Guruka oze aha biriho

Guruka oze aha birimu

EKICWEKA EKY’OKWEGA 38

Ba Omunyabwengye omu Bwire bw’Obusingye

Ba Omunyabwengye omu Bwire bw’Obusingye

“Ensi ekaba eine obusingye. Omuri egyo myaka tiyaagira ngamba, ahabw’okuba [Yehova] akamuha obusingye.”​—2 BUS. 14:6.

EKYESHONGORO 60 Okubuurira Nikukiza Amagara

EBIRAAGAMBWEHO *

1. Ni ryari obu kirikubaasa kuguma kuheereza Yehova?

NOOTEEKATEEKA ngu ni ryari obu kirikubaasa kuguma munonga kuheereza Yehova, n’obu orikuba oine oburemeezi nari obu orikuba oine obusingye buringaniire? Twahikwaho embeera zigumire, niturahuka kwesiga Yehova. Kwonka shi nitukora ki twaba twine obusingye? Mbwenu shi nitubaasa kugira ebyatuhuzya bituremese kuheereza Ruhanga? Yehova akarabura Abaisraeli ngu eki nikibaasa kubabaho.​—Bir. 6:10-12.

Omugabe Asa akaba omweziriki yaarwanisa okuramya kw’ebishuba (Reeba akacweka 2) *

2. Omugabe Asa akatuteeraho ky’okureeberaho ki?

2 Omugabe Asa akatuteeraho eky’okureeberaho kirungi omu kwesigira kimwe Yehova. Taraheereize Yehova omu bwire bubi bwonka, beitu n’omu bwire bw’obusingye. Kuruga omu buto, ‘omutima gwa Asa gukaguma guri ogw’amazima ahari’ Yehova. (1 Bag. 15:14) Omuringo gumwe ogu Asa yaayorekire ngu omutima gwe guhamiire ahari Yehova n’okwihaho okuramya kw’ebishuba omuri Yuda. Baibuli neegira ngu “akaihaho amatambiro g’enduga-mahanga n’emyanya mikuru y’okuramizamu, yaasheenya enyomyo z’amabaare, yaatema Ashera.” (2 Bus. 14:3, 5) Kandi nyinenkuru orikwetwa Maaka, akamwiha omu mwanya gwe nka nyina omugabe. Ahabw’enki? Ahakuba akaba naashagika okuramya kugwire okw’ebishushani.​—1 Bag. 15:11-13.

3. Nituza kushwijuma ki omu kicweka eki?

3 Asa akakora ekirikukira aha kwihaho okuramya kw’ebishuba. Akahiga abantu b’eihanga rya Yuda kwejumba omu kuramya okushemeire, arikubahwera kugarukira Yehova. Yehova akaha Asa n’Abaisraeli okutwarira hamwe omugisha gw’obusingye. * Omu myaka ikumi omu butegyeki bwa Asa, “ensi ekaba eine obusingye.” (2 Bus. 14:1, 4, 6) Omu kicweka eki, nituza kureeba oku Asa yaakoreise obwire bw’obusingye obwo. Bwanyima nituza kureeba eky’okureeberaho ky’Abakristaayo omu kyasha ky’okubanza, abaakoreise gye obwire bw’obusingye, nka Asa. Aha muheru, nituza kugarukamu ekibuuzo eki: Ku oraabe nootuura omu ihanga ahari obugabe bw’okuramya, noobaasa kukoresa ota obwire bw’obusingye obwo?

