Guruka oze aha biriho

Guruka oze aha birimu

EKICWEKA EKY’OKWEGA 47

EKYESHONGORO 103 Abareeberezi n’Ebiconco omu Bantu

Ab’eishe-emwe​—⁠Muriyo Nimukununkirira Kuba Abareeberezi

Ab’eishe-emwe​—⁠Muriyo Nimukununkirira Kuba Abareeberezi

“Omuntu ku ayenda omurimo gw’omureeberezi, aba akunzire omurimo murungi.”1 TIM. 3:1.

ENTIMA

Ebimwe aha birikwetengyesa ebiri omu Byahandiikirwe ebi ow’eishe-emwe aine kuhikiiriza kuba omureeberezi.

1-2. “Omurimo murungi” gw’omureeberezi nigutwariramu ki?

 KU ORAABE omazire obwire ori omuheereza, noobaasa kuba ohikiirize bingi ebirikwetengyesa kuba omureeberezi. Mbwenu shi nikibaasika kukununkirira “omurimo murungi” ogwo?—1 Tim. 3:1.

2 Omureeberezi aine bujunaanizibwa ki? Naayebembera omu murimo gw’okubuurira, naateeraho munonga kwegyesa, kugumya abandi, n’okuba eky’okureeberaho kirungi aha kibiina omu bigambo n’omu bikorwa. Buzima, Baibuli ehikire ku erikugira ngu abareeberezi abarikukora munonga ‘n’ebiconco’ omu bantu.—Efe. 4:8.

3. Ow’eishe-emwe naabaasa kuhikiiriza ata ebirikwetengyesa kuba omureeberezi? (1 Timoseo 3:​1-7; Tito 1:​5-9)

3 Noobaasa kuhikiiriza ota ebirikwetengyesa kuba omureeberezi? Okuhikiiriza ebirikwetengyesa kuba omureeberezi tikirikushushana n’okuhikiiriza ebirikwetengyesa kutunga omurimo. Omu nsi, waaba oine emyoga ey’okukora eki mukama waawe arikwenda, nootunga omurimo. Kwonka waaba nooyenda kuba omureeberezi, oine kukora ekirikukira aha kubuurira n’okwegyesa. Oine kuhikiiriza ebirikwetengyesa ebiri omu 1 Timoseo 3:​1-7 na Tito 1:​5-9. (Bishome.) Omu kicweka eki nituza kushwijuma ebintu bishatu ebi abarikwenda kuba abareeberezi baine kukora, okugira eiziina rirungi omu kibiina n’aheeru yaakyo, okuba omutwe gw’eka murungi, n’okuba oyeteekateekire kuheereza ekibiina.

GIRA EIZIINA RIRUNGI

4. Nikimanyisa ki ‘okutagira ki orikugaywaho’?

4 Kubaasa kuba omureeberezi oine ‘kutagira ki orikugaywaho.’ Ekirikumanyisa ngu oine kugira eiziina rirungi omu kibiina ahabw’okutwaza gye. Kandi, oshemereire kuba “orikusiimwa ab’aheeru” y’ekibiina. Abatari mu mazima nibabaasa kuhakanisa ebi orikwikiriza, kwonka tibaine kugira enshonga ei baihiriraho kugira ngu tori mwesigwa nari ngu nootwaza kubi. (Dan. 6:​4, 5) Yebuuze oti: ‘Niingambwaho gye omu kibiina n’aheeru yaakyo?’

5. Noobaasa kworeka ota ngu ‘nookunda oburungi’?

5 Waaba ‘nookunda oburungi,’ noosherura ebirungi omu bandi, kandi noobasiima ahabw’emitwarize yaabo mirungi. Ekindi, nooshemererwa kukorera abandi ebirungi ebirikukira aha bi oine kukora. (1 Tes. 2:8.) Ahabw’enki omutwarize ogu ni mukuru munonga aha bareeberezi? Ahakuba nibakoresa obwire bwabo bwingi kugumya ekibiina n’okuhikiiriza obujunaanizibwa bwabo. (1 Pet. 5:​1-3) N’obu kiraabe kiri kityo, okushemererwa okurikuruga omu kuheereza abandi nikukirira kimwe okwefeerereza kwabo kwona.—Byak. 20:35.

