Bzimogeni bzinthu bzimwebzi

Ndokoni pa mbuto ya misolo ya nkhani

MBVUNZO 1

Kodi Inepano Ndine Munthu wa Mtundu Wanyi

Kodi Inepano Ndine Munthu wa Mtundu Wanyi

PHINDU LA KUDZIWA

Kudziwa kuti ndimwe munthu wa mtundu wanyi, kun’dzakuthandizani kucita bzakusankhula mwanzeru napo pomwe anzanu ankukupumpsani.

KODI MUNGADACITA TANI PA CAKUCITIKA NINGA ICI?

Carolina wandofika tsapanopa pa madyo. Ndipo mwadzidzidzi ankubva munthu ankumubvunza kuti:

“Thangwe ranyi iwepo uli pulu pamwepa?”

Carolina ankuzungunuka, ndipo ankuwona kuti ni xamwali wace, Jéssica, omwe ana magarafa mawiri ya sereveja, yakufungulidwa kale. Jéssica ankupasa Carolinayo garafa ibodzi, aciti: “Tambira, iwepo wakula tsapano, ndipo ungacite ciri-cense comwe ungafune.”

Carolina akufuna kulamba, tsono pakuti Jéssica ni xamwali wace, iye an’funa lini kuwoneka ninga wakusalira m’mbuyo. Ndipo kwa iye, Jéssica ni munthu wabwino, ndipo penu Jéssicayo akumwa, ndiye kuti palibe cakuphonyeka ciri-cense. Pakumalizira Carolina ankubziuza yekha kuti: “N’kundomwa basi. Kumwa n’kugonana lini na munthu.”

Bzingadakhala kuti imwepo ndimwe Carolinayo, mungadacita tani?

KUMBUKIRANI IBZI

Kuti musankhule kucita bzinthu mwanzeru pa cakucitika ninga cimweci, imwepo mun’funika kuteweza mitemo yomwe imbakutsogolerani. Bzimwebzo bzin’dzakuthandizani kudziwa bzakucita pa cakucitika ciri-cense, m’mbuto mwakulekerera kuti wanthu winango ambakuuzeni bzakucita.—1 Wakolinto 9:26, 27.

Kodi mungacite ciyani kuti mukwanise kumbabvera mitemo yomwe imbakutsogolerani? Kutawira mibvunzo yomwe iri panyansiyi, kun’dzakuthandizani kukhala na ciyambi cabwino.

1 KODI NI BZINTHU BZIPONI BZOMWE NDIMBACITA BWINO?

Kudziwa luso na makhalidwe yabwino yomwe munayo, kun’dzakuthandizani kucita bzinthu na citsimikizo.

CIRATIZO CA M’BIBLIYA: Mpostolo Paulo adanemba kuti: ‘Napo ndiribe luso lakulewalewa, bzin’funa lini kulewa kuti ndiribe cidziwiso.’ (2 Wakolinto 11:6) Paulo akhabvesesa bwino Bzinembo, ndipo akhambapenukira lini pomwe wanthu winango akhamutsutsa. Iye alibe kulekerera kuti bzakulewa bza wanthuwo bzitepese cikhulupiro cace.—2 Wakolinto 10:10; 11:5.

BZIPENDENI MWEKHA: Nembani madu na luso lomwe munalo.

Tsapano nembani khalidwe libodzi labwino lomwe munalo. (Mwa ciratizo: Kodi mumbasamala bwino wanthu? Muna mtima wakupasa? Ndimwe wakuthembeka? Mumbacita bzinthu pa nthawe yace?)

2 KODI NI BZINTHU BZIPONI BZOMWE NDIMBACITA LINI BWINO?

Kulekerera kuti bzakutepa bzanu bzimbakutsogolereni, kungadzonge makhalidwe yanu yense yabwino, ninga momwe matomati yabwino yambadzongekera yakasanganizidwa na matomati yakubvunda.

