1-2. Ni nshonga ki emwe eshemereire kutureetera kukunda ebiri omu kitabo ky’Okushuuruurwa?

 KA TUGIRE ngu omuntu yaakweta kureeba ebishushani. Reero ebishushani ebingi oguma noobiraho juba ahakuba abantu abariho torikubamanya. Kwonka kimwe aharibyo okitaho munonga omutima kukyetegyereza. Ahabw’enki? Ahakuba ori omwe aha bari aha kishushani ekyo. Omu kukyetegyereza, oyijuka obu kyateerwa n’ahu mwabaire muri. Noomanya buri omwe oriho, kandi ni kikuru munonga ahariiwe.

² Ekitabo ky’Okushuuruurwa kiri nk’ekishushani ekyo. Ahabw’enki? Ahabw’enshonga nk’ibiri. Ey’okubanza, ekitabo eki niitwe kyahandiikiirwe. Omu mushororongo gw’okubanza, nitushoma tuti: “Ebyashuurwirwe Yesu Kristo, ebi Ruhanga yaamuhaire kworeka abahuuku be ebyabaire nibyenda kubaho juba.” (Kush. 1:1) N’ahabw’ekyo, ebihandiikirwe omu kitabo eki ti by’abantu boona okutwarira hamwe, beitu n’ebyaitu abaheereza ba Ruhanga abeehaireyo ahariwe. Itwe titushemereire kutangaara kumanya ngu nitutwarirwa omu kuhikiirira kw’obunabi oburi omu kitabo eki. Ahakuba ebiri omu kitabo eki nibitukwataho.

3-4. Obunabi oburi omu kitabo ky’Okushuuruurwa bukaba nibwija kuhikiirira ryari, kandi eki kishemereire kukwata kita ahari buri omwe ahariitwe?

³ Enshonga ya kabiri neetwariramu obu obunabi obwo bwabaire bwine kuhikiirira. Omugurusi entumwa Yohaana akagamba aha bwire obwo obu yaagira ati: “Aha izooba rya Mukama nkaba ndi omu mwoyo.” (Kush. 1:10) Obu Yohaana yaahandiika ebigambo ebi nk’omu gwa 96 Y.A.K., ‘eizooba rya Mukama’ rikaba ritakatandikire. (Mat. 25:14, 19; Luk. 19:12) Kwonka  kurugiirira aha bunabi bwa Baibuli, eizooba eryo rikatandika 1914 obu Yesu yaayemekwa kuba Omugabe omu iguru. Kuruga omu mwaka ogwo n’okwongyerayo, obunabi oburi omu Okushuuruurwa oburikutwariramu abantu ba Ruhanga, bukatandika kuhikiirira. Eego, hati turi omu bwire ‘bw’eizooba rya Mukama’!

⁴ Ahabw’okugira turi omu bwire obu harikubaho ebintu birikushemeza, twine kuta omutima munonga aha buhabuzi bwa rukundo oburi omu Okushuuruurwa 1:3 aharikugira hati: “Orikushoma ebigambo by’obunabi obu aine [okushemererwa], kandi baine [okushemererwa] abarikubihurira, bakata omutima aha bihandiikirwemu, ahabw’okuba obunaku buri haihi.” Buzima, twine ‘kushoma,’ omu iraka ririkuhurirwa kubaasa ‘kuhurira’ ebigambo by’obunabi obu ‘n’okubitaho omutima.’ Ni bigambo ki ebimwe ebi twine kutaho omutima?

