Bzimogeni bzinthu bzimwebzi

Ndokoni pa mbuto ya misolo ya nkhani

Msolo 16

Mbamutsutsani Sathani

Mbamutsutsani Sathani

‘Mutsutseni Dyabu, ndipo iye an’dzakuthawani.’—TIYAGO 4:7.

1, 2. Kodi n’ciyani comwe tin’funika kudziwa pakulewa bza Sathani na madimonyo yace?

MU DZIKO lipsa, tin’dzakondwa kwene-kwene. Tin’dzakhala na moyo wakudekeza ninga momwe Yahova akhafunira pakuyamba. Tsono ntsiku zino tikukhala mu dziko lomwe likutongedwa na Sathani na madimonyo yace. (2 Wakolinto 4:4) Napo kuti Sathani na madimonyo yace tingakwanise lini kuwawona, iwo alipodi ndipo ana mphanvu kwene-kwene.

2 Mu msolo uno, tin’cezerana bzomwe tingacite kuti tikhale pa uxamwali na Yahova na momwe tingabzikhotcerere kwa Sathani. Yahova adalewa kuti an’dzatithandiza. Koma tin’funika kudziwa njira zomwe Sathani na madimonyo yace ambaphatisa basa kuti atipumpswe na kutisoceresa.

‘MPHONDOLO YOMWE INKUBANGULA’

3. Kodi Sathani ambafuna kuticita ciyani?

3 Sathani ambalewa kuti wanthufe timbanamata Yahova na cakulinga cakuti bzinthu bzindotifambire bwino basi ndipo iye ambalewambo kuti bzinthu bzicitinesa kwene-kwene, tingasiye kunamata Yahovayo. (Werengani Djobi 2:4, 5.) Munthu akalatiza kuti akufuna kupfunza bza Yahova, Sathani na madimonyo yace ambazindikira bzimwebzi ndipo ambayeza kumutazisa. Iwo ambakalipa kwene-kwene munthu akabzipereka kwa Yahova acibatizidwa. Bibliya limbalewa kuti Sathani ali ninga ‘mphondolo yomwe inkubangula icimbalinga munthu ali-wentse kuti imukhabvule.’ (1 Pedru 5:8) Sathani an’funa kudzonga uxamwali bwathu na Yahova.—Psalymo 7:1, 2; 2 Timotio 3:12.

Tikabzipereka kwa Yahova, Sathani ambakalipa

4, 5. (a)  Kodi n’ciyani comwe Sathani angakwanise lini kucita? (b) Kodi ‘tingatsutse tani Dyabu’?

4 Tsono tin’funika lini kugopa Sathani na madimonyo yace. Yahova adawaikhira malire pa bzinthu bzomwe iwo angakwanise kuticitira. Yahova adalewa kale kuti ‘thimu likulu la’ Akristau wacadidi lin’dzapulumuka pa ‘citsautso cikulu.’ (Cibvumbulutso 7:9, 14) Palibe comwe Sathani angacite kuti atazise bzinthu bzimwebzi, thangwe Yahova ambakhotcerera wanthu wace.

5 Tikakhala pa uxamwali bwakulimba na Yahova, Sathani an’dzakwanisa lini kudzonga uxamwali bwathubo. Fala la Mulungu limbatitsimikizira kuti: ‘Yahova an’dzakhala namwe mukapitirizambo kukhala naye.’(2 Nkhani 15:2; werengani 1 Wakolinto 10:13.) Akristau azinji wakukhulupirika wakale ninga, Abeli, Inoki, Nowa, Sara, na Mozeji adatsutsa Dyabu mwa kukhala pa uxamwali bwakulimba na Yahova. (Wahebereu 11:4-40) Ifepano tingacitembo bzibodzi-bodzi. Bibliya limbalewa kuti: ‘Mutsutseni Dyabu, ndipo iye an’dzakuthawani.’—Tiyago 4:7.

