Guruka oze aha biriho

Butoosha Nooyenda Ekiragiro kya Baibul?

Butoosha Nooyenda Ekiragiro kya Baibul?

Butoosha Nooyenda Ekiragiro kya Baibuli?

Omu buto, abazaire baawe obundi bakakuteeraho ebiragiro bingi. Kwonka ku waagumire nookura, okeetegyereza ngu abazaire baawe bakaba nibakikora ahabw’okugira ngu nibakufaho. Kandi hati obu okuzire, noobaasa kuba nookikuratira bumwe aha buhabuzi obu baakuhaire, n’obu hati oraabe otarikutuura nabo.

Yehova Tataitwe ow’omu iguru, atuhaire ebiragiro ebi twine kworobera ebiri omu Kigambo kye Baibuli. Nk’eky’okureeberaho, naayangira kimwe okuramya ebishushani, obushambani, n’obushuma. (Okuruga 20:1-17; Ebyakozirwe 15:28, 29) Twayongyera ‘kukura’ omu by’omwoyo, nitwija kusiima Yehova ahabw’okugira ngu naatwendeza ebirungi kandi nitwija kureeba ngu ebiragiro bye ti maremesa.—Abaefeso 4:15; Isaaya 48:17, 18; 54:13.

Kwonka obumwe nihaba hatariho kiragiro ekirikugamba butunu aha nshonga. N’ahabw’ekyo, abamwe nibateekateeka ngu haaba hatariho ekiragiro erikugamba aha nshonga butunu, baine obugabe bw’okukora eki barikwenda. Kandi nibagira ngu, ku ogire ngu enshonga egyo eri nkuru ahari Ruhanga, akaba naija kuhamya ngu yaataho ekiragiro.

Baingi abaine emiteekateekyere nk’egi nibacwamu kubi, kandi bwanyima beefuuza. Nibaremwa kumanya ngu Baibuli erimu ebiragiro, n’ebirikutworeka emiteekateekyere ya Ruhanga. Ku turikweyegyesa Baibuli kandi tukeetegyereza emiteekateekyere ya Yehova aha nshonga zitari zimwe, nitugira omuntu w’omunda otendekirwe kandi ekyo nikituhwera kucwamu kuhikaana n’emitindo ye. Twakora tutyo, nitushemeza omutima gwa Ruhanga kandi tugasirwa ahabw’okucwamu kurungi.—Abaefeso 5:1.

Eby’okureeberaho Birungi omu Baibuli

Twashwijuma eby’okureeberaho by’abaheereza ba Ruhanga aba ira abarikugambwaho omu Baibuli, nitureeba oku baatwarize omu mbeera ezimwe obu baabaire bataine kiragiro kya butunu. Nk’eky’okureeberaho, teekateeka ahari Yosefu. Muka Potifaari akaba naateeraho kushambana nawe, kandi hakaba hatariho kiragiro ekyabaire nikizibira butunu okushambana. Kwonka, n’obu ekiragiro nk’ekyo kyabaire kitariho, Yosefu akareeba ngu obushambani n’ekibi aha muntu we ow’omunda ‘n’ahari Ruhanga.’ (Okutandika 39:9) Eki nikyoreka ngu Yosefu akeetegyereza ngu obushambani bugwire, tiburikuhikaana n’emiteekateekyere ya Ruhanga nk’oku kyayorekirwe omu musiri Edeni.—Okutandika 2:24.

Teekateeka aha ky’okureeberaho ekindi. Omu Ebyakozire 16:3, nitureeba ngu Paulo akabanza yaatwara Timoseo kusharwa atakagyenzire nawe aha rugyendo rwe rw’obumiisani orw’okubanza. Kwonka omu mushororongo gwa 4, nihooreka ngu Paulo na Timoseo bakaraba omu tauni ezo “babaha ebiragiro ebyatairweho entumwa n’abakuru abaabaire bateeraniire Yerusaalemu.” Kimwe aha biragiro ebyo kikaba nikigira ngu Abakristaayo tikirikubeetengyesa kusharwa ahakuba bakaba batakiri ahansi y’ebiragiro! (Ebyakozirwe 15:5, 6, 28, 29) Ahabw’enki Paulo yaateekateekire ngu Timoseo aine kusharwa? Akakikora “ahabw’Abayudaaya ababaire bari omu myanya egyo, ahakuba boona bakaba nibamanya ngu ishe [Timoseo] n’Omugriika.” Paulo akaba atarikwenda kuteeza abandi entsibo, kandi obwo kitarikwetengyesa. Akata omutima aha ku Abakristaayo barikusiimisa ‘amazima omu maisho ga Ruhanga.’—2 Abakorinso 4:2; 1 Abakorinso 9:19-23.

