Ya m’Bukhu la Mateu 5:1-48

  • NKHANI YA PA PHIRI (1-48)

    • Jezu akuyamba kupfunzisa pa phiri (1, 2)

    • Bzinthu 9 bzomwe bzimbabweresa cikondweso (3-12)

    • Munyu na ceza (13-16)

    • Jezu an’dzateweza Lamulo (17-20)

    • Malango yakulewa bza ukali (21-26), upombo ayai uputa (27-30), kulambana (31, 32), kulumbira (33-37), kubwezera cakuipa (38-42), kufuna anyamadulanthaka (43-48)

5  Pomwe iye adawona mathimu ya wanthuyo, adakwira pa phiri; ndipo pomwe adakhala pantsi, anyakupfunza wace adayenda pomwe pana iyepo.  Ndipo iye adayamba kuwapfunzisa kuti:  “An’kondwa mbale omwe ambadziwa kuti an’funika kutsogoleredwa na Mulungu, pakuti Umambo bwa kudzulu ni bwawo.  “An’kondwa mbale omwe akulira, thangwe an’dzatsangalazidwa.  “An’kondwa mbale omwe mbakubzicepesa,* thangwe an’dzatambira dziko la pantsi.  “An’kondwa mbale omwe ana njala na nyota ya cirungamo, thangwe an’dzakhuta.  “An’kondwa mbale omwe ambabvera ntsisi anzawo, thangwe an’dzabveredwambo ntsisi.  “An’kondwa mbale omwe ana mtima wakucena, thangwe an’dzawona Mulungu.  “An’kondwa mbale omwe akulinga mtendere, thangwe an’dzacemeredwa wana wa Mulungu. 10  “An’kondwa mbale omwe akuzunzidwa thangwe ra kucita cirungamo, pakuti Umambo bwa kudzulu ni bwawo. 11  “Ndimwe wakukondwa pomwe wanthu akukutukwanani, kukuzunzani na kukunamizirani bzinthu bzakuipa bza mtundu uli-wentse thangwe ra inepano. 12  Kondwani mucisekerera kwene-kwene, thangwe mabaibai yanu ni makulu kudzulu, pakuti mwa njira imweyi, ni momwe adazunzirambo apolofeta wa mu nthawe zakale. 13  “Imwepo ndimwe munyu wa dziko, tsono munyuyo ukamala mphanvu, kodi mphanvu yaceyo ingabwezeresedwe tani? Umbaphata lini basa liri-lentse, koma un’funika kutayidwa kunja ucipondedwapondedwa na wanthu. 14  “Imwepo ndimwe ceza ca dziko. Mzinda ukakhala pa phiri ungabisike lini. 15  Wanthu akagasa kandiyero, ambaigwanankhira lini na citundu, koma ambaiyikha pa mbuto yakuikhira kandiyero kuti ibvunikire wentse omwe ali m’nyumbamo. 16  Mwa njira ibodzi-bodziyi, onesani ceza canu kwa wanthu, kuti pakuwona mabasa yanu yabwino, apase ulemerero Baba wanu omwe ali kudzulu. 17  “Lekani kukumbuka kuti ndidabwera kudzapfudza Lamulo ayai bzomwe Apolofeta akhapfunzisa. Ndiribe kubwera kudzapfudza, koma kudzabziteweza. 18  Ine ndikukutsimikizirani kuti mpsakupusa kuti kudzulu na dziko bzicoke, kuposa kuti kacinembo ayai kamzere kacinembo ca lamulo kacoke, bzinati kukwanisika bzentsene bzakunembedwa m’mwemo. 19  Na tenepo, ule omwe anibvera lini malamulo mang’ono-mang’onoya acipfunzisambo winango kucita bzimwebzi, an’themera lini* Umambo bwa kudzulu. Koma ali-wentse omwe an’teweza na kupfunzisambo winango malamuloya, an’dzakhala wakuthemera kupita* mu Umambo bwa kudzulu. 20  Inepano ndikukuuzani kuti, penu cirungamo canu mumbacicita lini na mtima wentse, ndiye kuti muli ninga anembi na Afarizeu ndipo mun’themera lini kudzapita mu Umambo bwa kudzulu. 21  “Imwepo mudabva kuti wanthu wakale-kale adauzidwa kuti: ‘Leka kupha munthu, pakuti ali-wentse omwe anipha munthu, an’dzatawira mulandu ku nyumba ya mphala.’ 22  Tsono inepano ndikukuuzani kuti, ali-wentse omwe anipitiriza kukhala wakukalipa na m’bale wace, an’dzatawira mulandu ku nyumba ya mphala; ndipo ali-wentse omwe anilewa mafala yakunyoza kuna m’bale wace, an’dzatawira mulandu ku Nyumba Ikulu ya Mphala; ndipo ule omwe anilewa mwanzace kuti: ‘Citsiru! an’themera kuyenda ku Gehena* wa moto. 23  “Tenepo, ukabweresa mphaso yako pa guwa la ntsembe ndipo pamwepo wakumbukira kuti m’bale wako anawe mathangwe, 24  siya mphaso yako patsogolo pa guwalo. Ndipo ndoko ukayambe wakhazikisa mtendere na m’bale wakoyo, ukamala, bwerera udzapereke mphaso yako. 25  “Malisa mwakamfulumize nkhani yomwe waphonyerana na mwanzako, pomwe ukali mu njira ukuyenda naye ku nyumba ya mphala, kuti munthu omwe waphonyerana nayeyo, aleke kukakupereka kwa mtongi, ndipo mtongiyo acikakuperekambo kwa munthu omwe ankakuikha m’kawoko. 