Guruka oze aha biriho

Guruka oze aha birimu

Joseph F. Rutherford n’ab’eishe-emwe abandi bataayaayire omuri Europe

1920—Emyaka Igana Ehingwire

1920—Emyaka Igana Ehingwire

OMWAKA gwa 1920 gurikutandika, Abajurizi ba Yehova bakaba baine ekihika ky’okwongyera kwejumba omu buheereza. Ekyahandiikirwe ky’omwaka eki baatooraine omuri 1920, kikaba nikigira ngu, “Mukama niwe maani gangye n’ekyeshongoro kyangye.”​—Zab. 118:14.

Yehova akagumya ababuurizi aba abaabaire baine ekihika. Omu mwaka ogwo, baapayoniya bakeeyongyera kuruga ahari 225 baaba 350. Kandi ababuurizi abarikurenga 8,000, nibwo baabanza kuhayo ripoota zaabo z’okubuurira aha ofiisi enkuru. Yehova akabaha omugisha, reero obuheereza bwabo bwarugamu ebirungi.

OKWOREKA OMUJINYA GW’OMUTAANO

Okwakashatu 21, 1920, Joseph F. Rutherford, owaabaire naayebembera omurimo gw’Abeegi ba Baibuli obwire obwo, akaha orubazo orwine omutwe “Obukaikuru bw’Abantu Abariho Hati Tibarikwija Kufa.” Abeegi ba Baibuli bakakora kyona ekirikubaasika kweta boona abarikusiima kuhurikiza orubazo oru. Bakapangisa gumwe aha myanya y’emizaano ogurikukirayo obuhango omu rurembo New York City kandi bakagaba kaada z’okweta abantu nka 320,000.

Orupapura rw’amakuru rurikuranga orubazo “Obukaikuru bw’Abantu Abariho Hati Tibarikwija Kufa”

Abantu baingi bakaija kukira oku baabaire nibateekateeka. Ahabw’okugira ngu omwanya ogwo gukaba guri ogw’abantu 5,000 nibo bonka abaikiriziibwe kutaahamu, kandi abandi 7,000 tibarataahiremu. Watch Tower oruteerane orwo ekarweta “rumwe aha nteerane z’Abeegi ba Baibuli omu Nsi Yoona ezaagyenzire gye.”

Abeegi ba Baibuli bakamanywa munonga ahabw’okurangirira omutwe gw’orubazo “obukaikuru bw’abantu abariho hati tibarikwija kufa.” Omu bwire obwo, bakaba batarikwetegyereza gye ngu obutumwa bw’Obukama bwine kujanjaazibwa munonga. Kwonka, omujinya gwabo gukaba nigutangaaza. Ida Olmstead, owaabaire atandikire kwija omu nteerane omuri 1902, akagira ati: “Tukaba nitumanya ngu abantu bari haihi kutunga emigisha y’amaani, kandi titurarekire kugambira abu turikubuurira amakuru marungi aga.”

OKUSHOHOZA EBITABO EBYAITU

Ab’eishe-emwe kubaasa kuhamya ngu baine eby’okurya by’omwoyo, bakatandika kuteera ebitabo ebyabo. Bakagura ekyoma baakita omu kyombeko ekipangisiibwe omuri Brooklyn, New York, ahari 35 Myrtle Avenue, haihi na Beseeli.

Leo Pelle na Walter Kessler bakaza omu buheereza bwa Beseeli omu Kwokubanza 1920. Walter naijuka ati: “Ku twahikireyo, owaabaire naakurira ekyoma ky’okuteera ebitabo akatureeba reero yaagira ati: ‘Mwine eshaaha emwe n’ekicweka kuza ahari kyamushana.’ Akatushaba kukiriza ebibokusi by’ebitabo kuruga omu kishengye eky’ahansi.”

Leo naijuka ekyabaireho eizooba eryakuratsireho: “Omurimo gwaitu gukaba guri okw’okwozya ebisiika bya kanyina y’okubanza omu kyombeko ekyo. Nigwo murimo omurofa ogu ndatungireho. Kwonka gukaba guri omurimo gwa Mukama, ekyo kikagureetera kuba ogw’omugasho.”

Ekyoma flatbed ekyabaire nikikoresibwa kuteera Watch Tower

Omu saabiiti nkye, Watch Tower ekaba neeteerwa ababuurizi b’omujinya abaabaire baahaireyo kuhwera. Bakateera Watch Tower ey’Okwakabiri 1, 1920 kopi kakaaga aha kyoma ekirikwetwa flatbed omu kishengye kya kanyinaibiri. Kwonka omu kishengye eky’ahansi, ab’eishe-emwe bakatayo ekyoma eki baayetsire Battleship. Kutandika n’Okwakana 14, 1920, magaziini erikwetwa Golden Age nayo ekatandika kushohozibwa. Hatariho kubangaanisa, Yehova akaha abakozi abo omugisha ahabw’obweziriki bwabo.

