1. Ahabw’enki twena twine kuhuumurizibwa?

TWENA twine kuhuumurizibwa. Obundi twine ebirikutwerarikiriza, haine otureebize, nari twine amaganya. Nitubaasa kuba nitubonabona ahabw’okugira ngu twine endwara, emyaka ya bukuru, nari ahabw’okufeerwa omuntu ou turikukunda. Abamwe nibatwarizibwa kubi bagyenzi baabo. Okwongyera ahari ekyo, abantu omu nsi nibeeyongyera kuba enshaarizi. N’amazima, obwire ‘bw’akabi kaingi’ nibworeka ngu turi omu ‘biro by’emperu,’ kandi buri izooba nitweyongyera kwirira haihi n’ensi ensya. (2 Timoseo 3:1) Obundi nitubaasa kuba tutegyereize kumara obwire buraingwa Ruhanga kuhikiiriza ebi arikuraganisa, kandi nitubaasa kuba nitweyongyera kutunga oburemeezi. Mbwenu shi nitubaasa kwiha nkahi okuhuumurizibwa?

2, 3. (a) Niki eki turikumanya ahari Habakuuki? (b) Ahabw’enki turikuza kushwijuma ebiri omu kitabo kya Habakuuki?

 ² Ka tushwijume ekitabo kya Habakuuki kutunga eky’okugarukamu ky’ekibuuzo ekyo. N’obu Ebyahandiikirwe biraabe bitarikutugambira bingi ebirikukwata ahari Habakuuki, ekitabo kye buzima nikihuumuriza. Eiziina Habakuuki niribaasa kuba nirimanyisa “Okubumbatira ofiireyo.” Eki nikibaasa kuba nikikwata aha muringo ogu Yehova arikuhuumurizamu abarikumuramya. Nari nikibaasa kumanyisa omuringo ogu abaheereza be barikuguma bamuhamiireho. Habakuuki akagamba na Ruhanga kandi yaamubuuza ebibuuzo. Yehova akahwera Habakuuki kuhandiika ebi baagaaniire, ahakuba akaba naamanya ngu nibiija kutugasira.​—Habakuuki 2:2.

³ Ebi Yehova yaagaaniire na Habakuuki obu yaabaire aine amaganya, nibyo byonka ebi turikumanya ahari Habakuuki. Kwonka ekitabo kye ni kimwe aha ‘Byahandiikirwe ira byona’ omu Kigambo kya Ruhanga, “ngu tubone kugira amatsiko ahabw’okugumisiriza, n’ahabw’okuhuumuzibwa Ebyahandiikirwe ebyo.” (Abarooma 15:4) Ebiri omu kitabo kya Habakuuki nibibaasa kuhwera bita buri omwe ahariitwe? Nibibaasa kutuhwera kureeba eki kirikumanyisa kwesiga Yehova. Kandi obunabi bwa Habakuuki nibutuhamiza ngu nitubaasa kugira obusingye n’obu twakuba twine buremeezi bwingi nari nitugyezibwa munonga.

4. Ahabw’enki Habakuuki yaabaire aine amaganya?

⁴ Shoma Habakuuki 1:2, 3. Habakuuki akaba ariho omu bwire bugumire munonga. Abantu abu yaabaire naatuuramu bakaba bari babi, enshaarizi, kandi eki kikamugwisa kubi munonga. Buri hamwe ahu yaabaire naareeba akaba areeba Abaisraeli nibatwariza kubi bagyenzi baabo. Habakuuki akeebuuza ati: ‘Embeera mbi egi neija kuhendera ryari? Ahabw’enki Yehova naatuuraho kugira eki yaakora?’ Akareeba ataine kihwera. N’ahabw’ekyo akeeshengyereza Yehova kugira eki yaakora. Habakuuki naabaasa kuba yaatandikire kuteekateeka ngu Yehova takifayo aha bantu be, nari ngu tarikwija kugira eki yaakora. Naiwe orayehuriireho otyo?

5. Niki eki turikubaasa kwega omu kitabo kya Habakuuki? (Reeba ekishushani aha kutandika.)

⁵ Mbwenu shi Habakuuki akebuuza ebibuuzo ebi ahabw’okugira ngu akaba arekyeire aho kwesiga Yehova n’ebi arikuraganisa? Ngaaha buzima! Habakuuki akaba naashaba Yehova obuhwezi ahabw’okubangaanisa n’oburemeezi obu yaabaire aine. Ekirikworeka ngu akaba atakahwaire matsiko, kureka akaba naakyesiga Yehova. Habakuuki buzima akaba ayerarikiriire kandi atarikumanya eky’okukora. Akaba atarikwetegyereza ahabw’enki Yehova yaabaire atakagizire eki yaakora, n’enshonga ahabw’enki yaabaire naabonabona munonga. Ahabw’okugira ngu Yehova akahwera Habakuuki kuhandiika okwerarikirira kwe, nikitwegyesa eishomo rikuru. Titushemereire kutiina  kugambira Yehova ebirikutwerarikiriza n’okubangaanisa kwaitu. Nangwa naayenda ngu tumushabe reero tumugambire enyehurira zaitu zenyine. (Zaaburi 50:15; 62:8) Enfumu 3:5 nihatuhiga twena kwesiga Yehova ‘n’omutima gwaitu gwona, kandi turekye kwegamira okwetegyereza kwaitu ahabwaitu.’ Habakuuki akabaasa kugyendera aha bigambo ebyo.

