Guruka oze aha biriho

Guruka oze aha birimu

Okugamba Amazima

Okugamba Amazima

“Mugume mugambirane amazima.”​—ZEKARIA 8:16.

EKYESHONGORO: 29, 18

1, 2. Omuregi akakoresa mutego ki kureteera abantu oburemeezi?

OKUJUMBURA ebintu nk’esimu, barabu, emotoka, na furiigi byorobize embeera z’abantu. Kwonka ebindi nk’obuganga bw’eisasi, tsigara, bomu, n’ebindi bireetsireho akabi k’amaani. Kwonka hariho ekyabandiize ebi byona kandi ekikizireyo kukora kubi abantu. Ni kintu ki ekyo? N’ekishuba! Ekishuba n’okugamba ekintu eki turikumanya ngu tikihikire, nari kuhabisa omuntu. N’oha owaabandize kugamba ekishuba ky’okubanza? Buzima n’Omuregi! Yesu Kristo akamweta “ishe w’ebishuba.” (Shoma Yohaana 8:44.) Ni ryari obu yaagamba ekishuba ky’okubanza?

2 Eki akakikora emyaka mingi enyima omu musiri Edeni. Adamu na Haawa bakaba baine embeera nungi omuri Paradiso ei Yehova yaabaire abatebeekanisiize. Ruhanga akaba abagambiire ngu nibaija kufa ku baraarye aha “omuti gw’okumanya oburungi n’obubi.” N’obu Sitaane yaabaire naamanya eki, akakoresa enjoka kugambira Haawa ati: “Okufa kwo, buzima timurifa.” Eki nikyo kyabaire ekishuba ky’okubanza. Kandi Sitaane akagira ati: “Ahabw’okuba Ruhanga naamanya ngu eizooba eri muriguryaho, amaisho gaanyu garyaiguka, naimwe mube nka Ruhanga, mumanye oburungi n’obubi.”​—Okutandika 2:15-17; 3:1-5.

3. Ahabw’enki ekishuba kya Sitaane kyabaire kiri eky’obwinazi kandi kikareetaho buremeezi ki?

3 Ekishuba kya Sitaane kikaba kiri eky’obwinazi ahakuba akaba naamanya ngu Haawa ku araikirize kandi akarya ekijuma, naija kufa. Eki nikyo kyenyini ekyabaireho. Haawa niwe yaabandize kurya aha kijuma bwanyima Adamu nawe akaryaho, bombi baagomera Yehova bwanyima baafa. (Okutandika 3:6; 5:5) Kandi, ahabw’ekibi kya Adamu, ‘okufa kukabuga omu bantu boona.’ Kandi, “okufa kukaba kutegyeka bantu . . . , nangwa n’abatarasiisire nk’oku Adamu yaacumwire.” (Abarooma 5:12, 14) Niyo nshonga ahabw’enki tituhikiriire kandi tutarikuhangaara nk’oku Yehova yaabaire agyendereire. Omu mwanya gw’ekyo, nitutuuraho kumara emyaka nka “makumi mushanju, nari ku tuba twagizire amaani, ehika makumi munaana; kwonka okugyogamu n’okufa kubi n’okureeba enaku.” (Zaaburi 90:10) Ebi byona nibibaho ahabw’ekishuba kya Sitaane!

4. (a) Ni bibuuzo ki ebi tushemereire kugarukamu? (b) Kurugiirira aha biri omu Zaaburi 15:1, 2, tushemereire kukora ki kuba banywani ba Yehova?

4 Yesu akagamba ahari Sitaane ati: “Taragumiire mu mazima, ahakuba amazima tigamubamu.” Sitaane takahindukire. Na hati ‘naakigobeza ensi yoona’ arikukoresa ebishuba bye. (Okushuuruurwa 12:9) Kwonka titurikwenda kwikiriza Sitaane kutuhabisa. N’ahabw’ekyo twine kutunga eby’okugarukamu by’ebibuuzo ebi bishatu. Sitaane naahabisa ata abantu obunaku obu? Ahabw’enki abantu barikubeiha? Niki ekiraatuhwere kuguma nitugamba amazima kugira ngu tutafeerwa omukago gwaitu na Yehova nka Adamu na Haawa?​—Shoma Zaaburi 15:1, 2.

OKU SITAANE ARIKUHABISA ABANTU

5. Sitaane naahabisa ata abantu obunaku obu?

5 Nitubaasa kwetantara kubeihwabeihwa Sitaane. Entumwa Paulo akagira ati: “Tituri batarikumanya bwengye bwe obu arikutucwera.” (2 Abakorinso 2:11) Nitumanya ngu Sitaane naategyeka ensi yoona, otwariiremu ediini z’ebishuba, ab’eby’obushuubuzi abaine omururu, n’ab’eby’obutegyeki abashomankuzi. (1 Yohaana 5:19) N’ahabw’ekyo tikirikututangaaza kureeba ngu Sitaane na baadaimoni be nibareetera abantu b’amaani kugamba “ebishuba.” (1 Timoseo 4:1, 2) Nk’eky’okureeberaho, ab’eby’obushuubuzi abamwe nibagamba ebishuba omu birango byabo kuguza ebintu eby’akabi aha magara, nari kubeihabeiha abantu kubaihaho sente.

