Kupirira—Ni Kudikhira Kuti Bzinthu Bzin’khala Bwino
BIBLIYA lidaleweratu kuti ‘m’nsiku zakumalizira’ zino, moyo ungadzakhala wakunesa kwene-kwene, ndipopa tin’funika kukhala wakupirira kuposa kale-kale. (2 Timotio 3:1-5) Wanthu azinji omwe timbakhala nawo mbakusaya kupirira. Iwo mbadyera, ambafuna ndewo ndipo mbakusaya kubziretsa. Tenepo, tingabzibvunze kuti: ‘Kodi inepano ndine wakusaya kupirira ninga wanthu amwewa? Kodi kukhala wakupirira kumbathandauza ciyani? Kodi ndingacite ciyani kuti ndikhale wakupirira?’
KODI KUPIRIRA N’CIYANI?
Kodi fala lakuti ‘kupirira’ lomwe limbaphatisidwa basa m’Bibliya limbathandauza ciyani? Limbathandauza bzizinji sikuti kupirira pa mabvuto basi. Munthu wakupirira ambadikhira kuti bzinthu bzin’famba bwino, ndipo ambandokumbukira lini bza iye yekha, koma ambacitambo thupo na wanthu winango napo wale omwe acita ayai alewa cinthu comwe camukalipisa. Iye ambadikhira kuti mbverano omwe ukhalipo pakati pa iye na munthu omwe amukalipisayo ukhale pomwe bwino. Bzimwebzi mpsakudabwisa lini thangwe Bibliya limbalewa kuti kupirira ni khalidwe lomwe limbacokera ku lufoyi. * (Onani mafala ya m’nyansi.) (1 Wakolinto 13:4) Ndipo iro limbalewambo kuti kupirira ni mbali ya ‘cisapo ca mzimu.’ (Wagalata 5:22, 23) Tsono, n’ciyani comwe tin’funika kucita kuti tikhale wakupirira?
BZOMWE TINGACITE KUTI TIKHALE WAKUPIRIRA
Kuti tikhale wakupirira tin’funika kukumbira Yahova kuti atipase mzimu wace, omwe iye ambapasa wale omwe ambamukhulupira. (Luka 11:13) Mzimuyo ngwamphanvu kwene-kwene, koma tin’funika kucita bzinthu mwakubverana na mkumbiroyo. (Psalymo 86:10, 11) Bzimwebzi bzinkuthandauza kuti tin’funika kucita nyongo kuti timbakhale wakupirira nsiku zense na kucitisa kuti khalidweri likhale mbali ya unthu bwathu. Koma nthawe zinango bzingakhale bzakunesa kulatiza khalidweri. Tsono n’ciyani comwe cingatithandize kuti tipitirize kulilatiza?
Ifepano tin’funika kupfunza na kutewezera ciratizo cakulungamiratu ca Jezu. Pomwe mpostolo Paulo adalewa bza ‘unthu bupsa,’ bomwe bumbaphatanidza kupirira, iye adatilimbisa kuti: ‘Mtendere wa Kristu unyang’anire mitima yathu.’ (Wakoloso 3:10, 12, 15) Tsono kuti ticite bzimwebzi, tin’funika kutewezera ciratizo ca Jezu, ticimbakhulupira na mtima wathu wense kuti Mulungu an’dzamalisa mabvuto yense pa nthawe yace. Ndipo tikakhala na cikhulupiro ninga cimweci, tin’dzapitiriza kupirira, bziribe basa bzomwe tingagumane nabzo pa moyo wathu.—Juwau 14:27; 16:33.
Tensenefe tinkufunisisa kuti dziko lipsa libwere tsapanopapa, koma tin’funika kumbapirira. Ndipo bzomwe bzingatithandize ni kukumbukira bza kupirira komwe Yahova ambacita na ali-wense wa ifepano. Bibliya limbatitsimikizira kuti: ‘Yahova ngwacinono lini pa piciro lace ninga momwe wanthu winango ambawonera, koma iye ambapirira namwe thangwe an’funa lini kuti munthu ali-wense adzapfudzidwe, koma an’funa kuti wense akungule.’ (2 Pedru 3:9) Tenepo tikambakumbukira bza kupirira komwe Yahova ambacita na ifepano, tin’dzapirirambo na anzathu. (Waroma 2:4) Kodi tin’funika kupirira pa bzakucitika bziponi?