“Gukaba guri omurimo gwa Mukama, ekyo kikagureetera kuba ogw’omugasho”

“KA TUTUURE OMU BUSINGYE”

Abaheereza ba Yehova abeesigwa bakagaruka baayejumba omu buheereza bwabo kandi barikuramya hamwe butunu. Kwonka, bamwe aha Beegi ba Baibuli bakaba barugire omu kibiina omu bwire bugumire obwo kuruga 1917 kuhika 1919. Niki ekyabaire nikibaasa kukorwa kubahwera?

Watch Tower ey’Okwakana 1, 1920, ekaba erimu ekicweka, “Ka Tutuure omu Busingye.” Ekicweka eki kikaba kirimu okuhiga oku: “Twine obuhame . . . ngu buri omwe oine omwoyo gwa Mukama . . . ayeteekateekire kwebwa ebintu eby’enyima, . . . kubaasa kutuura n’abandi omu bumwe n’okukwatanisa nk’omubiri gumwe.”

Baingi bakaikiriza ebigambo by’embabazi ebi. Omushaija n’omukazi we bakahandiika bati: “Tukaba tugwire kureeba ngu omwaka ogw’enyima n’okukiraho tukeemerera tutaine ki turikukora obwo abandi barikubuurira. . . . Twine amatsiko ngu titurikwija kugaruka kubeihwabeihwa.” Ababuurizi aba abaabaire bagarukire kugira omujinya bakaba baine bingi eby’okukora.

OKUJANJAAZA “ZG”

Omu Kwamukaaga 21, 1920, Abeegi ba Baibuli bakatandika kampeyini y’okujanjaaza ekitabo Finished Mystery * eky’ekipampagare kyorobi ekirikwetwa “ZG”. Obu ekitabo eki kyazibirwa omuri 1918 hakaba hakiriho ebitabo bingi ebitakagabirwe.

Ababuurizi boona batari baapayoniya bonka, bakashabwa kwejumba omu kujanjaaza ekitabo eki. “Buri muntu weena obatizibwe omu buri kibiina ashemereire kwejumbamu ayekundiire. Egi niyo eine kuba engamba ya buri omwe hati: ‘Eki nyine kukora ni kimwe’ n’okutwara ekitabo ZG kukigaba.” Edmund Hooper naagira ngu ahari baingi, kampeyini egi nigwo gwabaire guri omurundi gwabo gw’okubanza kubuurira enju aha nju butunu. Akongyeraho ati: “Buzima tukatandika kwetegyereza ngu omurimo niguza kujanjaara kukira oku twabaire nituteekateeka.”

OKUTEBEEKANISA BUSYA OKUBUURIRA OMURI EUROPE

Ahabw’okugira ngu okuhurizana n’Abeegi ba Baibuli omu mahanga agandi kikaba kigumire omu bwire bw’Orutaro rw’Ensi Yoona I, Ow’eishe-emwe Rutherford akaba naayenda kugumya ab’eishe-emwe aba n’okutebeekanisa busya okubuurira. N’ahabw’ekyo omu Kwamunaana 12, 1920, we n’abandi munaana bakaza aha rutaayaayo omuri Britain, Europe, n’omuri Middle East.

Ow’eishe-emwe Rutherford omuri Egypt

Rutherford ku yaataayaayire omuri Britain, Abeegi ba Baibuli bakagira enteerane empango ishatu n’enteerane 12 ez’abantu boona eza butoosha. Abaizire omu nteerane ezi bakahika 50,000. Watch Tower ekagamba aha kutaayaaya oku eti: “Banywani baitu batungire obuhuumure kandi baagumibwa. Babaire bakwataniise omuri rukundo n’omu buheereza, kandi n’ab’emitima y’obusaasi batungire okushemererwa.” Omuri Paris, Ow’eishe-emwe Rutherford akagaruka yaagamba aha mutwe, “Obukaikuru bw’Abantu Abariho Hati Tibarikwija Kufa.” Obu orubazo rwatandika, omwanya gwona kugaba gwijwire abantu. Abantu magana ashatu bakashaba kwongyera kumanya ebirikukiraho.