6, 7. (a) Ahabw’enki kiri eky’akabi abeebembezi b’amadiini kugamba ebishuba? (b) Abeebembezi b’ediini nibakira kugamba bintu ki ebitahikire?

6 Nikiba kiri eky’akabi munonga abeebembezi b’amadiini baagamba ebishuba. Ahabw’enki? N’ahabw’okugira ngu omuntu ku arikwikiriza enyegyesa zaabo ezitahikire kandi akakora ebintu ebi Yehova arikwanga, naabaasa kufeerwa omugisha gw’okutunga amagara agatahwaho. (Hosea 4:9) Obu Yesu yaabaire ari omu nsi akaba naamanya ngu abeebembezi b’ediini bakaba nibabeihabeiha abantu. Akabagambira butunu ati: “Muryakareeba, imwe Abahandiiki n’Abafarisaayo, endyarya! Ahabw’okuba mwambuka enyanja, mugyendagyenda n’omu mahanga kuhindura omuntu omwe, ngu aikirize ediini yaanyu; kandi ku mumubona, mumuhindura omwana wa Gehena,” nari ow’okucwekyererezibwa kimwe. (Matayo 23:15) Yesu akagira ngu abeebembezi b’ediini abo bakaba bari nka ishebo Omuregi, kandi ‘omwitsi.’​—Yohaana 8:44.

7 N’omu bunaku obu hariho abeebembezi baingi b’ediini. Abamwe nibeetwa baapasita, abanyamurwa, nari ebindi bitiinisa bingi. Nabo bari nk’Abafarisaayo, tibarikwegyesa amazima g’omu Kigambo kya Ruhanga “ahakuba amazima ga Ruhanga bakagahindura ebishuba.” (Abarooma 1:18, 25) Bimwe aha bishuba byabo n’ebi: “Waajunwa, nooguma ojunurwe,” abantu baine omwoyo ogutarikufa, omuntu ku arikufa naahinduka aba ekindi kintu, kandi ngu Ruhanga naikiriza entwaza y’ebitingwa, n’obushwere bw’abarikushushanisa obuhangwa.

8. Abeebembezi b’ediini juba nibaija kubeiha kishuba ki, kwonka nitwija kutwaza tuta?

8 Ab’eby’obutegyeki nabo nibakoresa ebishuba kubeiha abantu. Kimwe aha kishuba ky’amaani eki baraije kugamba n’okumanyisa abantu ngu bareetsireho “obusingye tihariho kabi.” Kandi ‘obwo nibwo okucwekyerera kuraabagweho.’ N’ahabw’ekyo titushemereire kwikiriza ekishuba ky’abeebembezi abo abarikugira ngu embeera ziriyo niziba nungi. Amazima gari ngu nitumanya gye ngu ekiro kya Yehova nikiza kwija nk’omushuma wa nyekiro.​—1 Abatesalonika 5:1-4.

EKIRIKUREETERA ABANTU KUBEIHA

9, 10. (a) Ahabw’enki abantu barikubeiha, kandi harugiremu bureemezi ki? (b) Kwonka tushemereire kwijuka ki ahari Yehova?

9 Obunaku obu, abantu b’amaani tibo bonka abarikubeiha. Ekicweka “Ahabw’enki Nitubeiha,” ekyahandiikirwe Y. Bhattacharjee, nikigira ngu “okubeiha nikutwarwa n’ekintu ekitaahiire kimwe omu mitwarize y’abantu.” Nitubaasa kugira ngu baingi nibateekateeka ngu okubeiha tikiine kabi koona kandi n’ekya butoosha. Abantu nibakira kubeiha kwerinda oburemeezi, okushereka enshobe zaabo nari emishango ei bakozire. Kandi nibabeiha barikwenda okukora esente nari kugira ebi baatunga. Okucondooza okwo nikworeka ngu abantu tibarikukireebamu buremeezi bwona kubeiha “abu batarikumanya, banywani baabo, abu barikukora nabo, n’abakundwa baabo.”