BZAKUCITIKA BZOMWE TIN’FUNIKA KUPIRIRA
Pa moyo wathu wa nsiku na nsiku timbagumana na bzinthu bzizinji bzomwe ifepano timbafunika kupirira. Mwa ciratizo, pomwe munkuceza na anzanu pinango mungakhale na mafala yabwino kuti mulewe, tsono mun’funika kupirira kuti muleke kugwatiza anzanuwo. (Tiyago 1:19) Tin’funikambo kumbapirira na munthu omwe walewa ayai wacita cinthu comwe catikalipisa. M’mbuto mwa kukalipa, mpsabwino kumbakumbukira momwe Yahova na Jezu ambapiririra na bzakuphonya bzathu. Iwo ambatinyang’anira lini pa tubzinthu tung’ono-tung’ono tomwe timbaphonyesa. Koma iwo ambanyang’ana makhalidwe yabwino yomwe tinayo ndipo mwa kupirira ambatipasa nthawe kuti ticinje.—1 Timotio 1:16; 1 Pedru 3:12.
Tin’funikambo kupirira na munthu omwe watiuza kuti talewa ayai tacita cinthu cinango cakuphonyeka. Bzimwebzi bzikacitika, kawiri-kawiri timbasunama ndipo timbanyang’ana njira yakubzikhotcerera. Tsono Bibliya limbatiuza bzomwe tingacite. Iro limbati: ‘Mamaliziro ya cinthu njabwino kwene-kwene kuposa ciyambi cace. Leka kumbafulumiza kukalipa, pakuti kupsa mtima kumbakhala pakati pa mapsiru.’ (Mpalizi 7:8, 9) Tenepo, napo kuti bzomwe munthuyo walewa mpsakunama, ifepano tin’funika kupirira na kukumbukira nkhaniyo tikanati tamutawira. Bzimwebzi ndibzo bzomwe Jezu akhacita pomwe wanthu winango akhamunamizira.—Mateu 11:19.
Abereki an’funikambo kupirira akambathandiza wana wawo kuti acinje makhalidwe yawo ayai bzikhumbo bzawo bzakuipa. Ciratizo pa nkhaniyi ni Mattias, omwe ankutumikira pa Beteli ya ku Escandinávia. Pomwe iye akhali mwana, anzace wa ku xikola akhambamusinjirira thangwe ra kukhala Mboni ya Yahova. Pakuyamba abereki wace akhadziwa lini bzomwe bzikhamucitikirabzo. Koma iwo adadzadziwa pomwe adawona kuti Mattias wayamba kupenukira bzinthu bzomwe ambakhulupira. Gillis, omwe ni babace wa Mattias adalewa kuti iye pabodzi na mkazace, akhafunika kupirira kwene-kwene na mwanayo. Nthawe zinango, Mattias akhabvunza kuti: “Kodi Mulungu mbani? Kodi n’cadidi kuti Bibliya ni Fala la Mulungu? Kodi timbadziwa tani kuti ni Mulungu omwe ambafuna kuti ticite ibzi ayai ne?” Iye akhauzambo baba wace kuti: “Palibe munthu omwe angandiyeruze thangwe rakuti inepano ndinkukhulupira lini bzomwe imwepo mumbakhulupira.”
