Ya m’Bukhu la Luka 12:1-59

  • Bzakufufumisa bza Afarizeu (1-3)

  • Gopa Mulungu, sikuti wanthu (4-7)

  • Kumudziwa Kristu (8-12)

  • Ciratizo ca munthu wakudala omwe akhali tsiru (13-21)

  • Lekani kukhala na thupo (22-34)

    • Kathimu ka mabira (32)

  • Kukhala wakupenya (35-40)

  • Mtumiki wakukhulupirika na wakusaya kukhulupirika (41-48)

  • Sikuti mtendere, koma mgawano (49-53)

  • Kufunika kwa kuzindikira nyengo (54-56)

  • Kumalisa mulandu (57-59)

12  Pa nthawe imweyi, wanthu azinjisa adatsonkhana pabodzi mwakuti akhambapondana-pondana. Tenepo, Jezu adayamba kulewalewa na anyakupfunza wace kuti: “Citani mphole na bzakufufumisa bza Afarizeu, omwe mbacinyengo.  Palibe cinthu cakubisika comwe cin’dzazimbulidwa lini, ndipo palibe cinthu ca cintsintsi comwe cin’dzadziwika lini.  Na tenepo, bzomwe munilewa pa mdima, bzin’dzabveka pa ceza, ndipo bzomwe munilewa mwakazewe-zewe m’cipinda mwanu, bzin’dzapaliziridwa pa ntsodzi ya nyumba.  Kuthumizira bzimwebzi axamwali wangu, ndikukuuzani kuti: Lekani kugopa wale omwe ambapha thupi ndipo pambuyo pace, angakwanise lini kucita pomwe cinthu cinango.  Tsono nin’kuuzani omwe mun’funika kumugopa: Gopani Ule omwe pambuyo pa kupha, ana mphanvu ya kuthusa ku Gehena.* Inde, ndikukuuzani kuti: Gopani umweyoletu.  Kodi tumbalame tuxanu tumbagulisidwa lini na kobiri ziwiri zakucepa mphanvu?* Tsono palibe ne na kabodzi ka tumbalametu komwe kambayebwedwa na Mulungu.  Napo tsisi la mu msolo mwanu, ambalilewenga lentse. Lekani kugopa; imwepo ndimwe wakufunika kwene-kwene kuposa tumbalame tuzinji.  “Inepano ndikukuuzani kuti: Munthu ali-wentse omwe an’lewa kwa wanthu kuti ambandidziwa, Mwana wa munthu an’dzalewambo pamaso pa anjo wa Mulungu kuti ambamudziwa.  Tsono ule omwe an’dzandilamba pamaso pa wanthu, an’dzalambidwambo pamaso pa anjo wa Mulungu. 10  Ndipo ali-wentse omwe an’lewa mafala yakunyoza Mwana wa munthu, an’dzalekereredwa, tsono omwe an’nyoza mzimu wakucena, cipo acidzalekereredwa. 11  Iwo akadzakuperekani ku nyumba zakunamatira,* kwa akulu-akulu wa boma na kwa atongi, lekani kudzacita thupo kuti mun’dzabzikhotcerera tani ayai mun’dzalewa ciyani, 12  pakuti pa nthawe imweyoletu, mzimu wakucena un’dzakupfunzisani bzomwe mun’dzafunika kulewa.” 13  Patsogolo pace, munthu munango pa thimulo adauza Jezu kuti: “Mpfunzisi, uzani m’bale wangu kuti agawane nande utaka.” 14  Iye adauza munthuyo kuti: “Mbani wandiikha ninga nyakutonga mirandu ayai nyakugawa utaka bwa wanthu awirimwe?” 15  Patsogolo pace, iye adauza thimulo kuti: “Khalani tceru ndipo tcenkhani kusirira kwa njiru kwa mtundu uli-wentse, thangwe napo munthu akhale na bzinthu bzizinji, moyo wace umbacokera lini pa bzinthu bzomwe anabzobzo.” 16  Na bzimwebzi, iye adawauza ciratizo cibodzi aciti: “Munthu munango wakudala akhana munda wace ndipo adabvuna bzinthu bzizinji. 17  Tenepo, iye adayamba kukumbuka mu mtima mwace kuti: ‘Ndicite ciyani tsapano, pakuti ndiribe mbuto yakukoyera bzomwe ndabvunabzi?’ 18  Patsogolo pace iye adati: ‘Nin’cita ibzi: Nin’pfudza magwangwa yangu yentse, ndicikonza magwangwa manango makulu-makulu, ndicidzaikha tirigu na bzinthu bzangu bzentse m’mwemo, 19  ndipo nin’dzalewalewa ndekha* kuti: “Una bzinthu bzizinji bzabwino mwakuti bzin’koyeka kwa magole mazinji, tsapano ndokhala phee, ndipo udye, umwe na kukondwa.”’ 20  Tsono Mulungu adamuuza kuti: ‘Iwe munthu wakusaya nzeru, usiku buno iwepo unifa.