26  Kulewa cadidi, un’dzacoka lini mpaka pomwe udzapagali kobiri zentse.* 27  “Imwepo mudabva bzomwe bzidalewedwa kuti: ‘Leka kucita upombo ayai uputa.’ 28  Tsono inepano ndikukuuzani kuti, ali-wentse omwe an’pitiriza kunyang’anisisa mkazi mpaka kumukhumba, wacita naye kale upombo mu mtima mwace. 29  Penu diso lako la kumadidi limbakuphonyesa,* likolowole ucilitaya kutali. Pakuti bziri bwino kuluza ciwalo cibodzi, kuposa kuti thupi lako lentse lithusidwe ku Gehena.* 30  Ndipo penu boko lako la madidi limbakuphonyesambo, ligwate ucilitaya kutali. Pakuti bziri bwino kuluza ciwalo cibodzi kuposa kuti thupi lako lentse lithusidwe ku Gehena.* 31  “Kuthumizira bzimwebzi, bzidalewedwa kuti: ‘Ule omwe anilamba mkazi wace, apase mkaziyo tsamba lakumalisira malowozi.’ 32  Tsono inepano ndikukuuzani kuti, ali-wentse omwe anilamba mkazi wace, sikuti thangwe ra upombo,* an’citisa mkaziyo kucita uputa, ndipo munthu omwe an’lowola mkazi wakulambidwayo wacitambo upombo. 33  “Ndipo imwepo mudabvambo bzomwe wanthu wakale-kale adauzidwa kuti: ‘Leka kulumbira ucisaya kuteweza bzomwe walumbirabzo, koma umbateweze bzomwe udalumbira kwa Yahova.’ 34  Tsono inepano ndikukuuzani kuti: Lekani na kundolumbirako, ne kulumbirira kudzulu, thangwe ni mpando wa umambo wa Mulungu; 35  ne pa dziko la pantsi, thangwe ni pakupondera nzayo zace; ne Jeruzalemu, pakuti ni mzinda wa Mambo* mkulu. 36  Leka kulumbirira msolo wako, thangwe iwepo ungacitise lini tsisi lako ne na libodzi kukhala licena ayai lipswipa. 37  Tsimikizirani kuti mukalewa kuti ‘Inde’ akhaledi inde, ndipo mukati ‘Ne’ akhaledi ne, pakuti mafala yanango yakapitirira pamwepa yambacokera kwa nyakuipayo. 38  “Ndipo imwepo mudabva bzomwe bzidalewedwa kuti: ‘Omwe anicosa diso mwanzace, acosedwembo diso, ndipo omwe anigulula dzino mwanzace, agululidwembo dzino.’ 39  Tsono inepano ndikukuuzani kuti: Lekani kunesana na munthu wakuipa, koma akakukwantsani ku phutu lamadidi, mpaseni pomwe phutu ladzere. 40  Ndipo munthu akafuna kuyenda nawe ku nyumba ya mphala kuti akakutengere cakubvala cako ca mkati, mupase pomwe cakubvala cako ca kunja; 41  munthu wa udindo akakungingimiza kuti umunyamulire mtolo mtantho wa kilometro ibodzi, munyamulire makilometro mawiri. 42  Munthu akakukumbira cinthu, mupase, ndipo leka kulamba munthu akafuna kukufiyali. 43  “Ndipo imwepo mudabva bzomwe bzidalewedwa kuti: ‘Umbafune mwanzako ndipo umbawenge nyamadulanthaka wako.’ 44  Tsono inepano ndikukuuzani kuti: Pitirizani kufuna anyamadulanthaka wanu na kupempherera omwe ambakuzunzani, 45  kuti mulatize kuti ndimwe wana wa Baba wanu omwe ali kudzulu, pakuti iye ambacosera dzuwa lace wanthu wabwino na wakuipa, ndipo ambabvumbisira nvula wanthu wakulungama na wakusaya kulungama. 46  Penu mumbafuna wanthu okha omwe ambakufunani, kodi ni mabaibai yanyi yomwe mun’dzatambira? Kodi anyakukhomesa mtsonkho, ambacitambo lini bzibodzi-bodzibzi? 47  Ndipo mukambamusa abale wanu okha, kodi n’cinthu ciponi cacirendo comwe mukucita? Kodi wanthu omwe ni Ajirayeri lini ambacitambo lini bzibodzi-bodzibzi? 48  Mbacitani bzinthu bzabwino nthawe zentse ninga momwe Baba wanu wakudzulu ambacitira.*

Mafala ya m'nyantsi

Ayai, “mbakuderekha.”
Mafala yace caiyo: “an’dzakhala ‘m’ng’onoletu’ mu Umambo bwa kudzulu.”
Mafala yace caiyo: “an’dzakhala ‘mkululetu’ mu Umambo bwa kudzulu.”
Gehena ikhali mbuto yomwe ikhakhala kunja kwa Jeruzalemu yomwe akhakatenthera lixo. Onani Kafotokozedwe ka Mafala Manango.
Mafala yace caiyo: “kwadrante yakumalizira.”
Mafala yace caiyo: “kukhukhumudwisa.”
Mu Cigerego porneya. Onani Kafotokozedwe ka Mafala Manango.
Ayai, “Mpfumu.”
Mafala yace caiyo: “khalani wakulungama, ninga momwe Baba wanu wakudzulu aliri wakulungama.”