Gillis ambalewa kuti: “Nthawe zinango Mattias akhambacita mibvunzo mwaukali, iye akhakalipira
lini ine ne mai wace, koma akhakalipira cadidi ca m’Bibliya. Iye akhawona ninga kuti cadidi cikhacitisa moyo wace kukhala wakunesa kwene-kwene.” Tsono n’ciyani comwe Gillis adacita kuti athandize mwanaceyo? Iye adati: “Ndikhamala nthawe zizinji ndinkuceza naye.” Gillis, kawiri-kawiri akhamutetekera acimbamubvunza mibvunzo kuti adziwe bzomwe iye akhakumbuka pa nkhani yomwe akhamufotokozera. Ndipo nthawe zinango Gillis akhauza mwanaceyo cinthu cinango ndipo akhamupasa mpata kuti akumbukire nkhaniyo ndipo patsogolo pace akhadzacezerana pomwe. Nsiku zinango, mwanayo akalewa cinthu comwe pinango babayo alibe mtawiro, akhamuuza kuti amupase mpata kuti afufudze nkhaniyo. Ndipo thangwe ra macezayo, Mattias adayamba kubvesesa thandauzo la cakulombolera, lufoyi lomwe Yahova analo kwa ife nakuti iye ngwakuthemera kutonga tensenefe. Gillis adalewa kuti: “Padapita nthawe zizinji kuti Mattias acinje, ndipo bzidakhala bzakunesa, tsono pang’ono na pang’ono lufoyi lace kwa Yahova lidayamba kukula mu mtima mwace. Ndipo tsapano ine pabodzi na mkazangu ndife wakukondwa kwene-kwene thangwe ra nyongo yomwe tidacita pa kuthandiza mwana wathu.”Pa nthawe yakunesayi Gillis pabodzi na mkazace adakhulupira kuti Yahova angadawathandiza kupirira. Gillis adalewa kuti: “Kawiri-kawiri ndikhauza Mattias kuti inepano na mai wace tikhapemba kwa Yahova kuti amuthandize kubvesesa cadidi ca m’Bibliya thangwe rakuti timbamufuna.” Ndipo aberekiwa mbakukondwa kwene-kwene thangwe ra kupirira kwawo!
Tin’funikambo kupirira pomwe tinkusamalira wacibale wathu ayai xamwali omwe ankuduwala kwa nthawe itali. Onani ciratizo ca Ellen omwe ambakhala ku Escandinávia. * (Onani mafala ya m’nyansi.)
Magole masere mbuyomu, mwamuna wa Ellen adadzongeka ulupi kawiri kense. Na thangwe limweri, iye ambakondwa lini, ambasunama lini ndipo ambabvera lini nsisi anzace. Bzimwebzi bzimbacitisa Ellen kukhala na thupo kwene-kwene. Iye adati: “Inepano ndin’funika kupirira kwene-kwene na kucita mipembo mizinji.” Iye adalewa pomwe kuti: “Cinembo cangu ca pa mtima comwe cimbandilimbisa ni Wafiripo 4:13, comwe cimbati: ‘M’bzinthu bzense, ndimbagumana mphanvu kucokera kwa ule omwe ambandipasa mphanvu.’” Na thandizo la Yahova pabodzi na mphanvu zace, Ellen ankupitiriza kupirira.—Psalymo 62:5, 6.
TEWEZERANI KUPIRIRA KWA YAHOVA
Yahova ni ciratizo cabwino kwene-kwene pa nkhani ya kupirira. (2 Pedru 3:15) Ndipo tikambawerenga m’Bibliya timbawona nkhani zakulewa momwe iye adalatizira kupirira. (Nehemiya 9:30; Zaiya 30:18) Kodi imwepo munkukumbukira momwe Yahova adacitira bzinthu pomwe Abalahamu adamubvunza kazinji kense bza kupfudzidwa kwa Sodoma? Yahova alibe kugwata mafala pomwe Abalahamu akhalewalewa. M’mbuto mwace iye adatetekera mibvunzo yense yomwe Abalahamu akhacita. Ndipo Yahova adalatiza kuti akhatetekera bzomwe Abalahamu akhafotokoza, ndipo adamutsimikizira kuti angadakapfudza lini Sodoma angadagumana wanthu khumi wakukhulupirika mu mzindamo. (Ciyambo 18:22-33) Yahova nthawe zense ambatetekera mwa kupirira ndipo ambacita lini bzinthu mwakupitirira malire!
Akristau wense an’funika kukhala wakupirira, ndipo imweyi ni mbali ya unthu bupsa. Ndipo tikacita nyongo kuti tikhale wakupirira, tin’dzalemekezesa Baba wathu wa lufoyi na wakupirira, omwe ni Yahova, ndipo tin’dzakhala pakati pa ‘wale omwe mwa cikhulupiro na kupirira adatambira mapiciro.’—Wahebereu 6:10-12.
^ ndi. 4 Lufoyi ni msolo wakuyamba omwe udafotokozedwa mu nkhani yakugawidwa m’mbali zipfemba, zakulewa bza cisapo ca mzimu wakucena wa Mulungu.
^ ndi. 15 Dzinali lacinjidwa.