5. Ekitabo ky’Okushuuruurwa nikyoreka kita ngu ni kikuru kuramya Yehova nk’oku arikusiima?

⁵ Kurugira kimwe aha shuura y’okubanza ey’ekitabo ky’Okushuuruurwa, nitwega ngu Yesu naayetegyereza gye ebirikubaho omu bibiina Ebikristaayo. (Kush. 1:12-16, 20; 2:1) Eki Yesu akakyoreka gye kurugiirira aha butumwa obu yaahaire ebibiina by’omuri Asia. Omu butumwa obwo, akaha Abakristaayo b’omu kyasha ky’okubanza eby’okukuratira kubahwera kuramya Yehova nk’oku arikusiima. Kandi, ebiri omu butumwa obwo, nibikwata aha baheereza ba Ruhanga obunaku obu. Eki nitukyegyeraho ki? Omwebembezi waitu Kristo Yesu, naamanya gye embeera yaitu ey’eby’omwoyo. Turi ahansi y’oburinzi bwa Yesu n’obureeberezi bwe, tihaine eki atarikureeba. Naamanya eki twine kukora kubaasa kugumizamu nitusiimwa Yehova. Akaha by’okukuratira ki ebi twine kugyenderaho obunaku obu?

6. (a) Nk’oku kiri omu Okushuuruurwa 2:3, 4, ni butumwa ki bukuru obu Yesu yaahaire ekibiina kya Efeso? (b) Nitubwegamu eishomo ki?

⁶ Shoma Okushuuruurwa 2:3, 4. Twine kuguma na rukundo yaitu y’okubanza ei twabaire twiniire Yehova. Obutumwa obu Yesu yaahandiikiire ekibiina kya Efeso nibworeka ngu bakaba bari abagumisiriza, kandi ngu tibaraikiriize emirabanamu kubaremesa kugumizamu nibaheereza Yehova. Kwonka nabwo, bakaba batakiine rukundo yaabo ey’okubanza. Bakaba baine kugaruka kugira rukundo egyo, kitari ekyo okuramya kwabo kukaba kutarikwija kusiimwa. Naitwe hati, twine kukora ekirikukira aha kugumisiriza. Twine kugumisiriza ahabw’enshonga zihikire. Ruhanga waitu tarikufayo aha bi turikukora byonka, beitu n’enshonga ahabw’enki nitubikora. Ebigyendererwa byaitu ni bikuru ahariwe, ahakuba naayenda ngu tumuramye ahabw’okumukunda munonga.​—Enf. 16:2; Mak. 12:29, 30.

7. (a) Nk’oku kiri omu Okushuuruurwa 3:1-3, Yesu akareeba buremeezi ki omu kibiina kya Saadi? (b) Twine kukora ki?

⁷ Shoma Okushuuruurwa 3:1-3. Twine kuguma nitureeba kandi tweteekateekire. Ab’ekibiina kya Saadi, bakaba baine oburemeezi bw’omutaano. N’obu baraabe baabaire nibakora gye omu by’omwoyo enyima, kwonka hati bakaba batandikire kugayaara omu kuheereza Yehova kwabo. N’ahabw’ekyo Yesu akabagambira ‘kusisiimuka bakareeba.’ Eki nikitwegyesa eishomo ki ery’okurabura? Buzima, Yehova tarikwija kwebwa emirimo yaitu. (Heb. 6:10) Kwonka, titurikubaasa kwegamira aha bi twakozire enyima omu  kuheereza Yehova. N’obu turaabe nitubaasa kuba twine obweremwa hati kukira ira, twine kugumizamu nitwehenenga omu ‘murimo gwa Mukama,’ kitubaasise kuguma nitureeba, kandi tweteekateekire kuhitsya aha muheru.​—1 Kor. 15:58; Mat. 24:13; Mak. 13:33.

8. Nitubaasa kwegyera ki aha butumwa obwahairwe ab’eishe-emwe b’ekibiina kya Laodikea, ebiri omu Okushuuruurwa 3:15-17?

⁸ Shoma Okushuuruurwa 3:15-17. Twine kuramya Yehova twihire aha mutima kandi twine omujinya. Obutumwa obu Yesu yaahaire ab’ekibiina kya Laodikea bukagamba aha buremeezi obundi. Bakaba ‘nibatagata kooyakooya’ omu kuramya kwabo. Ahabw’obutafayo bwabo, Yesu akabagira ngu bakaba bari ‘enshoberwa, ab’okusaasirwa.’ Bakaba bashemereire kuramya Yehova baine omujinya gw’amaani. (Kush. 3:19) Eki nitukyegyeraho ki? Omujinya gwaitu gwaba gutuubire, nituba twine kwongyera kukunda eby’omwoyo. (Kush. 3:18) Titurikwenda kwikiriza okujarama, kutureetera kwehuzya eby’omwoyo reero tukabita omu mwanya gwa kabiri.