‘TIKUMENYANA’ NA SATHANI NA MADIMONYO YACE

6. Kodi Sathani ambatimukira tani?

6 Napo Sathani ambadziwa kuti Yahova adamuikhira malire pa bzinthu bzomwe angaticitire, iye ambayeza kucita cinthu ciri-centse comwe angakwanise kuti adzonge uxamwali bwathu na Mulungu. Ntsiku zino, Sathani ambamukira wanthu mu njira zakusiyana-siyana, ndipo iye akuziphatisa basa kuyambira kale-kale. Kodi zinango mwa njira zimwezo n’ziponi?

7. Thangwe ranyi Sathani ambamukira atumiki wa Yahova?

7 Mpostolo Juwau adanemba kuti: ‘Dziko lentse liri m’manja mwa nyakuipayo.’ (1 Juwau 5:19) Dziko lentse la pantsi liri m’manja mwa Sathani ndipo iye ambafuna kuti ambatonge wanthu wentse, kuphatanidzambo wanthu wa Yahova. (Mikeya 4:1; Juwau 15:19; Cibvumbulutso 12:12, 17) Sathani akudziwa kuti kamusalira kanthawe kakucepa, ndipopa iye akuyeza kuti atitazise kukhala wakukhulupirika kwa Mulungu. Nthawe zinango iye ambaphatisa basa njira zakucita kuwoneka koma kawiri-kawiri iye ambaphatisa basa njira zakunesa kuzizindikira.

8. Kodi n’ciyani comwe Mkristau ali-wentse an’funika kuzindikira?

8 Pa Wayefezo 6:12 pambati: ‘Tinkumenyana . . . na mphanvu ya mizimu yakuipa m’mbuto za kudzulu.’ Mkristau ali-wentse pa yekha, ali pa nkhondo ya kumenyana na Sathani na madimonyo yace. Ifepano tin’funika kuzindikira kuti munthu ali-wentse omwe an’bzipereka kwa Yahova, ambapitambo pa nkhondo imweyi. Mu tsamba lomwe Paulo adanembera Akristau wa ku Efezo, iye adawauza katatu-kentse kuti ‘akhale wakulimba.’—Wayefezo 6:11, 13, 14.

9. Kodi Sathani na madimonyo yace ambayeza kucita ciyani?

9 Sathani na madimonyo yace, ambayezera kutipumpsa mu njira zakusiyana-siyana. Tikakunda mayezo manango ya Sathani, bzin’dzathandauza lini kuti tin’dzakunda mayezo yentse. Sathani ambayeza kunyang’ana bzakutepa bzathu na cakulinga cakuti agumane njira yakutiphatira. Tsono ifepano tin’funika lini kupumpsidwa, thangwe Bibliya limbatiuza bza misampha yomwe Sathani ambaiphatisa basa. (2 Wakolinto 2:11; onani Mafala Yakuthumizira 31.) Msampha ubodzi omwe ambauphatisira basa ni kukhulupira mizimu.

KHALANI KUTALI NA CINTHU CIRI-CENTSE COMWE CIMBABVERANA NA KUKHULUPIRA MIZIMU

10. (a)  Kodi bzinthu bzamizimu n’ciyani? (b) Kodi Yahova ambawona tani kukhulupira mizimu?

10 Bzinthu bzamizimu, bzimbacitisa munthu kuti ambabverane na madimonyo ndipo ni bzinthu bzomwe bzimbacitika munjira yomwe njacibadwa lini. Bzinthu bzamizimubzo, bzimbaphatanidza kuvima, ufiti, kuwombeza ayai kuyeza kulewalewa na wanthu wakufa. Bibliya limbalewa kuti kukhulupira mizimu ‘n’kwakunyantsa’ ndipo tingambacite lini bzinthu bzamizimu pa nthawe ibodzi-bodziyo ticimbanamata Yahova. (Bzakutonga 18:10-12; Cibvumbulutso 21:8) Tenepo, Akristau an’funika kutcenkha mtundu uli-wentse wa kukhulupira mizimu.—Waroma 12:9.

