Guruka oze aha biriho

Guruka oze aha birimu

Yehova “Ruhanga Waitu n’Omwe”

Yehova “Ruhanga Waitu n’Omwe”

“Hurira, iwe Israeli! Mukama Ruhanga waitu n’omwe.”​—BIR. 6:4.

EKYESHONGORO: 138, 2

1, 2. (a) Ahabw’enki ebigambo ebiri omu Eky’Ebiragiro 6:4 nibimanywa munonga? (b) Ahabw’enki Musa yaagambire ebigambo ebyo?

KUMARA ebyasha bingi, Abaheburaayo batwire nibakoresa ebigambo ebiri omu Eky’Ebiragiro 6:4 omu kushaba kwabo. Nibabikoresa buri kasheeshe na buri mwabazyo. Okushaba oku nibakweta Shema, kandi omu Ruheburaayo eki nikyo kigambo ky’okubanza omu kyahandiikirwe ekyo. Abayudaaya abarikukunda Ruhanga nibashaba batyo kworeka ngu bamuhamiireho.

2 Ebyo ni bimwe aha bigambo ebi Musa yaakoreise kusiibura Abaisraeli obu baabaire beerundaniire omu mpita za Moabu omu mwaka gwa 1473 Y.A. Abaisraeli bakaba bari haihi kwambuka omugyera Yorudani kuza omu Nsi Eyaaraganisiibwe. (Bir. 6:1) Musa owaabaire ari omwebembezi waabo kumara emyaka 40, akaba naayenda ngu bagire obumanzi baatunga oburemeezi omu biro by’omumaisho. Bakaba baine kugira obwesigye omuri Yehova, kandi bakakora ebi arikubaragiira nka Ruhanga waabo. Ebigambo bya Musa ebirikuhererukayo buzima bikaba nibiija kuhwera munonga abantu. Musa bwanyima y’okugamba ebiragiro ikumi n’ebindi eby’okukuratira ebi Yehova yaabaire ahaire eihanga rya Israeli, akabagambira ebiri omu Eky’Ebiragiro 6:4, 5. (Kishome.)

3. Nituza kushwijuma bibuuzo ki omu kicweka eki?

3 Mbwenu shi Abaisraeli abaabaire beerundaniire omu mpita za Moabu bari na Musa, bakaba batarikumanya ngu Yehova Ruhanga n’omwe? Buzima, bakaba nibakimanya. Abaisraeli abeesigwa bakaba nibaramya Ruhanga omwe, Ruhanga wa Abrahamu, Isaaka, na Yakobo abaabaire bari baishenkurubo. Ku kiraabe kiri kityo, ahabw’enki Musa yaabaijukize ngu Yehova “Ruhanga n’omwe”? Mbwenu shi Yehova okuba Ruhanga omwe kiine akakwate n’okumukunda n’omutima gwona, amagara goona, n’amaani goona, nk’oku kiri omu mushororongo gwa 5? Kandi ebigambo ebiri omu Eky’Ebiragiro 6:4, 5 bitwiniire makuru ki obunaku obu?

YEHOVA RUHANGA WAITU N’OMWE

4, 5. (a) Ebigambo ‘Ruhanga omwe’ nibibaasa kugira makuru ki? (b) Yehova n’ow’omutaano ata ahari baaruhanga b’amahanga?

4 N’ow’omutaano. Ebigambo Yehova Ruhanga omwe nibimanyisa ngu Yehova n’ow’omutaano, tihaine orikwingana nawe nari ori nkawe. Ahabw’enki Musa yaakoreise ebigambo ebyo? Tikirikureebeka ngu akaba naateeraho kworeka ngu enyegyesa y’obushatu egwire. Yehova niwe yaahangire eiguru n’ensi kandi omutegyeki w’ebintu byona. Niwe Ruhanga wenka ow’amazima, kandi tihariho ondiijo ori nkawe. (2 Sam. 7:22) N’ahabw’ekyo, Musa akaba naijutsya Abaisraeli ngu baine kuramya Yehova wenka. Bakaba bataine kukuratira abantu abandi abaabaire nibaramya baaruhanga baingi. Abantu abo bakaba nibaikiriza ngu baaruhanga baabo nibabaasa kutegyeka ebihangirwe ebimwe.