Emirundi mingi Paulo na Timoseo nikwo baabaire nibateekateeka. Shoma 14:15, 20, 21 and 1 Abakorinso 8:9-13; 10:23-33, reero oyetegyereze oku Paulo yaabaire naafaayo munonga aha bandi, okukira munonga abaabaire nibabaasa kuteerwa entsibo, aha kintu ekirikubaasa kuba kitagwire. Kandi Paulo akahandiika arikugamba ahari Timoseo ati: “Tinyine ondiijo nkawe, orikuta omutima munonga aha byanyu. Abandi boona nibasherura ebyabo bonka, ti bya Yesu Kristo, kwonka omugasho gwa Timoseo nimugumanya, nk’oku omwana akorera ishe, nikwo yaakozire naanye omu kubuzya engiri.” (Abafilipi 2:20-22) Eki ka n’eky’okureeberaho kirungi eki Abakristaayo aba bombi baatuteereireho! Omu mwanya gw’okuta omutima aha bi barikwenda haaba hatariho ekiragiro omu Baibuli ekirikukwata aha nshonga, bakacwamu kutooreza Yehova n’Omwana we barikuteekateeka aha ku ebi barikucwamu birikukwata aha bandi.

Teekateeka aha ky’okureeberaho kikuru ekya Yesu. Obu Yesu yaabaire naaha Orubazo rw’aha Rushozi, akashoboorora butunu ngu twaba nitwetegyereza gye ebiragiro, nitwija kworoberwa kukora n’ekirikurenga aha ki birikutugambira kukora. (Matayo 5:21, 22, 27, 28) N’ahabw’ekyo, Yesu, Paulo, Timoseo na Yosefu tibarateekateekire ngu ekiragiro kyaba kitahairwe butunu aha nshonga, omuntu naabaasa kukora eki arikwenda. Okuhikaana n’emiteekateekyere ya Ruhanga, abashaija aba bakakuratira ebi Yesu yaayorekire gye ngu nibyo biragiro bibiri ebirikukirayo obukuru, okukunda Ruhanga na mutaahi waawe.—Matayo 22:36-40.

Kandi shi Abakristaayo Obunaku Obu?

N’amazima, Baibuli titushemereire kugitwara nk’ekihandiiko ky’ebiragiro turikuteekateeka ngu buri kimwe eki twine kukora kiine kuba nikigambwaho butunu. Nitwija kureetera Yehova okushemererwa kwingi twacwamu kukora ebirikuhikaana n’ebi arikuteekateeka, nangwa n’obu haakuba hatariho ekiragiro ekirikworeka eki twine kukora. Nitubaasa kugira tuti: Omu mwanya gw’okugambirwa eky’okukora, nitubaasa kuteeraho ‘kumanya eki Yehova arikwenda.’ (Abaefeso 5:17; Abarooma 12:2) Ahabw’enki ekyo kirikushemeza Yehova? Ahakuba nikyoreka ngu omutima gwaitu titugutaire aha kukora ebi turikwenda n’aha bugabe bwaitu, kureka nitwenda kukora ebi arikusiima. Kandi nikyoreka ngu nitusiima rukundo ei atworekire kandi ngu nitwenda kumutooreza, turikuteeraho kuhigwa rukundo egyo omuri byona ebi turikukora . (Enfumu 23:15; 27:11) Kandi, emitwarize yaitu yaaba neehikaana n’ebiri omu Byahandiikirwe nitwija kuba gye omu by’omwoyo n’omu by’omubiri.

Ka tureebe oku turikubaasa kugyendera aha musingye ogu omu bi turikukora.

