Bzimogeni bzinthu bzimwebzi

Ndokoni pa mbuto ya misolo ya nkhani

MSOLO 35

Nkhani ya pa Phiri

Nkhani ya pa Phiri

MATEU 5:1–7:29 LUKA 6:17-49

  • NKHANI YA PA PHIRI

Bzinkuwoneka kuti Jezu akhadaneta pambuyo pa kumala usiku bwense ankupemba, ndipo patsogolo pace, adasankhula apostolo wace wakukwana 12 kuti akhale ateweri wace. Mangwana yace, Jezu akhanazo basi mphanvu ndipo akhafunisisa kuthandiza wanthu. Iye adacita bzimwebzo ku mbali kwa phiri la Galileya, pinango pafupi na mzinda wa Kafarinaumu komwe iye akhakhala kawiri-kawiri.

Wanthu azinji wakucokera ku mizinda yakutali adayenda komwe kukhana Jezuko. Winango adacokera ku m’mwera kwa Jeruzalemu na mizinda inango ya ku Judeya. Ndipo winango adacokera kumadokero kwa mzinda wa Tiro, na kumpoto kwa mzinda wa Sidoni. Thangwe ranyi iwo adayenda komwe kukhana Jezu? ‘Wensenewo akhayenda kukamubvesera na kukapozedwa matenda yawo.’ Ndipo bzimwebzi ndibzo bzomwe bzidacitikadi—Jezu ‘adapoza wensewo.’ Ndokumbukirani bzimwebzi! Wanthu wense omwe akhaduwala adapozedwa. Ndipo Jezu adapalizira ‘napo wale omwe akhaboneresedwa na mizimu yakuipa,’ pabodzi na wanthu omwe akhaboneresedwa na anjo wakuipa wa Sathani.—Luka 6:17-19.

Patsogolo pace, Jezu adagumana mbuto yabwino mphepete mwa phiri ndipo thimu la wanthu lidakhalambo pamwepo mwakumuzungulira. Pinango anyakupfunza wace wakukwana 12 akhadakhaliratu pafupi na iye. Ndipo wense akhali tceru kwene-kwene kuti abvesere kwa mpfunzisi omwe akhacita mabasa yakudabwisa. Nkhani yomwe Jezu adaifotokoza, idapasa phindu wanthu wense omwe akhaibvesera. Kuyambira pamwepo, wanthu azinjisa ambagumanambo phindu na nkhani imweyi. Ndipo ifepano tingagumanembo phindu na nfundo zauzimu zakuzika, zakubveka bwino na zakusaya kunesa kuzibvesesa. Jezu adaphatisa basa mathere yakudziwika bwino na wanthu. Tenepo, wanthu omwe akhafuna kukhala na moyo wabwino mwa kucita bzomwe Mulungu ambafuna, adabvesesa bzomwe iye akhalewabzo. Kodi ni nfundo ziponi zomwe zidacitisa kuti nkhani ya pa phiri ya Jezu ikhale yakupambulika kwene-kwene?

KODI NI MBANI OMWE ANA CIKONDWESO CA CADIDI?

Munthu ali-wense ambafuna kukhala wakukondwa. Pa kudziwa bzimwebzi, Jezu adayamba kufotokoza bza wanthu omwe ana cikondweso ca cadidi. Ndokumbukirani momwe nkhani imweyi idatokonyera abveseriwo. Koma iwo adadabwa na bzinthu bzinango bzomwe bzidafotokozedwa mu nkhaniyo.

Iye adati: ‘An’kondwa ni wale omwe ambazindikira bzakusaya bzawo bzauzimu, thangwe Umambo bwa kudzulu ni bwawo. An’kondwa ni wale omwe ankulira, thangwe an’dzatsangalazidwa. . . . An’kondwa ni wale omwe ana njala na nyota ya cirungamo, pakuti an’dzakhuta. . . .  Wakukondwa mbale omwe ankuzunzidwa thangwe ra cirungamo, pakuti Umambo bwa kudzulu ni bwawo. Ndimwe wakukondwa pomwe wanthu ankukuboneresani na kukuzunzani . . . thangwe ra inepano. Kondwani, mucimoga-moga mwakukomedwa.’—Mateu 5:3-12.