5 Nk’eky’okureeberaho, Abanyamisri bakaba nibaramya ruhanga w’eizooba orikwetwa Ra, ruhanga w’ebicu orikwetwa Nut, ruhanga w’ensi orikwetwa Geb, ruhanga w’omugyera Nailo orikwetwa Hapi, n’enyamaishwa nyingi ezi baabaire nibatwara nk’ezirikwera. Yehova akooreka ngu naakirira kimwe baaruhanga aba obu yaareetaho Ebiheneso Ikumi. Abakanaani bakaba baine ruhanga waabo orikumanywa munonga orikwetwa Baali, owaabaire ari ruhanga w’oruzaaro, kandi akaba naamanywa nka ruhanga w’ebicu, enjura, n’eihunga. Omu bicweka bingi ebindi, nayo abantu bakaba nibaramya Baali. (Kub. 25:3) Abaisraeli bakaba baine kwijuka ngu Ruhanga waabo, owaamazima ni Yehova Ruhanga omwe wenka.​—Bir. 4:35, 39.

6, 7. Ebigambo ‘Ruhanga omwe’ biine makuru ki agandi, kandi Yehova ayorekire ata ngu “n’omwe”?

6 Tarikuhinduka kandi naahikiiriza ebi agambire. Ebigambo Yehova ‘Ruhanga omwe’ nibibaasa n’okumanyisa ngu ekigyendererwa kye n’ebikorwa bye nibyesigwa. Yehova Ruhanga tabaganisiibwemu nari tarikuhindahinduka. Omu mwanya gw’ekyo, butoosha n’omwesigwa, naahamira aha ki agambire, kandi naaba ahikire. Yehova akaraganisa Abrahamu ngu baijukuru be nibaija kuhungura Ensi Eyaaraganisiibwe, kandi akakora eby’okutangaaza by’amaani kuhikiiriza ekiraganiso ekyo. Okuhinguraho kw’emyaka 430 tikuratuubize okumariirira kwa Yehova kukikora.​—Kut. 12:1, 2, 7; Kur. 12:40, 41.

7 Bwanyima y’ebyasha, Yehova ku yaabaire naagambira Abaisraeli ngu n’abajurizi be, akabagira ati: “Ndi We [nkiri we]. Ntakabaireho, tihariho ruhanga orabaireho, kandi tihariho oribaho akankurata.” Yehova arikuhamiiriza ekigyendererwa kye ekitarikubaasa kuhinduka, akongyeraho ati: “Niinyija kuguma ndi We.” (Isa. 43:10, 13; 44:6; 48:12) Abaisraeli ka baabaire baine omugisha gw’amaani ogw’okuheereza Yehova, Ruhanga otarikuhinduka, orikwesigwa omu miringo yoona! Naitwe twine omugisha nigwo gumwe obunaku obu.​—Mal. 3:6; Yak. 1:17.

8, 9. (a) Yehova naayenda ngu abarikumuramya bakore ki? (b) Yesu akahamiiriza ata obukuru bw’ebigambo bya Musa?

8 Buzima, Musa akaijutsya abantu ngu Yehova tarikubaasa kuhinduka omu ku yaabaire naabafaho n’oku yaabaire naabakunda. N’ahabw’ekyo, kikaba kihikire kuba niwe baaramya wenka, bakamukundira kimwe n’omutima gwabo gwona, n’amagara gaabo goona, n’amaani gaabo goona. N’abato bakaba baine kukora nikyo kimwe, ahakuba abazaire baabo bakaba bashemereire kukoresa buri mugisha kubeegyesa.​—Bir. 6:6-9.

9 Ahabw’okugira ngu Yehova tarikuhinduka aha bikwatiraine n’ekigyendererwa kye, nikyoreka ngu ebi arikwenda ngu abarikumuramya bakore, nabyo tibirikuhinduka. Yehova kubaasa kusiima okuramya kwaitu, naitwe twine kuba niwe twaramya wenka, kandi tukamukunda n’omutima gwaitu gwona, n’obwengye bwaitu bwona n’amaani gaitu goona. Nangwa ekyo nikyo Yesu Kristo yaagambiire omushaija owaamubuurize. (Shoma Mako 12:28-31.) N’ahabw’ekyo, ka tureebe oku turikubaasa kukyoreka omu bikorwa byaitu ngu buzima nitwetegyereza ngu Yehova “Ruhanga waitu n’omwe wenka.”

RAMYA YEHOVA WENKA

10, 11. (a) Nitworeka tuta ngu tuhamiire ahari Yehova wenka? (b) Eminyeeto Abaheburaayo bakooreka bata ngu bahamiire ahari Yehova wenka?

10 Kubaasa kworeka ngu Yehova Ruhanga waitu n’omwe wenka, tushemereire kuba niwe twaramya wenka. Okuramya kwaitu titurikubaasa kukuha baaruhanga abandi nari kwikiriza enyegyesa nari ebikorwa by’okuramya okundi. Yehova ni Ruhanga arikukiza abandi amaani kandi owaabuzima. Tushemereire kuba niwe twaramya wenka.​—Shoma Okushuuruurwa 4:11.

