Guruka oze aha biriho

Guruka oze aha birimu

EBYAFAAYO

Okwikiriza Yehova Kunyoreka ah’Okutoora

Okwikiriza Yehova Kunyoreka ah’Okutoora

OBU naabaire ndi omushogoyo, nkacwamu omuhanda ogu ndikwenda kutoora, nari omurimo ogu naabaire ninkunda munonga. Kwonka Yehova akanyeta kutoora omuhanda ogundi, akaba ari nk’orikungira ati: ‘Ninyija kukwegyesa, nkuhabure omuhanda ogu oine kutoora.’ (Zab. 32:8) Okwikiriza Yehova kunyoreka omuhanda ogu nyine kutoora kikambaasisa kumuheereza n’okutunga emigisha, otwariiremu n’emyaka 52 ei naamazire nimpeereza omuri Africa.

OKURUGA BLACK COUNTRY KUZA OMU MWANYA GW’OBUTAGATSI OMURI AFRICA

Nkazaarwa 1935 omuri Darlaston, Black Country, omu kyanga kya England ekyayetsirwe eiziina eryo bwanyima y’okureeba omwika gurikwiragura nigucumbukiira omu mwanya kuruga omu makorero. Obu naabaire nyine emyaka ena, Abajurizi ba Yehova bakatandika kwegyesa abazaire bangye Baibuli. Obu naabaire ndi omu myaka y’obushogoyo nkeehamiza amazima reero naabatizibwa omuri 1952 aha myaka 16.

Omu bwire nibwo bumwe, nkatandika kwega omwoga omu ikorero eririkukora ebikwato n’ebyoma by’emotoka. Nkatandika kutendekwa kuba karaani w’eikorero eryo, kandi nkaba ninkunda omurimo ogwo.

Nkaba nyine kucwamu aha nshonga kukuru obu omureeberezi wa saketi yaanshaba kutandika kwebembera Okwega Ekitabo okw’Ekibiina omu ruteerane rw’aha gati ya saabiiti omu kibiina kyaitu ekya Willenhall. Kwonka kikaba kitoorobi kucwamu. Omu bwire obwo, nkaba ninkwatanisa n’ebibiina bibiri. Omu saabiiti egyo, nkaza omu kibiina ekyabaire kiri haihi n’ahu ndikukorera omuri Bromsgrove, nka mahiro 20 kuruga omuka. Kandi omu wiikenda, ku naabaire ngaruka omu ka, nkaza omu kibiina kya Willenhall.

Ahabw’okugira ngu nkaba nyine ekihika ky’okushagika ekibiina kya Yehova, nkaikiriza kukora eki omureeberezi wa saketi yaanshabire, n’obu eki kyabaire nikimanyisa okutsigaho omurimo ogu naabaire ninkunda munonga. Okwikiriza Yehova kunyoreka ahu nyine kutoora omu bwire obwo kikanyiguriraho orwigi kuza omu buheereza obu obutakandeeteraga kwefuuza.

Obu naabaire ndi omu kibiina kya Bromsgrove, nkareeba munyaanyazi-itwe murungi, orikwebembeza eby’omwoyo orikwetwa Anne. Tukataaha hamwe omu bushwere omuri 1957, kandi twembi tukatunga omugisha gw’okuba baapayoniya ab’obutwire, ab’omutaano, okutaayaayira ebibiina, n’okuheereza aha Beseeli. Anne atwire naandeetera okushemererwa omuri buri kimwe.

Omuri 1966, tukatunga omugisha gw’okuza omu ishomero rya Gileadi erya 42. Tukoherezibwa kuza kuheereza omuri Malawi, eihanga eririkumanywa munonga omuri Africa ahabw’okutwariza gye abantu n’okubakiira. Nkaba ntarikumanya ngu nibabaasa kwanga kutwakiira.

