Guruka oze aha biriho

Guruka oze aha birimu

Ow’eishe-emwe Rutherford arikugamba aha ruteerane oruhango, omuri Cedar Point, Ohio, 1919

1919—Emyaka Igana Ehingwire

1919—Emyaka Igana Ehingwire

OMWAKA 1919 gurikuza kuhika, Orutaro rw’Ensi Yoona 1, orwamazire emyaka ena rukaba rwahendeire. Omwaka ogw’enyima, amahanga gakaba garekyeire aho kurwana kandi omu Kwokubanza 18, 1919, amahanga gakagira Oruteerane rw’Obusingye omuri Paris. Kimwe aha bintu ebi oruteerane orwo rwabaasize kuhikiiriza n’okukora Endagaano y’Okwikirizana ei baakoreire omu kikaari kya Paris, eyaareteire Germany kurekyera aho kurwana n’amahanga agandi. Endagaano egyo ekateebwaho omukono omu Kwamukaaga 28, 1919.

Kandi omu ndagaano egyo bakatandikaho ekigombe kisya ekirikwetwa Amahanga Agakwataniise. Ekigyendererwa ky’ekigombe ekyo kikaba “kiri eky’okureetaho obumwe, obusingye, n’oburinzi omu nsi yoona.” Amadiini maingi agarikweyeta Amakristaayo gakashagika ekigombe ekyo. Akakiiko k’Amakanisa ga Kristo omuri America kakahimbisa ekigombe ekyo “ngu nikijwekyera Obukama bwa Ruhanga aha omu nsi.” Akakiiko kakooreka ngu nikashagika ekigombe ky’eby’obutegyeki eki karikwohereza abajwekyerwa omu Ruteerane rw’Obusingye omuri Paris. Omwe aharibo akagira ngu oruteerane oru “rukatandikaho eshuura nsya omu byafaayo by’ensi.”

Eshuura nsya egi ekaba eriyo neetandikaho, kwonka ekaba etarikuza kutandikwaho abashaija abaabaire bari omu ruteerane rw’obusingye orwo. Omuri 1919 omurimo gw’okubuurira gukaza aha idaara erindi obu Yehova yaabaasisa abaheereza be kugukora okukira ira. Kwonka ekyo kitakabaireho, hakaba haine kubaho empinduka y’amaani kubaasisa Abeegi ba Baibuli kukora omurimo ogwo.

OKUCWAMU OKUGUMIRE

Joseph F. Rutherford

Okutoorana abarikwebembera Watch Tower Bible and Tract Society okwa buri mwaka kukabaho Orwamukaaga, Okwokubanza 4, 1919. Omu bwire obwo, Joseph F. Rutherford, niwe yaabaire naayebembera ekibiina ekyo, kwonka we n’abandi mushanju bakaba batairwe omu kihome omuri Atlanta, Georgia, U.S.A., bataine rubanja. Ekibuuzo kikaba kiri ngu, ab’eishe-emwe abari omu kihome bashemereire kugaruka kutooranwa? Nari hakaba haine kutooranwa abandi?

Evander J. Coward

Ow’eishe-emwe Rutherford ari omu kihome, akaba ayerarikiriire aha ku ekibiina kiraabe. Akaba naamanya ekiteekateeko ky’ab’eishe-emwe abamwe abaabaire nibagira ngu kikaabaire kirungi kutoorana ondiijo kuba niwe yaayebembera ekibiina. Eki kikamureetera kuhandiikira ab’eishe-emwe arikuhayo eiziina rya Evander J. Coward kutooranwa kukyebembera. Rutherford akahandiika ngu Coward n’omushaija “oikaikaine,” “omunyabwengye,” kandi “omwesigwa ahari Mukama.” Kwonka, ab’eishe-emwe abaingi bakaba baine ekiteekateeko ekindi, eky’okwongyezayo obwire bw’okuteera akaruuru ameezi mukaaga. Abaabaire nibahorereza ab’eishe-emwe abari omu kihome nabo bakaikiriza. Obu baabaire nibahikaanisa ebiteekateeko aha ky’okukora, ab’eishe-emwe abamwe bakagira ekiniga.

Richard H. Barber

Reero haine ekyabaireho eki ow’eishe-emwe Richard H. Barber yaagizire ngu nikishusha ‘nk’okushuka buto omu maizi gatabaangukire.’ Omu kuhikaanisa ebiteekateeko, ow’eishe-emwe omwe akagira ati: “Tindi w’ebiragiro, kwonka omu mbeera egi, nimmanya eki kirikumanyisa kuhamira aha muntu. Ruhanga naayenda ngu tumuhamireho. Tindikureeba omuringo murungi gw’okukora eki kureka okuteera akaruuru, kandi tukagaruka tukatoorana Ow’eishe-mwe Rutherford kuba omwebembezi.”​—Zab. 18:25.

