Bzimogeni bzinthu bzimwebzi

Ndokoni pa mbuto ya misolo ya nkhani

Mbacitani Nyongo Yakumalisa Kusaya Kubvesesana Mucikhazikisa Mtendere!

Mbacitani Nyongo Yakumalisa Kusaya Kubvesesana Mucikhazikisa Mtendere!

YAHOVA MULUNGU ambafuna kuti atumiki wace apfatse na mtendere ndipo ambafunambo kuti iwo ambakhale mwa mtendere na anzawo. Kucita bzimwebzo, kumbacitisa kuti m’gwere mukhale na mtendere. Ndipo mtendere umweyu umbacitisambo kuti wanthu winango afune kutsonkhana nafe.

Mwa ciratizo, pomwe nyabezi munango ku Madagascar adawona mtendere omwe ukhalipo pakati pa atumiki wa Yahova, iye adalewa kuti: ‘Ndicifuna kuyamba kupemphera, ici ndico cipembedzo comwe ndingasankhule.’ Na kupita kwa nthawe, nyabeziyu adasiya kukhulupira mizimu, adacinja bzinthu bzinango m’banja mwace, aciyamba kutumikira Yahova Mulungu wa mtendere.

Ninga mwamunayu, wanthu bzulu na bzulu gole liri-lense ankubwera m’gwere lacikristau, acigumana mtendere omwe iwo akhaufuna kwene-kwene. Ndipo Bibliya limbalewa kuti ‘njiru na ndewo’ m’gwere, bzingadzonge mbverano wathu, bzicibweresa mabvuto. (Tiyago 3:14-16) Koma Bibliya limbatipasa malango yabwino yomwe yangatithandize kutcenkha mabvuto ninga yamweya, ticipitiriza kukhala pa mtendere na abale na mpfumakazi zathu m’gwere. Mbatiwoneni momwe malangoyo yadathandizira wanthu winango kumalisa mabvuto yawo.

MOMWE WINANGO ADAMALISIRA MABVUTO YAWO

“Inepano ndidanyosana na m’bale munango pomwe tikhaphata basa pabodzi mu utumiki. Pomwe tikhapopotezana, wanthu awiri adatiwona.”—CHRIS.

“Mpfumakazi inango yomwe kawiri-kawiri ndikhayenda nayo mu utumiki, mwadzidzidzi idaleka kumbayenda nane. Na nthawe idadzaleka kulewalewa nane, koma ine ndikhadziwa lini thangwe race.”—JANET.

“Nsiku inango, inepano ndikhalewalewa pa mtedwe na wanthu atatu nthawe ibodzi-bodziyo. M’bodzi wawo adagoneka, ndipo ine ndidakumbuka kuti iye wathima mtedwe wace. Tenepo, inepano ndidayamba kumulewa kuipa na anzangu winangowo, ne kudziwa kuti iye ankundibva.”—MICHAEL.

“Apainiya awiri m’gwere mwathu akhabverana lini. M’bodzi wawo adayamba kumulewa mafala yakuipa mwanzaceyo. Mkhalidwe wawoyu udayamba kuipira abale winango m’gwere.”—GARY.

Bzimwebzi bzingawoneke ninga nkhani ing’ono-ng’ono. Koma bzimwebzi bzingadawasunamisa bzicidzonga mtendere m’gwere. Koma mpsakukondwesa kuti abalewa adaphatisa basa malango yakugumanika m’Bibliya, ndipo adakwanisa kukhazikisa pomwe mtendere. Kodi ni mavesi yaponi yomwe imwepo munkuwona kuti yadawathandiza kuti iwo amalise kusaya kubvesesana kwawo?

‘Lekani kunesana mu njira.’ (Ciyambo 45:24) Zuze adalewa malango yabwinoya kwa abale wace pomwe iwo akhabwerera kumui kwawo, komwe kukhana baba wawo. Munthu akasaya kubziphata, acimbafulumiza kukalipa, angacitise kuti bzinthu bzomwe bzikhadaipa kale bziiperetu. Ndipo winango angakalipembo. Chris adazindikira kuti bzikhamunesa kulatiza kubzicepswa na kuteweza malango. Tenepo, Chris adakaceza na m’bale omwe adapopotezana naye ule, acim’pepesa. Kuyambira pamwepo, iye akhacita nyongo ya kumbabziphata. Pomwe m’bale omwe akhadapopotezana naye ule adawona kuti Chris ankucita nyongo yakucinja, iye adacinjambo. Tsapano iwo ali pa mtendere ndipo ankupitiriza kutumikira Yahova pabodzi.

