeera egumire munonga, ahakuba beene ishe abamwe bakaitwa kubi barikwokibwa omu muriro bahuriire, nk’ebitambo bya baaruhanga b’ebishuba!​—2 Bag. 16:2-4, 10-17; 2 Bus. 28:1-3.

9, 10. (a) Ahabw’enki Hezekia yaabaire naabaasa kukura ari enshaarizi? (b) Ahabw’enki tutashemereire kugirira Ruhanga ekiniga? (c) Ahabw’enki tutaine kuteekateeka ngu ahu twakuriire niho harikurugiiriraho oku turikutwaza?

9 Hezekia akaba naabaasa kukura ari enshaarizi, oine ekiniga, kandi otarikukunda Ruhanga. Abo abarikuraba omu mbeera zitagumire nk’oku eza Hezekia zaabaire zigumire, nibateekateeka ngu baine enshonga zihikire ezirikubareetera ‘kwetomboitera’ Yehova nari ekibiina kye. (Enf. 19:3) Kandi abamwe nibaikiriza ngu emitwarize mibi erikuba eri omu maka gaabo, neebareetera kutwaza kubi, reero bakora enshobe nk’ez’abazaire baabo. (Ezk. 18:2, 3) Mbwenu shi emiteekateekyere nk’egyo ehikire?

10 Ebirikukwata ahari Hezekia nibituhwera kugarukamu ngu, ngaaha buzima! Tihariho enshonga eshemereire kureetera omuntu kugirira Yehova ekiniga, ahakuba tiwe bukomooko bw’obubi oburikuhika aha bantu omu nsi egi embi. (Yob. 34:10) N’amazima, abaana nibabaasa kwegyera aha bazaire baabo ebirungi nari ebibi. (Enf. 22:6; Kol. 3:21) Kwonka eki tikirikumanyisa ngu embeera ezi omuntu akuriiremu nizo zirikurugiiriraho oku araagume naatwaza. Okutaana n’ekyo, Yehova atuhaire ekiconco ky’omuhendo, kubaasa kucwamu eki turaakore n’emitwarize ei turaagire. (Bir. 30:19) Hezekia akakoresa ata ekiconco ekyo?

Eminyeeto baingi nibaikiriza amazima n’obu barikuba nibaruga omu maka g’embeera zigumire (Reeba obucweka 9, 10)

11. Niki ekyareeteire Hezekia kuba omwe aha bagabe ba Yuda abarungi?

11 N’obu Hezekia araabe yaabaire ari mutabani w’omugabe wa Yuda orikutwaza kubi munonga, akakura yaaba omugabe murungi. (Shoma 2 Abagabe 18:5, 6.) Buzima, ishe akataho eky’okureeberaho kibi, kwonka hakaba hariho abandi abarungi abu yaabaire naabaasa kutooreza. Omu bunaku obwo Isaaya, Miika na Hosea bakaba bari baanabi. Hezekia akakuratira ebi abashaija abo abeesigwa baagambire, yaikiriza obuhabuzi bwa Yehova. N’ahabw’ekyo Hezekia akatereeza enshobe ezi ishe yaabaire akozire. Ekyo akakikora arikushemeza hekalu, arikuhongyerera ebibi by’abantu, arikutaho na kampeyini y’okucwekyereza ebishushani ebi baabaire nibaramya. (2 Bus. 29:1-11, 18-24; 31:1) Bwanyima, Omugabe wa Asiria orikwetwa Senakeribu ku yaatiinatiinisize kutaahirira Yerusaalemu, Hezekia akagira obumanzi n’okwikiriza kuhami. Akeesiga Ruhanga kumujuna yaagumya abantu be omu bigambo n’omu bikorwa. (2 Bus. 32:7, 8) Bwanyima, Hezekia ku yaahairwe obuhabuzi ahabw’okugira amaryo, akaba omucureezi yaayeteisa. (2 Bus. 32:24-26) Buzima, Hezekia taraikiriize embeera y’eka yaabo kumushiisha nari kumufeerereza ebirungi ebi yaakutungire omu biro by’omumaisho. Omu mwanya gw’ekyo, akooreka ngu akaba ari munywani wa Ruhanga ou turikubaasa kutooreza.

12. Baingi obunaku obu boorekire bata ngu ni banywani ba Yehova nka Hezekia?

12 Obu turi omu nsi eijwiremu obushaarizi, etarimu rukundo, tikirikutangaaza kureeba abaana baingi nibakura baine abazaire abatarikubakunda. (2 Tim. 3:1-5) Abakristaayo baingi obunaku obu nibaruga omu maka g’embeera zigumire, kwonka babaasize kuba banywani ba Yehova. Nka Hezekia, nibooreka ngu ebi omuntu arabiremu tibyo birikurugiirirwaho oku araatwaze omu biro by’omumaisho. Ruhanga atuhaire ekiconco ky’okwecweramu, kandi nitubaasa kukikoresa kuhamira ahari Yehova, tukamuhimbisisa, tukamuhaisa n’ekitiinisa, nk’oku Hezekia yaakozire.

“REEBA! NDI OMUZAANA WA MUKAMA!”

13, 14. Ahabw’enki obujunaanizibwa bwa Mariamu bwabaire nibureebeka nk’obugumire, kwonka akagarukamu ata Gaburieli?

13 Bwanyima y’emyaka mingi Hezekia arugire omu bugabe, omwishiki Omuyudaaya omucureezi kuruga Nazareesi akagira omukago gw’omutaano na Yehova. Tihariho muntu ondiijo oratungire obujunaanizibwa nk’obu yaatungire. Akaba naija kugira enda, azare omwana wa Ruhanga kandi amureeberere! Yehova ashemereire kuba yaabaire aine obwesigye omuri Mariamu, muhara wa Heli, kubaasa kumuha obujunaanizibwa nk’obwo. Kwonka shi, naabaasa kuba yaatwarize ata obu yaatunga obujunaanizibwa obu?