* Kodi bzinthu bzomwe wagwezekabzi bzin’dzakhala bza yani?’ 21  Bzimwebzi ndibzo bzomwe bzimbacitikira munthu omwe ambabzigwezekera cuma, koma kwa Mulungu ngwakusauka.” 22  Patsogolo pace iye adauza anyakupfunza wace kuti: “Ndipopa ndikukuuzani kuti: Lekani kucita thupo na moyo wanu kuti mun’dzadya ciyani, ayai mun’dzabvala ciyani. 23  Pakuti moyo ngwakufunika kwene-kwene kuposa cakudya ndipo thupi ndakufunika kuposa cakubvala. 24  Nyang’anisisani akhungubwe: Iwo ambabzala lini mbeu ne kubvuna; ndipo iwo alibe gwangwa, koma Mulungu, ambawadyesa. Kodi imwepo ndimwe lini wakufunika kwene-kwene kuposa mbalame? 25  Kodi mbani omwe angatalimphise moyo wace pang’ono pokha* thangwe ra kukhala na thupo? 26  Penu imwepo mun’kwanisa lini kucita cinthu cing’ono ninga cimweci, thangwe ranyi mukupitiriza kucita thupo na bzinthu bzinango? 27  Onani momwe maluwa yambakulira: Maluwayo yambaphata lini basa ne kusona bzakubvala; tsono ndikukuuzani kuti napo Salomau mu ulemerero bwace bwentse, alibe kubvalira ninga libodzi mwa maluwaya. 28  Tsono penu Mulungu ambabvazika maluwa na mauswa ya m’thengo yomwe yangakhale yalipo lero, mangwana yacithusidwa pamoto, kodi iye angaleke kukubvazikani kuposa pamwepa, wanthu wacikhulupiro cakucepamwe? 29  Tenepo, lekani kumbacita thupo mucimbalewa kuti mun’dzadya ciyani ayai mun’dzamwa ciyani, ndipo lekani kucita thupo lakunyanyira; 30  Pakuti bzinthu bzentsenebzi ndibzo bzomwe wanthu omwe ambadziwa lini Mulungu, ambabzilinga na nyongo. Tsono Baba wanu, ambadziwa kuti mumbafunikira bzinthu bzimwebzi. 31  M’mbuto mwace pitirizani kulinga Umambo bwace, ndipo bzinthu bzimwebzi bzin’dzathumiziridwa kwa imwepo. 32  “Lekani kugopa kathimu ka mabiramwe, pakuti Baba wanu wabvuma kukupasani Umambo. 33  Gulisani bzinthu bzanu ndipo perekani mphaso kwa anyakusauka.* Bzikonzereni mabudu ya kobiri yakusaya kudzongeka yomwe ni cuma cakusaya kumala kudzulu, komwe mbava zingafike lini ne mcenje ungadjete lini. 34  Pakuti komwe kuna cuma cako, mtima wako umbakhalambo uli kumweko. 35  “Bvalani ndipo khalani wakukonzeka,* kandiyero yanu ikhale idagaka, 36  ndipo mun’funika kukhala ninga wanthu omwe akudikhirira mbuya wawo omwe akubwerera ku malowozi, kuti iye akafika acimenya msuwo, iwo amufungulire mwakamfulumize. 37  An’kondwa ni akapolo omwe mbuya wawo akafika, an’dzawagumana adapenya! Cadidi ndikukuuzani kuti: Iye an’dzabvala cakubvala cakuphata naco basa aciwauza kuti akhale pa meza ndipo iye an’dzawatumikira. 38  Ndimwe wakukondwa penu mbuya wanuyo an’dzafika usiku,* ayai kumadandakweca,* acidzakugumanani mudakonzeka! 39  Tsono dziwani kuti, bzingadakhala kuti mwenekaciro nyumba an’dziwa kuti mbava in’bwera nthawe zanyi, iye angadalekerera lini kuti nyumba yace itcoledwe. 40  Ndipo imwepo khalanimbo wakukonzeka, thangwe Mwana wa munthu an’dzabwera pa nthawe yomwe mukuikumbukira lini.” 41  Tsono Pedru adabvunza kuti: “Mbuya, kodi ciratizo comwe mukulewaci, mukuuza ifepano tekha ayai wanthu wentsenewa?” 42  Tenepo Mbuyayo adati: “Kodi mbani maka-maka omwe ni mtumiki* wakukhulupirika na wanzeru omwe mbuya wace an’dzamuikha kuti anyang’anire anyabasa* wace na kuwapasa cakudya cakukwanira pa nthawe yakuthemera? 43  An’kondwa ni kapolo omwe mbuya wace akabwera, an’dzamugumana akucita basa limweri! 44  Cadidi ndikukuuzani kuti: Iye an’dzamuikha kuti anyang’anire bzinthu bzace bzentse. 