11. Kodi n’ciyani cingacitike tikayamba kukhala na kamtima kakufuna kudziwa bzinthu bzamatsenga?

11 Sathani ambadziwa kuti ifepano tikambakhala na kamtima kakufuna kudziwa bzinthu bzamatsenga, bzin’dzakhala bzakusaya kunesa kutipumpsa kuti tiyambe kucita bzinthu bzamizimu. Mtundu uli-wentse wa kukhulupira mizimu ungadzonge uxamwali bwathu na Yahova.

SATHANI AMBAFUNA KUTIPUMPSA

12. Kodi Sathani ambacita ciyani pakufuna kuviringiza makumbukidwe yathu?

12 Sathani ambafuna kuviringiza makumbukidwe ya wanthu. Iye ambacitisa kuti pang’ono na pang’ono tiyambe kupenukira, mpaka kufika pa kumbawona ‘comwe n’cabwino kuti n’cakuipa na comwe n’cakuipa kuti n’cabwino.’ (Zaiya 5:20) Sathani ambacitisa wanthu kuti ambawone ninga kuti malango ya m’Bibliya njakusaya phindu na kuti tingakhale wakukondwa kwene-kwene tikasiya kuphatisa basa nfundo za m’Bibliya.

13. Kodi Sathani adacita kale ciyani kuti wanthu ayambe kupenukira bzinthu bzinango?

13 Kupenukira ni msampha ubodzi omwe Sathani ambauphatisa basa. Iye akuphatisa basa msampha umweyu kuyambira kale-kale. Mwa ciratizo, mu zunde la Edeni, Sathani adabvunza Eva mbvunzo omwe udacitisa Evayo kuyamba kupenukira bzomwe Mulungu adamuuza. Iye adabvunza kuti: ‘Kodi n’cadidi kuti Mulungu adalewa kuti lekani kudya cisapo ca muti na ubodziyo wa m’zundemu?’ (Ciyambo 3:1) Na kupita kwa nthawe, Sathani adabvunza Yahova pamaso pa wanjo azinji kuti: ‘Kodi mumbakumbuka kuti Djobi ambagopa Mulungu papezi?’ (Djobi 1:9) Pomwe Jezu akhadabatizidwa kale, Sathani adamuuza kuti: ‘Penu imwepo ndimwe mwana wa Mulungu, uzani minyalayi kuti isanduke mikate.’—Mateu 4:3.

14. Kodi Sathani ambacita ciyani kuti wanthu ambapenukire penu kukhulupira mizimu n’kwakuphonyeka?

14 Ntsiku zino, Dyabu ankupitiriza kucitisa wanthu kumbapenukira bzinthu bzinango. Mwa ciratizo, iye ambawacitisa kuti ambapenukire penu bzinthu bza mizimu mpsakuipadi kwene-kwene. Ndipo Sathani ambacitisa bzinthu bzinango bzomwe mpsakubverana na mizimu kuti bzimbawoneke ninga bzinthu bzabwino. Mpaka Akristau winango ambayamba kuwona ninga kuti palibe cakuphonyeka na bzinthu bzimwebzi. (2 Wakolinto 11:3) Tsono kodi tingacite ciyani kuti tibzikhotcerere? Kodi tingatsimikize tani kuti tikupumpsidwa lini na Sathani? Tiniwona njira ziwiri zomwe Sathani angatipumpsire nazo. Njirazo ni izi: Masenzeka na thandizo la mankhwala.

