Guruka oze aha biriho

Guruka oze aha birimu

Eki Waaba Nookimanya?

Eki Waaba Nookimanya?

Emengo zikaba zikoresibwa zita ira?

Emengo zikaba zikoresibwa kusa esaano y’okukoramu omugaati. Okusa aha mengo gukaba guri omurimo gwa butoosha ogw’abakazi nari abahuuku omu maka agarikukira obwingi. Ira okusa gukaba guri gumwe aha mirimo y’obutoosha.—Okuruga 11:5; Yeremia 25:10.

Ebishushani ebihuugirwe omuri Misri eya ira nibyoreka oku kyabaire kikorwa. Enjuma zikaba ziteebwa aha eibaare erigarami eririho akaina eririkwetwa orubengo. Orikusa akaba atsimba amaju akwatisa emikono yombi erindi eibaare rikye eririkwetwa eseiso, reero aguma naagitsindika omu maisho n’enyima arikusa enjuma. Kurugiirira aha kucondooza kumwe, eseiso ezo zikaba niziremeera kiro 2 nari 4. Eibaare eryo ku ryabaire rikoresibwa nk’eky’okurwanisa, rikaba riba ery’akabi munonga.—Abaramuzi 9:50-54.

Eka kubaasa kubaho, okusa kukaba kuri kukuru munonga na Baibuli yaahika n’aha kutaho ekiragiro ky’okutakwatiriza orubengo. Neegira eti: “Hatarigira owaakwatirizibwa orubengo nari eseiso, ahakuba naaba akwatiriziibwe amagara ga mukama waabyo.”—Eky’Ebiragiro 24:6.

Ebigambo “omu kifuba” nibimanyisa ki?

Baibuli neegira ngu Yesu ari “omu kifuba kya Ishe.” (Yohaana 1:18) Ebigambo ebi nibimanyisa rukundo n’omukago murungi ogu Yesu aine na Ruhanga. Ebigambo ebi nibikwata aha mucwe ogu Abayudaaya baabaire bakuratira baaba nibarya.

Omu bunaku bwa Yesu, Abayudaaya bakaba bashutama aha bitebe bigufu haihi n’emeeza y’okuriiraho. Buri omwe orikurya, omutwe gwe gukaba guba guri haihi n’emeeza reero ebigyere bye biri hare nayo, atsimba enkokora y’omukono gwa bumosho aha mushego. Enshutama egi ekaba ebaasisa omukono gwe ogwa buryo kuguma gutaine ekirikuguteganisa. Obu boona abari aha meeza baabaire batsimba enkokora aha mukono gwa bumosho bakurataine, kurugiirira aha kucondooza kumwe, “omutwe gw’omuntu gukaba guba guri haihi n’ekifuba ky’ondiijo omuri enyima, n’ahabw’ekyo akaba ‘agambwaho nk’ori omu kifuba’ kya mugyenzi we.”

Okuza omu kifuba kya nyineeka nari omuntu owaataayaayisa abagyenyi, kikaba kitwarwa nk’omugisha gw’omutaano. N’ahabw’ekyo, aha Kuhingurwaho kwa Yesu okwahererukireyo, “omwegi ogwo, ou Yesu yaabaire akunda,” orikwetwa Yohaana, niwe yaabaire amuri omu kifuba. N’ahabw’ekyo Yohaana akaba naabaasa ‘kwegamira Yesu omu kifuba’ kumubuuza ekibuuzo.Yohaana 13:23-25; 21:20.