Guruka oze aha biriho

Guruka oze aha birimu

Manya Omuzigu Waawe

Manya Omuzigu Waawe

‘Tituri abatarikumanya obwengye obu Sitaane arikutucwera.’​—2 ABAKORINSO 2:11.

EKYESHONGORO: 49, 27

1. Bwanyima ya Adamu na Haawa kushiisha, Yehova akashuuruura ki ebirikukwata aha muzigu waitu?

ADAMU akaba naamanya ngu enjoka tizirikugamba. N’ahabw’ekyo ku yaamanyire ngu enjoka egambire na Haawa, naabaasa kuba yaayetegyereize ngu buzima ekihangirwe ky’omwoyo nikyo kibaire nikigamba. (Okutandika 3:1-6) Adamu na Haawa bakaba batarikumanya ekihangirwe ky’omwoyo eki n’oha. Kwonka Adamu akacwamu kworobera ekihangirwe eki yaabaire atarikumanya, yaagomera Ishe owa rukundo. (1 Timoseo 2:14) Ahonaaho, Yehova akatandika kushuuruura bingi ebirikukwata aha muzigu ogu, kandi yaaraganisa ngu naija kuhitsya obwire amucwekyereze. Kwonka Yehova akarabura ngu ekyo kitakabaireho, ekihangirwe eki eky’omwoyo ekyagambire kurabira omu njoka, nikiija kuteeraho kuhabisa boona abarikumukunda.​—Okutandika 3:15.

2, 3. Niki ekirikubaasa kuba kyareeteire Yehova kutashuuruura bingi ebirikukwata ahari Sitaane Mesia atakaizire?

2 Yehova takatugambiraga eiziina ryenyine erya maraika owaamugomiire. * (Reeba obugambo obw’ahansi.) Kandi bwanyima y’emyaka 2,500 obugomi buherize kubaho omuri Edeni, nibwo Yehova yaayoreka eiziina eririkuhikaana n’obugomi bwa maraika ogwo. (Yobu 1:6) Naamanywa nka “Sitaane,” ekirikumanyisa “Omuhakanisa.” Ebitabo bishatu eby’Oruheburaayo, nka 1 Obusingye, Yobu, na Zekaria nabyo nibigamba ahari Sitaane. Ahabw’enki haabaire hatariho bingi ebirikumanywa aha muzigu ogu, obu Mesia yaabaire atakaizire?

3 Omu Byahandiikirwe eby’Oruheburaayo Yehova taratairemu bingi ebirikukwata ahari Sitaane n’ebikorwa bye. Ahakuba ekigyendererwa ky’Ebyahandiikirwe eby’Oruheburaayo kikaba kiri okuhwera abantu kumanya Mesia kandi bakamukuratira. (Luka 24:44; Abagalatia 3:24) Mesia ku yaizire, Yehova akamukoresa hamwe n’abeegi be kworeka bingi ebirikukwata ahari Sitaane na baamaraika abaamwegaitsireho. * (Reeba obugambo obw’ahansi.) Eki kihikire ahakuba Yehova naija kukoresa Yesu n’abashukirweho amajuta kucwekyereza Sitaane n’abakuratsi be.​—Abarooma 16:20; Okushuuruurwa 17:14; 20:10.

Nitubaasa kusingura omuzigu waitu ahakuba nituhwerwa Yehova, Yesu, na baamaraika abeesigwa

4. Ahabw’enki tutashemereire kutiinisibwa Omuregi?

4 Entumwa Petero akashoboorora ahari Sitaane Omuregi “nk’entare erikutsinda,” kandi Yohaana akamweta “ekijoka.” (1 Petero 5:8; Okushuuruurwa 12:9) Kwonka titushemereire kutiinisibwa Omuregi. Amaani ge gaine obugarukiro. (Shoma Yakobo 4:7.) Turinzirwe Yehova, Yesu, na baamaraika abeesigwa. Baatuhwera, nitubaasa kusingura omuzigu waitu. Kwonka nabwo, twine kumanya eby’okugarukamu by’ebibuuzo bishatu ebikuru ebi: Sitaane naateeraho kuhabisa abantu kirikwingana ki? Naakoresa bukoryo ki kuhabisa abantu? Kandi ni bintu ki ebi atarikubaasa kukora? Ka tugarukyemu ebibuuzo ebi, kandi tureebe n’amashomo agu turikubaasa kwega.