6. Ahabw’enki twine kutwara okushaba nka kikuru?

⁶ Habakuuki akeesiga Ishe kandi Munywani we Yehova, yaaba niwe yaabanza kumwirira haihi. Tikugira ngu Habakuuki akeerarikirira aha mbeera ye reero yaateeraho kugitereeza ahabwe. Omu mwanya gw’ekyo, akagambira Yehova enyehurira ze n’okwerarikirira kwe. Akatuteeraho eky’okureeberaho kirungi. Yehova orikuhurira okushaba, naayenda tworekye ngu nitumwesiga turikumugambira ebirikutwerarikiriza. (Zaaburi 65:2) Twakora tutyo, nitwija kureeba oku Yehova arikugarukamu okushaba kwaitu. Nitwija kuhurira ari nk’orikutubumbatira, akatuhuumuriza kandi akatwebembera. (Zaaburi 73:23, 24) Naija kutuhwera kwetegyereza oku arikureeba embeera, n’obu twakuba nitugyezibwa munonga. Okushaba Yehova ni gumwe aha miringo mirungi ei turikubaasa kworeka ngu nitumwesiga.

7. Yehova akatwaza ata, Habakuuki ku yaamugambiire okwerarikirira kwe?

⁷ Shoma Habakuuki 1:5-7. Habakuuki ku yaaherize kugambira Yehova ebirikumwerarikiriza, naabaasa kuba yaabaire atarikumanya oku Yehova araatwaze. Yehova nk’omuzaire oine rukundo, akeetegyereza enyehurira za Habakuuki. Akamanya ngu Habakuuki akaba naabonabona kandi akaba naamweshengyereza kumuhwera. N’ahabw’ekyo Yehova tarakabukiire Habakuuki, kureka akamugambira eki yaabaire ari haihi kukorera Abayudaaya abatari beesigwa. Nangwa, Habakuuki naabaasa kuba niwe yaabaire w’okubanza ou Yehova yaagambiire ngu naaza kubafubira omu bwire butari bwa hare.

8. Ahabw’enki eki Yehova yaagarukiremu tikyo Habakuuki yaabaire naateekateeka?

⁸ Yehova akashoboororera Habakuuki ngu akaba ayeteekateekire kugira eki yaakora. Akaba naija kufubira Abayuda enshaarizi kandi ababi. Yehova okugira ngu ebi nibiija kubaho “omu biro byanyu,” akooreka ngu okucwa orubanja kukaba nikwija kubaho Habakuuki nari Abaisraeli bagyenzi be bakiriho. Eki Yehova yaagarukiremu, tikyo eki Habakuuki yaabaire naateekateeka. Abakaludaaya, nari Abababulooni bakaba nibatwaza omu muringo mubi munonga. Bakaba bari enshaarizi kukira Abaisraeli, abaabaire baine eki barikumanya aha mitindo ya Yehova. Mbwenu shi ahabw’enki Yehova yaabaire naija kukoresa eihanga eri erikaafiire kandi erigomi kufubira abantu be? Eki kikaba nikiija kureetera Abayuda kwongyera kubonabona. * (Reeba obugambo obw’ahansi.) Okaba noija kwehurira ota ku ogire ngu okaba ori Habakuuki?

9. Habakuuki akabuuza bibuuzo ki ebindi?

⁹ Shoma Habakuuki 1:12-14, 17. N’obu Habakuuki araabe yaayetegyereize ngu Yehova akaba naija kukoresa Abababulooni kufubira abantu b’eihanga eryo ababi, nabwo akaba ashobeirwe. Kwonka akaba amaririire kugumizamu naayesiga Yehova.  Nangwa akagira ngu Yehova akagumizamu ari ‘Orukiri’ rwe. (Eky’Ebiragiro 32:4; Isaaya 26:4) Habakuuki akaba naahamya ngu Ruhanga n’ow’embabazi, n’ahabw’ekyo akaba atarikutiina kumubuuza ebibuuzo ebimwe nk’ebi: Ahabw’enki Yehova naareka ebintu kweyongyera kuba bibi omuri Yuda, n’abantu be kweyongyera kubonabona? Ahabw’enki atarikubaasa kugira eki yaakoraho ahonaaho? Ahabw’enki ow’Obushoboorozi Bwona ‘naahunama’ akareka abantu babi kugumaho? Ahakuba Yehova ‘n’Orikwera,’ kandi ‘amaisho ge gashemeire, tigenda kureeba ekibi.’