Kodi Jezu akhafuna kulewa ciyani pomwe adati ‘ankondwa’? Iye akhafotokoza lini bza wanthu omwe ambamoga-moga mwakukondwa thangwe pacitika cinthu cinango cakukondwesa. Cikondweso ca cadidi cimbaposa bzimwebzi. Cimbaphatanidza kukomedwa kwa cadidi thangwe kukhala na bzinthu bzakufunikira pa moyo wace.

Jezu adalewa kuti wanthu wa cikondweso ca cadidi ni wale omwe ambazindikira bzakusaya bzawo bzauzimu, omwe ambasunama thangwe ra bzakuphonya bzawo, ndipo ambadzazindikira acitumikira Mulungu. Napo kuti iwo ambawengedwa, acizunzidwa thangwe ra kucita kufuna kwa Mulungu, iwo ambakhala wakukondwa thangwe ambadziwa kuti ankukondwesa Mulunguyo ndipo an’dzasimbidwa na moyo wakusaya kumala.

Wanthu azinji ambakumbuka kuti kukhala na cuma ndiko kumbabweresa cikondweso ca cadidi.Tsono Jezu adafotokoza mwakusiyana na bzimwebzi. Ndipo kusiyana kumweko kudacitisa wanthuwo kudabwa, pomwe iye adati: ‘Tsoka kwa imwe wanthu wa cuma, thangwe munkutambiriratu mtsangalazo wanu. Tsoka kwa imwe omwe tsapano munkukhuta, pakuti mun’dzakhala na njala. Tsoka kwa imwe omwe tsapano munkuseka, pakuti mun’dzadandaula mucilira. Tsoka kwa imwe omwe nsiku zense wanthu ambalewa bzinthu bzabwino kwa imwepo, pakuti ndibzo bzomwe abereki wawo wakale akhacitira apolofeta wakunama.’—Luka 6:24-26.

Thangwe ranyi munthu akakhala na cuma, akadekedwa, acimbatumbizidwa an’funika kudandaula? Thangwe rakuti munthu akambawona bzinthu bzimwebzi kukhala bzakufunika kwene-kwene, kutumikira Mulungu ambakuwona ninga kwakusaya kufunika, ndipo ambadzaluza cikondweso ca cadidi. Jezu akhathandauza lini kuti kusauka ayai kukhala na njala kumbacitisa munthu kukondwa. Koma kawiri-kawiri munthu omwe ankugumana na mabvuto ninga yamweya ndiye omwe ambabvuma bzomwe Jezu adapfunzisa ndipo ambasimbidwa na cikondweso ca cadidi.

Pakukumbukira anyakupfunza wace, Jezu adati: ‘Imwepo ndimwe munyu wa dziko la pansi.’ (Mateu 5:13) Koma iwo akhali lini munyu caiwo. Tsono munyu caiwo umbathandiza kuti bzinthu bzireke kudzongeka ayai bzireke kubvunda. Ndipo mu templo ya Mulungu mukhakhala na munyu uzinji ku mbali kwa mphatso, munyuyo ukhayikhidwa ku nyama yomwe ikhaperekedwa msembe. Bzimwebzi bzikhalatiza kuti nyamayo ikhali yakucena na yakusaya kudzongeka. (Mwambo 2:13; Zakiyeri 43:23, 24) Anyakupfunza wa Jezu akhali ninga ‘munyu wa dziko la pansi’ thangwe bzakucita bzawo bzikhathandiza wanthu kuti apitirize kukhala pa uxamwali na Mulungu na kuti ambakhale na makhalidwe ya bwino. Bzikhali tenepo thangwe, bzipsa bzomwe iwo akhapalizira bzikhakhotcerera moyo wa wanthu omwe akhawabveserawo.

Jezu adauza anyakupfunza wace kuti, ‘Imwepo ndimwe ceza ca dziko.’ Kandiyero imbagwanakhiridwa lini na dengu koma ambaiikha pa cakuikhira kandiyeroyo kuti imbabvunike. Tenepo Jezu adawacenjeza kuti: ‘Onesani ceza canu kuna wanthu, kuti ayawone mabasa yanu yabwino, acim’pasa mbiri Baba wanu, Omwe ali Kudzulu.’—Mateu 5:14-16.