OKUHEEREZA OMU BWIRE BUGUMIRE OMURI MALAWI

Emotoka y’ekika kya Kaiser Jeep ei twabaire nitukoresa omu kutaayaayira ebibiina omuri Malawi

Tukahika Malawi omu Kwakabiri 1, 1967. Bwanyima y’okumara okwezi turikwega orurimi rusya, tukatandika kwejumba omu murimo gw’okureeberera disiturikiti. Tukaba twine emotoka erikwetwa Kaiser Jeep ei baingi baabaire nibateekateeka ngu neebaasa kuraba buri hamwe, nangwa n’omu migyera. Kwonka tikwo kyabaire kiri, ekaba neebaasa kuraba omu maizi makye. Obumwe, tukaba nitutuura omu bufuuha bw’obudongo, kandi obwo twine kutaho entundubaare omu bwire bw’enjura. Tukatandika omurimo gw’obumiisani omu muringo gugumire, kwonka tukaba nitugukunda!

Omu Kwakana, nketegyereza ngu hakaba nihaza kubaho oburemeezi omu ihanga eryo. Nkahurira okugamba kwa Dr.Hastings Banda owaabaire ari purezidenti wa Malawi. Akagira ngu Abajurizi ba Yehova tibarikushashura emishoro kandi nibeetaatsyataatsya omu by’obutegyeki. Buzima, ebi yaagambire bikaba biri ebishuba. Tukaba nitumanya ngu eki kibaireho ahabw’okutagira rubaju omu by’obutegyeki, na munonga ahabw’okwanga kugura kaada z’ekibiina ky’obutegyeki.

Omu Kwamwenda, tukashoma omu rupapura rw’amakuru ngu purezidenti akaba naayomesereza ab’eishe-emwe ahabw’okureetaho obutabanguko buri hamwe. Akaranga aha ruteerane rwabo oruhango orw’eby’obutegyeki ngu gavumenti ye neija kucwamu ahonaaho kutaho ekiragiro ky’okwemereza omurimo gw’Abajurizi ba Yehova. Eki kikabaho omu Kwaikumi 20, 1967. Bwanyima y’obwire bukye, abaporiisi n’abarikukora aha barikwija omu ihanga bakaija kukinga ofiisi y’eitaagi, n’okubinga abamiisani kuruga omuri Malawi.

Obu baankwata kandi baakambinga omuri Malawi omuri 1967 ndi n’abamiisani abandi Jack na Linda Johansson

Bwanyima y’okumara ebiro bishatu omu kihome, tukoherezibwa Mauritius eihanga eryabaire riri ahansi y’obutware bwa Bungyereza. Kwonka, ab’obushoboorozi omuri Mauritius bakanga kutwikiriza kutuurayo nk’abamiisani. N’ahabw’ekyo tukoherezibwa Rhodesia (hati erikwetwa Zimbabwe). Ku twahikireyo, tukaza omu ofiisi erikukora aha barikwija omu ihanga baatuzibira kutaahamu barikugira bati: “Muziibiirwe kutuura omuri Malawi. Baangire kubaikiriza kutuura omuri Mauritius, kandi hati muri aha ahabw’okugira ngu hariho obuteeka.” Anne akatandika kurira. Okaba nooshusha oti tihaine orikutwenda! Omu bwire obwo, nkaba niinyenda kutaaha kugaruka owaitu England. Empereruka, abarikukora aha barikwija omu ihanga, bakatwikiriza kuraara aha ofiisi y’eitaagi ekiro ekyo kwonka baataho akashonshorekye ngu twine kuza kweyanjura aha ofiisi yaabo enkuru bwasheesha. Tukaba turuhire, kwonka tukagumizamu nitwesiga Yehova kuba niwe yaashoboorora ebyaitu. Kuza kuhika omu mwabazyo ogw’eizooba erindi, kitaraariire bakatwikiriza kutuura omuri Zimbabwe nk’abagyenyi. Tindikwija kwebwa oku naayehuriire aha izooba eryo, nkahamiza kimwe ngu Yehova niwe yaabaire naatworeka ahu twine kutoora.

