Daniyeli 11:1-45

  • Amambo wa Persiya na Gresiya (1-4)

  • Amambo wa ku suli na wa ku norte (5-45)

    • ‘Pan’dzabwera nyakukhomesa mtsonkho’ (20)

    • ‘Mtsogoleri wa mpangano an’dzapfudzidwa’ (22)

    • An’dzapasidwa ulemerero mulungu wa mizinda yakulimba (38)

    • Kunesana pakati pa mambo wa ku suli na wa ku norte (40)

    • Kuviringizidwa na mafala yakucokera kumabvadzuwa na ku norte (44)

11  Patsogolo pace iye adalewa kuti: “Mu gole lakuyamba la utongi bwa Dariyo m’Mediya, ndidamuka kuti ndimupase mphanvu na kumukhotcerera.  Tsono bzomwe nditi ndikuuze tsapanopabzi kulewa cadidi bzin’dzacitikadi. “Mu umambo bwa Persiya mun’dzawoneka amambo atatu, ndipo mambo wacinai an’dzakhala na cuma kwene-kwene kuposa amambo winango wentsenewa. Pomwe iye an’dzakhala wamphanvu thangwe ra cuma caceco, an’dzacitisa wentse kuti aphindukire umambo bwa Gresiya.  “Ndipo pan’dzawoneka mambo munango wamphanvu kwene-kwene, omwe an’dzakhala na mphanvu yakutonga mbuto ikulu ndipo an’dzacita bzentse bzomwe iye akufuna.  Pomwe iye an’dzakhala na mphanvu kwene-kwene,* umambo bwace bun’dzasweka bucimwazikira ku mphepo zinai zakudzulu, tsono bun’dzafikira lini wana wace ndipo bun’dzapitiriza lini kukhala bwamphanvu ninga pomwe iye akhatonga, pakuti umambo bwacebo bun’dzazulidwa buciperekedwa kwa winango, sikuti kwa amwewa.  “Ndipo mambo wa ku suli, omwe ni m’bodzi mwa nduna zace an’dzakhala wamphanvu kwene-kwene, tsono pan’dzawoneka munango wamphanvu kwene-kwene kuposa iye ndipo an’dzakhala na mphanvu yakutonga mbuto ikulu ndipo utongibo bun’dzakhala bwamphanvu kuposa bwace.  “Pakadzapita magole, iwo an’dzakhala pa mbverano, ndipo mwana wacikazi wa mambo wa ku suli an’dzabwera kwa mambo wa ku norte kuti adzacite mbverano. Mwana wacikaziyo an’dzapitiriza lini kukhala na mphanvu, napo mamboyo an’dzapitirizambo lini kukhala na mphanvu. Ndipo mwana wacikaziyo an’dzaperekedwa m’manja mwa winango pabodzi na omwe adamubweresa, pai wace na ule omwe akhamupasa mphanvu pa nthawe imweyo.  Ndipo adzinza wa mwana wacikaziyo, an’dzapita m’mbuto mwace ndipo iye an’dzabwera pa thimu la anyankhondo kuti adzamenyane na mzinda wa mambo wa ku norte omwe una muro wakulimba, ndipo an’dzamenyana naye aciwakunda.  Ndipo an’dzafikambo ku Edjipito na mirungu yace, na bzifanikiso bzace bza simbi na bzombo bzace bzakupambulika* bza prata na bza oro pabodzi na wanthu omwe iye an’dzawaphata ninga akapolo. Kwa magole, iye an’dzakhala kutali na mambo wa ku norte,  omwe an’dzabwera kudzamenyana na umambo bwa mambo wa ku suli, patsogolo pace an’dzabwerera ku dziko lace. 10  “Pakulewa bza wana wace wacimuna, iwo an’dzakonzekera nkhondo ndipo an’dzatsonkhanisa thimu likulu la anyankhondo. Ndipo m’bodzi wawo* an’dzafika acipfudza bzinthu bzentse ninga kudzala kwa madzi m’dziko, tsono iye an’dzabwerera acimenya nkhondo mpaka kukafika ku mzinda omwe una muro wakulimba. 