CIRATIZO CA M’BIBLIYA: Paulo akhazindikira kutepa kwace. Ndipopa iye adanemba kuti: ‘Mu mtima mwangu ndimbakondwa kwene-kwene na cakutonga ca Mulungu, koma ndimbawona kuti lamulo linango m’thupi mwangu linkumenyana na lamulo la makumbukidwe yangu, licindikhalisa kapolo wa lamulo la pikado.’—Waroma 7:22, 23.

BZIPENDENI MWEKHA: Kodi ni bzinthu bziponi bzomwe ndimbacita lini bwino?

3 KODI MPSIPONI BZAKULINGA BZANGU?

Kodi imwepo mungalipire táxi, mucimuuza motoristayo kuti ambandozunge-zunge mpaka karoyo kufika pakumala mafuta? Kucita bzimwebzo kungakhale kusaya nzeru, ndipo kungakudzongereni kobiri zizinji.

Pfunziro kwa imwepo: Mukakhala na bzakulinga pa moyo wanu, imwepo mun’dzadziwa bzomwe mun’funika kucita na momwe mungacitire kuti mubzikwanirise.

CIRATIZO CA M’BIBLIYA: Mpostolo Paulo adanemba kuti: ‘Ndinkundothamanga lini ningati ndinkudziwa lini komwe ndinkuyenda.’ (1 Wakolinto 9:26) Paulo alibe kundoberekera manja kumbuyo, acimbadikhirira kuti bzinthu bzicite kubwera bzokha. Iye akhana bzakulinga, ndipo akhalimbikira kuti abzikwanirise.—Wafiripo 3:12-14.

BZIPENDENI MWEKHA: Nembani bzakulinga bzitatu bzomwe mun’funa kubzikwanirisa mkati mwa gole la mangwana.

4 KODI NDIMBAKHULUPIRA BZINTHU BZIPONI?

Kuidziwa mitemo yomwe imbakutsogolerani, kun’dzakuthandizani kukhala ninga muti omwe mizi yace idazika kwene-kwene, ndipo umbagwa lini na conzi ca mphanvu.

Mukasaya kubzitenga mwa mphanvu bzinthu bzomwe mumbakhulupira, bzin’dzakunesani kudziwa bzakucita pa moyo wanu. Ndipo ninga dwidwi ayai javi, imwepo mun’dzacita bzinthu mwakutengeka na bzakucita bza anzanu.

Tsono, mukambabzitenga mwa mphanvu bzinthu bzomwe mumbakhulupira, mun’dzatewezera lini bzakucita bza wanthu winango.

CIRATIZO CA M’BIBLIYA: Pomwe mpolofeta Danyeri akhali tswaka, iye ‘adatsimikiza mu mtima mwace’ kubvera bzakutonga bza Mulungu, napo akhali kutali na adzinza wace pabodzi na atumiki anzace. (Danyeri 1:8) Mwa kucita bzimwebzo, Danyeri adapitiriza kucita bzinthu mwakubverana na bzomwe iye akhakhulupira.

BZIPENDENI MWEKHA: Kodi imwepo mumbakhulupira bzinthu bziponi? Mwa ciratizo: Kodi mumbakhulupira kuti Mulungu alipo? Penu mumbakhulupira, thangwe ranyi? N’ciyani cimbakutsimikizirani kuti Mulungu alipo?

Kodi mumbakhulupira kuti mitemo ya Mulungu ingakuthandizeni? Penu inde, thangwe ranyi?

Kodi imwepo mun’dzafuna kukhala ninga ciyani? Ninga muti wakulimba omwe umbagwa lini na conzi camphanvu, ayai ninga tsamba lakuuma lomwe limbandotengeka na kamphepo kali-kense? Mukambateweza bzinthu bzomwe mumbakhulupira, imwepo mun’dzakhala ninga muti wakulimba. Ndipo bzimwebzo bzin’dzakuthandizani kutawira mbvunzo ule wakuti: Kodi inepano ndine munthu wa mtundu wanyi?