Guruka oze aha biriho

Guruka oze aha birimu

EKICWEKA EKY’OKWEGA 45

EKYESHONGORO 138 Oburungi bw’Omutwe gw’Enju

Yegyera aha Bigambo By’aha Muheru eby’Abashaija Abeesigwa

Yegyera aha Bigambo By’aha Muheru eby’Abashaija Abeesigwa

“Abagurusi nibo bagira obwengye, n’abahikize emyaka mingi nibo beetegyereza”YOB. 12:12.

ENTIMA

Okworobera Yehova Ruhanga nikirugamu emigisha hati, n’amagara agatahwaho omu biro by’omumaisho.

1. Ahabw’enki turikubaasa kwegyera aha bakuzire?

 TWENA nitwetenga obuhabuzi kubaasa kucwamu gye aha nshonga nkuru. Nitubaasa kutunga obuhabuzi obwo kuruga aha bareeberezi, n’Abakristaayo abandi abakuzire. Kandi baaba bakuzire kutukira, titwine kwanga obuhabuzi bwabo turikuteekateeka ngu buhwaire aha murembe. Yehova naayenda ngu twegyere aha bakuzire. Barabire omuri bingi kutukira, baine okwetegyereza, n’obwengye.—Yob 12:12.

2. Nituza kugamba ahari ki omu kicweka eki?

2 Omu bwire bwa Baibuli, Yehova akakoresa abeesigwa abakuzire kugumya abantu be, n’okubaha obuhabuzi. Nk’eky’okureeberaho, akakoresa Musa, Daudi, n’entumwa Yohaana. Bakatuuraho omu bwire butari bumwe, kandi n’embeera zaabo zikaba zitarikushushana. Obu baabaire bari haihi kufa, bakaha abato obuhabuzi bw’obwengye. Buri omwe aha bashaija abo abeesigwa akahamisiriza obukuru bw’okworobera Ruhanga. Kandi Yehova akarinda ebigambo by’abo eby’obwengye. Yaaba turi bato nari tukuzire, nitubaasa kugasirwa twashwijuma obuhabuzi bwabo. (Rom. 15:4; 2 Tim. 3:16) Omu kicweka eki, nituza kureeba ebigambo by’aha muheru eby’abashaija bashatu abo abeesigwa, n’eki turikubaasa kubyegyeraho.

NIMWIJA ‘KUHANGAARA’

3. Musa akaba aine bujunaanizibwa ki?

3 Musa akaba ayemariire ahari Yehova. Akaba ari nabi, omuramuzi, mukuru w’eihe, kandi omunyabyafaayo. Musa akaba arabire omuri bingi. Akeebembera eihanga rya Israeli kuruga omu buhuuku omuri Misri, kandi akareeba bingi aha by’okutangaaza ebi Yehova yaakozire. Yehova akamukoresa kuhandiika ebitabo bitaano by’okubanza omu Baibuli, hamwe na Zaaburi 90, obundi na Zaaburi 91. Kandi naabaasa kuba yaahandiikire n’ekitabo kya Yobu.

4. Musa akagumya baahi, kandi ahabw’enki?

4 Obu Musa yaabaire aine emyaka 120 ari haihi kufa, akeeta Abaisraeli boona yaabaijutsya byona ebi baareebire, n’ebi baarabiremu. Bamwe aha baabaire bahurikiize, bakareeba butunu obumanyiso n’eby’okutangaaza ebi Yehova yaakozire obu baabaire bakiri eminyeeto, n’oku yaafubiire Abanyamisri. (Kur. 7:​3, 4) Bakaraba aha gati y’Enyanja Erikutukura, kandi bakareeba eihe rya Faraho ririkucwekyerezibwa. (Kur. 14:​29-31) Obu baabaire bari omu ihamba, bakareeba oku Yehova yaabarinzire, n’oku yaabareebereire. (Bir. 8:​3, 4) Obu baabaire bari haihi kutaaha omu Nsi Eyaaraganisiibwe, Musa akakoresa omugisha ogwo ogw’aha muheru kubagumya. a