OKU ASA YAAKOREISE OBWIRE BW’OBUSINGYE

4. Kurugiirira aha 2 Obusingye 14:2, 6, 7, Asa akakoresa ata obw’obwire bw’obusingye?

4 Shoma 2 Obusingye 14:2, 6, 7Asa akagambira abantu ngu Yehova niwe abareeteire “obusingye embaju zoona.” Asa akaba atarikuteekateeka ngu obwire obu obw’obusingye n’obw’okujarama. Omu mwanya gw’ekyo, akatandika kwombeka endembo, ebisiika, n’amarembo. Akagambira abantu ba Yuda ati: “Ensi ekiri eyaitu.” Asa akaba naamanyisa ki? Akaba naamanyisa ngu abantu nibabaasa kugyenda hataine orikubateera aha mukono omu nsi ei Ruhanga yaabaire abahaire, kandi ngu baine kwombeka batarikuzibirwa abazigu baabo. Akahiga abantu kukoresa gye obwire obu obw’obusingye.

5. Ahabw’enki Asa yaahamize eihe rye?

5 Kandi Asa akakoresa obwire bw’obusingye obwo kwongyera kuhamya eihe rye. (2 Bus. 14:8) Mbwenu shi eki kikaba nikyoreka ngu Asa tarikwesiga Yehova? Ngaaha buzima. Omu mwanya gw’ekyo, Asa akaba naamanya ngu n’obujunaanizibwa bwe nk’omugabe kutebeekanisiza gye abantu be ahabw’emirabanamu eyaabaire neebaasa kubaho omu biro by’omumaisho. Asa akaba naamanya ngu obwire bw’obusingye obu Abayuda baabaire baine bukaba butarikwija kugumaho ebiro byona, kandi kwo buzima ekyo kikahikiirira.

OKU ABAKRISTAAYO OMU KYASHA KY’OKUBANZA BAAKOREISE OBWIRE BW’OBUSINGYE

6. Abakristaayo omu kyasha ky’okubanza bakakoresa bata obwire bw’obusingye?

6 N’obu Abakristaayo omu kyasha ky’okubanza baabaire nibakira kuhiiganisibwa, bakaba nibatunga n’obwire bw’obusingye. Mbwenu shi abeegi ba Yesu bakakoresa bata obwire burungi obwo? Abashaija n’abakazi abo abeesigwa bakabuurira obutaruha. Ekitabo ky’Ebyakozirwe nikigira ngu bakaguma “nibagyendera omu kutiina” Yehova. Bakagumizamu nibabuurira amakuru marungi, n’ekyarugiremu ‘abantu bakeeyongyera kukanya.’ Hatariho kubangaanisa Yehova akabaha omugisha ahabw’obweziriki bwabo bw’okubuurira omu bwire bw’obusingye.​—Byak. 9:26-31.

7-8. Paulo n’abandi bakakora ki obu haabaire hariho omugisha gw’okukikora? Shoboorora.

7 Abeegi ba Yesu omu kyasha ky’okubanza bakaba nibakoresa buri mugisha kujanjaaza amakuru marungi. Nk’eky’okureeberaho, entumwa Paulo ku yaareebire orwigi ruhango rw’obuheereza rwigwirweho obu yaabaire ari omuri Efeso, akakoresa omugisha ogwo kubuurira n’okuhindura abantu abeegi omu rurembo orwo.​—1 Kor. 16:8, 9.

8 Paulo n’abandi Bakristaayo bakatunga omugisha ogundi obu enshonga y’okusharwa yaateerezibwa omuri 49 Y.A.K. (Byak. 15:23-29) Bwanyima y’ebibiina kumanyisibwa ekicwirwemu, abeegi bakatamu amaani kubuurira amakuru marungi agarikukwata aha ‘kigambo kya Ruhanga.’ (Byak. 15:30-35) Hakarugamu ki? Baibuli neegira ngu ebibiina ‘bikagumibwa omu kwikiriza, abantu baayeyongyera kukanya obutoosha.’​—Byak. 16:4, 5.