NFUNDO ZAKUFUNIKA ZOMWE ATEWERI WACE AN’FUNIKA KUZITEWEZA

Atsogoleri wa cipembedzo ca Cijuda akhawona Jezu ninga munthu omwe akhaswa cakutonga ca Mulungu. Tenepo Jezu adawauza mwakubveka bwino kuti: ‘Lekani kukumbuka kuti ndabwera kudzapfudza Cakutonga ayai Mapolofesiya. Ndiribe kubwera kudzapfudza bzimwebzi koma kudzabzikwanirisa.’—Mateu 5:17.

Tenepo Jezu akhalemekeza kwene-kwene Cakutonga ca Mulungu ndipo adalimbisa winango kuti ambacitembo bzibodzi-bodzibzo. Ndipopa iye adalewa kuti: ‘Ali-wense wakupswa bzakutonga bzing’ono-bzing’onobzi acipfunzisambo winango kucita bzibodzi-bodzibzi, an’dzathemera lini kupita mu Umambo bwa kudzulu.’ Iye akhathandauza kuti wanthu ninga amwewa an’dzapita lini mu Umambo. Tsono iye adapitiriza kuti: ‘Ali-wense omwe aniteweza na kupfunzisambo winango bzakutongabzi, an’dzakhala wakuthemera kupita mu Umambo bwa kudzulu.’—Mateu 5:19.

Jezu akhaipidwa na makhalidwe yomwe yangacitise wanthu kupswa cakutonga ca Mulungu. Pakuti cakutonga cikhalewa kuti ‘lekani kupha munthu,’ tsono Jezu adathumizira kuti: ‘Ali-wense omwe an’pitiriza kubva ciya na m’bale wace an’dzayenda kukatawira mulandu ku nyumba ya mphala.’ (Mateu 5:21, 22) Kupitiriza kukalipa na munthu kudaipa ndipo kungacitise kupha munthuyo. Tenepo, Jezu adafotokoza bzomwe munthu angacite kuti akhale pa mtendere na mwanzace, iye adati: ‘Tenepo, penu wabweresa mphaso yako pa mphatso, ndipo pamwepo wakumbukira kuti m’bale wako anawe thangwe, siya mphaso yako patsogolo pa mphatsoyo. Ndoko ukatome kuyanjana na m’bale wako cakuyamba; ndipo ukabwerera, pereka mphaso yakoyo.’—Mateu 5:23, 24.

Cakutonga cinango cikhalewa bza upombo. Jezu adati: ‘Imwepo mudabva kulewa kuti: “Leka kucita upombo.” Tsono ine ndikukuuzani kuti ali-wense wakunyang’anisisa mkazi mpaka kumukhumba, wacita naye kale upombo mu mtima mwace.’ (Mateu 5:27, 28) Jezu akhalewa lini bza kundokhala na makumbukidwe ya kucita upombo kwa kanthawe, koma akhafotokoza bza ngozi yomwe ingabwere munthu akapitiriza ‘kunyang’anisisa mkazi,’ ayai mwamuna mpaka kumukhumba. Kunyang’anisisa munthu, kawiri-kawiri kumbacitisa kuti ayambe kukhumba kugonana naye. Ndipo patsogolo pace, pakagumanika mpata, angadzacite upombo. Kodi munthu angacite tani kuti atcenkhe kucita bzimwebzi? An’funika kusamala kwene-kwene kuti aleke kugwera mu bvuto limweri. Jezu adati: ‘penu diso lako la kumadidi limbakusoceresa, ulikolole ucilitaya. . . . Penu boko lako ladidi limbakuphonyesa, ligwate ndipo lithuse kutali na iwepo.’—Mateu 5:29, 30.

Wanthu winango ambakhala wakukonzeka kugwata boko ayai mwendo omwe una matenda kuti apulumuse moyo wawo. Ndipopa, mpsakubveka pomwe Jezu adalewa kuti bziri bwino ‘kutaya’ cinthu ciri-cense napo cicikhala cakufunika kwene-kwene ninga diso ayai boko kuti titcenkhe makumbukidwe yomwe yangatifikise pa kucita upombo. Iye adafotokoza kuti: ‘Pakuti bziri bwino ukhale ulibe ciwalo cibodzi kuposa kuti thupi lako lense lidzathusidwe m’Gehena.’ Gehena ikhali mbuto yomwe ikhali kunja kwa mpanda wa Jeruzalemu komwe akhambatenthera lixo ndipo kumbaimirambo kupfudzidwa kwa muyaya.