Okutoorana eby’Okweshemeza

Teekateeka aha munyeeto orikwenda kugura ebyeshongoro by’okuhurikiza. Naabaasa kuba ahuriire ngu ebyeshongoro ebyo ni birungi, kwonka ebihandiikirweho aha mutwe nibyoreka ngu ebigambo ebimwe nibikwata aha kuteerana kandi nibihemurana. Kandi ekindi ebyeshongoro bingi aharibyo, omweshongozi naagambisa ekiniga. Omunyeeto ogu ahabw’okugira ngu naakunda Yehova, naafayo munonga aha ki Yehova arikuteekateeka nari oku arikwehurira aha nshonga egi. Naabaasa kumanya ata emiteekateekyere ya Yehova aha nshonga egi?

Omu baruha ei Paulo yaahandiikire Abagalatia, akagamba aha mirimo y’omubiri n’emitwarize y’omwoyo gurikwera. Noobaasa kuba noomanya emitwarize y’omwoyo ngu ni rukundo, okushemererwa, obusingye, okugumisiriza, embabazi, oburungi, okwikiriza, obucureezi, n’okwerinda. Mbwenu shi emirimo y’omubiri n’eha? Paulo akahandiika ati: ‘Mbwenu emirimo y’obuzaarwa bw’omubiri neemanywa, niyo egi, obushambani, ebirikwitsa enshoni, okurigira okubi, okuramya ebishushani, okuroga, okurwana, eihari, ekiniga, empaka, okwebaganisamu, okurwanira orubaju, okwangirana, obusinzi, okuraara enkyera, n’ebindi nk’ebyo. Nimbateisa, nk’oku naabateisize ira, nti: Abarikukora nk’ebyo tibarikwija kuhungura Obukama bwa Ruhanga.’—Abagalatia 5:19-23.

Yetegyereze ngu bwanyima y’okugamba aha mirimo y’omubiri Paulo akagira ati: “N’ebindi nk’ebyo.” Paulo taragambire byona ebirikutwarirwa omu mirimo y’omubiri. Ekirikumanyisa ngu, tihaine orikubaasa kugira ngu, ‘ninyikirizibwa kukora buri kimwe ekitarikugambwaho omu Byahandiikirwe omu bi Paulo yaagambireho.’ Kureka, orikushoma Ebyahandiikirwe ebi aine kukoresa okubaasa kwe kw’okwetegyereza kumanya ‘n’ebindi nk’ebyo’ ebitarikugambwaho omu kyahandiikirwe eki. Abo abarikwejumba omu bikorwa ebindi nk’ebyo bakanga kweteisa, tibarikwija kuhungura Obukama bwa Ruhanga.

N’ahabw’ekyo, twine kuteeraho kumanya, nari kwetegyereza, ebirikushemeza Ruhanga. Mbwenu shi ekyo kigumire? Ka tugire ngu omushaho yaakuhabura kwongyera kurya ebijuma n’emboga, reero ngu oyetantare kurya ebishaju, ayisi kuriimu, n’ebindi nk’ebyo. Mbwenu shi kigumire kumanya ngu keeki terikubarirwa omu bijuma n’emboga kwonka ngu neebarirwa omu bishaju? Hati garuka oyetegyereze emitwarize y’omwoyo gurikwera n’emirimo y’omubiri. Ebyeshongoro ebyagambwaho nibibarirwa nkahi? Ebyeshongoro ebyo tibiine kakwate na rukundo, oburungi, okwerinda n’emitwarize endiijo ey’ekyana ky’omwoyo. Tikirikukwetengyesa kutunga ekiragiro kya butunu kumanya ngu ebyeshongoro ebyo tibirikuhikaana n’emiteekateekyere ya Ruhanga. Omusingye ogu nigukwata n’aha bi turikushoma, vidiyo, puroguraamu z’aha TV, emizaano y’aha kompyuta, emikura, n’ebindi.

Emijwarire Mirungi

Baibuli erimu emisingye erikukwata aha mijwarire yaitu n’oku turikweboneza. Egi neehwera buri Mukristaayo kureebeka gye omu mijwarire. Omu muringo nigwo gumwe, omuntu orikukunda Yehova naareeba ngu n’eky’oburyo kukora ekirikushemeza Ishe ow’omu iguru omu mwanya gw’okukora ebi arikukunda. Nk’oku twaheza kureeba, okugira ngu Yehova tataireho kiragiro ekirikukwata ahari buri nshonga tikirikumanyisa ngu tarikufayo aha ki abaheereza be barikukora. Emishono neetaana omu myanya etari emwe, nangwa n’obu kyakuba ekicweka kimwe nihakira kubamu empinduka. Kwonka Ruhanga naatuha emisingye ye erikworeka eki abaheereza be baine kukora omu buri mbeera n’omu myanya yoona.