6. Ni mu miringo ki oku orikubaasa kuba “orikukunira abagyenyi”? (Abaheburaayo 13:​2, 16; reeba n’ekishushani.)

6 Nooyoreka ngu ‘nookunira abagyenyi’ waakorera abandi ebirungi, otwariiremu n’abo abatari banywani baawe. (1 Pet. 4:9) Okucondooza kumwe nikushoboorora aha mushaija orikukunira abagyenyi kuti: “Naigurira buri omwe orwigi rw’enju ye, n’orw’omutima gwe.” Yebuuze oti: ‘Niimanywa nk’orikukunira abagyenyi?’ (Shoma Abaheburaayo 13:​2, 16.) Omushaija orikukunira abagyenyi naabagana ebi aine n’abakyene, n’abarikukora munonga omu kibiina nk’abareeberezi ba saketi, n’abagambi abarikutaayaayira ekibiina.—Kut. 18:​2-8; Enf. 3:27; Luk. 14:​13, 14; Byak. 16:15; Rom. 12:13.

Omushaija n’omukazi we efura nibaakiira omureeberezi wa saketi n’omukazi we (Reeba akacweka 6)


7. Omureeberezi naabaasa kworeka ata ngu ‘tarikukunda mpiiha’?

7 “Otarikukunda mpiiha.” Eki nikimanyisa ngu torikuta omutima aha kurundaana eby’obugaiga. Yaaba oine sente nyingi nari nkye, teeraho kwebembeza eby’Obukama omu buri mbeera. (Mat. 6:33) Koresa obwire bwawe, amaani, n’ebindi ebi oine kuramya Yehova, kureeberera eka yaawe, n’okuheereza ekibiina. (Mat. 6:24; 1 Yoh. 2:​15-17) Yebuuze oti: ‘Nyine miteekateekyere ki aha sente? Niimarwa n’ebintu ebirikwetengyesa byonka? Nari ninta omutima aha sente n’okutunga ebintu bingi?’—1 Tim. 6:​6, 17-19.

8. Ni mu miringo ki oku orikubaasa kworeka ngu ori “omwerinzi” kandi nooyezibira?

8 Waaba ori “omwerinzi” kandi orikwezibira nooba oringaniire omu bi orikukora. Eki nikimanyisa ngu torikurengyesereza omu miriire yaawe, eminywere, emijwarire n’okweboneza, n’omu by’okweshemeza. Tori muhuuku w’emishono y’ensi. (Luk. 21:34; Yak. 4:4) Nooguma oikaikaine n’obu waakutwarizibwa kubi. ‘Torikusinda,’ kandi torikumanywa nk’omusinzi. Yebuuze oti: ‘Emituurire yangye neeyoreka ngu ndi “omwerinzi,” kandi orikwezibira?’

9. Niki ekirikutwarirwa omu kuba “omunyabwengye,” kandi “omukwata mpora”?

9 Waaba ori “omunyabwengye,” nooteekateeka aha misingye ya Baibuli n’obwegyendesereza otakacwiremu. Ahabw’okugira ngu nooteekateeka munonga aha misingye egyo, oine okumanya n’okwetegyereza. N’ahabw’ekyo, torikurahukiriiza kucwamu, kureka noofayo kubanza waamanya byona ebirikutwarirwamu. (Enf. 18:13) N’ekirikurugamu, noocwamu omu muringo oguringaniire, ogurikworeka emiteekateekyere nk’eya Yehova. Waaba ori “omukwata mpora,” nooba oyetebeekaniise gye, kandi orikukwata obwire. Nooba noomanywa nk’orikwesigwa, kandi orikukuratira obuhabuzi. Emitwarize egi neija kukuhwera kugira eiziina rirungi. Hati ka tugambe aha ku orikubaasa kuhikiiriza ebirikwetengyesa kuba omureeberezi orikuba omutwe gw’eka murungi.

BA OMUTWE GW’EKA MURUNGI

10. Ow’eishe-emwe naayebembera gye ata ab’eka ye?

10 Waaba ori nyineeka kandi orikwenda kuba omureeberezi, oku ab’eka yaawe barikutwaza nikukukwataho. N’ahabw’ekyo, oine kuba [nooyebembera] gye ab’eka yaawe.” Oine kuba noomanywa nk’omutwe gw’eka oine rukundo, kandi ow’obujunaanizibwa. Eki nikitwariramu okwebembera eka omuri byona ebirikutwarirwa omu kuramya kwaitu. Ahabw’enki ekyo ni kikuru? Entumwa Paulo akagira ati: ‘Omuntu otarikumanya [kwebembera] gye ab’eka ye, naabaasa ata [kwebembera ekibiina] kya Ruhanga?’—1 Tim. 3:5.