SATHANI AMBATIPUMPSA NA BZINTHU BZOMWE MWACIBADWA TIMBABZIFUNA KALE

15. Kodi masenzeka yangaticitise tani kuti tiyambe kubverana na bzinthu bzamizimu?

15 Ntsiku zino, mavidiyo, maprograma ya pa TV, masenzeka ya pa komputadore pabodzi na ma webisaite mazinji, yambakhala na bzinthu bzamizimu, bzamatsenga na bzakucitika bzomwe mpsacibadwa lini. Wanthu azinji ambawona ninga kuti bzimwebzi bziribe bvuto liri-lentse ndipo ambawona lini kuti ni ngozi kulekerera kuti bzinthu bzakubverana na madimonyo bzipite pa moyo wawo. Munthu angayambembo kucita bzamizimu mwa kucita bzinthu ninga kukhulupira nyenyezi, kulewa bzinthu bzomwe bzidacitika ayai bzingacitike mwakuphatisa basa tumizere twa m’manja, kuphatisa basa tumakhadi twa kuwombezera pabodzi na kuwona pa supedyo ya matsenga. Sathani ambacitisa wanthu kuti aleke kuwona ngozi ya bzimwebzi ndipo ambacitisa kuti bzimbawoneke ninga bzabwino na bzakusekesa. Pinango munthu angakumbuke tenepa: ‘Palibe bvuto kumbawona bzinthu bzamizimu ayai bzamatsenga, thangwe ndikucita lini bzamizimubzo koma ndikundowona basi.’ Thangwe ranyi makumbukidwe yamweya ngakugopsa?—1 Wakolinto 10:12.

16. Kodi n’thangwe ranyi tin’funika kutcenkha masenzeka yomwe yambabverana na bzinthu bzamizimu?

16 Sathani na madimonyo yace ambakwanisa lini kuwona bzomwe tikukumbuka. Tsono iwo ambakwanisa kuwona bzakusankhula bzomwe timbacita tekha ayai bzomwe timbacitira banja lathu kuphatanidza masenzeka yomwe timbafuna. Mwa ciratizo, tikambasankhula mafilme, nyimbo ayai mabukhu yakulewa bza anyabezi, bzamatsenga, bza wanthu omwe ana madimonyo, nfiti, bziphoko ayai bzinthu bzinango ninga bzimwebzi, Sathani na madimonyo yace, ambawona kuti ifepano tikufuna kudziwa bzinthu bzimwebzi. Iwo akawona bzimwebzi, ambacitisa kuti tiyambe kubzifuna kwene-kwene bzinthu bzamizimu.—Werengani Wagalata 6:7.

17. Kodi Sathani ambalokotera tani mpata na mtima wathu wakufuna kukhala na thanzi labwino?

17 Sathani ambalokoterambo mpata na mtima wathu wakufuna kukhala na thanzi labwino. Ntsiku zino wanthu azinji akubonera na matenda. Munthu angayezere njira zakusiyana-siyana koma acisaya kulimba. (Marko 5:25, 26) Angafike pa kusaya muti wa kuphata mwakuti angakhale wakukonzeka kucita cinthu ciri-centse kuti alimbe matendayo. Tsono Akristaufe tin’funika kutcenkha thandizo liri-lentse la mankhwala lomwe limbabverana na ‘mphanvu za matsenga.’—Zaiya 1:13.

Mbakhulupirani Yahova mukakhala mukuduwala

18. Kodi ni thandizo liponi la mankhwala lomwe Akristau an’funika kulitcenkha?

18 Kale-kale ku Jirayeri, kukhana wanthu omwe akhaphatisa basa ‘mphanvu za matsenga.’ Yahova adauza wanthu amwewa kuti: ‘Mukafuthula manja yanu, ndimbakubisirani maso yangu. Napo mucite mipembo mizinji, inepano ndimbabvesera lini.’ (Zaiya 1:15) Kumbukirani bzimwebzi, Yahova akhabvesera lini mipembo yawo. Ndipopa, ifepano tin’funa lini kucita cinthu ciri-centse comwe cingadzonge uxamwali bwathu na Yahova ayai comwe cingacitise Yahova kusiya kutithandiza, maka-maka tikakhala tikuduwala. (Psalymo 41:3) Na tenepo, tikanati kutambira thandizo liri-lentse la mankhwala, tin’funika kufufudza kuti tidziwe penu likubverana lini na bzamizimu ayai bzamatsenga. (Mateu 6:13) Penu tikuwona kuti thandizolo likubverana na kukhulupira mizimu, tin’funika kulamba.—Onani Mafala Yakuthumizira 32.