‘Bzakulinga bzimbakwanisika lini wanthu akasaya kucezerana mwakudeka mtima.’ (Mimwani 15:22) Pomwe xamwali wa Janet adaleka kulewalewa naye, Janetiyo adaphatisa basa malango ya m’vesiri. Iye adayenda kukacezerana na xamwali waceyo, acimubvunza penu iye akhadamucitira cinthu cinango comwe cidamukhumudwisa. Pakuyamba kucezeranako, iwo akhatsudzukirana lini, koma pomwe macezayo yadapitiriza, iwo adadzatsudzukirana. Xamwali waceyo adafotokoza kuti palibe comwe Janet akhadaphonya, koma iye ndiye akhalibe kubvesesa nkhani inango yomwe idacitika kale-kale. Mpfumakaziyi idapepesa Janet, ndipo iwo tsapano ali pa uxamwali bwakulimba ndipo ankutumikira Yahova pabodzi.

‘Penu wabweresa mphaso yako pa mphatso, ndipo pamwepo wakumbukira kuti m’bale wako anawe thangwe, siya mphaso yako patsogolo pa mphatsoyo. Ndoko ukayanjane na m’bale wako cakuyamba.’ (Mateu 5:23, 24) Jezu adapereka malangoya pa nkhani yace ya pa Phiri. Pomwe Michael adapfudza m’bale ule, iye adadzasunama kwene-kwene. Tenepo, iye adatsimikiza kucita ciri-cense cakufunikira kuti amalise bvutolo. Iye adakaceza na m’baleyo ndipo adamupepesa. Kodi n’ciyani comwe cidaticika patsogolo pace? Michael adati: “M’bale wanguyo adandilekerera na mtima wense.” Iwo adakhala pomwe pa uxamwali.

‘Pitirizani kupirirana na kulekererana na mtima wense napo penu alipo omwe ana mathangwe yakudandaulira mwanzace.’ (Wakoloso 3:12-14) Kodi munkukumbukira bza apainiya awiri omwe adapopotezana mu utumiki bwakumunda wale? Mkulu munango wa gwere adawathandiza mwa kudeka mtima kuti awone kuti bvuto lawolo likhakhumudwisambo winango m’gwere. Mkuluyo adawakumbusa kuti iwo akhafunika kumbapirirana winango na mwanzace na kuthandizira kukhazikisa mtendere m’gwere. Iwo adabvuma malangoyo aciyaphatisira basa. Tsapano iwo ali pa uxamwali bwakulimba ndipo ambayenda pabodzi mu utumiki.

Malango ya pa Wakoloso 3:12-14, yangakuthandizenimbo kukhala wakubzicepswa na kulekerera munthu omwe wakukhumudwisani, mucileka kukumbukira pomwe bzomwe bzidacitikabzo. Tsono tani penu imwepo munkucita nyongo yakulekerera munthuyo koma munkukwanisa lini? Pa Mateu 18:15 pana mtemo unango omwe ungatithandize. N’cadidi kuti pa vesiri, Jezu akhalewa bza pikado zikulu-zikulu, koma iye adafotokozambo bzinthu bzinango bzomwe ifepano tingacite tikanesana na abale wathu. Na tenepo, mwa kudeka mtima na mwakubzicepsa, tingaceze na mwanzathuyo bza nkhaniyo ticimalisa bvutolo.

M’Bibliya muna malango mazinji yakuthandiza. Ndipo kuti malangoyo yambaphate basa, bzimbafunika kukhulupira mzimu wakucena wa Mulungu kuti tikwanise kulatiza ‘cisapo ca mzimu.’ Makhalidwe yamweyo ni ‘lufoyi, cikondweso, mtendere, kupirira, kudeka mtima, ubwino, cikhulupiro, kupfatsa na kubziretsa.’ (Wagalata 5:22, 23) Kumbukirani ciratizoci. Makina yambaphata basa bwino yakaikhidwa mafuta. Ifepanombo tikambalatiza makhalidwe yabwino yomwe yambacokera kwa Yahova tingakwanise kumalisa mabvuto yakusaya kubvesesana, ticikhala pa uxamwali bwabwino na anzathu.

