Bzimogeni bzinthu bzimwebzi

Ndokoni pa mbuto ya misolo ya nkhani

MSOLO 3

Kodi Cakulinga ca Mulungu na Wanthu n’Ciponi?

Kodi Cakulinga ca Mulungu na Wanthu n’Ciponi?

1. Kodi cakulinga ca Mulungu na wanthu n’ciponi?

MULUNGU ana cakulinga cabwino kwene-kwene na wanthu. Iye adalenga mwamuna na mkazi wakuyamba Adamu na Eva kuti akhale mu zunde lakudeka. Cakulinga cace cikhali cakuti iwo akhale na wana, asanduse dziko lense kukhala paraizo, acisamalirambo bzirombo.—Ciyambo 1:28; 2:8, 9, 15; onani Mafala Yakuthumizira 6.

2. (a) Kodi timbadziwa tani kuti Mulungu an’dzakwanisa cakulinga cace? (b) Kodi ni wanthu aponi omwe Mulungu an’funa kuti adzakhale pansi pano, ndipo mpaka lini?

2 Kodi imwepo mumbakhulupira kuti ifepano tin’dzakhala m’paraizo? Yahova ambatiuza kuti: ‘Ndalewa, ndipo ndin’dzacita ninga ndaleweramu.’ (Zaiya 46:9-11; 55:11) Inde, iye an’dzacita bzomwe adalewa, ndipo palibe comwe cingamutazise kucita bzimwebzi. Yahova ambalewa kuti adalenga dziko la pansi na cakulinga. Iye ‘alibe kulirengera papezi.’ (Zaiya 45:18) Iye an’funa kuti wanthu akhale pa dziko lense la pansi. Kodi ni wanthu aponi omwe Mulungu an’funa kuti adzakhale pansi pano, ndipo mpaka lini? Bibliya limbati: ‘Anyakulungama [ayai wanthu wakubvera] an’dzatambira dziko la pansi, acidzakhala m’mwemo mpaka kale-kale.’Psalymo 37:29; Cibvumbulutso 21:3, 4.

3. Pakuti wanthu ambaduwala acifa, kodi mungacite mbvunzo uponi?

3 Tsono nsiku zino, wanthu ambaduwala acifa. M’mbuto zizinji, wanthu ambamenyana ndipo ambaphana. Kulewa cadidi, mpsimwebzi lini bzomwe Mulungu akhafuna. Tsono n’ciyani cidacitika ndipo thangwe ranyi? Bibliya lokha ndiro lingatifotokozere.

NYAMADULANTHAKA WA MULUNGU

4, 5. (a) Kodi mbani omwe adalalewa na Eva mwa kuphatisa basa nyoka mu zunde la Edeni? (b) Kodi bzimbacitika tani kuti munthu wakukhulupirika akhale mbava?

4 Bibliya limbatiuza kuti Mulungu ana nyamadulanthaka, wakucemeredwa ‘Dyabu na Sathani.’ Sathani adaphatisa basa nyoka kuti alalewe na Eva mu zunde la Edeni. (Cibvumbulutso 12:9; Ciyambo 3:1) Iye adacitisa bzimwebzi kuti bziwoneke ninga kuti nyokayo ndiyo ikhalalewa.—Onani Mafala Yakuthumizira 7.

5 Tsono, kodi Mulungu adalenga Sathani Dyabu? Ne! Koma anjo m’bodzi omwe akhali kudzulu pomwe Mulungu adalenga dziko la pansi kuti Adamu na Eva akhale, adabzicitisa kukhala Dyabu. (Djobi 38:4, 7) Kodi bzimwebzi bzidakwanisika tani? Kodi munthu wakukhulupirika ambafika tani pakukhala mbava? Iye ambabadwa lini mbava, koma ambakhumba ayai kufuna cinthu comwe n’cace lini, ndipo iye akapitiriza kukumbukira cinthuco, cikhumbo caceco cimbakula. Ndipo ukagumanika mpata, iye ambafika pakuba. Tenepo iye ambabzicitisa kukhala mbava.—Werengani Tiyago 1:13-15; onani Mafala Yakuthumizira 8.

6. Kodi bzidacitika tani kuti anjo munango akhale nyamadulanthaka wa Mulungu?

6 Bzimwebzi ndibzo bzidacitikira anjo ule. Pomwe Yahova adalenga Adamu na Eva, iye adawauza kuti abereke wana ndipo ‘adzaze dziko la pansi.’ (Ciyambo 1:27, 28) Pinango anjoyo adakumbuka kuti: ‘Wanthu wensenewa anganamate inepano m’mbuto mwa kunamata Yahova!’ Pomwe iye akhapitiriza kukumbuka bzimwebzi, cikhumbo cace cakufuna bzomwe bzikhathemera Yahova cidakula. Anjoyo akhafuna kuti wanthu ambanamate iye. Tenepo, iye adanamiza Eva acimupumpsa. (Werengani Ciyambo 3:1-5.) Mwakucita bzimwebzo, iye adakhala Sathani Dyabu, nyamadulanthaka wa Mulungu.