11-12. Oku abaana barikutwaza nikubaasa kukwata kuta ahari nyineeka? (Reeba n’ekishushani.)

11 Waaba ori nyineeka, abaana abarikutuura naiwe baine ‘kukworobera bakakuha ekitiinisa omu miringo yoona.’ Oine kubeegyesa, kandi okabatendeka omu muringo gwa rukundo. Waabatendeka gye, nibaija kukworobera, bakuhe ekitiinisa, kandi batwaze gye. Kandi, oine kukora kyona eki orikubaasa kuhwera abaana baawe kugira omukago murungi na Yehova, kugyendera aha misingye ya Baibuli, n’okutunguuka kuhika aha kubatizibwa.

12 “Oine abaana abarikwikiriza, abatarikwetwa birare nari abagomi.” Omwana ori omu ka obatiziibwe nari ori hakye kubatizibwa yaakora ekibi ky’amaani, ishe naakwatwaho ata? Ishe yaaba atwire naayehuzya kumwegyesa n’okumuhana, naabaasa kutatooranwa kuba omureeberezi.—Reeba Omunaara gw’Omurinzi ogwa Okitoba 15, 1996, rup. 21, kacw. 6-7.

Emitwe y’amaka nibatendeka abaana baabo barikwejumba nabo omu miringo y’obuheereza oburikwera etari emwe (Reeba akacweka 11)


OKUHEEREZA EKIBIINA

13. Noobaasa kworeka ota ngu ‘nootwaza gye’ kandi ngu ‘nooteisibwa’?

13 Ab’eishe-emwe abaine emitwarize mirungi y’Ekikristaayo n’ab’omuhendo omu kibiina. Ow’eishe-emwe “orikutwaza gye,” naateeraho kureetaho obusingye. Waaba nooyenda kumanywa nk’orikutwaza gye, oine kuhurikiza eki abandi barikuteekateeka. Ka tugire ngu muri omu ruteerane rw’abareeberezi, noija kuba oyeteekateekire kushagika okucwamu kwa baingi baaba bataahenda ekiragiro nari omusingye gwa Baibuli? ‘Toshemereire kuba otarikuteisibwa’ ekirikumanyisa ngu torikuremera aha kukora ebintu omu muringo gwawe. Noikiriza obuhabuzi bw’abandi. (Kut. 13:​8, 9; Enf. 15:22) ‘Torikutongana’ nari ‘kurahuka kubiihirwa.’ Omu mwanya gw’okutongana nari kuhakanisa abandi, nootwaza gye kandi omu muringo gw’obwengye. Omushaija ow’obusingye, niwe arikubanza kugira eki yaakora kwikaikanisa embeera na haabaho obutaikirizana. (Yak. 3:​17, 18) Ebigambo byawe by’embabazi nibibaasa kuhindura emitwarize y’abandi, otwariiremu n’abahakanisa.—Bar. 8:​1-3; Enf. 20:3; 25:15; Mat. 5:​23, 24.

14. Nikimanyisa ki okugira ngu ‘tashemereire kuba Omukristaayo musya’ kandi “orikwera”?

14 Ow’eishe-emwe orikuba naayenda kuba omureeberezi ‘tashemereire kuba Omukristaayo musya.’ N’obu oraabe otaine kuba omazire emyaka mingi obatiziibwe, nikyetengyesa obwire kubaasa kuba Omukristaayo okuzire omu by’omwoyo. Otakatoorainwe kuba omureeberezi, oine kworeka ngu ori omucureezi nka Yesu, kandi ngu nootegyereza Yehova kukuha obujunaanizibwa. (Mat. 20:23; Fil. 2:​5-8) Noobaasa kworeka ngu ori “orikwera” orikuhamira aha mitindo ya Yehova ehikiriire, kandi orikukuratira obuhabuzi obu arikutuha kurabira omu kibiina kye.—1 Tim. 4:15.