Alexander H. Macmillan

Omwe ahari abo abaabaire bari omu kihome A. H. Macmillan, naijuka ekyabaireho eizooba eryakuratsireho, ow’eishe-emwe Rutherford akaiguza aha kihome eki yaabaire arimu yaagira ati, “Rabyamu omukono gwawe.” Ow’eishe-emwe Rutherford akamukwatsa obutumwa bugufu. Macmillan ku yaareebire obutumwa obwo ahonaaho yaamanya eki burikumanyisa. Obutumwa bukaba nibugira buti: “RUTHERFORD WISE VAN BARBER ANDERSON BULLY NA SPILL OW’OKUBANZA N’OMWEBEMBEZI BASHATU N’AB’OMU OFIISI NITUBAKUNDA MWENA.” Eki kikaba nikimanyisa ngu abeebembezi boona bakagaruka baatooranwa, kandi ngu Joseph Rutherford na William Van Amburgh bakaguma omu myanya yaabo. N’ahabw’ekyo, ow’eishe-emwe Rutherford akaba naija kuguma ari omwebembezi.

OKUREKURWA!

Obu ab’eishe-emwe munaana baabaire bakiri omu kihome, Abeegi ba Baibuli abeesigwa bakata omukono aha kihandiiko barikushaba gavumenti kubarekura. Ab’eishe-emwe aba emanzi bakabaasa kutunga abantu abarikurenga 700,000 kuta omukono aha kihandiiko eki. Orwakashatu, Okwakashatu 26, 1919, batakataireyo okushaba kwabo, ow’eishe-emwe Rutherford n’abandi abaabaire bakomirwe bakarekurwa.

Ow’eishe-emwe Rutherford akagambira abaamutangiriire omuka ati: “Nimpamiza kimwe ngu embeera egi ei turabiremu neetutebeekanisiza obwire bugumire oburiyo nibuza kubaho. . . . Okurwana kwanyu kubaire kutari kw’okwiha ab’eishe-emwe bagyenzi baanyu omu kihome kyonka. Tikyo kibaire kiri ekigyendererwa kikuru. . . . Mutwire nimurwanirira okubuzya amazima n’okuhaisa Yehova ekitiinisa, kandi abeejumbire omu kukora ekyo batungire omugisha gw’omuhendo.”

Embeera zoona ezibaireho omu kugyezibwa kw’ab’eishe-emwe nizibaasa kuba zaabaire nizooreka ngu Yehova enshonga ezi akaba aziinemu omukono. Okwakataano 14, 1919, eicwero ry’emanja erikuru rikacwamu riti: “Baakihababirwa omu mushango ogu tibaratungire oburingaaniza nk’oku kyabaire kishemereire, n’ahabw’ekyo okucwamu kw’omushango kwahindurwa.” Ab’eishe-emwe aba bakaba bateirweho emishango y’amaani, kandi kuri noogira ngu bakasaasirwa kyonka nari bakatuubya aha bibonerezo byabo, bakaba nibaija kuguma baine emishango egyo. Kandi buzima tibaratairweho emishango endiijo. Ekyarugiremu, Omuramuzi Rutherford akaguma n’obushoboorozi bwe bw’okuhorereza abaheereza ba Ruhanga omu Icwero ry’Emanja Erikuru omuri United States, kandi eki akakikora emirundi mingi bwanyima y’okurekurwa.

OKUMARIIRIRA KUBUURIRA

Ow’eishe-emwe Macmillan akagira ati: “Titurikuza kushutama nk’abataine by’okukora tutegyereize Mukama kututwara omu iguru. Twetegyereize ngu twine kugira eki twakora kumanya gye eki Mukama arikwenda tukore.”

Kwonka ab’eishe-emwe aha ofiisi enkuru ahonaaho bakaba batarikubaasa kugaruka kukora omurimo ogu baabaire bamazire emyaka mingi batarikukora. Ahabw’enki? Ahakuba obwire obu baamazire omu kihome, ebyoma by’okuteera ebitabo bikaba byasiisiikaire. Eki kikamaramu ab’eishe-emwe amaani, kandi abamwe bakaba nibeebuuza yaaba omurimo gw’okubuurira gwahendera.