10. Ahabw’enki obumwe nitwehurira nk’oku Habakuuki yaayehuriire?

¹⁰ Obumwe nitubaasa kwehurira nk’oku Habakuuki yaayehuriire, kwonka nituguma nitworobera Yehova. Nitumwesiga, tushoma Ekigambo kye, kandi tukyega, reero amatsiko gaitu gahama. Nitwega aha bi arikuturaganisa kurabira omu kibiina kye. Beitu nitubaasa kuba nitwebuuza ngu, ‘okubonabona nikwija kuhwaho ryari?’ Nitubaasa kwegyera aha kindi eki Habakuuki yaakozire.

11. Habakuuki akaba amaririire kukora ki?

¹¹ Shoma Habakuuki 2:1. Habakuuki okugaaniira na Yehova kikamureetera kugira obusingye. Kikamuhwera kumariirira kutegyereza Yehova kugira eki yaakora. Akagamba aha kumariirira kwe obu yaagira ati: “Ndyategyereza eizooba ry’enaku, ntuurize.” (Habakuuki 3:16) Abaheereza ba Ruhanga abandi nabo bakagumisiriza baategyereza Yehova kugira eki yaakora. Eby’okureeberaho byabo nibitugumya ahakuba nibituhamiza ngu naitwe nitubaasa kukikora.​—Miika 7:7; Yakobo 5:7, 8.

12. Ni mashomo ki agu turikwegyera ahari Habakuuki?

¹² Nitubaasa kwegyera ki aha kumariirira kwa Habakuuki? Eishomo ry’okubanza, titwine kurekyera aho kushaba Yehova n’obu twakuba twine buremeezi ki. Eishomo rya kabiri, twine kuhurikiza ebi Yehova arikutugambira kurabira omu Kigambo kye n’ekibiina kye. Eishomo rya kashatu, twine kutegyereza Yehova tugumisiriize kugira eki yaakora, turikuhamya ngu naija kwihaho obusaasi omu bwire obuhikire. Twatooreza Habakuuki, nitwija kugira obusingye reero kitubaasise kugumisiriza. Amatsiko gaitu nigaija kutuhwera kugumisiriza n’okugira okushemererwa n’obu twakuba twine buremeezi bwingi. Twine obwesigye ngu Tataitwe ow’omu iguru naija kugira eki yaakora.​—Abarooma 12:12.

13. Yehova akahuumuriza ata Habakuuki?

¹³ Shoma Habakuuki 2:3. Nitubaasa kuhamya ngu Yehova akasiima Habakuuki ahabw’okumutegyereza kugira eki yaakora. Ow’obushoboorozi Bwona akaba naamanya okubonabona kwa Habakuuki kwenyine, n’ahabw’ekyo akamuhuumuriza kandi yaamuhamiza ngu naija kugarukamu ebibuuzo bye ebirikuruga aha mutima. Okwerarikirira kwa Habakuuki kwona kukaba nikwija kuhwaho juba. Okaba nooshusha ngu Yehova naagira Habakuuki ati: “Iwe gumisiriza kandi onyesigye. Ninyija kugarukamu okushaba  kwawe, n’obu naakureebeka nk’otwireho kukugarukamu.” Yehova akaijutsya Habakuuki ngu akaba yaataireho obunaku obu araahikiirize ebi yaaraganiise. N’ahabw’ekyo akahiga Habakuuki kugumizamu ategyereize. Aha muheru Yehova akaba atarikwija kureebya nabi Habakuuki.

14. Tushemereire kumariirira kukora ki twaba nitugyezibwa?

¹⁴ Naitwe twine kutegyereza Yehova kugira eki yaakora. Kandi twine kuhurikiza gye ebi arikutugambira. Obwo nitwija kugira obwesigye omuri Yehova n’obusingye n’obu twakugyezibwa munonga. Yesu akatuhiga kutata omutima aha ‘biro nari obunaku’ ebi Ruhanga atakatugambiire. (Ebyakozirwe 1:7) Twine kugira obwesigye ngu Yehova naamanya obwire obuhikire obw’okugira eki yaakora. N’ahabw’ekyo titwine kuruha tukabirugaho, kureka twine kuba abacureezi, tugumisirize, kandi twesigye Ruhanga. Kandi twaba tutegyereize, twine kukoresa gye obwire bwaitu tuheereze Ruhanga nk’oku kirikubaasika.​—Mako 13:35-37; Abagalatia 6:9.