SITAANE NAAHABISA ABANTU KIRIKWINGANA KI?

5, 6. Ahabw’enki gavumenti z’abantu zitarikubaasa kureetaho empindahinduka ezi abantu barikwetenga munonga?

5 Baamaraika baingi bakeegaita ahari Sitaane kugomera Ruhanga. Omwegyemure gutakaizire, Sitaane akabaasa kuhabisa bamwe ahari baamaraika kuteerana n’abakazi. Baibuli neeshoboorora aha nshonga egyo omu muringo gw’akamanyiso erikugamba aha kijoka kihango ekyagwire kuruga omu iguru hamwe na kimwe kya kashatu ky’enyonyoozi z’omu iguru. (Okutandika 6:1-4; Yuda 6; Okushuuruurwa 12:3, 4) Baamaraika abo ku baarugire omu ka ya Ruhanga, bakeeta ahansi y’obushoboorozi bwa Sitaane. Titushemereire kuteekateeka ngu baamaraika abagomi ni guruupu etatebeekaniise gye. Sitaane atebeekaniise gavumenti ye omu mwanya ogutarikureebwa arikuteeraho kutooreza Obukama bwa Ruhanga. Ayehindwire omugabe, kandi atebeekaniise baadaimoni, yaabaha amaani, kandi yaabahindura abategyeki b’ensi.​—Abaefeso 6:12.

6 Sitaane naakoresa entebeekanisa ye egi kutegyeka gavumenti z’abantu. Eki nitubaasa kukihamya, ahakuba akooreka Yesu “obugabe bwona obw’omu nsi yoona,” reero yaamugira ati: “Niinyija kukuha obushoboorozi obu bwona n’ekitiinisa kyabwo; ahakuba nkabuheebwa, kandi mbuheereza ou nkunda weena.” (Luka 4:5, 6) Kwonka gavumenti nyingi nizikorera abantu ebintu birungi, kandi n’abategyeki abamwe nibaba nibenda kuhwera abantu. Kwonka tihariho mutegyeki orikubaasa kureetaho empindahinduka ezi turikwetenga munonga.​—Zaaburi 146:3, 4; Okushuuruurwa 12:12.

7. Oyihireho Sitaane okukoresa zaagavumenti, naakoresa ata ediini z’ebishuba n’eby’obushuubuzi? (Reeba ekishushani aha kutandika.)

7 Sitaane na baadaimoni nibakoresa ediini z’ebishuba n’eby’obushuubuzi kuhabisa abantu omu ‘nsi yoona.’ (Okushuuruurwa 12:9) Sitaane naakoresa amadiini g’ebishuba kujanjaaza ebishuba ebi yaagambire ahari Yehova, kandi naateeraho n’okushereka eiziina rya Ruhanga. (Yeremia 23:26, 27) N’ekirugiremu, abantu abacureezi abarikuteekateeka ngu nibaramya Ruhanga buzima nibaramya baadaimoni. (1 Abakorinso 10:20; 2 Abakorinso 11:13-15) Kandi Sitaane naakoresa n’eby’obushuubuzi kujanjaaza ebishuba bye, nk’ekishuba ekirikugira ngu esente n’ebintu nibireeta okushemererwa. (Enfumu 18:11) Abo abarikwikiriza ekishuba eki nibaba abahuuku b’eby’obutungi omu mwanya gw’okuheereza Ruhanga. (Matayo 6:24) N’obu omu kubanza barikuba nibakunda Ruhanga, rukundo ei bainiire ebintu byabo neeguma neeyeyongyera, reero rukundo ei bainiire Ruhanga ehwaho.​—Matayo 13:22; 1 Yohaana 2:15, 16.

Twine kucwamu yaaba turaaze aha rubaju rwa Yehova nari orwa Sitaane

8, 9. (a) Ni mashomo ki abiri agu turikwegyera ahari Adamu, Haawa, na baamaraika abaagomire? (b) Nitugasirwa tuta kumanya ngu Sitaane niwe arikutegyeka ensi?