5. Ebigambo bya Musa eby’aha muheru ebiri omu Eky’Ebiragiro 30:​19, 20 bikahamiza ki Abaisraeli?

5 Musa akagamba ki? (Shoma Eky’Ebiragiro 30:​19, 20.) Eihanga rya Israeli rikaba riine amatsiko g’okugira ebiro birungi by’omumaisho. Ahabw’emigisha ya Yehova, Abaisraeli bakaba nibabaasa kumara obwire buraingwa omu nsi ei yaabaire abaraganiise. Ensi egyo ekaba eri nungi, kandi erikweza. Musa akagigambaho ati: “Endembo mpango kandi nungi, ezi otarombekire, n’amaju agaijwire ebirungi byona, agu otaraijwize, n’amaziba g’amaizi agu otarafukwire, n’emisiri y’emizaabibu n’emizeituuni ei otaryabyaire.”—Bir. 6:​10, 11.

6. Ahabw’enki Yehova yaikiriize amahanga agandi kusingura Israeli?

6 Musa akarabura Abaisraeli. Kubaasa kugumizamu nibatuura omu nsi nungi egyo bakaba baine kworobera ebiragiro bya Yehova. Musa akabahiga ‘kutoorana amagara’ barikuhurikiza Yehova, kandi ‘bakamuhamiraho.’ Kwonka, Abaisraeli bakanga kworobera Yehova. N’ahabw’ekyo, akaikiriza Abasiria n’Abababulooni kubasingura n’okubatwara omu bukwatwa.—2 Bag. 17:​6-8, 13, 14; 2 Bus. 36:​15-17, 20.

7. Nitwegyera ki aha bigambo bya Musa? (Reeba n’ekishushani.)

7 Nitwega ki? Okworoba nikukiza amagara. Nk’Abaisraeli abaabaire bari aha mwatano gw’Ensi Eyaaraganisiibwe, naitwe turi haihi kutaaha omu nsi ensya ei Ruhanga arikuturaganisa, ahu turaareebe ensi erikuhindurwa paradiso. (Isa. 35:1; Luk. 23:43) Omuregi na baadaimoni be nibaija kuba batakiriho. (Kush. 20:​2, 3) Amadiini g’ebishuba tigaraagarukye kuhabisa abantu kuruga ahari Yehova. (Kush. 17:16) Gavumenti z’abantu tiziraagarukye kutuuntuza abu zirikutegyeka. (Kush. 19:​19, 20) Abagomi nibaija kuba bataine mwanya omuri paradiso. (Zab. 37:​10, 11) Abantu boona buri hamwe nibaija kuba niboorobera ebiragiro bya Yehova ebihikiriire, ebirikushagika obumwe, n’obusingye. N’ahabw’ekyo nibaija kuba nibakundana, kandi barikwesigana. (Isa. 11:9) Ago ka n’amatsiko g’omuhendo! Kandi ekirikukirayo oburungi, twayorobera Yehova nitubaasa kutuura omuri Paradiso ebiro byona.—Zab. 37:29; Yoh. 3:16.

Twayorobera Yehova nitubaasa kutuura omuri Paradiso ebiro byona (Reeba akacweka 7)


8. Ekiraganiso ky’amagara agatahwaho kikahwera kita omumiisani owaabaire aheereize obwire buraingwa? (Yuda 20, 21)

8 Twaguma nituteekateeka aha kiraganiso kya Ruhanga eky’amagara agatahwaho, nitwija kumariirira kumuhamiraho n’obu twakugyezibwa mu muringo ki. (Shoma Yuda 20, 21.) Ekiraganiso ekyo nikibaasa n’okutuhwera kusingura obweremwa bwaitu. Omumiisani owaaheereize obwire buraingwa omuri Africa, kandi owaagumisiriize obweremwa bwe akagira ati: “Okumanya ngu nkaba ndi haihi kufeerwa omugisha gw’okutuuraho ebiro byona, kikampwera kumariirira kweshengyereza Yehova, n’okusingura obweremwa bwangye. Ahabw’obuhwezi bwe nkabaasa kubusingura.”