9. Nk’oku kiri omu butumwa obu Yesu yaahaire ab’ekibiina kya Perugamo na Suatira, ni kabi ki aku twine kwetantara?

⁹ Twine kwangira enyegyesa z’abeehagwire aha mazima. Yesu akahana bamwe omu kibiina kya Perugamo ahabw’okureetaho okwebaganisamu n’okwehagura aha bandi. (Kush. 2:14-16) Akasiima ab’omu kibiina kya Suatira ahabw’okwetantara “enaama za Sitaane,” kandi yaabahiga ‘kuhamya’ amazima. (Kush. 2:24-26) Abakristaayo abaabaire batahami omu kibiina ekyo bakabeihwabeihwa enyegyesa zigwire, kandi bakaba baine kweteisa. Kandi shi itwe hati? Twine kwetantara enyegyesa yoona etarikuhikaana n’emiteekateekyere ya Yehova. Abeehagwire aha mazima nibeetwara nk’abarikutiina Ruhanga, kwonka ebikorwa byabo nibiba nibyoreka ekindi. (2 Tim. 3:5) Kyorobi kumanya enyegyesa z’ebishuba n’okuzeetantara twaba turi abeegi barungi b’Ekigambo kya Ruhanga.​—2 Tim. 3:14-17; Yud. 3, 4.

10. Ni mashomo ki agandi agu turikubaasa kwega omu butumwa obu Yesu yaahaire ekibiina kya Perugamo na Suatira?

¹⁰ Titwine kwejumba omu bushambani, kubushwekyerera, nari kubushagika. Omuri Perugamo na Suatira hakaba harimu obundi buremeezi. Yesu akahana bamwe omu bibiina ebyo ahabw’okwanga kwetantara obushambani. (Kush. 2:14, 20) Eki nitukyegaho ki? Yehova tarikubaasa kwehuzya obushambani obw’omuringo gwona, n’obu twakuba tuheereize  kumara emyaka mingi kandi twine n’obujunaanizibwa bwingi. (1 Sam. 15:22; 1 Pet. 2:16) Naayenda ngu tuhamire aha mitindo ye ey’ahaiguru, n’obu emitindo y’ensi eraabe neeyongyera kusiisikara munonga.​—Efe. 6:11-13.

11. Niki eki twaheza kwega hati? (Reeba n’akabokusi “ Amashomo Agu Turikwega Hati.”)

¹¹ Ebi twaheza kwega nitubaasa kubigufuhaza tuta? Twareeba ngu twine kuhamya ngu okuramya kwaitu nikusiimwa Yehova. Twaba nitukora ekintu kyona ekirikureetera okuramya kwaitu kutasiimwa, twine kugira eki twakora kutereeza enshonga. (Kush. 2:5, 16; 3:3, 16) Kwonka Yesu akagamba aha kintu ekindi omu butumwa obu yaahaire ebibiina. Ni kintu ki?

12. Yesu akagambira ki ab’eishe-emwe omuri Sumuruna na Filadelufia ekirikutukwataho naitwe obunaku obu? (Okushuuruurwa 2:10)

¹² Ka twetegyereze obutumwa obu Yesu yaahaire ekibiina kya Sumuruna na Filadelufia. Akagambira Abakristaayo b’ebibiina ebyo kutatiina okuhiiganisibwa, ahakuba bakaba nibaija kutunga enshumbuushano ahabw’obwesigwa bwabo. (Shoma Okushuuruurwa 2:10; 3:10) Eki nitukyegaho ki? Twine kumanya ngu nitwija kuhiiganisibwa kandi tushemereire kuba tweteekateekire kukugumira. (Mat. 24:9, 13; 2 Kor. 12:10) Ahabw’enki eki ni kikuru?