8 Hariho amashomo makuru abiri agu turikubaasa kwegyera aha bikorwa bya Adamu, Haawa, na baamaraika abaagomire. Ery’okubanza, nitwega ngu hariho embaju ibiri zonka, kandi twine kutooranaho rumwe. Nitubaasa kuza aha rubaju rwa Yehova nari orwa Sitaane. (Matayo 7:13) Erya kabiri, nitwega ngu abo abarikwegaita ahari Sitaane nibagasirwa kakye munonga. Adamu na Haawa bakatunga omugisha gw’okwecweramu ekihikire n’ekigwire. Kandi baadaimoni baine amaani garinganiire kubaasa kuhabisa gavumenti z’abantu. (Okutandika 3:22) Kwonka okutooranaho orubaju rwa Sitaane butoosha niharugamu ebintu bibi. Tiharimu migisha eyaabuzima!​—Yobu 21:7-17; Abagalatia 6:7, 8.

9 Ahabw’enki ni kirungi ahariitwe kumanya ngu Sitaane niwe arikutegyeka ensi? Nikituhwera kugira emiteekateekyere etagwereire rubaju ahari gavumenti z’abantu, kandi nikituhiga kubuurira amakuru marungi. Nitumanya ngu Yehova naayenda ngu tworobere gavumenti z’abantu. (1 Petero 2:17) Naayenda ngu tworobere ebiragiro bya gavumenti byaba bitarikuhakanisa emitindo ye. (Abarooma 13:1-4) Kwonka nabwo nitumanya ngu titwine kushagika ekibiina ky’eby’obutegyeki nari omutegyeki. (Yohaana 17:15, 16; 18:36) Ahakuba nitumanya ngu Sitaane naateeraho kushereka eiziina rya Ruhanga, Yehova n’okurishiisha. N’ahabw’ekyo nitukora kyona ekirikubaasika kwegyesa abantu amazima agarikukwata ahari Ruhanga waitu. Nikitwesiimisa kwetererwa eiziina rye kandi tukarikoresa. Okukunda Ruhanga n’eky’omuhendo munonga okukira okukunda esente nari ebintu.​—Isaaya 43:10; 1 Timoseo 6:6-10.

SITAANE NAATEERAHO ATA KUHABISA ABANDI?

10-12. (a) Sitaane akakoresa mutego ki kureetera baamaraika kwohibwa? (b) Nitwegyera ki aha bugomi bwa baamaraika abo?

10 Sitaane naakoresa obukoryo oburikukora gye kuhabisa abandi. Kubaasa kubareetera kukora ebi arikwenda, obumwe naakoresa omutego gw’okwohibwa, kandi obumwe naabatiinatiinisa kumworobera.

11 Sitaane akakoresa omutego gw’okubeihabeiha kureetera baamaraika baingi kwohibwa. Naabaasa kuba yaabetegyereize kumara obwire buraingwa kubaasa kumanya ekiraabareetere kwohibwa. Bamaraika abamwe bakagwa omu mutego ogu baateerana n’abakazi. Abaana abu baazaire bakaba enshaarizi baatwariza kubi abantu. (Okutandika 6:1-4) Oyihireho Sitaane okukoresa obushambani kureetera baamaraika abo kwohibwa, naabaasa kuba yaabaraganiise ngu nibaija kugira obushoboorozi aha bantu boona. Omu muringo ogu, Sitaane naabaasa kuba yaabaire naateeraho kutaahataaha omu kuhikiirira kw’obunabi bwa Yehova oburikukwata aha ‘ruzaaro rw’omukazi.’ (Okutandika 3:15) Kwonka Yehova taramwikiriize kusingura. Akareeta omwegyemure, ogwaremeise ebigyendererwa bya Sitaane na baadaimoni.

