WANTHU womwe wambakhulupira Utatu, wambapfunzisa kuti Mulungu ni wanthu atatu​—Baba, Mwana na Mzimu Wakucena. Ali-wense wa wanthu atatuwa mbakundendemerana, wensene ngwamphanvu zense ndipo alibe ciyambi. Mwakubverana na  cipfunziso ca Utatu, Baba ni Mulungu, Mwana ni Mulungu ndipo Mzimu Wakucena ni Mulungu, koma pana Mulungu m’bodzi yekha.

Wanthu azinji womwe wambakhulupira Utatu wambatawiriza kuti wambakwanisa lini kufotokoza cipfunzisoci. Napo bziri tenepo, iwo wambakhulupira kuti bzimwebzi bzimbapfunzisidwa m’Bibliya. Koma cinthu cakufunika kucikumbukira n’cakuti fala lakuti Utatu, limbagumanika lini m’Bibliya. Tsono, kodi m’Bibliya mumbagumanika nfundo yakulewa bza Utatu? Kuti titawire mbvunzo umweyu, bwerani tiwone vesi lomwe anyakukhulupira cipfunzisoci wambaliphatisira basa.

Juwau 1:1 ambati: ‘Pakutoma pakhana Fala, ndipo Fala likhali kwa Mulungu, ndipo Falalo ni Mulungu.’ (Buku Lopatulika Ndilo Mawu a Mulungu) Patsogolo m’kapitulo ibodzi-bodziyo, mpostolo Juwau adalatiza kuti ‘Fala’ lomwe linkulewedwali ni Jezu. (Juwau 1:14) Pakuti Fala limbacemeredwa Mulungu, wanthu winango wambakumbuka kuti Mwana na Baba wambacita mbali ya Mulungu m’bodzi.

Kumbukirani kuti cipande cimweci ca m’Bibliya cidanembedwa m’Cigirego. Patsogolo pace, anyakusandulizira wadacosa ku Cigirego acilisandulizira m’bzirewedwe bzinango. Tsono anyakusandulizira azinji wa Bibliya, alibe kuphatisira basa mafala yakuti ‘Fala likhali Mulungu’. Thangwe ranyi? Mwakubverana na cidziwiso cawo ca Cigirego ca m’Bibliya, anyakusandulizirawo wadawona kuti mafala yakuti ‘Fala likhali Mulungu’ yakhafunika kusanduliziridwa mwa njira inango. Mwa njira iponi? Onani bziratizo bzakucepa ibzi: ‘Logos [Fala] akhali waumulungu.’ (A New Translation of the Bible) ‘Fala likhali mulungu.’ (The New Testament in an Improved Version) ‘Fala likhali pabodzi na Mulungu ndipo iro likhali laumulungu.’ (The Translator’s New Testament) Mwakubverana na kusandulizira kumweku, Fala ni Mulungu lini caiyeyo. * M’mbuto mwace, thangwe ra mbuto yace yapadzulu pakati pa bzakulengedwa bzense bza Yahova, Fala limbalewedwa ninga kuti ni ‘mulungu’. Pa vesiri fala lakuti ‘mulungu’ limbathandauza ‘nyamphanvu.’

Wanthu azinji wambadziwa lini cirewedwe ca cigirego comwe cidaphatisidwa basa pa kunemba Bibliya. Tenepo, kodi imwepo mungadziwe tani bzomwe mpostolo Juwau akhathandauzadi? Tindendemezere tenepa: Mpfunzisi ankufotokozera anyakupfunza wace nkhani inango. Tsono anyakupfunzawo abva mwakusiyana-siyana nkhaniyo. Kodi anyakupfunzawo wangacite tani na kusiyana kwa kabvesesedweko? Iwo wangakumbire kuti mpfunzisiyo awafotokozere pomwe nkhaniyo. Mpsakusaya kupenukira kuti kupfunza bzinthu bzakuthumizirika kungawathandize kubvesesa bwino nkhaniyo. Mpsibodzi-bodzi, kuti mubvesese thandauzo la Juwau 1:1, imwepo munganyang’ane bzipsa bzabwino bza Juwau mun’dzakhala na cidziwiso cakuthumizirika cakulewa bza mbuto yomwe Jezu anayo. Kupfunza nfundo zakuthumizirika pa nkhaniyi, kungakuthandizeni kudziwa bzacadidi.