OBUHEEREZA BUSYA BW’OKUHEEREZA OMURI MALAWI NDI ZIMBABWE

Ndi na Anne aha Beseeli omuri Zimbabwe, 1968

Nkatandika kukora aha by’obuheereza aha ofiisi y’eitaagi eya Zimbabwe, ndikureeberera Malawi na Mozambique. Ab’eishe-emwe omuri Malawi bakaba nibahiiganisibwa munonga. Omurimo gwangye gukaba nigutwariramu okuvunuura ripoota ezirikuruga aha bareeberezi abarikutaayaayira ebibiina omuri Malawi. Omwabazyo gumwe ku naabaire ninkora aha ripoota emwe nkarira ahabw’omuringo mubi ogu ab’eishe-emwe na banyaanyazi-tiwe baabaire nibatwarizibwamu. * Kwonka kandi, nkashemezibwa munonga, obwesigwa bwabo, okwikiriza kwabo, n’okugumisiriza kwabo.—2 Kor. 6:4, 5.

Tukaba nitukora buri kimwe ekirikubaasika kwoherereza ab’eishe-emwe eby’okurya by’omwoyo abaabaire batsigaire Malawi n’abaahungiire omuri Mozambique ahabw’obutabanguko. Abarikuvunuura Chichewa, orurimi orikukirayo kugambwa omuri Malawi, bakafururwa baatwarwa aha faamu y’ow’eishe-emwe omuri Zimbabwe. Akabombekyeraho oburaaro na ofiisi. Bakagumizamu n’omurimo gwabo omukuru ogw’okuvunuura ebitabo ebirikushoboorora Baibuli.

Tukaba nitutebeekanisiza abarikutaayaayira ebibiina omuri Malawi kwija omu ruteerane oruhanga orwa buri mwaka omu rurimi rwa Chichewa omuri Zimbabwe. Okwo niyo baabaire nibaiha embazo z’okuha aha ruteerane oruhango orw’ebiro bishatu. Omu kugaruka Malawi, bakaba bagyenda nibagambiraho ab’eishe-emwe bagyenzi baabo nk’oku barikubaasa. Omwaka gumwe turikuza kutaayaaya omuri Zimbabwe, tukabaasa kutebeekanisa Ishomero ry’Obuheereza kugumya abareeberezi ba saketi abo emanzi.

Ndikuha orubazo omu rurimi rwa Chichewa/Shona aha ruteerane oruhango omuri Zimbabwe

Omu Kwakabiri 1975, tukaruga Malawi twaza kutaayaayira Abajurizi ba Yehova abaabaire bahungiire omu nkambi omuri Mozambique. Ab’eishe-emwe aba bakaba nibakigyenda n’ekibiina kya Yehova, kandi barikushagika entebeekanisa nsya y’akakiiko k’abareeberezi. Abareeberezi basya abo bakaba batebeekaniise ebintu bingi by’omwoyo, ebyabaire nibitwariramu okuha embazo za boona, okuhikaanisa ebiteekateeko aha kyahandiikirwe ky’eizooba n’Omunaara gw’Omurinzi, nangwa n’okugira enteerane empango. Enkambi ezo bakaba bizitebeekaniise nk’enteerane empango, hariho abarikuboneza, abarikugabura eby’okurya, n’ab’okurinda omwanya. Ab’eishe-emwe aba abeesigwa bakahikiiriza bingi ahabw’okuhwerwa Yehova, kandi nkarugayo ngarukirwemu amaani.

Omu myaka ya 1970, ofiisi y’eitaagi eya Zambia ekatandika kureeberera Malawi. Kwonka nabwo, embeera za Malawi zikanguma aha mutima naaguma nimbashabira, kandi nikyo kimwe n’abandi. Ahabw’okugira ngu nkaba ndi aha Kakiiko nk’Eitaagi rya Zimbabwe, nkaba nimbugana abarikujwekyera ofiisi enkuru emirundi mingi, n’ab’eishe-emwe b’obujunaanizibwa omuri Malawi, South Africa, na Zambia. Tukaba nitwebuuza ekibuuzo nikyo kimwe: “Nitubaasa kwongyera tuta kuhwera ab’eishe-emwe omuri Malawi?”