7. (a) Thangwe ranyi Adamu na Eva adafa? (b) Thangwe ranyi ifepanombo timbakalamba na kufa?

7 Adamu na Eva adasiya kubvera Mulungu ndipo adadya cisapoco. (Ciyambo 2:17; 3:6) Iwo adaphonyera Yahova ndipo na kupita kwa nthawe adafa, ninga momwe Yahova akhadalewera. (Ciyambo 3:17-19) Wana wa Adamu na Eva akhalimbo wakuphonya, tenepo iwo ambafambo. (Werengani Waroma 5:12.) Kuti tibvesese bzimwebzi, bwerani tiwone ciratizoci. Kumbukirani bza cikombole cakukonzera njedwa comwe cidabenda. Mpsakudziwikiratu kuti njedwazo zingakhalembo zakubenda ninga momwe ciriri cikomboleco. Pomwe Adamu adaphonyera Mulungu, iye adakhala na pikado. Pakuti ndife wana wa Adamu, tensenefe tina “cirema”, ayai ndife anyakuphonya ninga momwe iye akhaliri. Ndipo pakuti tense tina pikado, ifepano timbakalamba na kufa.—Waroma 3:23; onani Mafala Yakuthumizira 9.

8, 9. (a) Kodi Sathani akhafuna kuti Adamu na Eva akhulupire ciyani? (b) Thangwe ranyi Yahova alibe kupheratu anyakupandukawo nthawe imweyo?

8 Pomwe Sathani adacitisa Adamu na Eva kuleka kubvera Mulungu, iye adayambisa upandu. Iye akhafuna kuti Adamu na Eva akhulupire kuti Yahova ngwakunama, ndipo ni mtongi wakuipa omwe ambawafunira lini bzabwino. Kulewa kwinango tingati Sathani akhalewa kuti wanthu an’funika lini kuuzidwa bzakucita na Mulungu, nakuti Adamu na Eva angadabzisankhulira wokha cabwino na cakuipa. Tsono, n’ciyani comwe Yahova angadacita? Iye angadapha anyakupandukawo acimalisa upandubo. Tsono penu angadawapha, kodi bzingadalatiza kuti Sathani ni nyamagunkha? Ne, bzingadalatiza lini.

9 Ndipopa, Yahova alibe kupha anyakupandukawo nthawe ibodzi-bodziyo. M’mbuto mwace, iye adalekerera kuti papite nthawe kuti wanthu abzitonge okha. Kucita tenepo kungadalatiziratu padeca kuti Sathani ni nyamagunkha nakuti Yahova ambadziwa bzomwe mpsabwino kwa wanthu. Mu Msolo 11 tin’dzapfunza bzizinji pa nkhaniyi. Tsono munkuwona tani pa bzomwe Adamu na Eva adacita? Kodi iwo adacita bwino kukhulupira Sathani m’mbuto mwakubvera Mulungu? Yahova akhadapasa Adamu na Eva bzinthu bzense bzakufunika pa moyo wawo. Iye akhadawapasambo moyo wakulungamiratu, mbuto yabwino ya kukhala na basa lomwe likhawakondwesa. Tsono Sathani akhalibe kuwacitira cinthu cabwino na cibodzico. Mungadakhala ndimwepo, kodi mungadacita tani?

10. Kodi n’cakusankhula ciponi comwe ali-wense wa ifepano an’funika kucita?

10 Lero-lino, ali-wense wa ife an’funika kucita cakusankhula cibodzi-bodzici, ndipo moyo wathu umbathemba cakusankhulaci. Tingasankhule kubvera Yahova ninga Mtongi wathu ticilatiza kuti Sathani ngwakunama, ayai tingasankhule Sathani ninga mtongi wathu. (Psalymo 73:28; werengani Mimwani 27:11.) Ni wanthu ang’ono-ng’ono okha omwe ambabvera Mulungu pa dziko la pansi. Kulewa cadidi, iye ni mtongi lini wa dzikoli. Tsono penu ni Mulungu lini, mbani ankutonga?

KODI MBANI MTONGI WA DZIKOLI?

Kodi Sathani angadapereka maumambo yense ya pa dziko la pansi kwa Jezu bzingadakhala kuti njace lini?