“OBONE KUBA GYE”

9. Daudi akatunga buremeezi ki?

9 Daudi akaba ari omugabe w’amaani. Akaba ari omweshongozi, omuhimbi, omurwani, kandi nabi. Kwonka akagira oburemeezi bwingi. Akamara emyaka mingi arikuhunga Omugabe Saulo owaabaire amwiniire eihari. Ku yaabaire omugabe, akagaruka yaahunga obu omutabani Abusalomu yaateeraho kwegaruriza obugabe. N’obu Daudi araabe yaabaire aine obweremwa, kandi yaahikirweho n’oburemeezi obwo, akaguma ahamiire ahari Yehova kuhitsya obu yaafa. Yehova akagira ngu ‘n’omuntu ori nk’omutima gwe oku gurikwenda.’ Buzima, twine kuta omutima aha buhabuzi bwa Daudi.—Byak. 13:22; 1 Bag. 15:5.

10. Ahabw’enki Daudi yaahaire obuhabuzi omutabani Sulemaani owaamuhunguriire?

10 Teekateeka aha buhabuzi obu Daudi yaahaire omutabani Sulemaani owaamuhunguriire. Sulemaani akaba atoorainwe Yehova kugumizamu naayenegyeza okuramya okushemeire, n’okwombeka hekalu y’okuhaisa Ruhanga ekitiinisa. (1 Bus. 22:5) Kwonka akaba naija kuhikwaho embeera zigumire. Mbwenu shi Daudi akamugambira ki? Ka tukireebe.

11. Kurugiirira aha 1 Abagabe 2:​2, 3, Daudi akahamiza ki Sulemaani, kandi ebigambo ebyo bikahikiirira bita? (Reeba n’ekishushani.)

11 Daudi akagamba ki? (Shoma 1 Abagabe 2:​2, 3.) Daudi akagambira omutabani ngu yaayorobera Yehova akaba naija kuba omusinguzi. Kandi kumara emyaka mingi, Sulemaani akatunga obusinguzi. (1 Bus. 29:​23-25) Akombeka hekalu mpango munonga, yaahandiika bimwe aha bitabo bya Baibuli, kandi ebigambo bye biri n’omu bitabo bya Baibuli ebindi. Akarangaanwa aha bw’obwengye bwe n’obutungi bwe. (1 Bag. 4:34) Kwonka Daudi akagambira Sulemaani ngu akaba naija kuba omusinguzi yaaguma naayorobera Yehova Ruhanga. Eky’obusaasi, Sulemaani ku yaakuzire akatandika kuramya baaruhanga abandi. Yehova akaba atakimusiima, kandi akaba atakimuha obwengye bw’okutegyeka omu kuhikiiririra n’oburingaaniza.—1 Bag. 11:​9, 10; 12:4.

Ebigambo by’aha muheru ebi Daudi yaagambiire omutabani Sulemaani nibituhwera kumanya ngu twayorobera Yehova naija kutuha obwengye bw’okucwamu gye (Reeba akacweka 11-12) b


12. Nitwegyera ki aha bigambo bya Daudi?

12 Nitwega ki? Okworoba nikuhitsya aha businguzi. (Zab. 1:​1-3) Amazima gari ngu, Yehova tarikuturaganisa kutuha obutungi n’okurangaanwa nka Sulemaani. Kwonka twamworobera, naatuha obwengye oburaatubaasise kucwamu gye. (Enf. 2:​6, 7; Yak. 1:5) Emisingye ye neetwebembera twaba nitucwamu aha bikwatiraine n’emirimo, obwegyese, eby’okweshemeza, n’esente. Okugyendera aha bwengye bwa Ruhanga nikituhwera kuguma twine omukago murungi nawe, kandi nitwija kutunga amagara agatahwaho. (Enf. 2:​10, 11) Ekindi, nitugira emikago ehami. Kandi nitutunga obuhabuzi oburikwetengyesa kugira eka erimu okushemererwa.