Jezu adaperekambo malango ya momwe tingacitire na wanthu omwe ambacitira bzakuipa anzawo na omwe ambafuna kukhumudwisa winango. Iye adati: ‘Lekani kulimbana na munthu wakuipa, koma akakumenyani phutu la mbali ya madidi, mpaseni pomwe phutu la mbali ya kumadzere.’ (Mateu 5:39) Bzimwebzi bzinkuthandauza lini kuti munthu an’funika lini kubzikhotcerera ayai kukhotcerera banja lace akagumana na akambowa. Jezu akhafotokoza bza mbama yomwe ingapweteke lini ayai yomwe ingaphe lini munthu, koma yakupasisa manyazi. Iye akhathandauza kuti munthu akafuna kunyosa ndewu ayai kupopotezana mwa kukumenyani mbama ayai mwa kulewa mafala yakuipa, mun’funika lini kubwezera.

Malango yomwe Jezu adayaperekaya, yankubverana na cakutonga ca Mulungu cakuti timbafunane. Tenepo, Iye adauza abveseri wace kuti: ‘Pitirizani kufuna anyamadulanthaka wanu mucipembererambo omwe ankukuzunzani.’ Ndipo iye adafotokoza mathangwe yakubveka bwino yakucitira bzimwebzi, iye adati: ‘Kuti mulatize kukhala wana wa Babanu omwe ali Kudzulu. Pakuti iye ambacosa dzuwa lace, kucosera wanthu wabwino na wakuipa.’—Mateu 5:44, 45.

Jezu adalewa mwacigwatho mbali ya nkhani yapaphiriyi kuti: ‘Tenepo khalani wakulungamiratu, ninga momwe Baba wanu wakudzulu aliri wakulungamiratu.’ (Mateu 5:48) Iye akhathandauza lini kuti wanthu angakhale wakulungamiratu. Koma mwakutewezera Mulungu, ifepano tingakulise lufoyi lathu kwa anzathu kuphatanidzambo anyamadulanthaka wathu. Mu njira inango, ‘Pitirizani kulatiza nsisi, ninga momwe Baba wanu aliri wa nsisi.’—Luka 6:36.

MPEMBO NA KUKHULUPIRA MULUNGU

Jezu adapitiriza na nkhani yace ya paphiri ndipo adacenjeza abveseri wace kuti: ‘Samalani kuti mumbaleke kucita cirungamo canu pa maso pa wanthu na cakulinga cakuti ambakuwoneni.’ Pakulewa bzimwebzi, Jezu akhacenjeza wanthu omwe akhacita bzinthu bza cinyengo, acimbabziwonesa ninga ambatumikira Mulungu, iye adathumizira kuti: ‘Pomwe unkupereka mphaso za nsisi, leka kuliza cimbututu ninga momwe ambacitira wanthu wacinyengo.’ (Mateu 6:1, 2) Tenepo, bziribwino kupereka mphaso mwakusaya kubziwonesera.

Patsogolo pace Jezu adati: ‘Ndipombo, pomwe munkupemba, lekani kumbacita ninga momwe ambacitira wanthu wacinyengo, pakuti iwo ambafuna kupemba adaima m’masinagoga na m’mphambano za m’miseu kuti ambawonedwe na wanthu.’ Ndipo ‘pomwe iwe unkupemba, pita m’cipinda pa wekha, ndipo pambuyo pa kufunga msuwo wako, pemba kuna Baba wako omwe ali m’mbuto yakubisika.’ (Mateu 6:5, 6) Jezu akhaletsa lini mipembo yense ya pa thimu la wanthu, napo iye adapembambo pa thimu la wanthu. Koma iye akhatsutsa mipembo yakucitidwa kuti yidabwise abveseri na kuti atumbizidwe.