11, 12. (a) Kodi kupereka maumambo komwe Sathani adacita kwa Jezu kumbalatiza ciyani? (b) Kodi ni bzinembo bziponi bzomwe bzimbalatiza kuti Sathani ni mtongi wa dzikoli?

11 Jezu akhadziwa omwe ankutonga dzikoli. Ndipo nthawe inango, Sathani ‘adamulatiza maumambo yense ya pansi pano, na mbiri yawo.’ Patsogolo pace Sathani adapicira Jezu kuti: ‘Bzensenebzi ndin’kupasa, malinge ukandogodama, ucindinamata kabodzi kokha.’ (Mateu 4:8, 9; Luka 4:5, 6) Bzibvunzeni kuti: ‘Bzingadakhala kuti maumamboyo yakhali lini yace, kodi iye angadayapereka kwa Jezu?’ Ne. Tenepo, mautongi yense yali m’manja mwa Sathani.

12 Pinango mungabzibvunze kuti: ‘Kodi Sathani adadzakhala tani mtongi wa dzikoli? Kodi Yahova ni Mulengi lini wa cirengedwe cense?’ (Cibvumbulutso 4:11) Inde, ndiye, tsono Jezu adacemera Sathani kuti: ‘Mtongi wa dziko la pansi lino.’ (Juwau 12:31; 14:30; 16:11) Mpostolo Paulo adacemera Sathani Dyabu kuti: ‘Mulungu wa mkonzedwe uno wa bzinthu.’ (2 Wakolinto 4:3, 4) Ndipo mpostolo Juwau adanemba kuti: ‘Dziko lense liri m’manja mwa nyakuipayo.’—1 Juwau 5:19.

KODI DZIKO LA SATHANI LIN’DZAPFUDZIDWA TANI?

13. Thangwe ranyi tin’funika dziko lipsa?

13 Bzakucitika bza dzikoli bzikufika pakuipa kwenekwene. Timbawona nkhondo, kusaya cirungamo, cinyengo na ciwembo pali-pense. Wanthu angakwanise lini kumalisa mabvutoya, napo ayezere tani. Koma yasala nthawe yakucepa kuti Mulungu apfudze dziko lakuipali pa nkhondo yace ya Armagedo, licipitidwa nkhankha na dziko lipsa la cirungamo.—Cibvumbulutso 16:14-16; onani Mafala Yakuthumizira 10.

14. Kodi ni mbani omwe Mulungu adasankhula kukhala Mambo wa Umambo Bwace? Kodi Bibliya lidaleweratu ciyani bza Jezu?

14 Yahova adasankhula Jezu Kristu kuti akhale Mambo wa boma Lace la kudzulu. Magole bzulu na bzulu m’mbuyomu, Bibliya likhadaleweratu kuti Jezu an’dzatonga ninga ‘Mtongi wa Mtendere’ ndipo kuti utongi bwace bun’dzamala lini. (Zaiya 9:6, 7) Jezu adapfunzisa ateweri wace kuti ambapembere bomalo pomwe adawauza kuti: ‘Umambo bwanu bubwere. Kufuna kwanu kucitike pansi pano ninga kudzuluko.’ (Mateu 6:10) Mu Msolo 8, tin’dzapfunza momwe Umambobo bun’dzapitira nkhankha maboma yense. (Werengani Danyeri 2:44.) Umambo bwa Mulungu bun’dzacitisa dziko la pansi kukhala paraizo wakudeka.—Onani Mafala Yakuthumizira 11.

DZIKO LIPSA LIRI PAFUPI

15. Kodi ‘dziko lipsa’ limbaimira ciyani?

15 Bibliya limbapicira kuti: ‘Pana kudzulu kupsa na dziko la pansi lipsa bzomwe tinkudikhirira’ ndipo ‘m’mwemo mun’dzakhala na cirungamo.’ (2 Pedru 3:13; Zaiya 65:17) Nthawe zinango Bibliya likambalewa bza ‘dziko,’ limbakhala linkulewa bza wanthu omwe ankukhala m’dzikolo. (Ciyambo 11:1) Tenepo, ‘dziko lipsa’ la cirungamo limbaimira wanthu wense omwe ambabvera Mulungu ndipo ambasimbidwa naye.

16. Kodi ni mphaso yakufunika iponi yomwe Mulungu an’dzapereka kwa wale omwe an’dzakhala m’dziko lipsa, ndipo n’ciyani comwe tingacite kuti tidzatambire mphasoyi?

16 Jezu adapicira kuti wale omwe an’dzakhala mu dziko lipsa la Mulungu an’dzatambira ‘moyo wakusaya kumala.’ (Marko 10:30) Kodi tin’funika kucita ciyani kuti tidzatambire mphasoyi? Taphata minyendo werengani Juwau 3:16 na 17:3 kuti mugumane mtawiro wace. Mbatiwoneni tsapano kucokera m’Bibliya momwe moyo un’dzakhalira pa dziko la pansi m’Paraizo.

