KWA magole mazinji, anyakupfunza Bibliya adaleweratu kuti gole la 1914 mun’dzacitika bzinthu bzakufunika kwene-kwene. Tsono kodi bzinthubzo n’ciyani, ndipo ni umboni buponi bomwe bunkulatiza kuti gole la 1914 likhalidi lakufunika?

Mwakubverana na Luka 21:24, Jezu adalewa kuti: ‘Wanthu wa mitundu wan’dzapondaponda Jeruzalemu mpaka zitakwana  nthawe zakuikhidwiratu za wanthu wa mitunduwo.’ Mzinda wa Jeruzalemu ukhali likulu la mtundu wa Juda komwe kukhakhala mzera wa wamambo wa m’nyumba ya Mambo Davide. (Psalymo 48:1, 2) Tsono, wamambo amwewa akhali wakusiyana na atsogoleri wa mitundu inango. Iwo wakhadakhala pa “mpando waumambo wa Yahova” ninga wakuimirira Mulungu caiye. (1 Nkhani 29:23) Tenepo, Jeruzalemu akhaimira utongi bwa Yahova.

Ni mwa mtundu uponi ndipo ni lini pomwe umambo bwa Mulungu budayamba ‘kupondedwapondedwa na wanthu wa mitundu’? Bzimwebzi bzidacitika mu 607 A.E.C. pomwe mzinda wa Jeruzalemu udakundidwa na wa Babulo. Pa nthaweyi, palibe womwe akhatonga pa “mpando waumambo wa Yahova” ndipo m’dzikolo pakhalibe mambo ali-wense womwe akhadacokera ku banja la Davide. (2 Wamambo 25:1-26) Kodi ‘kupondedwapondedwaku’ kungadapitiriza mpaka kale-kale? Ne, thangwe polofesiya ya Zakiyeri idalewa bza mambo wakumalizira kutonga mu Jeruzalemu womwe akhali mambo  Zedekiya pakulewa kuti: ‘Cosa dukulo, ndipo cosambo nsinga-msoloyo. . . . . Ndipo utongibu bun’dzaperekedwa lini kwa ali-wense mpaka atafika ule omwe ngwakuthemera mwalamulo, ndipo inepano ndin’dzabupereka kwa iye.’ (Zakiyeri 21:26, 27) Womwe adathemera kubvala ‘mwa lamulo’ nsinga-msolo ya Davide ni Jezu Kristu. (Luka 1:32, 33) Tenepo ‘kupondedwapondedwa’ kungadadzamala pomwe Jezu Kristu adakhala Mambo.

Ni lini pomwe cinthu cakufunikaci cingadacitika? Jezu adalatiza kuti Wanthu wa mitundu wangadadzatonga mwa ka nthawe kakucepa. Pa bukhu la Danyeri kapitulo 4, muna nkhani yakutithandiza kudziwa bza kukula kwa nthawe imweyi na pomwe in’dzamalira. Nkhaniyi imbalewa bza maloto ya Mambo Nebukadinazori wa ku Babulo. Iye adalota muti mtali kwene-kwene omwe udagwatidwa. Ndipo tsinde lace likhaphukira lini thangwe adalikulungira na utale pabodzi na mkuwa. Patsogolo pace anjo m’bodzi adalewa kuti: ‘Bzikhale tenepoyo ndipo papite nthawe zakukwana zinomwe.’​—Danyeri 4:10-16.

Mu Bibliya, nthawe zinango miti imbaimira mautongi. (Zakiyeri 17:22-24; 31:2-5) Tenepo, kugwatidwa kwa muti umweyu kumbaimira kupfudzidwa kwa utongi bwa Mulungu, bomwe bukhaimiridwa na wamambo wa ku Jeruzalemu. Tsono, malotoya yakutithandiza kudziwa kuti ‘kupondedwapondedwa kwa Jeruzalemu’ kumweku kun’dzakhala kwa nthawe zakucepa, zomwe zimbalewedwa kuti ‘nthawe zakukwana zinomwe.’ Kodi nthawe imweyi idatalimpha tani?

Pa Cibvumbulutso 12:6, 14 pambalatiza kuti nthawe zitatu na pakati zimbaimira nsiku zakukwana 1.260. Bzomwe bzinkulatiza kuti ‘nthawe zakukwana zinomwe’, zinkuimira nsiku zakukwana 2.520. Koma Wanthu wa mitundu alibe kuleka ‘kupondaponda’ utongi bwa Mulungu kwa nsiku zakukwana 2.520 pambuyo pa kupfudzidwa kwa Jeruzalemu. Bzimwebzi bzinkulatiziratu kuti nthawe yomwe inkufotokozedwa mu polofesiyayi ni itali kwene-kwene. Mwakubverana na Mirewengo 14:34 pabodzi na Zakiyeri 4:6, yomwe yambalewa bza ‘nsiku ibodzi kuimira gole libodzi,’ tenepo ‘nthawe zakukwana zinomwe’ zinkuimira magole yakukwana 2.520.

Magole yakukwana 2.520 yamweya yadayamba mu Outubro 607 A.E.C, pomwe Jeruzalemu udapfudzidwa ndipo pa nthaweyi umambo bwa mzera wa Davide budatengedwa. Ndipo  nthaweyi idamala mu Outubro 1914. Pa nthaweyi, ‘zidakwana nthawe zakuikhidwiratu za wanthu wa mitundu’ ndipo Jezu Kristu adaikhidwa kukhala Mambo wa Umambo bwa Mulungu. *​—Psalymo 2:1-6; Danyeri 7:13, 14.

Ninga momwe Jezu adalewera, kuti nthawe ya ‘kukhala’ kwace in’dzadziwika na bzinthu bzomwe bzinkucitika pa dziko lense—ninga nkhondo, njala, bziteke-teke na bzisi. (Mateu 24:3-8; Luka 21:11) Bzinthu bzomwe bzinkucitikabzi ni umboni bwakukwanira bwakulatiza kuti Umambo bwa Mulungu budayambadi kutonga kudzulu mu 1914 ndipo ni gole limweri pomwe “nsiku zakumalizira” za dziko lakuipali mu mkonzedwe uno wa bzinthu zidayamba.​—2 Timotio 3:1-5.