13. Carmen akabaasa ata kuba omusinguzi?

13 Carmen, orikutuura Mozambique, akaba naateekateeka ngu obwegyese bw’ahaiguru nibwo burikuhitsya aha businguzi. Akaza aha yunivasite yaashoma kuteera puraani z’ebyombeko. Akahandiika ati: “Nkaba ninkunda ebi naabaire ninshoma. Kwonka bikantwarira obwire bwingi n’amaani. Nkaba nza aha yunivasite 7:30 z’akasheeshe kuhika 6:00 z’omwabazyo. Kikaba kitoorobi kuza omu nteerane, kandi nkahwa amaani omu by’omwoyo. Nketegyereza ngu nkaba niinteeraho kuheereza abakama babiri.” (Mat. 6:24) Akashaba aha mbeera ye, kandi yaacondooza n’omu bitabo byaitu. Akoongyeraho ati: “Ku naatungire obuhabuzi burungi kuruga aha bareeberezi, n’ahari maawe, nkacwamu naaruga aha yunivasite naaza kuheereza Yehova omu buheereza obw’obutwire. Ekyo kikampwera kucwamu gye, kandi tindikwefuuza na kakye.”

14. Obutumwa bukuru bwa Musa na Daudi bukaba buri buuha?

14 Musa na Daudi bakaba nibakunda Yehova, kandi barikumanya ngu ni kikuru kumworobera. Omu bigambo byabo eby’aha muheru, bakahiga abaabaire bahurikiize kubatooreza barikuhamira ahari Yehova Ruhanga waabo. Bombi bakabarabura ngu abaraarugye ahari Yehova tarikwija kubasiima, kandi tarabahe emigisha ei yaabaire abaraganiise. Kandi na hati, obuhabuzi bwabo ni bukuru ahariitwe. Ebyasha ebyakuratsireho, omuheereza wa Yehova ondiijo akooreka obukuru bw’okuba abeesigwa.

“TIHARIHO KI NDIKUSHEMERERERWA OKUKIRA EKI”

15. Entumwa Yohaana akaraba mu mbeera ki?

15 Entumwa Yohaana akaba ari munywani wa Yesu Kristo. (Mat. 10:2; Yoh. 19:26) Yohaana akagyenda na Yesu omu buheereza bwe, akareeba eby’okutangaaza ebi yaakozire, kandi akamuhamiraho omu bwire obwabaire bugumire. Akareeba Yesu arikwitwa, kandi akamureeba ku yaazookire. Akareeba oku Obukristaayo bwajanjaire omu kyasha ky’okubanza kuruga aha guruupu nkye y’abeesigwa, kuhitsya obu amakuru marungi gaabuuriirwe ‘omu byahangirwe byona eby’ahansi y’eiguru.’—Kol. 1:23.

16. Ni baahi abagasiirwe omu baruha za Yohaana?

16 Obu Yohaana yaabaire ari haihi kufa, akatunga omugisha gw’okuhandiika bimwe aha biri omu Kigambo kya Ruhanga. Akahandiika “ebyashuurwirwe Yesu Kristo.” (Kush. 1:1) Akahandiika ekitabo ky’Engiri ekirikwetererwa eiziina rye. Kandi akahandiika n’ebaruha ishatu. Ebaruha ye eya kashatu akagihandiikira Omukristaayo omwesigwa Gaayo, ou yaabaire naatwara nk’omwana we omukundwa. (3 Yoh. 1) Obwire obwo, haine kuba haabaire hariho baingi abu Yohaana yaabaire naatwara nk’abaana be omu by’omwoyo. Ebi omushaija mukuru ogwo omwesigwa yaahandiikire, nibigumya abakuratsi ba Yesu boona na hati.

17. Kurugiirira ahari 3 Yohaana 4, niki ekirikureeta okushemererwa okurikukirayo?

17 Yohaana akahandiika ki? (Shoma 3 Yohaana 4.) Yohaana akahandiika aha kushemererwa okurikuruga omu kworobera Ruhanga. Yohaana arikuza kuhandiika ebaruha ya kashatu, abantu abamwe bakaba nibabuzya enyegyesa z’ebishuba, kandi barikureetaho okwebaganisamu. Kwonka abamwe, bakagumizamu “nibagyendera omu mazima.” Bakoorobera Yehova, kandi bakaba ‘nibagyendera omu biragiro bye.’ (2 Yoh. 4, 6) Abakristaayo abo abeesigwa bakashemeza munonga Yohaana na Yehova.—Enf. 27:11.

