Kubziretsa kumbaphatanidza

• kudziwa kudikhirira

• kutcenkha makumbukidwe yakuipa

• kumaliza kucita bzomwe un’funika kucita, napo kuti ukhafuna lini kubzicita

• kuwona winango kukhala wakufunika

Wana omwe ambakwanisa kubziretsa ambalamba kucita bzinthu bzakuipa, napo bzingawoneke kuti kucita bzimwebzo kungawakondwese. Koma wana omwe ambakwanisa lini kubziretsa, kawiri-kawiri ambakhala

• waciwembo

• wakutsautsika mu mtima

• ambafumali, ambamwa mankhwala yakudzungulumwisa

• alibe thanzi la bwino

Kafukufuku munango adalatiza kuti wana wakubziretsa ambaduwala lini kawiri-kawiri, ambakhala lini na thupo la kobiri ndipo akakula ambakhala alibe mulandu na malamulo ya boma. Kafukufuku umweyu udacitisa Mpfunzisi wakucemeredwa Angela Duckworth wa Universidade ya ku Pennsylvania kulewa kuti: “Kubziretsa kulibe kunesa.”

Pfunzani kumbalewa ‘ne’ ndipo lekani kumbacinja.

NFUNDO YA M’BIBLIYA: ‘Fala lanu lakuti ‘Inde’ likhaledi inde ndipo mukati ‘Ne’ bzikhaledi ne.’—Mateu 5:37.

Wana angayeze abereki wawo mwa kucita kulira, ndipo angacite bzimwebzi napo pa maso pa wanthu azinji. Tsono aberekiwo akawazoloweza, wanawo angafike pakuwona kuti kulira ni njira yabwino yakuwathandiza kugumana bzomwe an’funa.

Koma abereki akalewa kuti ne mwa kutsimikiza acileka kupasa mwanayo bzomwe akufuna, mwanayo an’dzapfunza cadidi cakuti: ni nthawe lini zense zomwe tingagumane bzomwe timbafuna. Dr. David Walsh adanemba kuti: “Wanthu omwe ambapfunza cadidi cimweci ambawoneka kukhala wakukondwa kwene-kwene. Kulekerera wana wathu kukula na makumbukidwe yakuti nthawe zense angakhale na bzomwe an’funa n’kusaya lufoyi.” *

 Mukaleka kubvumiza mwana wanu kukhala na cinthu ciri-cense comwe an’funa pomwe akali ng’ono, bzin’dzakhala bzakusaya kunesa kwa iye kubzikhotcerera pa nkhani ya kumwa mankhwala yakudzungulumwisa, kugonana kwa wanthu omwe akanati kucita malowozi ayai cinthu ciri-cense cakuipa comwe cingadzasunamise iye ayai wanthu winango.

Thandizani wana wanu kuwona bzakutewera bzabwino na bzakuipa pa bzomwe iwo ambacita.

NFUNDO YA M’BIBLIYA: ‘Ciri-cense comwe munthu an’bzala, cimweco ndico comwe an’dzabvuna.’ —Wagalata 6:7.

Mwana wanu an’funika kudziwa kuti bzicito bzimbakhala na bzakutewera bzace, ndipo kusaya kubziretsa kumbakhala na bzakutewera bzakuipa. Mwa ciratizo, penu mwana wanu ambadiza kukalipa, wanthu an’dzamufenderera lini na pang’onopo. Koma iye akakhala wakubziretsa akanyosedwa na munthu ayai akasaya kumbagwata maceza ya winango, wanthuwo an’dzakomedwa naye. Thandizani mwana wanu kuwona kuti moyo wace un’dzamufambira bwino akakhala wakubziretsa.

Pfunzisani mwana wanu kudziwa bzomwe mpsakufunika kwene-kwene.

NFUNDO YA M’BIBLIYA: ‘Tsimikizani kuti mpsiponi bzinthu bzakufunika kwene-kwene.’—Wafiripo 1:10.

Kubziretsa kumbatithandiza kutcenkha kucita bzinthu bzakuipa, ndipo kumbatithandizambo kucita bzinthu bzomwe tikhafuna lini kucita, koma ni bzinthu bzomwe tin’funikira kucita. Ndipopa mpsakufunika kuti mwana wanu adziwe bzinthu bzomwe an’funika kubziikha pa mbuto yakuyamba acicita nyongo yakubzikwanirisa. Mwa ciratizo, iye an’funika kumbaikha pa mbuto yakuyamba basa lomwe apasidwa na apfunzisi wace kuti akacitire kumui kuposa masenzeka.

Khalani ciratizo cabwino.

NFUNDO YA M’BIBLIYA: ‘Ndakupasani ciratizo, kuti mucitembo ninga momwe ndakucitiranimu.’—Juwau 13:15.

Pakacitika cinthu comwe cingakukalipiseni, mwana wanu an’dzawona momwe imwepo mumbacitira bzinthu. Tsono bzikakucitikirani bzimwebzi, mbalatizani kwa mwanayo kuti bzinthu bzimbafamba bwino tikakhala wakubziretsa. Mwa ciratizo, penu mwana wanu wacita cinthu cinango cakuipa, kodi mumbacita bzinthu mwaukali ayai mwa kugwa nfuwa?