11  “Ndipo mambo wa ku suli an’dzakalipa kwene-kwene ndipo an’dzayenda kukamenyana na mambo wa ku norte. Na tenepo, mambo wa ku norte an’dzatsonkhanisa thimu likulu kwene-kwene, tsono thimulo lin’dzaperekedwa m’manja mwa mwanzaceyo. 12  Thimulo lin’dzatengedwa. An’dzabzikuza kwene-kwene mu mtima mwace, ndipo an’dzapha wanthu bzulu na bzulu; iye an’dzakhala wamphanvu, tsono an’dzaphatisa lini basa mphanvu zacezo. 13  “Ndipo mambo wa ku norte an’dzabwerera, acitsonkhanisa thimu likulu kuposa lakuyamba lire, ndipo kuphampha kwa nthawe, pambuyo pa magole, iye an’dzabweradi na thimu likulu la anyankhondo pabodzi na cuma cizinji. 14  Pa nthawe imweyo, azinji an’dzamuka kuti aphindukire mambo wa ku suli. “Ndipo wanthu waciwembo wa mtundu wako an’dzamuka ndipo an’dzayeza kucitisa masomphenya kukhala yacadidi, tsono an’dzatazira. 15  “Ndipo mambo wa ku norte an’dzabwera ndipo an’dzakonza mtunthu wakumenyera nkhondo acipamba mzinda wakukhotcerereka. Ndipo anyankhondo wa* mambo wa ku suli pabodzi na amuna wamphanvu an’dzakwanisa lini kupitiriza kumenya nkhondo. Iwo an’dzakhala alibe mphanvu zakukwana zakumenyera nkhondoyo. 16  Ule omwe akubwera kudzamenyana naye, an’dzacita bzentse bzomwe akufuna ndipo palibe omwe an’dzaima pamaso pace. Iye an’dzaima mu dziko Lakudeka ndipo an’dzakhala na mphanvu yakupfudza anyamadulanthaka wace. 17  Iye an’dzatsimikiza kubwera na mphanvu zentse za umambo bwace ndipo an’dzacita naye mpangano, ndipo iye an’dzacita bzomwe bziri mu mtima mwace. Pakulewa bza mwana wacikaziyo, iye an’dzabvumizidwa kuti amubwerese kuti adzapfudzidwe, ndipo mwana wacikaziyo bzinthu bzin’dzamufambira lini bwino ndipo iye an’dzapitiriza lini kukhala wace. 18  Tenepo, iye an’dzazungunuka kunyang’anisa mphimpha za m’mphepete mwa nyanza ndipo an’dzatenga mbuto zizinji. Tsono mtsogoleri wa anyankhondo an’dzamalisa kunyozeka kwace ndipo kunyozekako kun’dzawoneka lini pomwe, ndipo mtsogoleriyo an’dzacitisa kuti kunyozekako kubwerere kwa iye. 19  Tenepo, iye an’dzanyang’anisa mizinda yakukhotcerereka ya m’dziko lace; iye an’dzakhukhumudwa acigwa ndipo an’dzagumanika lini pomwe. 20  “Pa mbuto yace pan’dzabwera munango omwe an’dzacitisa nyakukhomesa mtsonkho kupita mu umambo bwa ulemerero, tsono mu ntsiku zakucepa iye an’dzatcoledwa, koma sikuti na ukali ne na nkhondo. 21  “Ndipo pa mbuto yace, pan’dzabwera nyakunyozeka omwe an’dzapereka lini ulemerero bwa umambo. Iye an’dzafika pa nthawe yomwe bzinthu bzin’dzakhala bziri bwino,* ndipo an’dzatenga umambobo mwacinyengo.* 22  Iye an’dzakunda mathimu ya anyankhondo ninga kudzala kwa madzi ndipo yan’dzapfudzidwa. Mtsogoleri wa mpangano an’dzapfudzidwambo. 