18. Ebigambo bya Yohaana nitubyegyeraho ki?

18 Nitwega ki? Obwesigwa nibureeta okushemererwa. (1 Yoh. 5:3) Nk’eky’okureeberaho, twine okushemererwa ahabw’okumanya ngu nitushemeza Yehova. Naashemererwa ku arikureeba nitwangira okugyezibwa kw’ensi egi, kandi tukaikiriza amazima. (Enf. 23:15) Baamaraika omu iguru nabo nibashemererwa. (Luk. 15:10) Naitwe nitushemererwa ab’eishe-emwe bagyenzi baitu baaguma bari abeesigwa, na munonga baahikwaho oburemeezi, kandi bakagyezibwa. (2 Tes. 1:4) Entebeekanisa y’obusingye obu ku eraahendere, nitwija kuba twine okumarwa ahabw’okumanya ngu tukaguma tuhamiire ahari Yehova omu nsi egi erikutegyekwa Sitaane.

19. Munyaanyazi-itwe Rachel akagamba ki aha kwegyesa abandi amazima? (Reeba n’ekishushani.)

19 Nitukira kushemererwa twayegyesa abandi amazima. Rachel, orikutuura Dominican Republic, naagira ngu n’omugisha gw’amaani kwegyesa abandi ebirikukwata ahari Ruhanga. Ku arikuteekateeka aha bu ahweraire kuheereza Yehova, naagira ati: “Kigumire kushoboorora okushemererwa oku ndikugira naareeba abu ndikwegyesa amazima barikwongyera kukunda Yehova, barikumwesiga, kandi barikukora empinduka kumushemeza. Okushemererwa okwo nikukira ebi ndikwefeerereza kubeegyesa.”

Nitugira okushemererwa twayegyesa abandi kukunda Yehova n’okumworobera nkaitwe (Reeba akacweka 19)


GASIRWA OMU BIGAMBO BY’AHA MUHERU EBY’ABASHAIJA ABEESIGWA

20. Niki eki turikushushanisa na Musa, Daudi na Yohaana?

20 Musa, Daudi na Yohaana bakaba bariho omu bwire n’embeera ezaabaire nizitaana n’ezaitu. Kwonka hariho bingi ebi turikushushanisa nabo. Bakaba nibaheereza Ruhanga ow’amazima, kandi naitwe nikyo kimwe. Nkabo, naitwe nitushaba Yehova, nitumwesiga, kandi naatuha obuhabuzi. Nk’abashaija bakuru abo, twine obwesigye ngu Yehova naaha abarikumworobera emigisha mingi.

21. Abarikugyendera aha buhabuzi bw’abeesigwa abakuzire nka Musa, Daudi na Yohaana nibaija kutunga migisha ki?

21 N’ahabw’ekyo, ka tugyendere aha buhabuzi oburi omu bigambo by’aha muheru eby’abashaija bakuru abo turikworobera ebiragiro bya Yehova. Twayoroba nitwija kugira obusinguzi obwabuzima omuri byona ebi turikukora. Nitwija kugira amagara, ‘tubone kugumaho,’ ebiro byona. (Bir. 30:20) Kandi nitwija kugira okushemererwa ahabw’okushemeza Tataitwe ow’omu iguru orikutukunda, orikuhikiiriza byona ebi arikuraganisa kukira oku turikuteekateeka.—Efe. 3:20.

EKYESHONGORO 129 Nitwija Kugumizamu Nitugumisiriza

a Abaisraeli abaingi abaareebire eby’okutangaaza ebi Yehova yaakozire aha Nyanja Erikutukura tibarareebire Ensi Eyaraganisiibwe. (Kub. 14:​22, 23) Yehova akacwamu ngu abaabaire bahikize emyaka 20 n’okukiraho bafeere omu ihamba. (Kub. 14:29) Kwonka, Yoshua, Kalebu, na baingi abaabaire bakiri bato n’ab’oruganda rwa Leevi bakahonokaho, baareeba Yehova arikuhikiiriza eki yaaraganiise Abaisraeli obu baayambuka Omugyera Yorudani, kuza Kanaani.—Bir. 1:​24-40.

b ENSHOBOORORA Y’EKISHUSHANI: Bumosho: Daudi naagambira omutabani Sulemaani ebigambo by’obwengye eby’aha muheru. Buryo: Abeegi bari omu Ishomero ry’Obuheereza Erya Baapayoniya nibagasirwa omu bwegyese bw’ekibiina.