Sitaane Naareeta Okwohibwa, Obushambani, Amaryo, n’obufumu (Reeba akacweka 12, 13)

12 Nitwega ki omuri ki? Obushambani n’amaryo n’emitego erikukora gye. Baamaraika abaayegaitsire ahari Sitaane bakaba bamazire emyaka mingi bari na Ruhanga omu iguru! Kwonka nabwo, baingi aharibo bakaikiriza kugira ebyetengo bibi, kandi ebyetengo ebi bikaguma nibyeyongyera kuba eby’amaani. Butoosha twine kuguma nitwijuka ngu n’obu twakuba tuheereize Yehova kumara emyaka mingi, ebyetengo bibi nibibaasa kutsimba emizi omu mitima yaitu. (1 Abakorinso 10:12) Niyo nshonga ahabw’enki tushemereire kuguma nitweshwijuma kureeba ekiri omu mitima yaitu, kandi tukaihamu ebiteekateeko bibi n’amaryo g’okweyendeza!​—Abagalatia 5:26; shoma Abakolosai 3:5.

13. Ni mutego ki ogundi ogu Sitaane arikukoresa, kandi nitubaasa kugwetantara tuta?

13 Omutego ogundi ogu Sitaane arikukoresa n’eby’obufumu. Obunaku obu, naateeraho kureetera abantu kukunda baadaimoni arikukoresa ediini z’ebishuba n’eby’okweshemeza. Vidiyo, emizaano y’aha kompyuta, n’emiringo endiijo ey’eby’okweshemeza nibibaasa kureetera eby’obufumu kureebeka nk’ebirikushemeza. Nitubaasa kwetantara tuta omutego ogu? Titushemereire kuteekateeka ngu ekibiina kya Ruhanga nikiija kutuha omushororongo gw’eby’okweshemeza ebirungi n’ebibi. Twine kutendeka omuntu waitu w’omunda kugira ngu tucwemu gye turikwihirira aha misingye ya Yehova. (Abaheburaayo 5:14) Kandi rukundo ei twiniire Ruhanga yaaba ‘etarimu buryarya,’ nitwija kutoorana gye eby’okweshemeza. (Abarooma 12:9) Omuntu endyarya naakora ekirikutaana n’eki arikugamba. N’ahabw’ekyo twaba nitutoorana eby’okweshemeza, nitubaasa kwebuuza tuti: ‘Ninkuratira emisingye niyo emwe ei ndikugambira abandi kukuratira? Abeegi bangye ba Baibuli nari abu ndikugarukira nibaija kuteekateeka ki baareeba eby’okweshemeza ebi ndikwejumbamu?’ Twakuratira emisingye ei turikugambira abandi kukuratira, nikiija kutworobera kwetantara emitego ya Sitaane.—1 Yohaana 3:18.

Sitaane naateeraho kututiinatiinisa arikukoresa zaagavumenti ezirikwemereza omurimo gwaitu, okugyemeserezibwa ah’eishomero, n’ab’omuka kutuhiiganisa (Reeba akacweka 14)

14. Sitaane naateeraho ata kututiinatiinisa, kandi nitubaasa kumusingura tuta?

14 Kandi Sitaane naateeraho kututiinatiinisa ngu tugomere Yehova. Nk’eky’okureeberaho, naabaasa kureetera gavumenti z’abantu kwemereza omurimo gwaitu gw’okubuurira. Naabaasa n’okureetera abakozi bagyenzi baitu nari abeegi bagyenzi baitu kutujuma ahabw’okukuratira emisingye ya Baibuli. (1 Petero 4:4) Sitaane naabaasa n’okureetera ab’omu maka gaitu abatari Bakristaayo kuturemesa kuza omu nteerane n’obu barikuba nibareebeka nk’abaine ebigyendererwa birungi. (Matayo 10:36) Mbwenu shi nitubaasa kukora ki kusingura okutiinatiinisa kwa Sitaane? Titushemereire kutangaazibwa okutaahirirwa nk’oku, ahakuba nitumanya ngu Sitaane ariyo naaturwanisa. (Okushuuruurwa 2:10; 12:17) Kandi, twine n’okwijuka ngu Sitaane naagira ngu nituheereza Yehova twaba turi omu mbeera nungi, kwonka ngu nitwija kwehakana Ruhanga embeera zaaguma. (Yobu 1:9-11; 2:4, 5) Eky’ahamuheru, butoosha twine n’okushaba Yehova kutuha amaani. Kandi ijuka ngu Yehova taribaasa kututsigaho.​—Abaheburaayo 13:5.