13-14. Abantu ba Ruhanga nibakwatwaho bata ebiri omu Okushuuruurwa eshuura 12?

¹³ Ekitabo ky’Okushuuruurwa nikyoreka ngu abantu ba Ruhanga bakaba nibaija kuhiiganisibwa omu bunaku bwaitu, nari “izooba rya Mukama.” Okushuuruurwa eshuura 12 neegamba aha rutaro orwabaireho omu iguru ahonaaho Obukama bwa Ruhanga buherize kuteebwaho. Mikaeli nari Yesu Kristo n’eihe rye bakarwanisa Sitaane na baadaimoni. (Kush. 12:7, 8) N’ekyarugiremu, abazigu ba Ruhanga abo bakasingurwa kandi baanagwa omu nsi, baatandika kureetera abantu okubonabona kwingi munonga. (Kush. 12:9, 12) Eki kikarugiramu ki abantu ba Ruhanga?

¹⁴ Ekitabo ky’Okushuuruurwa nikitugambira oku Sitaane atwire naatwaza. Takibaasa kugaruka omu iguru, n’ahabw’ekyo ekiniga kye atwire naakyorekyeza entoore, abarikujwekyera Obukama bwa Ruhanga omu nsi, kandi abarikukora omurimo ‘gw’okuhamya ebya Yesu.’ (Kush. 12:17; 2 Kor. 5:20; Efe. 6:19, 20) Obunabi obu shi buhikiriire buta?

15. Ni baahi abarikujwekyera ‘abajurizi babiri’ abarikugambwaho omu Okushuuruurwa eshuura 11, kandi niki ekyabahikireho?

¹⁵ Sitaane akareetera ab’eishe-emwe entoore abaabaire nibeebembera omurimo gw’okubuurira kutandika kuhiiganisibwa. Abaabaire nibamanywa munonga omuribo nibo baabaire bari ‘abajurizi babiri’ ab’akamanyiso  abarikugambwaho nk’abaitsirwe. * (Kush. 11:3, 7-11) Omu 1918, ab’eishe-emwe munaana ab’obujunaanizibwa bakateebwaho emanja zitahikire, kandi buri omwe aharibo akakomwa kumara obwire buraingwa. Kurugiirira aha mireebere y’abantu, okaba nooshusha ngu omurimo gw’ab’eishe-emwe abo ‘gwitsirwe.’

16. Ni kintu ki ekirikutangaaza ekyabaireho omuri 1919, kwonka shi kuruga obwo Sitaane agumiizemu naakora ki?

¹⁶ Kandi obunabi oburi omu Okushuuruurwa eshuura 11, bukagira ngu ‘abajurizi babiri’ bakaba nibaija kugaruka kuba abahuriire bwanyima y’akaire kakye. Omu kuhikiirira kw’obunabi obu, hakabaho ekintu ekirikutangaaza bwanyima y’akaire kakye bari omu kihome omu mwaka ogwakuratsireho. Omu kutandika kwa 1919 ab’eishe-emwe abo entoore bakarekurwa kuruga omu kihome, kandi bwanyima bakabaihaho emanja ezi baabaire babateireho. Ahonaaho ab’eishe-emwe aba bakagaruka kwebembera omurimo gw’Obukama. Kwonka eki tikiraremeise Sitaane kugumizamu naahiiganisa abantu ba Ruhanga. Kuruga obwo, Sitaane areetsire “omwegyemure” gw’okuhiiganisa aha bantu ba Ruhanga boona. (Kush. 12:15) Buzima, eki nikyetengyesa “okugumisiriza n’okwikiriza” ahari buri omwe ahariitwe.​—Kush. 13:10.

17. Abantu ba Ruhanga batungire buhwezi ki kuruga ahu batarikuteekateeka, n’obu Sitaane araabe nibo agyendereire kuhiiganisa?