17, 18. Kodi timbadziwa tani kuti tin’dzakhala mwa mtendere na cisungiko pa dziko lense la pansi?

17 Uipi, nkhondo, ukapondo na ciwembo bzin’dzawoneka lini pomwe. Wanthu wense wakuipa an’dzapfudzidwa. (Psalymo 37:10, 11) Mulungu an’dzamalisa ‘nkhondo mpaka kumamaliziro ya dziko la pansi.’ (Psalymo 46:9; Zaiya 2:4) Dziko la pansi lin’dzadzala na wanthu omwe ambafuna Mulungu na omwe ambamubvera. Pan’dzakhala mtendere wamuyaya.—Psalymo 72:7.

18 Wanthu wa Yahova an’dzakhala mwacisungiko. Kale-kale, pomwe Ajirayeri akhabvera Mulungu, iye akhawakhotcerera. (Mwambo 25:18, 19) M’paraizo tin’dzakhala lini na mantha na cinthu ayai na munthu ali-wense. Nthawe zense tin’dzakhala mwacisungiko!—Werengani Zaiya 32:18; Mikeya 4:4.

19. Thangwe ranyi tingatsimikize kuti tin’dzakhala na cakudya cizinji m’dziko lipsa la Mulungu?

19 Pan’dzakhala cakudya cizinji. ‘Pan’dzakhala pana phoso lizinji pansi pano; mu ntsonga za mapiri bzin’dzakhala bziri mbwee.’ (Psalymo 72:16) Yahova, ‘Mulungu wathu an’dzatisimba,’ ndipo ‘dziko la pansi lin’dzapereka bzisapo bzace.’—Psalymo 67:6.

20. Kodi timbadziwa tani kuti dziko la pansi lin’dzakhala paraizo?

20 Dziko lense la pansi lin’dzakhala paraizo. Wanthu an’dzakhala na nyumba zakudeka na minda yabwino. (Werengani Zaiya 65:21-24; Cibvumbulutso 11:18.) Dziko lense la pansi lin’dzadeka ninga momwe likhaliri zunde la Edeni. Yahova an’dzatipasa bzinthu bzense bzomwe tin’dzafunikira. Ndipo pakulewa bza iye Bibliya limbati: ‘Mumbafuthula boko lanu mucipereka cakukhumba ca bza moyo bzense.’—Psalymo 145:16.

21. Kodi timbadziwa tani kuti pan’dzakhala mtendere pakati pa wanthu na bzirombo?

21 Pan’dzakhala mtendere pakati pa wanthu na bzirombo. Bzirombo bzin’dzaluma lini pomwe wanthu. Wana an’dzakhala mwacisungiko, napo pakati pa bzirombo bzomwe nsiku zino mpsakulusa.—Werengani Zaiya 11:6-9; 65:25.

22. Kodi Jezu an’dzacita ciyani kwa wale omwe ankuduwala?

22 Palibe munthu omwe an’dzaduwala. Pomwe Jezu akhali pansi pano, iye adapoza wanthu azinji. (Mateu 9:35; Marko 1:40-42; Juwau 5:5-9) Tsono ninga Mambo wa Umambo bwa Mulungu, Jezu an’dzapoza munthu ali-wense. Palibe ali-wense omwe an’dzalewa kuti: ‘Ndikuduwala.’—Zaiya 33:24; 35:5, 6.

23. Kodi n’ciyani comwe Mulungu an’dzacitira anyakufa?

23 Anyakufa an’dzakhala pomwe na moyo. Mulungu adapicira kuti iye an’dzalamusa mamidyau ya wanthu omwe adafa. ‘Kun’dzakhala kumuka kwa wakulungama na wakusaya kulungama.’—Werengani Juwau 5:28, 29; Mabasa 24:15.

24. Kodi mumbabva tani pa nkhani ya kukhala na moyo m’Paraizo?

24 Tensenefe tingasankhule kupfunza bza Yahova na kumutumikira, ayai tingacite bzomwe tin’funa. Tsono tikasankhula kutumikira Yahova, tin’dzakhala na tsogolo labwino. Pomwe mwamuna munango adakumbira Jezu kuti adzamukumbukire pambuyo pa kufa kwace, Jezu adamupicira kuti: ‘Iwepo un’dzakhala nane m’Paraizo.’ (Luka 23:43) Mbatipfunzeni bzizinji bza Jezu Kristu na bzomwe iye an’dzacita kuti mapiciro yabwino ya Mulunguya yakwanisike.