15. Omureeberezi shi aine kuba ari omugambi murungi munonga? Shoboorora.

15 Ebyahandiikirwe nibyoreka butunu ngu abareeberezi baine kuba ‘nibarahukirwa kwegyesa.’ Mbwenu shi eki nikimanyisa ngu oine kuba ori omugambi murungi munonga? Ngaaha. N’obu abareeberezi baingi baraabe batari bagambi barungi munonga, nibeegyesa gye omu kubuurira na baaba nibagumya ab’eishe-emwe. (Gyeragyeranisa 1 Abakorinso 12:​28, 29 na Abaefeso 4:11.) N’obu kiraabe kiri kityo, oine kuteeraho butoosha kwongyera aha bukoryo bw’okuba omwegyesa murungi. Ekyo noobaasa kukikora ota?

16. Noobaasa kwongyera ota kuba omwegyesa murungi? (Reeba n’ekishushani.)

16 “Orikuhamira aha kigambo ky’okwesigwa.” Kubaasa kwongyera kuba omwegyesa murungi, ebi orikwegyesa n’obuhabuzi obu orikuha byegamize aha Kigambo kya Ruhanga. Ba omwegi murungi wa Baibuli n’ebitabo by’ekibiina. (Enf. 15:28; 16:23.) Waaba nooyeyegyesa, teekateeka n’obwegyendesereza aha ku orikubaasa kugyendera aha Byahandiikirwe. Kandi waaba nooyegyesa, teeraho kuhika aha mutima gw’abakuhurikiize. Noobaasa kwongyera kuba omwegyesa murungi waashaba abareeberezi abamazire obwire obuhabuzi, kandi okabugyenderaho. (1 Tim. 5:17) Abareeberezi bashemereire kuba nibabaasa kugumya ab’eishe-emwe na banyaanyazi-itwe, kwonka obumwe baine kubaha obuhabuzi, kandi bakabahana. Omu mbeera ezo zombi, abareeberezi baine kworeka embabazi. Waaba nootwaza gye, oine rukundo, kandi orikwegamiza ebi orikwegyesa aha Kigambo kya Ruhanga, noija kuba omwegyesa murungi ahabw’okutooreza Omwegyesa Mukuru Yesu.—Mat. 11:​28-30; 2 Tim. 2:24.

Omuheereza naateeraho kwegyera aha mureeberezi omazire obwire, oku arikubaasa kwegyesa arikukoresa Baibuli. Omuheereza naayegyeza omu rubazo arikwereeba omu ndeeberwamu (Reeba akacweka 16)


GUMIZAMU NOOKUNUNKIRIRA KUBA OMUREEBEREZI

17. (a) Niki ekirikubaasa kuhwera abaheereza kugumizamu nibakununkirira kuba abareeberezi? (b) Abareeberezi baine kuguma nibaijuka ki baaba nibashwijuma ab’eishe-emwe abarikutooranwa? (Reeba akabokusi “ Mube Abaringaniire Mwaba Nimushwijuma Abandi.”)

17 Bwanyima y’okushwijuma ebirikwetengyesa kuba omureeberezi, abaheereza abamwe nibabaasa kwereeba nk’abataribihikiiriza. Kwonka, ijuka ngu Yehova n’ekibiina kye tibarikuteekateeka ngu oine kuhikiiriza ebirikwetengyesa omu muringo oguhikiriire. (1 Pet. 2:21) Kandi omwoyo gwa Yehova nigwo gurikukuhwera kubihikiiriza. (Fil. 2:13) Haine omutwarize ogu orikwenda kukoraho? Shaba Yehova kukuhwera. Condooza aha mutwarize ogwo, kandi obuuze omwe aha bareeberezi kukugambira oku orikubaasa kwongyeramu amaani.

18. Abaheereza boona nibahigwa kukora ki?

18 Twena, otwariiremu n’abo abarikuheereza nk’abareeberezi, ka tugumizemu nituteeraho kugira emitwarize erikugambwaho omu kicweka eki. (Fil. 3:16) Ori omuheereza? Gumizamu nootunguuka! Shaba Yehova kukutendeka n’okukubumba kugira ngu oyongyere kuba ow’omugasho omu kumuheereza n’omu kibiina. (Isa. 64:8) Nitushaba ngu Yehova akuhe emigisha waaba nooteeraho kuhikiiriza ebirikwetengyesa kuba omureeberezi.

EKYESHONGORO 101 Okuheereza Hamwe Tukwataniise