11 Omu kitabo kya Danieli, nitushoma ebirikukwata aha Baheburaayo eminyeeto, Danieli, Hanania, Mishaeli, na Azaria. Baakooreka ngu nibaramya Yehova wenka barikwanga kurya eby’okurya ebitashemeire kandi barikwanga kwinamira ekishushani kya Nebukadeneeza eky’ezaabu. Ebi baabaire nibeebembeza bikaba nibireebwa butunu, omu kuramya kwabo bakaba batarikubaasa kuramya ekindi kintu kyona.​—Dan. 1:1–3:30.

12. Omu kuramya Yehova wenka, twine kuteeraho kwegyendesereza ki?

12 Kubaasa kuramya Yehova wenka, twine kwegyendesereza kutakunda ekintu kyona kukira Yehova. Ebintu nk’ebyo nibibaasa kutwariramu ki? Omu Biragiro Ikumi, Yehova akakyoreka gye ngu abaheereza be tibaine kugira baaruhanga abandi kureka we wenka, kandi ngu tibaine kuramya ebishushani eby’omuringo gwona. (Bir. 5:6-10) Obunaku obu, okuramya ebishushani n’okw’emiringo mingi, kandi emwe ahariyo egumire kurahuka kumanya. Kwonka ebi Yehova arikwenda ngu abaheereza be bakore tibihindukire, na hati akiri Yehova Ruhanga omwe. Ka tureebe amakuru agu ekyo kitwiniire.

13. Ni bintu ki ebi turikubaasa kutandika kukunda kukira Yehova?

13 Abakolosai 3:5 (kishome), nihagamba aha bintu ebirikubaasa kushiisha omukago gwaitu na Yehova. Yetegyereze ngu okwetenga kwine akakwate n’okuramya ebindi bintu. N’ahabw’okuba okwetenga kw’omuntu, nk’okwetenga eby’obugaiga nikubaasa kutegyeka omuntu kube nka ruhanga we ow’amaani. Kwonka ebintu bibi byona ebirikugambwaho omu mushororongo ogwo, biine akakwate n’omururu n’okuramya ekindi kintu atari Yehova. Twayetenga munonga ebintu ebyo, nitubaasa kubikunda munonga kukira Ruhanga. Mbwenu shi nitubaasa kwikiriza ebintu ebi kuturemesa kureeba Yehova nka Ruhanga omwe ow’amazima? Ngaaha, titushemereire kwikiriza ekyo kubaho.

14. Entumwa Yohaana akarabura ahari ki?

14 Entumwa Yohaana akagamba aha nshonga niyo emwe obu yaagira ngu omuntu yaakunda eby’omu nsi, “ebi omubiri gwetenga, n’ebi amaisho geetenga, n’okwehimbisa ahabw’eby’amagara aga” obwo ‘okukunda Isheboona nikuba kutamurimu.’ (1 Yoh. 2:15, 16) Eki nikimanyisa ngu twine kushwijuma omutima gwaitu butoosha kureeba ku guraabe nigubeihwabeihwa eby’okweshemeza by’ensi, emikago, emishono y’okujwara, n’okweboneza. Nari okukunda ensi nikubaasa kutwariramu okuteeraho kutunga “ebikuru” kurabira omu kutunga obwegyese bw’ahaiguru. (Yer. 45:4, 5) Hati turi aha myatano y’ensi ensya eyaaraganisiibwe. N’ahabw’ekyo, nikiba kiri kikuru ngu tugume nitwijuka ebigambo by’amaani ebi Musa yaagambire! Twaba nitwetegyereza gye kandi turikwikiriza ngu Yehova “Ruhanga waitu n’omwe,” nitwija kukora kyona ekirikubaasika kuba niwe twaramya wenka, tukamuheereza nk’oku arikusiima.​—Heb. 12:28, 29.

RINDA OBUMWE BW’EKIKRISTAAYO

15. Ahabw’enki Paulo yaijukize Abakristaayo ngu Yehova ni ‘Ruhanga omwe’?

15 Ebigambo Yehova ‘Ruhanga omwe’ nibituhwera kwetegyereza ngu Yehova naayenda ngu abaheereza be bagire obumwe n’ekigyendererwa kimwe. Ekibiina Ekikristaayo omu kyasha ky’okubanza kikaba kirimu Abayudaaya, Abagriika, Abarooma, n’abantu b’amahanga agandi. Batakabaire Bakristaayo bakaba bari omu madiini gatarikushushana, baine emigyenzo, n’emiringo etarikushushana ey’okworekamu enyehurira. Ahabw’ekyo, bamwe bakagumirwa kwikiriza omuringo musya ogw’okuramya, nari okweihiramu kimwe emitwarize eya ira. Entumwa Paulo akashanga kihikire kubaijutsya ngu Abakristaayo baine Ruhanga omwe Yehova.​—Shoma 1 Abakorinso 8:5, 6.