OKUKORESA OBWIRE BW’OBUSINGYE OBUNAKU OBU

9. Ni mbeera ki eziri omu nsi ebiro ebi, kandi nitubaasa kwebuuza ki?

9 Omu mahanga maingi ebiro ebi, nitubaasa kubuurira tutarikuteganisibwa. Nootuura omu ihanga eririkuha abantu obugabe bw’okubuurira? Kyaba kiri kityo, yebuuze oti: ‘Ninkoresa nta obugabe obu?’ Omu biro by’emperu ebi, ekibiina kya Yehova kitaire amaani omu hururu erikukirayo ey’okubuurira n’okwegyesa abantu omu nsi yoona. (Mak. 13:10) Abajurizi ba Yehova baine bingi ebi barikubaasa kukora omu hururu egi.

Baingi batungire emigisha y’amaani barikubuurira omu mahanga agandi, nari barikubuurira abarikugamba orurimi orundi (Reeba akacweka 10-12) *

10. Ebiri omu 2 Timoseo 4:2 nibituhiga kukora ki?

10 Nitubaasa kukoresa gye tuta obwire bw’obusingye? (Shoma 2 Timoseo 4:2.) Ahabw’enki mutarikushwijuma embeera zaanyu kureeba yaaba iwe nari ow’omu ka yaanyu naabaasa kwongyera aha buheereza bwe, obundi arikuba payoniya? Hati tibwo bwire bw’okurundaana eby’obugaiga n’ebindi bingi ebitaraahonokeho naitwe omu kubonabona kwingi.​—Enf. 11:4; Mat. 6:31-33; 1 Yoh. 2:15-17.

11. Abamwe bakozire ki kubaasa kuhika aha bantu baingi nk’oku kirikubaasika?

11 Ababuurizi baingi beegire endimi nsya kubaasa kubahwera omu kubuurira n’okwegyesa abantu. Ekibiina kya Ruhanga nikibashagika kirikuteera ebitabo ebirikwegamira ahari Baibuli omu ndimi nyingi. Nk’eky’okureeberaho, omu 2010, ebitabo byaitu bikaba biri omu ndimi nka 500. Kwonka hati, endimi ezo nizirenga omuri 1,000!

12. Abantu nibagasirwa bata baahurira amakuru marungi g’Obukama omu rurimi rwabo rw’enzaarwa? Ha eky’okureeberaho.

12 Abantu baahurira amazima omu ndimi zaabo z’enzaarwa nibakwatwaho bata? Yetegyereze eky’okureeberaho kya munyaanyazi-itwe owaagasiirwe omu ruteerane oruhango orw’ebiro bishatu omuri Memphis, Tennessee, U.S.A. Oruteerane oru rukaba ruri omu Runyarwanda, orurimi orurikugambwa omuri Rwanda, Congo (Kinshasa), na Uganda. Bwanyima y’oruteerane, munyaanyazi-itwe ogu orikugamba Orunyarwanda akagira ati: “Ogu nigwo murundi gw’okubanza kwetegyereza entebeekanisa y’eby’omwoyo omu bwijwire kuruga obu naija omuri United States emyaka 17 ehingwire.” Buzima, munyaanyazi-itwe ogu akakwatwaho munonga ku yaahuriire entebeekanisa y’oruteerane omu rurimi rwe. Embeera zaawe zaaba nizikubaasisa, noobaasa kwega orurimi orundi kuhwera bamwe omu kicweka kyanyu? Mbwenu shi omu kicweka kyanyu harimu abarikubaasa kuhurikiza ahabw’okugira ngu waakoresa orurimi rwabo orw’enzaarwa? Ebirungi ebi orikutunga nibikira okuteeraho kwawe.