Jezu adapereka malango kwa thimu la wanthu kuti: ‘Pakucita mpembo wako, leka kumbalewa bzinthu bzibodzi-bodzibzo mwakubwereza-bwereza ninga momwe ambacitira wanthu wa mitundu.’ (Mateu 6:7) Iye akhathandauza lini kuti n’kuphonyeka kupemba mwakubwereza-bwereza pa cinthu cibodzi-bodzico. Koma akhatsutsa ‘kumbalewa bzinthu bzibodzi-bodzibzo mwakubwereza-bwereza.’ Patsogolo pace iye adafotokoza mpembo waciratizo omwe ukhaphatanidza nfundo zakukwana zinomwe. Nfundo zitatu zakuyambirira zikhalewa bza kufuna kwa Mulungu nakuti Iye ngwakuthemera kutonga. Nfundozo zikhali zakuti: Dzina la Mulungu licenesedwe, Umambo bwace bubwere nakuti kufuna kwace kucitike. Pokha-pokha pambuyo pa kukumbira bzimwebzi ni pomwe tingakumbirembo bzinthu bza pa moyo wathu ninga kuti atipase cakudya ca nsiku na nsiku, atilekerere bzakuphonya bzathu, aleke kutiikha m’mayezo na kuti atipulumuse kwa nyakuipayo.

Kodi cuma ayai bzinthu bzakuthupi tin’funika kumbabziwona tani? Jezu adalimbisa thimu la wanthuwo kuti: ‘Lekani kubzigwezekera cuma pa dziko la pansi pomwe mcenje na kalabathi bzingadzonge, ndipo mbava zingatcole na kuba.’ Bzimwebzi mpsakubveka thangwe cuma pabodzi na bzinthu bzakuthupi bzin’dzamala, ndipo kukhala na bzinthu bzimwebzi kungacitise lini kuti Mulungu atifune. Ndipopa Jezu adalewa kuti: ‘Gwezekani cuma canu kudzulu.’ Tingacite bzimwebzi mwa kuikha Umambo pa mbuto yakuyamba. Palibe munthu omwe angatibere uxamwali bwathu na Mulungu ayai kutiletsa mwayi wa kudzatambira moyo wakusaya kumala. Tenepo, mafala ya Jezu yakuti: ‘Komwe kuna cuma cako, mtima wako umbakhala kumweko,’ ngacadidi.—Mateu 6:19-21.

Kuti abvekese nfundo imweyi, Jezu adawafotokozera there linango. Iye adati: ‘Mbvuniko wa thupi ni diso. Penu diso lako lidanyang’ana pa cinthu cibodzi, thupi lako lense lin’dzabvunika; tsono, diso lako likakhala lakuipa, thupi lako lense lin’dzacita mdima.’ (Mateu 6:22, 23) Penu diso lathu linkuphata basa bwino, limbakhala ninga mbvuniko wa thupi lathu. Tsono kuti liphate basa bwino, lin’funika kunyang’anisa pa cinthu cibodzi, likasaya kucita bzimwebzi tingambasankhule bzinthu bzakuphonyeka pa moyo wathu. Tikambandokumbukira cuma ayai bzinthu bzomwe tinabzo m’mbuto mwa kutumikira Mulungu, tingayambe kucita bzinthu mwa cinyengo, ndipo bzimwebzi bzingathandauze kuti ‘thupi lathu lense lacita m’dima.’

Patsogolo pace Jezu adawapasa ciratizo cakufunika kwene-kwene, iye adati: ‘Palibe kapolo omwe angakwanise kuphatira basa ambuya awiri; thangwe, an’dzawenga m’bodzi, acidzafuna munango; ayai an’dzabvera m’bodzi, acidzanyoza munango. Imwepo mungakwanise lini kuphatira basa Mulungu na kuphatira basa cuma pa nthawe ibodzi-bodzi.’—Mateu 6:24.

Pinango wanthu omwe akhabvesera nkhani ya Jezu, adayamba kucita thupo na momwe angadagumanira bzinthu bzakufunika pa moyo wawo. Tenepo, Jezu adawalimbisa kuti akhafunikira lini kucita thupo akaikha basa la Mulungu pa mbuto yakuyamba. Iye adati: ‘Nyang’anisisani mbalame za m’mulengalenga, pale izo zimbabzala lini mbeu ne kubvuna, ne kukoya cakudya m’gwangwa. Koma Baba wanu wa kudzulu ambazidyesa.’—Mateu 6:26.