¹⁷ Okushuuruurwa 12 neeyoreka ngu abantu ba Ruhanga bakaba nibaija kutunga obuhwezi bukye kuruga ahu baabaire batarikuteekateeka. Eshuura egyo neeyoreka ngu “ensi” ekamira “omwegyemure” gw’okuhiiganisa. (Kush. 12:16) Eki nikyo kyenyini ekirikubaho na hati. Obumwe, ebitongore by’amaani ebiri omu nsi ya Sitaane, nk’amacwero g’emanja agamwe, bibaasize kutaaha omu nshonga kucungura abantu ba Ruhanga. Obumwe n’obumwe, abaheereza ba Yehova nibasinga emishango, reero kibabaasisa kugira obugabe buringaniire. Nibakoresa bata obugabe obu? Obwire obu nibabukoresa gye kwejumbira kimwe omu murimo ogu Yehova  abahaire. (1 Kor. 16:9) Omurimo ogu nigutwariramu ki?

18. Omurimo gwaitu omukuru omu biro by’emperu ebi ni guuha?

¹⁸ Yesu akaha obunabi ngu abakuratsi be bakaba nibaija kubuurira amakuru marungi ‘g’Obukama’ bwa Ruhanga omu nsi yoona emperu etakahikire. (Mat. 24:14) Omu kukora batyo, nibagasirwa omu buhwezi bwa maraika, nari baamaraika baingi abarikugambwaho nk’abaine amakuru marungi ‘ag’ebiro n’ebiro okubuurira abarikutuura omu nsi, amahanga goona, n’enganda zoona, n’endimi n’abantu.’​—Kush. 14:6.

19. Abarikukunda Yehova baine kubuurira butumwa ki obundi?

¹⁹ Amakuru marungi g’Obukama tibwo butumwa bwonka obu abantu ba Ruhanga baine kubuurira. Baine n’okushagika omurimo gwa baamaraika ogurikugambwaho omu Okushuuruurwa eshuura 8 kuhika ahari 10. Baamaraika nibaranga obusaasi bukurataine oburikwija kuhika ahari abo abarikwanga Obukama bwa Ruhanga. N’ahabw’ekyo, Abajurizi ba Yehova batwire nibagamba aha butumwa bw’okucwa orubanja, oburikushushanisibwa ‘n’orubaare n’omuriro,’ oburikworeka encwamu ya Ruhanga aha bintu bingi ebiri omu nsi ya Sitaane egi embi. (Kush. 8:7, 13) Abantu baine kumanya ngu emperu eri haihi, kibabaasise kukora empinduka ahonaaho, reero baije bakire ekiniga kya Yehova. (Zef. 2:2, 3) Kwonka obutumwa obu ti bwa butoosha. Twine kuba emanzi kubaasa kubugambira abantu. Omu kubonabona kwingi, obutumwa bw’okucwa orubanja obw’aha muheru nibwija kuba buri obwa butunu obw’okuteera abantu aha mutwe.​—Kush. 16:21.

20. Nituza kwega ki omu bicweka bibiri ebirikukurataho?

²⁰ Twine kworobera “ebigambo by’obunabi” oburi omu kitabo ky’Okushuuruurwa ahabw’okugira ngu nitutwarirwa omu kuhikiirira kwabwo. (Kush. 1:3) Kwonka shi nitubaasa kugumisiriza tuta okuhiiganisibwa omu bwesigwa, kandi tukagumizamu turi emanzi omu kubuurira obutumwa obu? Nitwija kugumibwa ebintu bibiri ebi: eky’okubanza, n’eki ekitabo ky’Okushuuruurwa kirikugamba aha bazigu ba Ruhanga, kandi ekya kabiri, n’emigisha ei turikwija kutunga omu biro by’omumaisho twaguma turi abeesigwa. Nituza kugamba aha nshonga ezi omu bicweka bibiri ebirikukurataho.