15, 16. (a) Ni kuraganisa ki okuri omu kitabo kya Habakuuki? (b) Nitwegyera ki aha kuraganisa oku?

¹⁵ Yehova akaraganisa ati: ‘Ohikiriire naija kuba ohuriire ahabw’okwikiriza kwe,’ kandi ‘ensi neija kubugwa okumanya ekitiinisa kya’ Yehova. (Habakuuki 2:4, 14) Eego, Yehova naaraganisa kuha amagara agatahwaho abo abarikugumisiriza kandi bakamwesiga.

¹⁶ Okuraganisa oku okuri omuri Habakuuki 2:4, ni kukuru munonga ahakuba n’entumwa  Paulo akakujuriza emirundi eshatu omu baruha ze! (Abarooma 1:17; Abagalatia 3:11; Abaheburaayo 10:38) Nitubaasa kuhamya ngu n’obu twakutunga oburemeezi bw’amaani, nitwija kureeba ebi Yehova yaaraganiise nibihikiirira twaguma nitumwesiga. Yehova naayenda tute omutima aha amatsiko gaitu ag’ebiro by’omumaisho.

17. Yehova naatuhamiza ngu naija kutukorera ki twaguma nitumwesiga?

¹⁷ Itwe abariho omu biro by’emperu, nitubaasa kwega bingi omu kitabo kya Habakuuki. Yehova naaraganisa kuha amagara agatahwaho omuntu weena oshemeire kandi orikumwesiga. N’ahabw’ekyo ka tugumizemu nitweyongyera kwesiga Ruhanga, n’obu twakuba twine oburemeezi bwingi n’okwerarikirira kwingi. Ebi Yehova yaaraganiise Habakuuki nibituhamiza ngu naija kutuhwera kandi atujune. Omu muringo gw’embabazi naatushaba kumwesiga twine okugumisiriza, kandi tutegyereze obunaku obu yaataireho, Obukama bwe kubaasa kutegyeka ensi. Omu bwire obwo, ensi neija kwijura abantu abarikuramya Yehova abashemereirwe, kandi abaine obusingye.​—Matayo 5:5; Abaheburaayo 10:36-39.

18. Ebigambo bya Yehova bikakwata bita ahari Habakuuki?

¹⁸ Shoma Habakuuki 3:16-19. Ebi Yehova yaaraganiise Habakuuki bikamukwataho munonga. Habakuuki akateekateeka aha bintu birikushemeza ebi Yehova yaabaire akoreire abaheereza be aba ira. Eki kikamureetera kwongyera kwesiga Yehova. Akaba naahamya ngu Yehova naija kugira eki yaakora ahonaaho! Eki kikamuhuumuriza, n’obu araabe yaabaire naamanya ngu naija kubonabona kumara obwire. Habakuuki akaba atakiine kubangaanisa. Kureka, akaba aine obwesigye bwingi ngu Yehova naija kumujuna. Nangwa n’ebi arikugamba omu mushororongo gwa 18 ni bimwe aha biri omu Baibuli ebirikworeka obwesigye bw’amaani. Abacondooza abamwe nibateekateeka ngu ebigambo ebyo biine amakuru aga: “Ninyija kuguruka ahabw’okushemerererwa omuri Mukama; ninyija kuzina ahabw’okwesiimira omuri Ruhanga.” Eri ka n’eishomo rikuru ahariitwe twena! Yehova taturaganiise ebirungi eby’omumaisho byonka, beitu naatuha n’obuhame ngu juba naija kubihikiiriza.

19. Yehova naabaasa kutuhuumuriza ata, nk’oku yaahuumuriize Habakuuki?

¹⁹ Eishomo rikuru eri turikwega omu kitabo kya Habakuuki n’okwesiga Yehova. (Habakuuki 2:4) Kubaasa kugumizamu nitwesiga Yehova, twine kuhamya omukago gwaitu nawe. N’ahabw’ekyo ebi nibyo twine kukora. (1) Twine kuguma nitushaba Yehova, turikumugambira byona ebirikutwerarikiriza. (2) Twine kuhurikiza n’obwegyendesereza ebi Yehova arikutugambira omu Kigambo kye, kandi tukuratire obuhabuzi obu arikutuha kurabira omu kibiina kye. (3) Twine kuba abeesigwa kandi tugumisirize twaba tutegyereize Yehova kuhikiiriza ebi arikuraganisa. Ebi byona Habakuuki akabikora. N’obu araabe yaabaire aine amaganya maingi obu yaatandika kugaaniira na Yehova, aha muheru akaba agarukiremu amaani kandi ashemereirwe! Twatooreza Habakuuki, naitwe Yehova Tataitwe ow’omu iguru naija kutuhuumuriza ahabw’okutubumbatira afiireyo. Mbwenu shi hariho okuhuumurizibwa oku turikubaasa kutunga omu nsi egi embi okurikukira oku?