Abantu nibabaasa kubeiha abandi, kwonka tibarikubaasa kubeiha Yehova

10 Ebishuba ebi byona birugiremu ki? Abantu tibaakyesigana, kandi tibakiine nkoragana nungi. Nk’eky’okureeberaho, teekateeka aha ku omushaija arikwehurira yaamanya ngu omukazi we ashambaine kandi yaakimushereka. Nari teekateeka aha ku kiri kibi munonga omushaija yaaba naatwariza kubi omukazi we n’abaana be, kwonka yaaba ari omu bantu akeeshushaniriza nk’orikubatwarize gye. Abantu nk’abo nibabaasa kubeiha abandi, kwonka twine kwijuka ngu tibarikubaasa kubeiha Yehova. Baibuli neegira ngu “ebintu byona bishuurwirwe nibireebwa butunu omu maisho” ga Ruhanga.​—Abaheburaayo 4:13.

11. Eky’okureeberaho kibi kya Anania na Safira nitukyegyeraho ki? (Reeba ekishushani aha kutandika.)

11 Baibuli neegamba aha mushaija n’omukazi we Abakristaayo abu Sitaane yaatairemu ekiteekateeko ky’okubeiha Ruhanga. Anania na Safira bakateeraho kubeiha entumwa. Bakaguza ekibanja kyabo kandi esente ezaarugiremu bakahaho entumwa ekicweka kyazo. Anania na Safira bakaba nibenda kushemeza ab’omu kibiina, n’ahabw’ekyo bakagambira entumwa ngu baahayo esente zoona. Kwonka Yehova akaba naamanya ngu nibabeiha, kandi akabafubira.​—Ebyakozirwe 5:1-10.

12. Niki ekirikuza kuhika ahari boona abarikugamba ebishuba by’obwinazi bakanga kweteisa, kandi ahabw’enki?

12 Yehova naareeba ata abantu abarikubeiha? Boona abarikugamba ebishuba by’obwinazi kandi bakanga kweteisa nibaija kunagwa “omu nyanja y’omuriro n’obuganga bw’ekibiriiti,” nka Sitaane. Ekirikumanyisa ngu nibaija kucwekyererezibwa kimwe. (Okushuuruurwa 20:10; 21:8; Zaaburi 5:6) Ahabw’enki? Ahakuba Yehova naareeba ababeihi nk’oku arikureeba abandi boona abu ebikorwa byabo birikunugwa.​—Okushuuruurwa 22:15.

13. Niki eki turikumanya ahari Yehova, kandi eki nikituhiga kukora ki?

13 Nitumanya ngu Yehova “ti muntu, ngu abeihe” kandi ‘tarikubaasa kubeiha.’ (Okubara 23:19; Abaheburaayo 6:18) Yehova naayanga ‘orurimi orurikubeiha.’ (Enfumu 6:16, 17) Twaba nitwenda kumushemeza twine kugamba amazima. N’ahabw’ekyo ‘titurikubeihana.’​—Abakolosai 3:9.

‘NITUGAMBA AMAZIMA’

14. (a) Abakristaayo ab’amazima nibataana bata aha bari omu diini z’ebishuba? (b) Shoboorora omusingye oguri omuri Luka 6:45.

14 Abakristaayo ab’amazima nibataana bata aha bantu abari omu diini z’ebishuba? Nitugamba “amazima.” (Shoma Zekaria 8:16, 17.) Paulo akagira ati: ‘Nitweyoreka nk’abashemereire kuba abaheereza ba Ruhanga, omu kugamba amazima.’ (2 Abakorinso 6:4, 7) Kandi Yesu akagira ngu “ebiijwire omutima akanwa nibyo kagamba.” (Luka 6:45) Eki nikimanyisa ngu omwesigwa naagamba amazima. Naija kugamba amazima yaaba ari n’abu atarikumanya, abu arikukora nabo, banywani be, n’ab’omu ka ye. Ka tureebe eby’okureeberaho ebirikworeka ngu twine kugamba amazima omu buri kimwe.

Ni buremeezi ki obu munyaanyazi-itwe ogu aine? (Reeba akacweka 15, 16)

15. (a) Ahabw’enki kiri kibi okuba ekirumira-habiri? (b) Niki ekirikubaasa kuhwera eminyeeto kwemera okugyemeserezibwa kw’ab’orwingano rwabo? (Reeba obugambo obw’ahansi.)

15 Waaba ori omunyeeto, nooba nooyenda kusiimwa ab’orwingano rwawe. Eminyeeto mingi ahabw’okugira ekyetengo eki nikibareetera kuba ebirumira-habiri. Nibabaasa kweshushaniriza nk’abarikutwaza gye baaba bari n’ab’omu maka gaabo nari ab’omu kibiina, kwonka batwaze omu muringo ogundi baaba nibakoresa emikura y’empurizana, nari baaba bari n’abatarikuheereza Yehova. Nibabaasa kuba nibakoresa engamba mbi, barikujwara kubi, barikuhurikiza ebyeshongoro ebirimu ebigambo bibi, barikusinda, barikukoresa emibazi y’ekitabura bwongo, barikuriima bwesherekye, nari barikukora ebindi bintu bibi. Nibaba nibabeiha abazaire baabo, ab’eishe-emwe, na Yehova. (Zaaburi 26:4, 5) Kwonka Yehova naaba naakimanya twaba nitweshushaniriza nk’abarikumuha ekitiinisa beitu turikukora ebi arikwanga. (Mako 7:6) Ni kirungi kugyendera aha buhabuzi bw’enfumu obu: “Omutima gwawe gutarigirira abasiisi eihari, kureka gugume nigutiina Mukama okurenzya eizooba.”​—Enfumu 23:17. * (Reeba obugambo obw’ahansi.)