Tsono tani pakulewa bza maluwa yomwe yakhagumanika pa phiripo? Jezu adalewa kuti ‘napo Salomau mu umbiri bwace bwense iye alibe kubvalira ninga libodzi mwa maluwaya.’ Kodi akhathandauza ciyani na bzimwebzi? Akhathandauza kuti ‘Penu Mulungu ambabvazika bzakumera bza m’thengo, bzomwe bzimbandokhala lero basi, mangwana nkubzithusa pa moto, apa iye angaleke kukubvazikani kuposa pamwepo?’ (Mateu 6:29, 30) Jezu adacenjeza mwanzeru kuti: ‘Lekani kucita thupo, mucimbalewa kuti: “Kodi tin’dzadya ciyani?” ayai, “Tin’dzamwa ciyani?” ayai, “Tin’dzabvala ciyani?” . . . Baba wanu wa kudzulu ambadziwa kuti mpsakufunikambo kwa imwepo. Na tenepo pitirizani kuikha pakutoma, Umambo bwa Mulungu, na cirungamo cace; ndipo bzinango bzense bzin’dzathumiziridwa kwa imwepo.’—Mateu 6:31-33.

BZOMWE MUNGACITE KUTI MUDZATAMBIRE MOYO

Apostolo pabodzi na wanthu winango wa mitima yabwino, akhafunisisa kukhala na moyo wa kukondwesa Mulungu, koma bzikhali lini bzakupusa na momwe bzinthu bzikhaliri mu nthawe imweyire. Mwa ciratizo, Afarizeu azinji akhali wakutsutsa, ndipo akhayeruza wanthu mwakusaya cirungamo. Tenepo Jezu adacenjeza wanthu omwe akhamubveserawo kuti: ‘Lekani kuyeruza winango kuti imwepo mulekembo kuyeruzidwa. Pakuti ciyeruzo comwe munkuyeruza naco winango imwepo mun’dzayeruzidwambo naco.’—Mateu 7:1, 2.

Ikhali ngozi ikulu kutewezera Afarizeu pa nkhani ya kuyeruza ninga momwe Jezu adafotokozera: ‘Kodi zimola angatsogolere zimola mwanzace? Kodi wensenewo angaleke kugwera m’cidindi?’ Kodi abveseri wa Jezu akhafunika kumbawona tani anzawo? Akhafunika lini kumbandonyang’ana mathangwe kwa anzawo na cakulinga cakuti awayeruze. Iye adawabvunza kuti: ‘Kodi ungauze tani m’bale wako kuti: “M’bale wangu, leka ndikucose katsetswa komwe kali m’diso mwako,” pomwe iwepo unkuwona lini mtanda omwe uli m’diso mwako? Nyacinyengowe! Yamba ndiwe kucosa mtanda omwe uli m’diso mwako, ndipo ukamala un’dzawona bwino momwe ungacosere katsetswa komwe kali m’diso la m’bale wako.’—Luka 6:39-42.

Bzimwebzi bzinkuthandauza lini kuti anyakupfunza wa Jezu akhafunika lini kuyeruza pa cinthu ciri-cense. Jezu adawacenjeza kuti: ‘Lekani kupasa mbwaya bzinthu bzakucena, ne kuthusira nkhumba ngale zanu.’ (Mateu 7:6) Cadidi ca M’fala la Mulungu n’cakupambulika kwene-kwene ninga ngale zakuyezezera. Tenepo, wanthu winango akacita bzinthu ninga mbwaya ayai nkhumba mwakusaya kulatiza kutenda pa Fala lakupambulika la Mulungu, anyakupfunza wa Jezu akhafunika kuwasiya, acikalinga wanthu omwe akhafuna kudziwa Mulunguyo.

Patsogolo pace, Jezu adafotokoza pomwe nkhani ya mpembo. Iye adabvekesa kufunika kwa kupitiriza kupemba pomwe adati: ‘Pitirizani kukumbira ndipo mun’dzapasidwa.’ Ndipo adalatizambo kuti Mulungu ngwakukonzeka kutawira mipembo yathu pomwe adabvunza wanthuwo kuti: ‘Mbani wa imwepo, omwe mwana wace acimukumbira mkate, iye angamupase mwala? . . . Tenepo, penu imwe, napo ndimwe wanthu wakuipa mumbadziwa kupasa bzinthu bzabwino wana wanu, ndiye tani Baba wanu wa kudzulu, omwe ambapasa bzinthu bzabwino kwa wense omwe ambamukumbira!’—Mateu 7:7-11.