23  Ndipo thangwe ra mbverano omwe an’dzacita naye, iye an’dzacita bzinthu mwacinyengo, an’dzamuphindukira ndipo an’dzakhala wamphanvu mwakuphatisa basa mtundu ung’ono. 24  Pa nthawe yomwe bzinthu bzin’dzakhala bziri bwino,* iye an’dzapita m’mbuto zentse za m’cigawo zomwe zina cuma ndipo an’dzacita bzinthu bzomwe azibereki wawo alibe kubzicita ne azipai wa azibereki wawowo. An’dzagawanisa wanthu bzinthu bzomwe bzidatengedwa mwamphanvu, mwakucita kupamba na bzinthu bzinango ndipo an’dzakonzera ciwembo mbuto zakukhotcerereka, koma an’dzacita bzimwebzo m’kanthawe kakucepa. 25  “Iye an’dzabzilimbisa na kukhwimisa mtima wace* pomwe ana thimu likulu la anyankhondo, kuti akamenyane na mambo wa ku suli. Ndipo mambo wa ku suliyu, an’dzakonzekera nkhondo pomwe ana thimu likulu kwene-kwene na lamphanvu la anyankhondo. Ndipo iye* an’dzapitiriza lini kukhala na mphanvu, thangwe iwo an’dzamukonzera ciwembo. 26  Wale omwe ambadya cakudya cace cabwino an’dzacitisa kuti iye agwe. “Anyankhondo wace an’dzatengedwa na kudzala kwa madzi ndipo azinji an’dzafa. 27  “Amambo awiriwa, an’dzakhala na mtima wakufuna kucita bzinthu bzakuipa ndipo iwo an’dzakhala pa meza ibodzi acimbanamizana. Tsono palibe cinthu comwe cin’dzawafambira bwino, thangwe kumala kwace kun’dzacitika pa nthawe yakuthemera. 28  “Ndipo mambo wa ku norte an’dzabwerera ku dziko lace na cuma cizinji ndipo iye an’dzakhala wakutsimikiza kumenyana na mpangano wakucena. Iye an’dzacita bzomwe bziri mu mtima mwace, acibwerera ku dziko lace. 29  “Pa nthawe yakuikhidwiratu iye an’dzabwerera kuti adzamenyane na mambo wa ku suli. Tsono pa nthaweyi bzin’dzakhala lini ninga pakuyamba, 30  pakuti naviyo za Kitimu zin’dzamubwerera ndipo iye an’dzacitisidwa manyazi. “Iye an’dzabwerera ndipo an’dzakhuthulira ukali bwace mpangano wakucena, ndipo an’dzacita bzomwe bziri mu mtima mwace. An’dzabwerera acidzakumbukira wale omwe asiya mpangano wakucena. 31  Ndipo kwa iye kun’dzacoka thimu la anyankhondo lomwe lin’dzapswipiza* mbuto yakucena na yakukhotcerereka ndipo an’dzacosa ntsembe zakuperekedwa nthawe zentse. “Iwo an’dzaikha cinthu cakunyansa comwe cimbapfudza. 32  “Mwakuphatisa basa mafala yacinyengo, iye an’dzatsogolera wale omwe ambaphonyera mpangano kuti apanduke. Tsono wanthu omwe ambadziwa Mulungu wawo, an’dzakunda ndipo an’dzacita bzomwe bziri mu mtima mwawo.* 33  Ndipo omwe mbakuzindikira pakati pa wanthuwo, an’dzathandiza wanthu azinji kubvesesa bzinthu, ndipo an’dzakhukhumudwa acigwa thangwe ra xipada, moto, kutengedwa ninga akapolo na kupambidwa kwa ntsiku zizinji. 34  Tsono akadzakhukhumudwa, iwo an’dzathandizidwa pang’ono ndipo azinji an’dzaphatana nawo thangwe ra mafala yacinyengo.