Bwanyima y’obwire, okuhiiganisibwa kukatuuba. Ab’eishe-emwe abaabaire bahungire bakaba bariyo nibagaruka Malawi, reero abaatsigaireyo mporampora bakatunga oburuhuuko ahakuba bakaba batakituntuzibwa. Amahanga agari haihi na Malawi gakatandika kwikiriza okuramya kw’Abajurizi ba Yehova n’okubaihaho emihingo. N’eihanga rya Mozambique rikakora nikyo kimwe omuri 1991. Kwonka tukaba nitwebuuza tuti: ‘Abajurizi ba Yehova omuri Malawi nibaija kutunga ryari obugabe bw’okuramya?’

OKUGARUKA MALAWI

Embeera z’eby’obutegyeki omuri Malawi zikahinduka, kandi omuri 1993 gavumenti ekaiha emihingo aha Bajurizi ba Yehova. Ekyo kiherize kubaho, nkaba ningaaniira n’omumiisani owaabuurize ati: “Noija kugaruka Malawi?” Nkaba nyine emyaka 59, nkamugarukamu nti: “Ngaaha, nkuzire munonga!” Kwonka, aha izooba eryo tukatunga obutumwa kuruga aha Kakiiko Akareeberezi burikutushaba tugarukayo.

Tukaba nitukunda obuheereza bwaitu omuri Zimbabwe, n’ahabw’ekyo tukagumirwa kucwamu. Tukaba twatsimbire emizi twine n’abanywani baingi. Ab’akakiiko Akareeberezi omu muringo gw’embabazi bakagira ngu tibarikwija kuhindura obuheereza bwaitu, okwihaho twaba nitwenda. N’ahabw’ekyo kikaba kyorobi kutoora omuhanda ogwaitu tukaguma omuri Zimbabwe. Kwonka ninyijuka ndikuteekateeka ahari Abrahamu na Saara oku baatsigireho amaka gaabo agu baabaire bamanyiriire omu myaka yaabo eya bukuru, bakoorobera obuhabuzi bwa Yehova.—Kut. 12:1-5.

Tukacwamu kwikiriza kandi tukakuratira obuhabuzi bw’ekibiina kya Yehova twagaruka omuri Malawi Okwakabiri 1, 1995, bwanyima y’emyaka 28 aha eizooba obu twazayo. Hakateebwaho Akakiiko k’Eitaagi, akaabaire kariho nyowe n’ab’eishe-emwe abandi babiri, kandi ahonaaho tukatandika kwecurenga kutebeekanisa emirimo y’Abajurizi ba Yehova.

YEHOVA NIWE ARIKUKUZA

Ka n’omugisha gw’amaani kureeba Yehova naareetera omurimo kutunguuka juba! Omubaro gukeeyongyera kuruga aha babuurizi nka 30,000 omu 1993 kuhika aha 42,000 omuri 1998. * Akakiiko Akareeberezi kakaikiriza entebeekanisa y’okwombeka ofiisi y’eitaagi ensya y’okureeberera emirimo y’obuheereza. Tukagura eitaka rya hika 12 omuri Lilongwe, kandi naatooranwa kwegaita aha kakiiko k’okureeberera okwombeka.