13. Ab’eishe-emwe omuri Russia bakakoresa bata obwire bw’obusingye?

13 Ti b’eishe-emwe boona ngu baine obugabe bw’okubuurira butunu. Obumwe, amaremesa ga gavumenti nigareetera ab’eishe-emwe kutakora kihango omu buheereza. Nk’eky’okureeberaho, teekateeka aha b’eishe-emwe bagyenzi baitu omuri Russia. Bwanyima y’okuhiiganisibwa kumara emyaka mingi, bakaheebwa obugabe bw’okubuurira omu butongore omu Kwakashatu 1991. Omu bwire obwo, omuri Russia hakaba harimu ababuurizi nka 16,000. Bwanyima y’emyaka makumi abiri, ababuurizi bakaba nibarenga 160,000! Buzima, ab’eishe-emwe abo bakaba abanyabwengye baakoresa gye obugabe bw’okubuurira. Obwire bw’obusingye obwo tiburagumireho. Kwonka okuhinduka kw’embeera tikubaremeise kugira omujinya gw’okwebembeza okuramya okushemeire. Nibagumizamu nibaheereza Yehova, barikukoresa buri mugisha gwona.

OBWIRE BW’OBUSINGYE TIBURIKWIJA KUGUMAHO

Bwanyima y’Omugabe Asa kwezirikira okushaba, Yehova akahwera Yuda kusingura eihe rihango munonga (Reeba akacweka 14-15)

14-15. Yehova akakoresa ata amaani ge kuhwera Asa?

14 Omu biro bya Asa, obwire bw’obusingye bukahendera. Eihe rihango ry’amaani ery’abantu akakaikuru kamwe rikaija kuruga Esiopia. Omuduumizi waaryo Zeera, akaba aine obuhame ngu eihe rye niribaasa kusingura Yuda. Kwonka, Omugabe Asa akaba atarikwesiga omuhendo gw’abantu abari omu ihe rye, kureka Ruhanga we Yehova. Asa akashaba ati: “Ruhanga waitu, otuhe emikono, ahabw’okuba niiwe turikwesiga, kandi omu iziina ryawe twizire kurwanisa omutwe ogu muhango munonga ogw’engabo.”​—2 Bus. 14:11.

15 N’obu eihe rya Esiopia ryabaire ririmu abaserukare abarikukira aba Yuda kabiri, Asa akaba naamanya amaani ga Yehova n’eki arikubaasa kukorera abantu be. Yehova taramureebize, eihe rya Esiopia rikasingurwa omu muringo ogurikuhemurana.​—2 Bus. 14:8-13.

16. Nitumanya tuta ngu obwire bw’obusingye nibwija kuhendera?

16 N’obu turaabe tutarikumanya gye oku buri omwe ahariitwe ebintu biraamugyendere omu biro by’omumaisho, nitumanya ngu obusingye obu abaheereza ba Yehova baine tiburikwija kugumaho. Nangwa, Yesu akagira ngu omu biro by’emperu, abeegi be nibaija kwangwa “amahanga goona.” (Mat. 24:9) Nikyo kimwe, entumwa Paulo akagira ngu boona ‘abamaririire kumara ebiro by’amagara gaabo byona nibatiina Ruhanga’ kurabira omuri Yesu Kristo, nibaija kuhiiganisibwa. (2 Tim. 3:12) Sitaane aine ‘ekiniga kingi,’ kandi buzima nituba nitwebeiha twateekateeka ngu nitubaasa kuteeraho kwetantara ekiniga kye.​—Kush. 12:12.

17. Nitubaasa kwija kugyezibwa mu miringo ki?

17 Omu bwire butari bwa hare, twena nitwija kugyezibwa. Juba, ensi yoona neija kuhikwaho “okubonabona kwingi okutakabahoga okwiha aha kuhangwa kw’ensi okuhitsya hati.” (Mat. 24:21) Omu bwire obwo, ab’omu maka gaitu nibabaasa kwija kutwehindukana, kandi n’omurimo gwaitu gwemerezibwe. (Mat. 10:35, 36) Mbwenu shi naitwe nitwija kwesiga Yehova kutuhwera n’okutuha oburinzi nka Asa?