Mbwenu shi haine abantu abaabaire nibakikunda obutumwa bw’Obukama obwabaire nibubuurirwa Abeegi ba Baibuli? Okugarukamu ekibuuzo ekyo, ow’eishe-emwe Rutherford akacwamu kuha orubazo. N’abantu bakaba nibaija kwetwa kuhurira orubazo oru. Ow’eishe-emwe Macmillan akagira ngu “haabura omuntu owaija aha ruteerane oru, omurimo nigwija kuba gwahwa.”

Orupapura rw’amakuru rurikuranga orubazo rwa Rutherford “Amatsiko g’Abantu Abarikuganya” omuri Los Angeles, California, 1919

N’ahabw’ekyo aha Sande, Okwakataano 4, 1919, ow’eishe-emwe Rutherford n’obu araabe yaabaire arwaire, akaha orubazo orwine omutwe “Amatsiko g’Abantu Abarikuganya” omu rurembo Los Angeles, California. Abantu nka 3,500 bakaija kuhurira orubazo oru, kandi abandi baingi tibararuhuriire ahabw’omwanya kuba mukye. Eizooba eryakuratsireho, abantu 1,500 bakagaruka. Ab’eishe-emwe bakatunga eky’okugarukamu, kandi abantu bakaba nibakikunda amakuru marungi!

Eki ab’eishe-emwe baakozire kikabaasisa omurimo gw’okubuurira ogw’Abajurizi ba Yehova kugumizamu okuhitsya na hati.

OKWETEBEEKANISIZA ENTUNGUUKA

Watch Tower ey’Okwamunaana 1, 1919, ekaranga ngu omu kutandika kw’Okwamwenda, nihaija kubaho oruteerane rwa boona omu Cedar Point, Ohio. Clarence B. Beaty omunyeeto owaabaire ari omwegi wa Baibuli kuruga Missouri, naijuka ngu “buri omwe akaba aine ekihika ky’okuzayo.” Ab’eishe-emwe na banyaanyazi-itwe abarikurenga 6,000 bakaija aha ruteerane oru, abarikukirira kimwe oku baabaire nibateekateeka. Okwongyera ahari ekyo abantu abarikurenga 200 bakabatizibwa omu Mugyera Erie.

Ekipampagare kya Golden Age eyaabandize, ey’Okwaikumi 1, 1919

Omu Kwamwenda 5, 1919, aha kiro kya kataano eky’oruteerane oruhango, ow’eishe-emwe Rutherford omu rubazo orwine omutwe “Obutumwa bw’Abakozi Bagyenzi Bangye,” akashohoza magaziini nsya The Golden Age. * Magaziini egi “ekaba neija kubamu amakuru masya g’ebirikubaho, kandi erikushoboorora kuruga omu Byahandiikirwe ahabw’enki ebintu ebyo biriyo nibibaho.”

Ababuurizi boona bakongyera kugira omuhimbo gw’okwejumbira kimwe omu murimo gw’okubuurira barikukoresa magaziini egi ensya. Ebaruha erikworeka oku omurimo gwabaire niguza kutebeekanisibwa ekagira eti: “Buri muntu weena obatiziibwe aijukye ngu n’omugisha gw’omuhendo kuheereza, kandi buri omwe asherure oburyo bw’okwejumbira kimwe omu kubuurira boona omu nsi.” Baingi bakaikiriza okuhigwa oku! Okwaikumi-n’abari kurikuza kuhika, ababuurizi bakaba baatungire abarikwenda kuguma nibashoma magaziini egi abarikurenga 50,000.

Ab’eishe-emwe omuri Brooklyn, New York, n’emotoka erimu magaziini za Golden Age

Kuza kuhika aha kuhendera kwa 1919, abaheereza ba Yehova bakaba batebeekanisiibwe gye, kandi baine n’omuhimbo gw’okubuurira. Kandi, obunabi bukuru oburikukwata aha biro by’emperu bukaba bwaherize kuhikiirira. Okugyezibwa n’okushemezibwa kw’abantu ba Ruhanga okuri omu Malaki 3:1-4, kukahendera. Abaheereza ba Yehova bakaba barugire omu bukwatwa bw’akamanyiso obwa ‘Babulooni Orukuru,’ kandi Yesu akaba atooraine ‘omwambari omwesigwa kandi ow’obwengye.’ * (Kush. 18:2, 4; Mat. 24:45) Hati Abeegi ba Baibuli bakaba beeteekateekire kukora omurimo ogu Yehova yaabaire ababiikiire.

^ kacw. 22 Magaziini The Golden Age bwanyima omu 1937 ekeetwa Consolation kandi omu 1946 yaatandika kwetwa Awake!

^ kacw. 24 Reeba Watchtower, ey’Okwamushanju 15, 2013, rup. 10-12, 21-23; Okwakashatu 2016, rup. 29-31.