Ow’eishe-emwe Guy Pierce ow’Akakiiko Akareeberezi akaha orubazo rw’okuhayo ekyombeko kisya omu Kwakataano 2001. Ababuurizi abarikurenga omu nkumi ibiri bakaija, kandi baingi aharibo bakaba bamazire emyaka erikurenga 40 babatizibwe. Ab’eishe-emwe na banyaanyazi-itwe aba abeesigwa bakaba babaasize kwemera embeera zigumire obu omurimo gwaitu gwabaire gwemereziibwe. Bakaba bari abakyene omu by’omubiri kwonka bari abatungi munonga omu by’omwoyo. Kandi hati kikabashemeza kureeba Beseeli yaabo ensya. Buri hamwe ahu baabaire bahika omu Beseeli, bakaba nibahurira ebyeshongoro by’Obukama ebihimbirwe birikweshongorwa n’ebitongyerero omu muringo gw’eky’afirika, ekyareeteire omukoro kubonera kukira endiijo yoona ei ndagiireho. Ekyo kikoreka ngu Yehova naaha emigisha abarikugumisiriza okugyezibwa omu bwesigwa.

Bwanyima y’okwombeka ofiisi y’eitaagi, kikashemeza kutandika kutunga obujunaanizibwa bw’okuha embazo z’okuhayo Ebyombeko by’Obukama. Ebibiina bya Malawi ebyabaire biine esente kye bikaba biriyo nibigasirwa omu ntebeekanisa y’ekibiina kyona hamwe. Enyima, ebibiina ebimwe bikaba nibiteeranira ahansi y’emiti ya kaaritusi. Bakaba nibakoresa ebinyaatsi kushakaara, n’entebe ezikozirwe omu budongo. Hati ab’eishe-emwe bakaba nibakora amatafaari kwombeka emyanya erikureebeka gye ey’okugiriramu enteerane. Kwonka ab’eishe-emwe bakaba nibakunda entebe eza foomu, ahabw’okugira ngu hariho engamba ngu aha foomu nimubaasa kwehigahiga, omuntu atungye ah’okushutama!

Kandi mbaasize n’okureeba oku Yehova arikuhwera abantu be kutunguuka omu by’omwoyo. Kikashemeza kureeba ab’eishe-emwe abato omuri Africa barikwehayo beekundiire kuheereza, n’okugasirwa omu bwegyese oburikwera n’okutendekwa. Eki kibabaasiise kuheereza aha Beseeli n’omu bibiina. Ebibiina bikongyera kuhama ahabw’okutoorana abarikutaayaayira saketi, kandi baingi aharibo bakaba bari omu bushwere. Abashweraine abo bakacwamu kwongyera kuheereza Yehova barikwefeerereza okuzaara abaana, oyihireho emigyenzo, n’okugyemeserezibwa abanyabuzaare.

MMAZIRWE N’OKUCWAMU KWANGYE

Ndi na Anne aha Beseeli omuri Britain

Bwanyima y’okumara emyaka 52 omuri Africa, nkatandika kugira amagara mabi. Akakiiko Akareeberezi kakashaba ofiisi y’eitaagi kutwikiriza kugaruka omuri Britain. Tukeehurira kubi kutsigaho obuheereza obu twabaire nitukunda, kwonka Beseeli ya Britain neetureeberera gye omu myaka yaitu egi eya bukuru.

Ningamba ntarikubangaanisa ngu okwikiriza Yehova kunyoreka ah’okutoora, buzima n’okucwamu kurungi oku ndakozire. Ku ogire ngu nkakuratira obwengye bwangye, obundi nkabaire ndi omu mbeera z’omutaano. Yehova akaba naamanya eki nyine kukora ‘kutebeekanisa emihanda yangye.’ (Enf. 3:5, 6) Omu butsigazi bwangye, nkaba nyine ekyetengo ky’okumanya ebirikutwarirwa omu kukora omu kitongore kihango. Kwonka, ekibiina kya Yehova kikampa omurimo gw’eby’omwoyo ogundeeteire okumarwa kw’amaani. Nyowe okuheereza Yehova kutwire nikundeetera okumarwa kwingi n’okuhitsya na hati!

^ Ebyafaayo bya Malawi eby’omwoyo bakashohozibwa omu Yearbook of Jehovah’s Witnesses eya 1999, rup. 148-223.

^ Hati Malawi erimu ababuurizi abarikurenga 100,000.