16, 17. (a) Ni bunabi ki oburiyo nibuhikiirizibwa omu bunaku bwaitu, kandi harugiremu ki? (b) Niki ekirikubaasa kushiisha obumwe bwaitu?

16 Kandi shi embeera eri omu kibiina Ekikristaayo obunaku obu? Nabi Isaaya akagira ngu “omu biro bya bwanyima,” abantu boona bakaba nibaija kuhimintikira omu mwanya gwa Yehova ogutungwirwe ogw’okuramya okw’amazima. Bakaagizire bati: “[Yehova] atwegyese emitwarize ye, naitwe tubone kugigyenderamu.” (Isa. 2:2, 3) Ka twine okushemererwa kureeba obunabi obu nibuhikiirira! N’ekirugiremu ebibiina bingi birimu abantu b’erangi zitarikushushana, enganda zitarikushushana, n’endimi zitarikushushana, byona ebirikuhimbisisa Yehova. Kwonka ebi byona, nibireetaho enshonga zitari zimwe na zimwe ezi twine kutaho munonga omutima.

Nooyongyera aha bumwe bw’Ekibiina Ekikristaayo? (Reeba akacweka 16-19)

17 Nk’eky’okureeberaho, nootwara ota Abakristaayo bagyenzi baawe ab’oruganda orundi? Orurimi rwabo, oku barikujwara, emitwarize, n’eby’okurya nibibaasa kuba nibitaana n’ebi omanyiriire. Nooteeraho kubeetantara nari nookwatanisa n’abo bonka abaine oruganda nk’orwawe? Kandi shi abareeberezi omu kibiina, abareeberezi abarikutaayaayira ebibiina, nari abari aha ofiisi y’eitaagi baaba bari bato nari baine erangi erikutaana n’eyaawe? Mbwenu shi noikiriza enshonga nk’ezo kushiisha obumwe n’ekigyendererwa ky’abaheereza ba Yehova?

18, 19. (a) Ni buhabuzi ki oburi omu Abaefeso 4:1-3? (b) Nitubaasa kuhwera tuta ekibiina kuguma kiine obumwe?

18 Niki ekirikubaasa kutuhwera kwetantara emitego egyo? Paulo akaha obuhabuzi Abakristaayo b’omuri Efeso, orurembo orwabaire rurimu abantu b’enganda nyingi. (Shoma Abaefeso 4:1-3.) Yetegyereze ngu Paulo akabanza kugamba aha mitwarize nk’okwebundaaza, obucureezi, okwetwara, okugumisiriza, na rukundo. Emitwarize egi neebaasa kugyeragyeranisibwa n’enyomyo z’enju ezirikugihwera kuguma eyemereire. Kwonka oyihireyo okugira enyomyo zihamire, enju neeba neeyetengwa kuhunduuzibwa, kandi eki kiine kukorwa butoosha, kitari ekyo neebaasa kusiisikara. Paulo akeehanangiriza Abakristaayo ngu baine “kurinda obumwe bw’omwoyo.”

19 Buri omwe ahariitwe ashemereire kumanya ngu aine obujunaanizibwa bw’okurinda obumwe bw’ekibiina. Nitubaasa kukora ki? Eky’okubanza, teeraho kugira emitwarize ei Paulo yaagambireho nk’okwebundaaza, obucureezi, okwetwara, okugumisiriza, na rukundo. Kandi bwanyima oteereho munonga kurinda “omurunga gw’obusingye.” Obutetegyerezana buri nk’eminyangarara omu bumwe bwaitu, n’ahabw’ekyo twine kukora n’amaani kushoboorora obutaikirizana kugira ngu turinde obusingye n’obumwe.

20. Nitubaasa kworeka tuta ngu nitwetegyereza ngu Yehova “Ruhanga waitu n’omwe”?

20 Yehova “Ruhanga waitu n’omwe.” Ebi ka n’ebigambo by’amaani! Okwijukibwa oku kukagumya Abaisraeli kwemera oburemeezi obu baabaire baine, baaheza kuhika omu Nsi Eyaaraganisiibwe. Twaguma nitwijuka ebigambo ebyo, nitwija kugira amaani omu bwire bw’okubonabona kwingi, reero bwanyima kituhwere omuri Paradiso. Ka tugumizemu nituramya Yehova wenka turikumukunda kandi tukamuheereza n’amagara gaitu goona, reero turinde obumwe bw’Ekikristaayo. Twagumizamu nitukora tutyo, nitugira amatsiko g’okureeba ebirungi ebi abari nk’entaama baraatungye ebi Yesu yaagambireho ati: “Mwije imwe abu Tata yaahaire omugisha, muhungure obukama obwabateekateekyeirwe okuruga aha kuhangwa kw’ensi.”​—Mat. 25:34.