Onani bzomwe Juwau adanemba m’kapitulo 1, vesi 18: ‘Palibe munthu womwe adawona kale [Wamphanvu-zense] Mulungu.’ Tsono wanthu adawona Jezu, omwe ni Mwana, pakuti Juwau adati: ‘Falalo [Jezu] lidasanduka thupi, licikhazikika pakati pathu, ndipo ifepano tidawona umbiri bwace.’ (Juwau 1:14, Buku Lopatulika Ndilo Mawu a Mulungu) Tenepo, kodi bzingakwanisike tani kuti Mwana akhale mbali ya Mulungu wa mphanvu-zense? Juwau adalewambo kuti Fala ‘likhali na Mulungu’. Kodi bzingakwanisike tani kuti munthu akhale pabodzi na munthu winango ndipo nthawe ibodzi-bodziyo iye acikhala munthu winangoyo? Tsono ninga momwe Juwau 17:3 ambalewera, Jezu adalatiza kusiyana komwe kulipo pakati pa iye na Baba wace wakudzulu. Iye adacemera Babace kuti ‘Mulungu yekha wacadidi.’ Ndipo kuphampha kwa bzipsa bzabwino bza Juwau adalewa mwacigwatho nkhaniyi kuti: ‘Tsono bzimwebzi bzidanembedwa kuti mukhulupire kuti Jezu ni Kristu, Mwana wa Mulungu.’ (Juwau 20:31) Onani kuti Jezu ambacemeredwa lini Mulungu, koma Mwana wa Mulungu. Cidziwiso cakuthumizirika cakugumanika mu bzipsa bzabwino bza Juwau, bzimbalatiza momwe Juwau 1:1 an’funika kumbabvesesedwera. Jezu omwe ni Fala, ni ‘mulungu’ mu njira yakuti iye ana mbuto yapadzulu, koma ngwakundendemerana lini na Mulungu Wamphanvu-zense.

Kumbukirani pomwe bza ciratizo ca mpfunzisi na anyakupfunza wale. Tindendemezere kuti anyakupfunza winango  wakadapenukira, pambuyo pa mpfunzisi ule kuwafotokozera pomwe nkhaniyo kaciwiri. N’ciyani comwe iwo wangacite? Iwo angakumbire mpfunzisi winango kuti awafotokozerembo nkhaniyo. Mafotokozedwe ya mpfunzisi waciwiriyu yakandendemerana na ya mpfunzisi wakuyamba ule, bzin’dzacitisa kuti anyakupfunza azinji asiye kupenukirako. Mpsibodzi-bodzimbo, penu imwepo munkupenukira bzomwe munembi wa Bibliya Juwau akhafuna kulewa pa unansi bomwe bulipo pakati pa Jezu na Mulungu Wamphanvu-zense, imwepo mungawonembo bzakunembedwa na anembi winango kuti mugumane cidziwiso cakuthumizirika. Mwa ciratizo, onani bzomwe bzidanembedwa na Mateu. Pa kulewa bza mamaliziro ya mkonzedwe uno wa bzinthu, iye adanemba kuti Jezu adati: ‘Kulewa bza nsiku imweyo na nthawe yace palibe omwe an’dziwa, ne wanjo wa kudzulu ne Mwana, koma Baba yekha.’ (Mateu 24:36) Kodi mafala yamweya yambalatiza tani kuti Jezu ni Mulungu lini Wamphanvu-zense?

Jezu adalewa kuti Baba ambadziwa bzinthu bzizinji kuposa Mwana. Bzingadakhala kuti Jezu akhali mbali ya Mulungu Wamphanvu-zense, iye angadadziwa bzinthu bzibodzi-bodzi na bzomwe Baba wace ambadziwa. Tenepo Mwana na Baba wangandendemerane lini. Pinango winango angalewe kuti: Jezu adakhala na moyo mbali ziwiri. Pano iye ankulewa bza iye pomwe akhali ninga munthu pansi pano. Tsono napo penu bzingadakhaladi kuti n’tenepo, ndiye tani bza mzimu wakucena? Penu iwo ni mbali ya Mulungu yomwe Baba ambacitambo mbali, thangwe ranyi Jezu alibe kulewa kuti mzimuyo umbadziwambo bzomwe Baba ambadziwa?

Pomwe mun’pitiriza kupfunza kwanu Bibliya, mun’dzadziwa mavesi mazinji ya m’Bibliya yakulewa bza nkhaniyi. Iyo yambatsimikizira bza cadidi cakulewa bza Baba, Mwana, na mzimu wakucena.​—Psalymo 90:2; Mabasa 7:55; Wakolose 1:15.