Ekipande kirikuranga orubazo orwahairwe omu kyombeko Royal Albert omuri London

Omu saabiiti ezaakuratsireho, ab’eishe-emwe abamwe bakataayaaya omuri Athens, Cairo, na Yerusaalemu. Kubaasa kugumizamu nibahwera abarikwenda kumanya ebirikukiraho abu baashangireyo, Ow’eishe-emwe Rutherford akatandikaho omwanya gw’okuhikizaho ebitabo omu tauni ya Ramallah, haihi na Yerusaalemu. Bwanyima akagaruka Europe yaatandikaho ofiisi y’eitaagi eya Central European yaataho n’entebeekanisa y’okutandika kuteererayo ebitabo.

OKUSHEESHUURA OBUTARI BURINGAANIZA

Omwaka 1920 gurikuza kuhendera, Abeegi ba Baibuli bakashohoza Golden Age, Na. 27 ey’omutaano eyaashuurwire okuhiiganisibwa kw’Abeegi ba Baibuli omuri 1918. Ekyoma ekyaba kyagambirweho, kikaba nikikora ekiro n’eihangwe kushohoza kopi ezirikurenga obukaikuru buna eza magaziini egi.

Ekishushani kya Emma Martin ekyateirwe poriisi

Abashomi ba magaziini egi bakashoma aha mushango gutari gwa butoosha ogurikukwata ahari Emma Martin. Munyaanyazi-itwe Martin akaba ari payoniya omuri San Bernardino, California. Omu Kwakashatu 17, 1918, we n’ab’eishe-emwe abandi bashatu, E. Hamm, E. J. Sonnenburg, na E. A. Stevens, bakaza aha ruteerane rukye orw’Abeegi ba Baibuli.

Omushaija omwe aha ruteerane orwo akaba ataizire kwega ebirikukwata aha Baibuli. Bwanyima akagira ati: “Nkaza aha ruteerane orwo . . . ndikugyendera aha kiragiro kya ofiisi y’omuramuzi. Nkazayo nyine ekigyendererwa ky’okutunga obuhame.” Akatunga obuhame obu yaabaire naasherura, arikutunga kopi y’ekitabo The Finished Mystery. Bwanyima y’ebiro bikye, Munyaanyazi-itwe Martin n’ab’eishe-emwe abandi bashatu bakakwatwa. Bakateebwaho orubanja rw’okuhenda ekiragiro ky’okujanjaaza ekitabo ekyabaire kizibiirwe.

Emma na banywani be bakasingwa orubanja kandi baacwerwa kukomwa emyaka eshatu omu kihome. Omu Kwakataano 17, 1920, bwanyima y’okuteeraho kujurira bikanga, bakaza omu kihome kumarayo obwire obu baacwereirwe. Kwonka ahonaaho ebintu bikahinduka byaba birungi.

Omu Kwamukaaga 20, 1920, Ow’eishe-emwe Rutherford akagamba aha ky’okureeberaho kyabo aha ruteerane oruhango omuri San Francisco. Abaabaire bari aha ruteerane oru bakeehurira kubi ahabw’oku ab’eishe-emwe aba baatwariziibwe, baatsindikira purezidenti wa United States obutumwa. Bakahandiika bati: “Nitutwara okukomwa kwa . . . Mrs. Martin . . . nk’obutari buringaaniza ahabw’okuba abaamukomire bakahenda ekiragiro . . . Ab’obushoboorozi okukoresa amaani ga ofiisi yaabo . . . kutega . . . Mrs. Martin . . . bakamutaho omushango reero akatwarwa omu kihome nitukireeba . . . nk’ekikorwa ky’obwinazi.”

Eizooba eryakuratsireho, Purezidenti Woodrow Wilson ahonaaho akahendera okukomwa kwa Munyaanyazi-itwe Martin n’Ab’eishe-emwe Hamm, Sonnenburg, na Stevens. Okukomwa kwabo omu muringo gutari gw’oburingaaniza kukahwa.

Omwaka 1920 gurikuza kuhendera, hakaba hariho ebintu bingi ebyabaire nibireetera Abeegi ba Baibuli kushemererwa. Omurimo aha ofiisi enkuru gukagumizamu nigweyongyera kukira ira, Abakristaayo ab’amazima bakaba nibarangirira Obukama bwa Ruhanga nk’omuringo gwonka ogw’okwihaho oburemeezi bw’abantu. (Mat. 24:14) Omwaka ogwakuratsireho, 1921, gukaba nigwija kukirirayo kimwe omu kurangirira amazima g’Obukama.

^ kacw. 18 Ekitabo The Finished Mystery kikaba kiri ekya mushanju aha bitabo Studies in the Scriptures. “ZG” kikaba kiri eky’ekipampagare kyorobi, ekyateirwe kuza omu mwanya gwa Watch Tower ey’Okwakashatu 1, 1918. “Z” neejwekyera Zion’s Watch Tower, kandi “G,” enyuguta ya mushanju, neejwekyera ekitabo kya mushanju.