“Reeba! Ndi omuzaana wa Mukama!” (Reeba obucweka 13, 14)

14 Kyorobi kuteekateeka aha bujunaanizibwa bw’omutaano obu Mariamu yaatungire, kwonka tukeebwa kwijuka ngu ashemereire kuba yaabaire abutiinire. Maraika wa Ruhanga Gaburieli akamugambira ngu naaza kugira enda omu muringo gw’eky’okutangaaza atateeraine na mushaija weena. Gaburieli taragambiire ab’omu ka ya Mariamu n’abataahi ngu Mariamu naaza kugira enda. Mbwenu shi noogira ngu bakaba nibaija kuteekateeka ki? Mariamu aine kuba yaabaire ayerarikiriire oku omukundwa we Yosefu araatwaze. Akaba naaza kumushoboororera ata, ngu n’obu araabe aine enda, kwonka agumire ari omwesigwa? Kandi ka bwabaire buri obujunaanizibwa kworora Omwana wa Rukira-Boona kandi akamureeberera! Titurikubaasa kumanya byona ebi Mariamu yaateekateekire obu Gaburieli yaagamba nawe. Kwonka nitumanya ngu akagarukamu ati: “Reeba! Ndi omuzaana wa Mukama; kimbeho nk’oku waagamba.”​—Luk. 1:26-38.

15. Ahabw’enki okwikiriza kwa Mariamu kwabaire kuri okw’omutaano?

15 Buzima Mariamu akaba aine okwikiriza kw’omutaano! Akaba ayeteekateekire kukora kyona eki ashabirwe kukora nk’omuzaana. Mariamu akeehayo ahari Mukama we, Yehova. Akaba naayenda kumuheereza omu muringo gwona ogu arikusiima. Okwikiriza kwe kukaba nikwegamira ahari ki? Omuntu tarikuzaarwa aine okwikiriza. Nikuruga omu kuteeraho kw’omuntu n’omugisha gwa Ruhanga. (Gal. 5:22; Efe. 2:8) Hariho obuhame oburikworeka ngu Mariamu akateeraho kuhamya okwikiriza kwe? Buzima buriho. Teekateeka aha ku yaahurikiize n’oku yaagarukiremu.

16. Niki ekirikworeka ngu Mariamu akaba naahurikiza gye?

16 Oku Mariamu yaahurikiize. Baibuli neetuhiga eti: Omuntu weena “arahukye kuhurira, kwonka atarahukiiriza kugamba.” (Yak. 1:19) Mbwenu shi Mariamu akaba naahurikiza gye? Eego buzima. Ekitabo kya Luka emirundi ebiri nikyoreka oku Mariamu yaahurikiize gye ebigambo by’obwengye, kandi bwanyima akabiteekateekaho. Obu Yesu yaazaarwa, abariisa b’entaama abacureezi bakagambira Mariamu ebyagambirwe maraika. Bwanyima obu Yesu yaabaire aine emyaka 12, akagamba ekintu kikuru munonga ekyashemeize Mariamu. Emirundi yombi, Mariamu akahurikiza, yaijuka, kandi yaateekateeka aha bigambo ebi yaahuriire.​—Shoma Luka 2:16-19, 49, 51.

17. Nitwega ki aha muringo ogu Mariamu yaabaire naagambamu?

17 Ebi Mariamu yaagambireho. Baibuli terikugamba munonga aha bi Mariamu yaagambire. Omuri Luka 1:46-55 niho honka ahari ebigambo bingi ebya Mariamu. Ebigambo ebyo nibyoreka ngu Mariamu akaba naamanya gye Ebyahandiikirwe. Bimwe aha bi yaagambire nibibaasa kuba nibishushana n’ebya Hanna nyina wa nabi Samueli. (1 Sam. 2:1-10) Nikigambwa ngu Mariamu akajuriza Ebyahandiikirwe emirundi 20 omu kugamba kwe. Buzima, n’omukazi owaabaire naakunda kugamba aha by’omwoyo. Mariamu akaba naiha omu mutima gwe, amazima g’omuhendo, agu yaabaire ayegire kuruga ahari Munywani we orikukirayo, Yehova Ruhanga.

18. Nitubaasa kutooreza tuta Mariamu aha bikwatiraine n’okwikiriza?

18 Nka Mariamu, Yehova naabaasa kutuha eby’okukora ebirikureebeka nk’ebigumire. Kwonka ka tutooreze Mariamu twesige Yehova, kandi tukore kyona ekirikubaasika kumuheereza. Nitubaasa kutooreza Mariamu twayorobera Yehova, tukateekateeka aha bi twegire ebirikumukwataho n’ebigyendererwa bye, kandi tukateeraho kubigambira n’abandi.​—Zab. 77:11, 12; Luk. 8:18; Rom. 10:15.

19. Twatooreza abarikugambwaho omu Baibuli abaabaire baine okwikiriza kw’omutaano, nitugira buhame ki?

19 N’oha orikubaasa kubanganisa ngu Ruusi, Hezekia, hamwe na Mariamu bakaba bari banywani ba Ruhanga nka Abrahamu? Okwongyera ahari ekyo, hariho ‘n’omutwe muhango gwa baakareebi’ n’abandi beesigwa, abaatungire omugisha gw’omutaano ogw’okuba banywani ba Ruhanga. Ka tuteereho kutooreza abaheereza ba Ruhanga abeesigwa. (Heb. 6:11, 12) Twakora ekyo, nitwija kutunga omugisha gw’okuba banywani ba Ruhanga ebiro byona!