EKI SITAANE ATARIKUBAASA KUKORA

15. Mbwenu shi Sitaane naabaasa kutugyema kukora eki tutarikwenda? Shoboorora.

15 Sitaane tarikubaasa kugyema abantu kukora eki batarikwenda. (Yakobo 1:14) Nangwa na baingi omu nsi tibarikukimanya ngu bari aha rubaju rwa Sitaane. Kwonka omuntu ku arikwega amazima, naaba aine kucwamu yaaba araaze aha rubaju rwa Yehova nari orwa Sitaane. (Ebyakozirwe 3:17; 17:30) Twaba tumaririire kworobera Ruhanga, Sitaane tarikubaasa kuturemesa kuguma turi abeesigwa.​—Yobu 2:3; 27:5.

16, 17. (a) Ni bintu ki ebindi ebi Sitaane na baadaimoni batarikubaasa kukora? (b) Ahabw’enki tutashemereire kutiina kushaba Yehova turikugamba?

16 Hariho n’ebindi bintu ebi Sitaane na baadaimoni batarikubaasa kukora. Nk’eky’okureeberaho, Baibuli terikugira ngu nibabaasa kumanya ekiri omu biteekateeko byaitu nari omu mitima yaitu. Yehova na Yesu nibo bonka abaine okubaasa okwo. (1 Samueli 16:7; Mako 2:8) Mbwenu shi tushemereire kutiina ngu twagamba nari twashaba turikugamba, Omuregi na baadaimoni nibaija kuhurira ebi twagamba reero batuharane? Ngaaha! Ahabw’enki nitugira ngu ngaaha? Teekateeka aha kugyeragyeranisa oku: Titurikutiina kukora ebintu birungi twaba nituheereza Yehova ahabw’okugira ngu Omuregi naabaasa kutureeba. Omu muringo nigwo gumwe, titushemereire kutiina kushaba turikugamba ahabw’okugira ngu Omuregi naabaasa kutuhurira. Kandi Baibuli emirundi mingi neetugambira obu abaheereza ba Ruhanga baashaba omu iraka eririkuhurirwa, kwonka terikworeka ngu bakaba batiinire ngu Omuregi naija kubahurira. (1 Abagabe 8:22, 23; Yohaana 11:41, 42; Ebyakozirwe 4:23, 24) Twateeraho kugamba n’okutwaza nk’oku Yehova arikwenda, nitubaasa kuhamya ngu tarikwija kwikiriza Omuregi kutukora kubi ebiro byona.​—Shoma Zaaburi 34:7.

17 Twine kumanya omuzigu waitu, kwonka titushemereire kumutiina. N’obu turaabe tutahikiriire, kwonka ahabw’okugira obushagiki bwa Yehova nitubaasa kusingura Sitaane! (1 Yohaana 2:14) Twamurwanisa, naija kutuhunga. (Yakobo 4:7; 1 Petero 5:9) Obunaku obu, nikireebeka Sitaane ataire omutima aha kurwanisa eminyeeto. Nibabaasa kusingura bata okutaahirira kwe? Nituza kugaaniira ahari eki omu kicweka ekirikukurataho.

^ kacw. 2 Baibuli neeyoreka amaziina ga bamwe ahari baamaraika. (Abaramuzi 13:18; Danieli 8:16; Luka 1:19; Okushuuruurwa 12:7) Kandi neeyoreka ngu Yehova akaha buri nyonyoozi eiziina. (Zaaburi 147:4) N’ahabw’ekyo nikikora amakuru kuteekateeka ngu Yehova akaha baamaraika boona amaziina, otwariiremu n’ogwo bwanyima owaahindukire Sitaane.

^ kacw. 3 Ekitiinisa “Sitaane” nikishangwa emirundi 18 omu Byahandiikirwe eby’Oruheburaayo kandi emirundi erikurenga 30 omu Byahandiikirwe eby’Orugriika.