MAKHALIDWE YAKUSIYANA-SIYANA YANGACITISE KUTI GWERE LIKHALE PA MTENDERE

Munthu ali-wense ana makhalidwe yace. Ndipo ali-wense ana unthu bwace, kawonedwe kace ka bzinthu na kalewelewedwe kace. Bzimwebzi bzingacitise kuti uxamwali bwathu bukhale bwakukondwa. Koma nthawe zinango kusiyanaku kungacitise kuti timbanesane na anzathu. Mkulu munango adapereka ciratizo ca momwe bzimwebzi bzingacitikire. Iye adati: “Munthu wamanyazi, anganeseke kucitira bzinthu pabodzi na munthu wakucenjera kwene-kwene. Napo bzimwebzi bzingawoneke ninga kuti bziribe basa, koma bzingayambise mabvuto mazinji.” Tsono bzin’funa kulewa kuti wanthu wakusiyana makhalidwe angabverane lini? Ne. Bwerani tikumbukire bza apostolo awiri. Mwa ciratizo, tikalewa bza Pedru, pinango tingamukumbukire ninga munthu omwe nthawe zense akhandolewa bzinthu mwakusaya kukumbuka bwino. Koma Juwau, tingamukumbukire ninga munthu wa lufoyi, omwe kawiri-kawiri akhatoma wakumbuka anati kulewa ayai kucita cinthu. N’cadidi, Pedru na Juwau akhali wanthu awiri wakusiyana makhalidwe. Tsono iwo adaphata basa pabodzi bwino-bwino. (Mabasa 8:14; Wagalata 2:9) Bzimwebzi bzinkulatiza kuti Akristau omwe adasiyana makhalidwe, angacitirembo bzinthu pabodzi nsiku zino.

Tsono tani penu mpfumakazi ayai m’bale wa m’gwere mwanu ambalewa ayai kucita bzinthu bzomwe bzimbakukhumudwisani? Bzingakhale bwino kukumbukira kuti Kristu adafera m’bale ayai mpfumakazi yanuyo, ninga momwe adaferambo imwepo, ndipo imwepo mun’funika kumufuna m’bale wanuyo. (Juwau 13:34, 35; Waroma 5:6-8) Ndipo bzingakhale lini bwino kukumbuka bza kumalisa uxamwali ayai kuleka kucita naye tsansa munthuyo. M’mbuto mwace, bzibvunzeni kuti: ‘Kodi bzomwe m’bale ayai mpfumakaziyi imbacitabzi ni bzinthu bzomwe bzimbabverana lini na mitemo ya Mulungu? Kodi iye ambandikhumudwisa utowa? Ayai tidandosiyana makhalidwe? Kodi iye ana makhalidwe yabwino yaponi yomwe inepano ndingafune kukhala nayo?’

Mwa ciratizo, penu iye ambalewalewa kwene-kwene koma imwepo ndimwe munthu wa manyazi, tani kucita makonzedwe yakucoka naye pabodzi mu utumiki, kuti muwone bzomwe mungapfunze kwa iye? Ndipo tani penu iye ana khalidwe lakupasa kuposa imwepo? Kodi mumbakwanisa kuwona momwe iye ambagumanira cikondweso thangwe ra kuthandiza wanthu wacikulire, atenda ayai omwe an’funikira thandizo? Kodi mungathumizire khalidwe lanu la kupasa mwa kupfunza na momwe munthuyo ambacitira? Nfundo njakuti, napo kuti mudasiyana makhalidwe imwepo mun’funika kumbawona makhalidwe yawo yabwino yomwe anzanu anayo. N’cadidi kuti pinango mungafike lini pakukhala axamwali wa pamtima, koma mungakhale wakufundererana winango na mwanzace. Ndipo kucita bzimwebzo, kun’dzakuthandizani kukhazikisa mtendere pakati panu na m’gwere.