Nk’eky’okureeberaho, 1 Timoseo 2:9, 10 nihagira hati: “Kandi abakazi bo bagume beecume, bajware ebijwaro ebi bashemereire, baine obucureezi n’okwerinda, barekye kutsiba eishokye, n’obu kwakuba okujwara ezaabu nari eruuru nari ebijwaro by’obuguzi bwingi. Kureka bakore emirimo mirungi eshemereire abakazi abeeyeta abarikutiina Ruhanga.” N’ahabw’ekyo, Abakristaayo boona, abashaija n’abakazi baine kuteekateeka aha mijwarire mirungi ey’abarikweyeta abarikutiina Ruhanga, ei abantu omu kicweka kyabo barikuha ekitiinisa. N’eky’oburyo Omukristaayo kuta omutima aha ku endeebeka ye eraije kureetera abandi kureeba obutumwa bwa Baibuli obu arikubuurira. (2 Abakorinso 6:3) Omukristaayo ori eky’okureeberaho kirungi tarikwija kuta omutima munonga aha bi arikukunda nari aha bugabe bwe, kureka naija kwetantara emijwarire erikuhuzya abandi nari kubateeza entsibo.—Matayo 18:6; Abafilipi 1:10.

Omukristaayo yaamanya ngu omushono gumwe nigugwisa kubi abandi nari nigubateeza entsibo, naabaasa kutooreza entumwa Paulo arikuta omutima aha kwombeka abandi omu by’omwoyo omu mwanya gw’ebi arikukunda. Paulo akagira ati: “Mukuratire emitwarize yangye, nk’oku naanye nkuratira Kristo.” (1 Abakorinso 11:1) Kandi Paulo akagamba ahari Yesu ati: “Ahakuba na Kristo tareeshemeize wenka.” Enshonga nkuru ei Paulo yaabaire naateeraho kutworeka n’egi: “Itwe abaine amaani tushemereire kwekorera obweremwa bw’abatagaine, turekye kweshemeza twenka. Omuntu weena omuriitwe ashemeze mutaahi we, amukwatse omu birungi” eby’okumwombeka.—Abarooma 15:1-3.

Okwongyera aha Kubaasa Kwaitu kw’Okwetegyereza

Nitubaasa kutendeka tuta okubaasa kwaitu kw’okwetegyereza kutuhwera kumanya ebirikushemeza Yehova yaaba atatuhaire obuhabuzi aha nshonga egyo? Twaba nitushoma Ekigambo kye buri izooba, kandi tukakiteekateekaho, nitwija kutunguuka omu kukoresa okubaasa kwaitu kw’okwetegyereza. Okutunguuka nk’okwo tikurikubaho ahonaaho. Nk’omwana orikukura mporampora, okutunguuka omu by’omwoyo nikutwara obwire kandi tikworobi kukureeba. N’ahabw’ekyo twine kugira okugumisiriza, kandi titushemereire kuguubwa kubi okutunguuka oku kwaba kutabaireho ahonaaho. Aha rubaju orundi, okubaasa kwaitu kw’okwetegyereza tikurikwongyera kushemera ahabw’okuhinguraho obwire buraingwa. Twine kukoresa gye obwire obwo turikweyegyesa Ekigambo kya Ruhanga nk’oku kyayorekwa aha ruguru, kandi twine n’okugyendera aha bi turikwega.—Abaheburaayo 5:14.

Nitubaasa kugira ngu ebiragiro nibigyeza okworoba kwaitu, kandi emisingye neegyeza okutunguuka kwaitu omu by’omwoyo, n’okureeba yaaba buzima tumaririire kushemeza Yehova. Ku turikutunguuka omu by’omwoyo, nitwongyera kuta omutima aha kutooreza Yehova n’Omwana we. Nitwija kugira ekihika ky’okucwamu turikwihirira aha miteekateekyere ya Ruhanga nk’oku erikworekwa omu Byahandiikirwe. Twagumizamu nitushemeza Tataitwe ow’omu iguru omu bi turikukora, naitwe nitwija kushemererwa.

[Ekishushani]

Emishono neetaana omu myanya etari emwe, kwonka emisingye ya Baibuli eshemereire kutuhwera kufayo aha mijwarire yaitu