18. Kurugiirira aha Abaheburaayo 10:38, 39, niki ekirikwija kutuhwera kwetebeekanisiza okuhendera kw’obusingye?

18 Yehova atwire naatutebeekanisa omu by’omwoyo ahabw’ebirikuza kubaho omu biro by’omumaisho. Naahabura ‘omwambari omwesigwa kandi ow’obwengye’ kutuha eby’okurya by’ekiriisa “omu bunaku obuhikire” kutuhwera kuguma tuhami omu kuramya kwaitu. (Mat. 24:45) Kwonka twine kukora ogwaitu twombekye okwikiriza kuhami omuri Yehova.​—Shoma Abaheburaayo 10:38, 39.

19-20. Kuhikaana n’ebiri omu 1 Obusingye 28:9, twine kwebuuza bibuuzo ki, kandi ahabw’enki twine kubyebuuza?

19 Naitwe twine “kusherura” Yehova nk’oku Omugabe Asa yaakozire. (2 Bus. 14:4; 15:1, 2) Nitutandika okusherura oku, turikwega ebirikukwata ahari Yehova tukamumanya, kandi tukabatizibwa. Nitukoresa buri mugisha gwona kuhamya rukundo yaitu ei twiniire Yehova. Kubaasa kugyeza oku turikukora omu nshonga egi, nitubaasa kwebuuza tuti: ‘Ninza omu nteerane obutoosha?’ Twaza omu nteerane ezirikutebeekanisibwa ekibiina kya Yehova, nitutunga obuhuumure bw’eby’omwoyo, kandi nitushashaanuka hamwe n’ab’eishe-emwe. (Mat. 11:28) Noobaasa kwebuuza oti: ‘Nyine omucwe murungi gw’okweyegyesa? Waaba nootuura n’eka yaawe, nootunga obwire buri saabiiti kugira okuramya kw’eka? Nari waaba nootuura wenka, nabwo nootunga obwire bw’okuramya orikushusha ngu oine eka? Kandi shi nooyejumbira kimwe omu murimo gw’okubuurira n’okuhindura abantu abeegi nk’oku kirikubaasika?’

20 Ahabw’enki twine kwebuuza ebibuuzo ebi? Baibuli neetugambira ngu Yehova naashwijuma ebiteekateeko byaitu n’ebiri omu mitima yaitu, n’ahabw’ekyo naitwe twine kukora nikyo kimwe. (Shoma 1 Obusingye 28:9.) Twashanga ngu twine kukora empindahinduka omu bigyendererwa, n’emiteekateekyere yaitu twine kushaba Yehova kutuhwera kukora empindahinduka ezo. Obu nibwo bwire bw’okwetebeekanisiza okugyezibwa okuri haihi kubaho. Otaikiriza ekintu kyona kukuremesa kukoresa gye obwire bw’obusingye!

EKYESHONGORO 62 Ekyeshongoro Ekisya

^ kacw. 5 Nootuura omu ihanga ahu oine obugabe bw’okuramya Yehova? Ku kiraabe nikwo kiri, nookoresa ota obwire obu obw’obusingye? Ekicweka eki nikiza kukuhwera kureeba oku orikubaasa kutooreza Omugabe Asa owa Yuda n’Abakristaayo omu kyasha ky’okubanza. Bakakoresa gye obwire obu haabaire hariho obusingye.

^ kacw. 3 EBISHOBOOROIRWE: Ekigambo “obusingye” nikikira aha kugira embeera nungi etarimu rutaro. Beitu ekigambo ky’Oruheburaayo eki kiine n’amakuru g’okugira amagara marungi, eihoreere, n’obugwagye.

^ kacw. 57 ENSHOBOORORA Y’EBISHUSHANI: Omugabe Asa akaiha nyinenkuru omu mwanya gwe ahabw’okwenegyeza okuramya kw’ebishuba. Abashagiki ba Asa abeesigwa bakakuratira obwebembezi bwe baacwekyereza ebishushani ebirikuramibwa.

^ kacw. 59 ENSHOBOORORA Y’EBISHUSHANI: Omushaija n’omukazi we abaine omujinya boorobize embeera zaabo kuza kuheereza ahu ababuurizi barikwetengwa munonga.