M’magole dzana yakuyambirira, pakhana mpfumakazi ziwiri zakucemeredwa Evodiya na Sintike. Bzinkuwoneka kuti iwo akhadasiyana kwene-kwene makhalidwe, koma mpostolo Paulo adawalimbisa kuti akhale ‘na makumbukidwe yabodzi mwa Mbuya.’ (Wafiripo 4:2) Ifepano tin’funika kunamata Yahova pabodzi na abale na mpfumakazi zathu, ticikhazikisambo mtendere mu gwere.

LEKANI KULEKERERA KUTI KUSAYA KUBVESESANA KUPITIRIRE

Kodi n’thangwe ranyi tin’funika kucosa mwakamfulumize makumbukidwe yakuipa yomwe tingakhale nayo kuna mwanzathu? Tingandendemezere makumbukidwe yakuipaya na mauswa yomwe yankukula mu zunde la maluwa yakudeka kwene-kwene. Tikasaya kuzula mauswayo, iyo yangadzonge zunde lensenelo. Mwakundendemerana na bzimwebzi, tikalekerera kuti makumbukidwe yakuipayo yakule, tingadzonge gwere lense. Koma tikambafuna Yahova pabodzi na abale wathu, tin’dzacita bzense bzomwe tingakwanise kuti tikhotcerere mtendere m’gwere.

Mukambacita nyongo yakukhazikisa mtendere na winango, pinango mungadabwe na bzakutewera bzabwino bzomwe mungakhale nabzo

Tikambacita nyongo yakumalisa kusaya kubvesesana, tingadabwe na bzakutewera bzabwino bzomwe tingakhale nabzo. Ndibzo bzomwe bzidacitikira mpfumakazi inango. Iyo idati: “Pakhana mpfumakazi inango yomwe ikhacita nane bzinthu ninga kuti ndine mwana. Bzimwebzi bzikhandiipira kwene-kwene. Ndipo pomwe bzikhanyanya kundiipira, ndidayamba kumugwata mafala akalewalewa nane. Inepano ndidakumbuka kuti: ‘Pakuti umweyu ambandilemekaza lini, inembo ndinimulemekeza lini.’”

Koma na kupita kwa nthawe, mpfumakaziyi idayamba kupenda khalidwe lace. Iyo idati: “Ndidayamba kuwona bzakuipa bzomwe ndikhacita, ndipo ndidasunama kwene-kwene. Ndidawona kuti ndikhafunika kucinja. Ndidapemba kwa Yahova bza nkhaniyi, ndipo ndidagulira mphaso mpfumakazi ire, ndiciinembera mafala yakupepesa pa bzomwe ndikhadaicitira. Tidakolombexana ndipo tidapangana kuti tiyebwe nkhaniyi. Kuyambira pamwepo mpaka pano, tiribe pomwe kudzanesana.”

Tensenefe timbafuna mtendere. Tsono kubzikuza kungacitise kuti wanthu acite bzinthu bzomwe bzingabwerese lini mtendere. Bzimwebzi bzimbacitika kuna wanthu omwe ambatumikira lini Yahova, koma iye ambafuna kuti atumiki wace acite bzinthu mwakusiyana nawo. Pakati pa Mboni za Yahova pan’funika kukhala mtendere na mbverano. Ndipopa Yahova adafulizira Paulo kuti anembere Akristau kuti ‘ambafambe mwakuthemera mcemo’ omwe adatambira. Iye adalimbisa Akristauwa kuti acite bzimwebzi ‘mwakubzicepswa m’makumbukidwe na mwakupfatsa, ndipo na mwakupirira acimbapirirana winango na mwanzace na lufoyi acimbacita nyongo ya kusunga ciphatano cathu mwa mzimuyo, na mwa mtendere ninga cingwe cakutimangiridza.’ (Wayefezo 4:1-3) ‘Cingwe cakutimangiridza’ comwe atumiki wa Yahova anaco, n’cakufunika kwene-kwene. Tenepo, bwerani tensenefe ticite bzense bzomwe tingakwanise kuti tilimbise mtendere na kumalisa kusaya kubvesesana kwense komwe tingakhale nako na abale ayai mpfumakazi zathu.