* 35  Ndipo winango omwe mbakuzindikira an’dzakhukhumudwa* nakuti wanthu wakuzindikira atsukidwe na kucenesedwa mpaka kuphampha pakuti bzimwebzi mpsa nthawe yakuikhidwiratu. 36  “Ndipo mamboyo an’dzacita bzentse bzomwe akufuna, ndipo an’dzabzikuza acibzikhalisa mkulu kuposa mulungu ali-wentse ndipo an’dzanyoza Mulungu wa mirungu ndipo bzinthu bzin’dzamufambira bwino mpaka ciya cace kumala, thangwe bzomwe Mulungu adaleweratu bzin’funika kucitika. 37  Iye an’dzakhala alibe basa na Mulungu wa makolo yace yakale, ndipo an’dzakhala alibembo basa na bzakufuna bza akazi ne bza mulungu ali-wentse, ndipo an’dzabzikhalisa mkulu kuposa wentse. 38  M’mbuto mwace, iye an’dzapasa ulemerero mulungu wa mizinda yakulimba ndipo an’dzapasa ulemererobo mulungu omwe ne makolo yace yakale yalibe kumudziwa mwakuphatisa basa oro, prata,* minyala yakufunika kwene-kwene na bzinthu bzinango bzakufunika. 39  Iye pabodzi na mulungu wacirendo, bzinthu bzin’dzamufambira bwino pakunesana na mbuto yakukhotcerereka kwene-kwene. An’dzapasa ulemerero bukulu kwa wale omwe an’dzamuthandizira ndipo an’dzawacitisa kuti atonge pakati pa wanthu azinji. Iye an’dzagawa mbuto, acipagalidwi. 40  “Mambo wa ku suli an’dzayamba kunesana na mambo wa ku norte, ndipo mambo wa ku norte an’dzabwera kwa iye ninga conzi camphanvu na ngolo za nkhondo, anyakupakira makavalo na naviyo zizinji. Iye an’dzapita m’madziko manango ndipo an’dzapfudza ninga kudzala kwa madzi m’dziko. 41  Iye an’dzapitambo m’dziko Lakudeka ndipo an’dzacitisa madziko mazinji kukhukhumudwa, tsono omwe an’dzapulumuka m’manja mwace ni Edomu, Mowabe na mbali yakufunika kwene-kwene ya Aamoni. 42  Iye an’dzapitiriza kuphatisa basa mphanvu zace kuti anesane na madzikoyo. Ndipo dziko la Edjipito lin’dzapulumuka lini. 43  Iye an’dzatonga cuma cakubisika ca oro na prata na bzinthu bzentse bzakubisika bza m’dziko la Edjipito, ndipo wanthu wa ku Libiya na wa ku Etiyopiya an’dzamutewera. 44  “Tsono mafala yakucokera kumabvadzuwa na ku norte yan’dzamuviringiza, ndipo iye an’dzacoka na ukali bukulu kuti adzonge na kupfudza azinji. 45  Iye an’dzamanga matendi yace ya umambo pakati pa nyanza ikulu na phiri lakucena la dziko Lakudeka. Iye an’dzapfudzidwa ndipo palibe omwe an’dzamuthandiza.

Mafala ya m'nyantsi

Mafala yace caiyo: “Pomwe iye an’dzalamuka.”
Ayai, “bzakufunika.”
Mafala yace caiyo: “iye.”
Mafala yace caiyo: “manja ya.”
Ayai pinango, “an’dzafika mwakusaya kulewa; mwakusaya kudziwisa.”
Ayai, “mwakucenjera.”
Ayai pinango, “an’dzafika mwakusaya kulewa; mwakusaya kudziwisa.”
Mafala yace caiyo: “Iye an’dzatsonkhanisa mphanvu zace na mtima wace.”
Pinango akulewa bza mambo wa ku norte.
Ayai, “lin’dzanyoza.”
Ayai, “an’dzacita bwino bzinthu.”
Ayai, “yakupumpswa.”
Mafala yace caiyo: “an’dzakhukhumudwisidwa.”
Ayai, “siriva.”