16. Tushemereire kugarukamu tuta ebibuuzo ebiri aha foomu y’okuza omu buheereza bw’obutwire?

16 Waaba nooyenda kuheereza nka payoniya ow’obutwire nari omu buheereza bw’omutaano, nk’aha Beseeli, nooba oine kwijuza foomu. Ni kikuru munonga kugamba amazima waaba noogarukamu ebibuuzo ebirikukwata aha magara gawe, eby’okweshemeza, n’emitwarize yaawe. (Abaheburaayo 13:18) Kandi shi, ku waakuba okozire eki Yehova arikwanga nari ekirikureteera omuntu waawe ow’omunda kukushinja kandi obwo otakagambiire abareeberezi? Bashabe obuhwezi kugira ngu obaase kuheereza Yehova n’omutima ogutarikweshinja.​—Abarooma 9:1; Abagalatia 6:1.

17. Twine kukora ki abarikutuhiiganisa baatubuuza ebibuuzo ebirikukwata aha ab’eishe-emwe?

17 Oine kukora ki omurimo gwaitu gwaba guzibiirwe omu ihanga ryanyu, kandi ab’obushoboorozi baakukwata bakakubuuza ebirikukwata aha b’eishe-emwe bagyenzi baawe? Mbwenu shi oine kubagambira buri kimwe eki orikumanya? Yesu akakora ki obu Pilaato yaamubuuza ebibuuzo? Yesu akagyendera aha musingye gw’omu Baibuli ogurikworeka ngu hariho “obunaku bw’okuhunama n’obunaku bw’okugamba,” kandi obumwe tihaine eki yaabaire agamba! (Omubuurizi 3:1, 7; Matayo 27:11-14) Twaba turi omu mbeera nk’egi, twine kuba abanywabwengye kandi abegyendesereza kutareetera ab’eishe-emwe akabi.​—Enfumu 10:19; 11:12.

Ni ryari obu oine kucwamu kuhunama nari kugamba amazima? (Reeba akacweka 17, 18)

18. Twine bujunaanizibwa ki abareeberezi baatubuuza ebirikukwata aha Bakristaayo bagyenzi baitu?

18 Kandi shi omuntu ku yaakukora ekibi ky’amaani omu kibiina kandi okakimanya? Abareeberezi baine obujunaanizibwa bw’okurinda ekibiina kuguma kishemeire omu micwe, n’ahabw’ekyo nibabaasa kukubuuza eki orikumanya aha nshonga egyo. Noija kukora ki, omuntu ogwo ku yaakuba ari munywani yaawe nari omunyabuzaare? Baibuli neegira eti: “Ogamba amazima, aha obwakareebi obuhikire.” (Enfumu 12:17; 21:28) N’ahabw’ekyo oine obujunaanizibwa bw’okugambira abareeberezi amazima otaine eki orikubashereka. Abareeberezi baine kumanya ekihikire kugira ngu batungye omuringo murungi gw’okuhweramu omuntu osiisire kugaruka kugira omukago murungi na Yehova.​—Yakobo 5:14, 15.

19. Nituza kugamba ahari ki omu kicweka ekirikukurataho?

19 Daudi akagamba ahari Yehova ati: “Okunda amazima g’omunda.” (Zaaburi 51:6) Daudi akaba naamanya ngu ekikuru munonga n’ekiri omu mutima gw’omuntu. Abakristaayo ab’amazima baine ‘kugambirana amazima’ obwire bwona. Omuringo ogundi ogurikworeka ngu nitutaana n’abari omu diini z’ebishuba n’okwegyesa abantu amazima g’omu Baibuli. Omu kicweka ekirikukurataho, nituza kureeba oku turikubaasa kukora ekyo omu buheereza bwaitu.

^ kacw. 15 Reeba ekibuuzo 6, “Nimbaasa Kwangira nta Okugyemeserezibwa Bagyenzi Bangye?” omu katabo Eby’Okugarukamu 10 eby’Ebibuuzo Ebi Eminyeeto Barikubuuza n’eshuura 16, “Waaba Nootwaza nk’Ekirumira-habiri n’Oha Oine Kumanya?,” omu katabo Questions Young People Ask​Answers That Work, Volume 2.