NKHANI ZAKULEWA BZA MADIMONYO

19. Kodi n’ciyani comwe cimbacitisa kuti wanthu ambagope Dyabu?

19 Wanthu winango ambakumbuka kuti kulibe Dyabu ne madimonyo. Tsono winango ambadziwa kuti Dyabu pabodzi na madimonyo yace alipo thangwera bzinthu bzomwe adagumana nabzo pa moyo wawo. Wanthu azinji ambakhala na mantha, thangwera kugopa kwene-kwene mizimu yakuipa ndipo ambakakamizika kucita miyambo yakubverana na kukhulupira mizimu. Winango ambacitisa wanthu kugopa madimonyo thangwe ra ambafotokoza nkhani zakulewa bza bzinthu bzakugopsa bzomwe madimonyoyo yambacitira wanthu. Kawiri-kawiri, wanthu ambazifuna nkhani zimwezi ndipo ambakomedwa kufotokozerambo winango. Nkhani zimwezi zimbacitisa wanthu kuti ambagope kwene-kwene Dyabu.

20. Kodi tingamwaze tani nkhani zakunama za Sathani?

20 Kumbukirani ibzi:—Sathani ambafuna kuti wanthu ambamugope. (2 Watesalonika 2:9, 10) Iye ngwakunama ndipo ambadziwa momwe angapumpsire wanthu omwe ambakhulupira bzamizimu na kuwacitisa kuti ambakhulupire bzinthu bzomwe mpsakunama. Wanthu amwewa angafike pa kufotokozera anzawo bzinthu bzomwe akukumbuka kuti adabziwona ayai adabzibva. Ndipo nkhani zimwezi zikambafotokozedwa mwakubwereza-bwereza, zimbayamba kuwoneka ninga zacadidi. Koma Akristaufe timbatcenkha kuuza wanthu winango nkhani zimwezi thangwe timbafuna lini kuthandiza Sathani pa kumwaza nkhani zakunama.—Juwau 8:44; 2 Timotio 2:16.

21. M’mbuto mwa kumbaceza nkhani zakulewa bza madimonyo, kodi tin’funika kumbaceza nkhani ziponi?

21 Penu mtumiki wa Yahova, akhaboneresedwa kale na madimonyo, iye an’funika lini kumbandofotokozera winango mwakubwereza-bwereza ninga nkhani kuti awakondwese. Wanthu wa Yahova an’funika lini kumbagopa cinthu ciri-centse comwe Sathani pabodzi na madimonyo yace angacite. M’mbuto mwace, tin’funika kumbacezerana kwene-kwene bza Jezu pabodzi na mphanvu zomwe Yahova adamupasa. (Wahebereu 12:2) Jezu akhandokhalira lini kufotokozera anyakupfunza wace nkhani zakulewa bza madimonyo. Jezu akhafuna kwene-kwene kumbafotokozera anyakupfunza wace bzipsa bza Umambo pabodzi na ‘bzinthu bzakudabwisa bza Mulungu.’—Mabasa 2:11; Luka 8:1; Waroma 1:11, 12.

22. Kodi mwatsimikiza kucita ciyani?

22 Tileke kuyebwa kuti cakulinga ca Sathani ni kudzonga uxamwali bwathu na Yahova. Iye an’dzayeza kucita cinthu ciri-centse kuti bzimwebzi bzikwanisike. Koma cakukondwesa n’cakuti tikudziwa njira zentse zomwe Sathani ambaziphatisa basa ndipo tatsimikiza kutcenkha mtundu uli-wentse wa kukhulupira mizimu. Tin’funika lini ‘kupasa mpata Dyabu’ kuti aticitise kukhulupira mizimu. (Werengani Wayefezo 4:27.) Kulewa cadidi, tikatsutsa Dyabu, iye an’dzakwanisa lini kutikunda na misampha yace ndipo Yahova an’dzatikhotcerera.—Wayefezo 6:11.