Pakulewa bza nkhalidwe Jezu adabvekesa nfundo yakufunika kwene-kwene yakuti: ‘Bzinthu bzense bzomwe mun’funa kuti wanthu akucitireni, imwepo muwacitire bzibodzi-bodzibzo.’ Tensenefe tin’funika kubvera na mtima wense nfundo imweyi, ticiyiphatisa basa pomwe tinkucita bzinthu na anzathu. Kucita bzimwebzi kungakhale kwakunesa ninga momwe Jezu adalewera: ‘Pitani na pa cipata cakupanikiza. Pakuti mseu ukulu na wakuthamuka ndiwo unkuyendesa ku infa, ndipo mbazinji omwe ankufamba m’mwemo. Tsono cipata cakupanikizaco, na mseu wakupapatiza ndiwo umbayendesa ku moyo, ndipo mbang’ono-ng’ono omwe ankuugumana.’—Mateu 7:12-14.

Pakuti pakhana wanthu omafuna kupambusa anyakupfunza wa Jezu kuti asiye njira yomwe ingadawatsogolera ku moyo, Jezu adawacenjeza kuti: ‘Mubzilindire kwa apolofeta wakunama, omwe an’bwera kwa imwe adabvala khanda la bira, tsono m’mkati mwawo ni mphumphi zakulusa.’ (Mateu 7:15) Tenepo, Jezu adalewa kuti muti wabwino ayai muti wakuipa umbadziwika na bzisapo bzace. Mpsibodzi-bodzimbo na wanthu. Tingakwanise kuzindikira apolofeta wakunama kucokera mwa bzicito bzawo na bzomwe iwo ambapfunzisa. Ndipo Jezu adalewambo kuti munthu ambadziwika kuti ni nyakupfunza wace sikuti na bzomwe iye ambalewa basi koma kuphatanidza na bzakucita bzace. Wanthu winango ambalewa kuti Jezu ni Mambo wawo, kodi bzimwebzi bzingakwanisike uko iwo ambacita lini bzomwe Mulungu ambafuna? Jezu adati: ‘Ine ndin’dzawauziratu padeca kuti: Ndin’kudziwani lini! Cokani pa maso pangu, imwe anyakucita mabasa yakusaya kubvera bzakutonga.’—Mateu 7:23.

PakumaliPakumaliza nkhani yace ya paphiri, Jezu adalewa kuti: ‘Munthu ali-wense wakubva mafala yanguya na kuyaphatisa basa an’khala ninga munthu wakucenjera omwe adamanga nyumba yace pa mwala. Ndipo kudabvumba cinvula camphanvu ndipo madzi yadadzala, kucibwera conzi cicigwinya nyumbayo, koma iribe kugwa thangwe ikhadamangidwa pa mwala.’ (Mateu 7:24, 25) Thangwe ranyi nyumbayo iribe kugwa? Thangwe ra munthuyo ‘adacera mwakuzika, acimanga aliserse pa mwala.’ (Luka 6:48) Tenepo, mpsakukwanira lini kundobva mafala ya Jezuya, koma tin’funikambo ‘kuyaphatisa basa.’

Tsono tani pa kulewa bza wanthu omwe ‘anibva mafalaya’ koma ‘acisaya kuyaphatisa basa?’ Iye ‘an’dzakhala ninga psiru omwe adamanga nyumba yace pa mcenga.’ (Mateu 7:26) Ndipo nvula, kusefukira kwa madzi na conzi bzingagwese nyumbayo.

Thimu la wanthulo lidadabwa na momwe Jezu adafotokozera nkhani ya paphiri. Iye adafotokoza ninga munthu omwe ana udindo sikuti ninga atsogoleri wa bzipembedzo. Mpsakupenukisa lini kuti wanthu azinji pomwe akhabvesera nkhaniyo, adakhala anyakupfunza wace.