45  Tsono penu kapoloyo angalewe mu mtima mwace kuti: ‘Mbuya wangu akucedwa,’ aciyamba kumenya anyabasa wacimuna na wacikazi, aciyambambo kudya na kumwa mpaka kuledzera, 46  mbuya wa kapoloyo an’dzabwera pa ntsiku yomwe iye akuidikhirira lini na pa nthawe yomwe iye akuidziwa lini. Ndipo iye an’dzaboneresa kwene-kwene kapolo wakuipayo acimuthusa komwe kuna wanthu wakusaya kukhulupirika. 47  Kapolo omwe adabvesesa bzomwe mbuya wace akufuna koma alibe kukonzeka ayai kucita bzomwe adamukumbirabzo,* mbuya waceyo an’dzamumenya. 48  Tsono ule omwe alibe kubvesesa ndipo wacita bzinthu bzakuthemera kumenyedwa, an’dzamenyedwa pang’ono. Kulewa cadidi, ali-wentse omwe an’pasidwa bzizinji, an’dzakumbiridwambo bzizinji, ndipo ule omwe aniikhidwa ninga nyakunyang’anira bzinthu bzizinji, an’dzakumbiridwambo bzizinji kuposa bzomwe akhafunikira kupereka. 49  “Ine ndidabwera kudzagasa moto pa dziko la pantsi. Tsono penu motoyo wagaka kale, n’ciyani cinango comwe ningafune? 50  Tsono pana ubatizo bomwe nin’funika kubatizidwa nabo, ndipo ndidasunama kwene-kwene mpaka bukadzacitika. 51  Kodi mukukumbuka kuti ndidabweresa mtendere pa dziko la pantsi? Ne, kulewa cadidi, ndidabweresa mgawano pakati pa wanthu. 52  Kuyambira tsapano, wanthu axanu wa nyumba ibodzi an’dzagawanika, atatu an’dzabverana lini na awiri ndipo awiri an’dzabverana lini na atatu. 53  Pai an’dzabverana lini na mwana wace wacimuna, ndipo mwana wacimuna an’dzabverana lini na pai wace. Mai an’dzabverana lini na mwana wace wacikazi, ndipo mwana wacikazi an’dzabverana lini na mai wace, mibzala wacikazi an’dzabverana lini na mulowola wace, ndipo mulowola an’dzabverana lini na amibzala wace wacikazi.” 54  Patsogolo pace, Jezu adauza pomwe thimu la wanthulo kuti: “Mukawona mtambo ukucoka kumadokero, pa nthawe imweyoletu mumbalewa kuti: ‘Kukubwera nvula,’ ndipo imbabvumbadi. 55  Ndipo mukawona conzi cikupepedza kucokera ku suli, mumbalewa kuti: ‘Lero kunipsa kwene-kwene,’ ndipo bzimwebzi bzimbacitikadi. 56  Wanthu wacinyengo, imwepo mumbakwanisa kuzindikira mawonekedwe ya dziko la pantsi na kudzulu, tsono thangwe ranyi mukutazira kuzindikira bzinthu bzomwe bzikucitika mu nthawe ino? 57  Thangwe ranyi imwepo pamwekha mukuzindikira lini comwe n’cakulungama? 58  Mwa ciratizo, pomwe ukuyenda kwa mtongi pabodzi na munthu omwe udaphonyerana naye, cita ciri-centse kuti umalise mulandu pomwe mukali mu njira, kuti munthu omwe waphonyerana nayeyo, aleke kukakupereka kwa nyakutonga mirandu, ndipo nyakutonga miranduyo acikakuperekambo kwa mulindiri, ndipo mulindiriyo acikakufungira m’kawoko. 59  Ndikukuuza kuti, iwepo un’dzacoka lini mpaka pomwe udzabwezere kobiri zentse.”*

Mafala ya m'nyantsi

Gehena ikhali mbuto yomwe ikhakhala kunja kwa Jeruzalemu yomwe akhakatenthera lixo. Onani Kafotokozedwe ka Mafala Manango.
Mafala yace caiyo: “Kobiri ziwiri za asariyo.”
Mafala yace caiyo: “Masinagoga.”
Ayai, “nin’dzauza moyo wangu kuti.”
Ayai, “usiku buno moyo wako an’dzaufuna.” Onani Kafotokozedwe ka Mafala Manango pomwe padanemba kuti ‘moyo.’”
Mafala yace caiyo: “mphindi ibodzi yokha.”
Mafala yace caiyo: “mphaso za ntsisi.”
Mafala yace caiyo: “mangani mcuno mwanu.”
Pafupi-fupi nthawe 9 za usiku.
Kucokera pakati pa usiku mpaka pafupi-fupi nthawe zitatu zakumacibese.
Ayai, “nyakunyang’anira nyumba.”
Ayai, “anyabasa wa pamui.”
Ayai, “kucita mwakubverana na kufuna kwace.”
Mafala yace caiyo: “lepitoni yakumalizira.”